Ένα ντέρμπι κορυφής μεταξύ Γερμανών και Βρετανών επισκεπτών, αλλά και ανησυχητικές «αρρυθμίες» έδειξε το «τσεκ απ» επτάμηνου της Τράπεζας της Ελλάδος για τον ελληνικό τουρισμό.
Στα θετικά της φετινής περιόδου προσμετράται η αύξηση κατά 6,4% των ταξιδιωτικών εισπράξεων, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα επίπεδα των 7,038 δισ. ευρώ. Επίδοση η οποία μεταφράζεται σε 420 εκατ. ευρώ περισσότερα έσοδα από το αντίστοιχο διάστημα του 2016.
Αρνητική εξέλιξη, ωστόσο, αποτελεί το γεγονός πως σε μια χρονιά όπου όλη η Ευρώπη εμφανιζόταν να θέλει να έρθει για διακοπές στην Ελλάδα, η σημαντική αύξηση εισπράξεων δεν κατάφερε να ισοσκελίσει την απώλεια εσόδων που είχε σημειωθεί πέρυσι και η οποία έφθασε τα 510 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το 2015 (7,128 δισ. ευρώ). Χρονιά, θυμίζουμε, κατά την οποία επιβλήθηκαν capital controls στη χώρα και ο ελληνικός τουρισμός δέχθηκε ισχυρό πλήγμα.
Στα μέσα της προηγούμενης εβδομάδας, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) Γιάννης Ρέτσος ανέφερε πως η μέση δαπάνη των ξένων επισκεπτών φέτος φαίνεται να είναι βελτιωμένη σε σύγκριση με το 2016 αλλά υστερεί ακόμα σε σχέση με το 2015. Προέτρεψε, ωστόσο, να αναμένουμε τα στοιχεία επτάμηνου της Τράπεζας της Ελλάδος, όπου ενσωματώνονται και οι εισπράξεις Ιουλίου, ενός από τους μήνες ύψιστης αιχμής της τουριστικής κίνησης.
Η επιφυλακτικότητα του επικεφαλής του ΣΕΤΕ αποδείχθηκε μάλλον σοφή καθώς τα στοιχεία της ΤτE έδειξαν νέα μείωση της μέσης δαπάνης των ξένων επισκεπτών κατά 1,4%, σε συνέχεια της πτώσης 9% που είχε καταγραφεί στο επτάμηνο του 2016 έναντι του 2015. Κάπως έτσι, τα χρήματα που δαπανά κατά μέσο όρο κάθε ξένος επισκέπτης που ήρθε στη χώρα μας στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου ήταν 519,1 ευρώ έναντι 578,8 ευρώ το 2015.
Ακόμα μεγαλύτερο προβληματισμό, ωστόσο, προκαλεί στους επιχειρηματίες του τουρισμού το γεγονός πως η άλλοτε χρυσοφόρα περίοδος αιχμής Ιουλίου-Αυγούστου δείχνει να μην είναι πλέον τόσο… χρυσή. Κι αυτό καθώς τον Ιούλιο η μέση δαπάνη των ξένων επισκεπτών σημείωσε πτώση 4,5%, ως συνέχεια της μείωσης 11,9% που είχε σημειωθεί τον περυσινό Ιούλιο έναντι του ίδιου μήνα του 2015. Έτσι, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ ΕΛΛ -0,81%, κάθε ξένος τουρίστας που ήρθε στην Ελλάδα τον φετινό Ιούλιο ξόδεψε κατά μέσο όρο 552,4 ευρώ έναντι 656,5 ευρώ τον Ιούλιο του 2015.
Κάθε τουρίστας, δηλαδή, που ήρθε φέτος τον Ιούλιο στην Ελλάδα ξόδεψε κατά μέσο όρο 104 ευρώ λιγότερα σε σύγκριση με όσους είχαν έρθει τον Ιούλιο του 2015, με τις τράπεζες κλειστές και capital controls.
Τα πράγματα ίσως ήταν ακόμα χειρότερα, αν δεν διεξαγόταν ένα άτυπο ντέρμπι μεταξύ Γερμανών και Βρετανών τουριστών για την πρωτιά στην ελληνική αγορά. Μια «κόντρα» που έφερε 125 εκατ. ευρώ περισσότερα έσοδα από Γερμανούς και 70 εκατ. ευρώ περισσότερα από Βρετανούς στο επτάμηνο.
Η μάχη, πάντως, διεξάγεται στήθος με στήθος, με τους Γερμανούς να εισφέρουν 1,058 δισ. ευρώ και τους Βρετανούς 1,014 δισ. ευρώ στο επτάμηνο, καταγράφοντας αύξηση 13,5% και 7,5% αντίστοιχα. Οι Βρετανοί, πάντως, αποδείχθηκαν οι υπ’ αριθμόν ένα αιμοδότες του ελληνικού τουρισμού τον Ιούλιο, εισφέροντας έσοδα 384,5 εκατ. ευρώ (+12,7%), με τους Γερμανούς να καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση με δαπάνες 370,4 εκατ. ευρώ (+10,1%).
Στις σοβαρές «αρρυθμίες» που κατέγραψε το «τσεκ απ» επτάμηνου της ΤτE για τον ελληνικό τουρισμό, οι πιο ανησυχητικές, σύμφωνα με παράγοντες του χώρου, είναι αυτές που αφορούν, για διαφορετικούς λόγους, τις δύο βασικές αγορές της Ελλάδας εκτός Ευρώπης: ΗΠΑ και Ρωσία.
Οι εισπράξεις από την αγορά της Ρωσίας εμφανίζονται αυξημένες κατά 11,1% στο επτάμηνο και διαμορφώθηκαν στα 231,3 εκατ. ευρώ. Επιχειρηματίες του χώρου, ωστόσο, που συνδέονται με τη συγκεκριμένη αγορά χαρακτηρίζουν ως «πενιχρό» το αποτέλεσμα καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτE, οι Ρώσοι που ήρθαν στην Ελλάδα στους πρώτους επτά μήνες ήταν μόλις 32.000 περισσότεροι από το 2016 και έφθασαν συνολικά τις 313,2 χιλιάδες.
Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως στο επτάμηνο η κίνηση από Ρωσία ήταν αυξημένη 11,4% ενώ τον Ιούλιο μόλις 6,4%, παρά τις υψηλές προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί από το 2016 για αναμενόμενη μεγάλη αύξηση. Το «φρενάρισμα» των Ρώσων επισκεπτών τον Ιούλιο αποδίδεται από παράγοντες του χώρου σε μεγάλο βαθμό στο άνοιγμα της γειτονικής αγοράς της Τουρκίας, που αποτελούσε πρώτη επιλογή των Ρώσων πριν την ένταση στις σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας. Η διαφαινόμενη ολική επαναφορά της Τουρκίας στην αγορά της Μεσογείου από το 2018 διαμορφώνει, έτσι, νέα δεδομένα για τον ανταγωνισμό που θα έχει να αντιμετωπίσει ο ελληνικός τουρισμός.
Σε αρνητικό έδαφος την ίδια στιγμή κινήθηκαν ταξιδιωτική κίνηση και εισπράξεις από την αγορά των ΗΠΑ, παρά τις περισσότερες από κάθε άλλη χρονιά αεροπορικές συνδέσεις και την απευθείας σύνδεση Αθήνας-Ν. Υόρκης (Emirates). Είναι χαρακτηριστικό πως οι επισκέπτες από τις ΗΠΑ κατέγραψαν μείωση 6,2% και οι εισπράξεις 11,2% στο επτάμηνο. Πόσο οδυνηρή ήταν η πορεία της αμερικανικής αγοράς φέτος για τον ελληνικό τουρισμό αποτυπώνεται στο γεγονός ότι η μείωση εισπράξεων στο πρώτο επτάμηνο (-70 εκατ. ευρώ) αντιστοιχεί ακριβώς στα πρόσθετα έσοδα που είχε από την αγορά της Βρετανίας στο ίδιο διάστημα.
Παναγιώτης Δ. Υφαντής
