1. Το «χλώριο» στο νερό της ύδρευσης είναι πολύ σοβαρή υπόθεση και ο προβληματισμός (ενίοτε και η ανησυχία) των καταναλωτών είναι εύλογος, ιδιαίτερα όταν το νερό μυρίζει έντονα κι έχει βαριά γεύση χλωρίου.
«Το χλώριο είναι μια χημική ουσία την οποία καταπίνουν καθημερινά δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο με στόχο να αποφύγουν προβλήματα υγείας από πιθανή παρουσία επικίνδυνων μικροοργανισμών στο πόσιμο νερό. Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι πρόκειται για προληπτικό φάρμακο που παίρνει κανείς σε όλη του τη ζωή για να αποφύγει μια πιθανή ασθένεια η οποία μπορεί και να μην εμφανιστεί ποτέ. Έχει επιβεβαιωθεί επιστημονικά ότι το χλώριο προκαλεί προβλήματα στον ανθρώπινο οργανισμό, ιδιαίτερα σε μεγάλες δόσεις. Παρά το γεγονός αυτό, χρησιμοποιείται ευρύτατα ως απολυμαντικό στο πόσιμο νερό, επειδή ο κίνδυνος από τους μικροοργανισμούς (μερικές φορές θάνατος) είναι μεγαλύτερος από τις παρενέργειες του χλωρίου (πρόκειται για τη θεωρία του μικρότερου κακού).»
Αστέριος Παντοκράτορας, αναπληρωτής καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής Ξάνθης- «Απεταξάμην το χλώριο» – «Ελευθεροτυπία» (11 Νοεμβρίου 2000).
Για τους ίδιους λόγους ο νομοθέτης όρισε τα εξής:
«Ο έλεγχος της εν τω ύδατι συνεχούς παρουσίας υπολείμματος ελευθέρου χλωρίου μετρουμένου συμφώνως προς εν τω άρθρω 3 , παράγραφος 2 της παρούσης θα ενεργείται μερίμνη και δαπάναις του ενδιαφερομένου άπαξ τουλάχιστον της ημέρας εις διάφορα σημεία του δικτύου, τα οποία εκλέγωνται κατά τρόπον ώστε να επιτυγχάνεται ο πλήρης έλεγχος ολοκλήρου του δικτύου.(…)
Τα αποτελέσματα των μετρήσεων του υπολείμματος ελευθέρου χλωρίου εν τω ύδατι θα καταχωρούνται μερίμνη του ενδιαφερομένου εις ειδικόν προς τούτον τηρούμενον βιβλίον.»
ΥΜ 5673/57 (ΦΕΚ 5/τ/β/9-1-58) Υγ:
2. Η διαδικασία χλωρίωσης του νερού, δεν είναι μια απλή υπόθεση, γι’ αυτό, βάσει της νομοθεσίας, πρέπει να γίνεται με τέτοιον τρόπο, ώστε να παραμένει ελάχιστη ποσότητα υπολειμματικού χλωρίου για την αντιμετώπιση μολύνσεων κατά τη διανομή του νερού στους καταναλωτές:
«Προφανώς, η ποσότητα του χλωρίου που αναμιγνύεται με το νερό πρέπει να ελέγχεται, προκειμένου να αποφευχθούν αντίθετα αποτελέσματα. Το χλώριο πρέπει να διοχετεύεται πριν την αποθήκευση του νερού στις δεξαμενές ύδρευσης προκειμένου να υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος για να δράσει και να απολυμάνει. Από την άλλη πλευρά, η ποσότητα του χλωρίου που διοχετεύεται στη δεξαμενή δεν είναι πάντα σταθερή, αλλά εξαρτάται από την κατανάλωση, τη φύση του νερού και τον αριθμό μικροοργανισμών που υπάρχουν, στοιχεία τα οποία συνεχώς μεταβάλλονται. Για το λόγο αυτό πρέπει να μετρούνται διαρκώς διάφορα μεγέθη και ανά πάσα στιγμή να προσαρμόζεται η παροχή χλωρίου βάσει των μετρούμενων παραμέτρων.»
ΔΕΥΑ Πρέβεζας
3. Οι ΔΕΥΑ ΟΦΕΙΛΟΥΝ εκτός από την ποσότητα του υπολειμματικού χλωρίου να παρακολουθούν και να μετρούν και τα επίσης επικίνδυνα για την υγεία παραπροϊόντα της χλωρίωσης:
«Η νομοθεσία προβλέπει επίσης την παρακολούθηση και μέτρηση των παραπροϊόντων χλωρίωσης. Αυτά ονομάζονται τριαλογονομεθάνια και είναι οι ακόλουθες τέσσερις ενώσεις: χλωροφόρμιο, βρωμοφόρμιο, διβρωμοχλωρομεθάνιο και το βρωμοδιχλωρομεθάνιο. Παράγονται λόγω της αντίδρασης του ελεύθερου χλωρίου του πόσιμου νερού με τον οργανικό άνθρακα, που μπορεί να περιέχεται σε αυτό.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία ΚΥΑ Αρ. Γ1(δ)/ΓΠ οικ. 67322/ΦΕΚ Β’ 3282/19.09.2017 σε συμμόρφωση προς την Οδηγία 98/83/ΕΚ «ποιότητα νερού ανθρώπινης κατανάλωσης», όπως αυτή έχει τροποποιηθεί, τα τριαλογονομεθάνια μετρώνται 16 φορές τον χρόνο και η ανώτατη παραμετρική τιμή στο σύνολό τους δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 100 μg/l.»
ΔΕΥΑ Θεσσαλονίκης
5. Η χλωρίωση του νερού δεν είναι η μοναδική λύση για εξασφάλιση υγιεινού και πόσιμου νερού. Υπάρχουν παραδείγματα ευρωπαϊκών πόλεων, όπως, πχ, το Άμστερνταμ, το Μόναχο και το Βερολίνο, οι οποίες διαθέτουν στους πολίτες καθαρό και υγιεινό νερό χωρίς προσθήκη χημικών και χλωρίου. Με βάση την εμπειρία των πόλεων αυτών, ο Αστέριος Παντοκράτορας, αναπληρωτής καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής Ξάνθης, στο άρθρο του: «Απεταξάμην το χλώριο» («Ελευθεροτυπία» – 11 Νοεμβρίου 2000) καταλήγει ως εξής:
«Συμπέρασμα: Για την απαλλαγή του πόσιμου νερού από το χλώριο απαιτούνται δύο προϋποθέσεις. Η πρώτη είναι η δημιουργία ζώνης προστασίας γύρω από την υδροληψία και ο αυστηρός έλεγχος όλων των δραστηριοτήτων μέσα σ’ αυτήν για την αποφυγή της ρύπανσης. Η δεύτερη προϋπόθεση είναι η διατήρηση του δικτύου ύδρευσης σε άριστη κατάσταση. Προσοχή όμως. Αν και οι δύο παραπάνω προϋποθέσεις δεν ικανοποιούνται απόλυτα, η χλωρίωση είναι άκρως απαραίτητη. Θα υπάρξει άραγε ανάλογο παράδειγμα στη χώρα μας, που θα εξασφαλίσει στους πολίτες νερό καλής ποιότητας και απαλλαγμένο από το χλώριο;»
6. Για όλους αυτούς τους λόγους (και για άλλους πολλούς και σημαντικούς) οι ΔΕΥΑ οφείλουν να ενημερώνουν συνεχώς και αδιαλείπτως τους καταναλωτές. Σωστός πολίτης είναι ο ενημερωμένος πολίτης.
1. Οι υπεύθυνοι λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να εξασφαλιστεί ότι παρέχονται στους καταναλωτές κατάλληλες και ενημερωμένες πληροφορίες σχετικά με την ποιότητα του νερού ανθρώπινης κατανάλωσης.
ΚΥΑ Αρ. Γ1(δ)/ΓΠ οικ. 67322/ΦΕΚ Β’ 3282/19.09.2017 – Άρθρο 12 Ενημέρωση και εκθέσεις (Άρθρο 13 Οδηγίας 98/83/EK)
Βαγγέλης Μητράκος
*Οι απόψεις που δημοσιεύονται εκφράζουν το συντάκτη κάθε άρθρου και δεν αποτελούν συμπεράσματα ρεπορτάζ ή τοποθέτηση της ιστοσελίδας.