Η νέα χρονιά θα είναι δείκτης αντοχής και ευθύνης. Ουσιαστικά θα κριθεί η μάχη με την πανδημία. Αλλά και η δυνατότητα της χώρας να ξεπεράσει με το μικρότερο κόστος τα προβλήματα με τα οποία είναι αντιμέτωπη.
Η υγειονομική κρίση ανέτρεψε βεβαιότητες. Δημιούργησε νέα δεδομένα. Ανέδειξε την αξία του κοινωνικού κράτους. Και το κυριότερο κατέστησε αναγκαία τη σύζευξη της ατομικής ευθύνης με τη συλλογική. Χωρίς αυτή καμία κοινωνία δεν μπορεί να πετύχει τους στόχους της. Ούτε μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες και επιθυμίες των πολιτών της. Κάτι που δυστυχώς δεν αποτελεί κοινό τόπο, όπως θα έπρεπε.Μετακυλώντας την ευθύνη μας σε άλλους, τα προβλήματα δεν επιλύονται αλλά διογκώνονται. Μια γρήγορη ματιά στα όσα συμβαίνουν γύρω μας κατά την περίοδο του κορονοϊού το αποδεικνύει. Αν κοιτάξουμε ποιες χώρες έχουν καλές επιδόσεις στην καταπολέμηση του, εύκολα διαπιστώνουμε πως ο βαθμός επιτυχίας τους είναι συνυφασμένος με τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Τρανό παράδειγμα η περίπτωση της Πορτογαλίας όπου τα ποσοστά εμβολιασμού ξεπερνούν το 90%.
Βέβαια οι ευθύνες δεν είναι μονοσήμαντες. Οι κυβερνήσεις κρίνονται και αξιολογούνται για την αποτελεσματικότητα τους στο έργο τους. Δεν αρκεί η πολιτική βούληση και οι καλές προθέσεις. ’Όλα αυτά μένουν στα λόγια όταν δεν έχουν πρακτικό αντίκρισμα. Και όπως πολύ σωστά λέει μια ιστορική ρήση των Κινέζων: «Η πράξη είναι το μοναδικό κριτήριο της αλήθειας». Εξού και η ελληνική κυβέρνηση, χρήσιμο θα ήταν να εγκαταλείψει τις αυταρέσκειες τους αυτοθαυμασμούς και τους κομπασμούς.
Στη διαχείριση της πανδημίας έδειξε τα όριά της. Μετά το πρώτο κύμα φάνηκαν οι δυσλειτουργίες και οι ανεπάρκειές της. Η αναποτελεσματικότητά της είναι πασιφανής. Το ίδιο και η απουσία ενός συνεκτικού σχεδίου για την αντιμετώπισή της. Και το χειρότερο επέδειξε μια πρωτοφανή ψηφοθηρική και μικροπολιτική πρακτική, αδιαφορώντας για τις συνέπειες των επιλογών της. Η πραγματικότητα είναι σκληρή και δεν αλλάζει με επικοινωνιακές ενέργειες. Στην αναμέτρηση με τον κορονοϊό η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη αποδείχθηκε κατώτερη των περιστάσεων. Οι ευθύνες της δεν διαγράφονται. Οι χειρισμοί της βρίθουν από αντιφάσεις και παλινωδίες. Η πολυφωνία των εμπλεκομένων υπουργών είναι πλέον επιζήμια. Οι αυτοσχεδιασμοί δεν συνιστούν στρατηγική. Στερούνται αξιοπιστίας και σοβαρότητας. Δείχνουν επικίνδυνη ελαφρότητα και επιπολαιότητα.
Ο Πρωθυπουργός οφείλει να αντιληφθεί, ότι η μάχη κατά της πανδημίας είναι μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση για να την αφήσουμε στα χέρια απαίδευτων και άπειρων υπουργών και συνεργατών του. Το υγειονομικό, κοινωνικό, οικονομικό και προπαντός εθνικό κόστος είναι ανυπέρβλητο. Η συνειδητοποίηση των αδιεξόδων που έχει προκληθεί, είναι βασική προϋπόθεση για την αλλαγή πλεύσης, για τον αναπροσανατολισμό των κυβερνητικών αποφάσεων. Απαιτεί μια στιβαρή πολιτική και υγειονομική διαχείριση, μακριά από σκοπιμότητες και υστεροβουλίες.
Η ετεροβαρής σχέση που εδώ και καιρό έχει διαμορφωθεί μεταξύ πολιτικής και επιστήμης, χρειάζεται επειγόντως να αλλάξει. Οι ειδικοί δεν νοείται να μην έχουν τον πρώτο λόγο σε όλες τις σημαντικές αποφάσεις. Με άλλα λόγια είναι ζωτική ανάγκη η ύπαρξη μιας ενιαίας πολιτικής και επιστημονικής υποδομής, που θα έχει την ευθύνη διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης. Αλλά και θα στηρίζεται στα δεδομένα της ιατρικής και των ειδικών.
Το 2022 αναμφίβολα, θα είναι μια χρονιά σταθμός για την Ελλάδα. Ο εμβολιασμός όλων μας, δίχως εκπτώσεις καθίσταται εκ των πραγμάτων κεντρική προτεραιότητα. Και τούτο διότι χωρίς αυτόν, ο κορονοϊός μεταλλάσσεται διαρκώς και απειλεί θανάσιμα τη ζωή μας. Η εγκατάλειψη των μικροδιευθετήσεων με πολιτικά και πελατειακά κριτήρια, απαιτεί τόλμη και αποφασιστικότητα. Η πολιτική τάξη, κυβέρνηση και αντιπολίτευση οφείλουν να αναζητήσουν κοινές προσεγγίσεις, μακριά από το άγχος του πολιτικού κόστους και του κομματικού κέρδους. ————————————————*Ο Λεωνίδας Γρηγοράκος είναι: γιατρός Πνευμονολόγος Εντατικολόγος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην Υπουργός και Βουλευτής ΠΑΣΟΚ