Η Σπάρτη, εδώ και 10ετίες, βιώνει μια δραματική επιδείνωση του κυκλοφοριακού της προβλήματος, αφού παραμένει μια υδροκέφαλη πρωτεύουσα (ΟΛΑ συμβαίνουν στο κέντρο της), στερείται αστικής συγκοινωνίας, αυξάνονται συνεχώς τα οχήματα και οι μετακινήσεις στο κέντρο της και στον αστικό ιστό, έχουμε περισσότερους χρήστες στους δρόμους και μεγαλύτερη συμφόρηση. Κι όλα αυτά σε μια πόλη που οι εκάστοτε δημοτικές αρχές παρακολουθούν απαθείς το πρόβλημα να γιγαντώνεται ή λαμβάνουν μέτρα αποσπασματικά, ευκαιριακά και ασύνδετα μεταξύ τους χωρίς στρατηγικούς στόχους και προοπτική.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η λεγόμενη «ανάπλαση» της Παλαιολόγου, η οποία, μετατρέπει το κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης σε κυκλοφοριακή κόλαση σε όλη την έκτασή της (τα αποτελέσματα είναι ήδη ορατά) αφού ΔΕΝ συνοδεύεται από μια παράλληλη συνολική κυκλοφοριακή μελέτη για την πόλη της Σπάρτης. Με τον τρόπο αυτό, όταν ολοκληρωθεί το έργο (κι ακόμα περισσότερο αν επεκταθεί σ’ όλο το μήκος της Παλαιολόγου) θα τρέχουμε πίσω από τα τραγικά επιδεινωμένα κυκλοφοριακά προβλήματα πασχίζοντας, μάταια, να «κλείσουμε τρύπες» την ώρα που το κυκλοφοριακό (μαζί και η πόλη) θα έχει καταρρεύσει.
Έστω και τώρα που είναι αργά, θα πρέπει η δημοτική αρχή να αποφασίσει οριστικά και αμετάκλητα, ποιες ακριβώς θα είναι οι «αναπλάσεις» στην Παλαιολόγου και αλλού, ποια θα είναι τα μεγάλα έργα που σχεδιάζει { Κεντρική Δημοτική Αγορά (;) , Αστική Συγκοινωνία (;), πεζοδρομήσεις (;), Βιομηχανική Περιοχή (;) κλπ}, να συναποφασίσει, επίσης, με τους πολίτες ποια πόλη θέλει για το μέλλον και στη συνέχεια, έχοντας αποτυπωμένα με σαφήνεια ΟΛΑ τα στοιχεία και τις παραμέτρους, να αναθέσει τη σύνταξη μιας ολοκληρωμένης κυκλοφοριακής μελέτης για την Σπάρτη, που θα υπηρετεί τον στρατηγικό στόχο. Διαφορετικά η Σπάρτη (αυτή η πόλη που ευλογήθηκε να έχει το αρτιότερο πολεοδομικό-ρυμοτομικό σχέδιο της νεότερης Ελλάδας) θα καταστεί πανελλήνιο παράδειγμα προς αποφυγή, μια πόλη στην οποία κανείς δεν θα επιθυμεί και δεν θα μπορεί να ζήσει, να εργαστεί και να δημιουργήσει.
Οπωσδήποτε, οι Τεχνοκράτες-Επιστήμονες που θα αναλάβουν να συντάξουν την Κυκλοφοριακή Μελέτη της Σπάρτης γνωρίζουν πολύ καλά ΤΙ πρέπει να κάνουν και ΤΙ να σχεδιάσουν, εφόσον, βέβαια, τους δοθούν τα απαραίτητα στοιχεία και οι στρατηγικοί στόχοι-κατευθύνσεις του δήμου.
Σίγουρα, όμως σε μια κυκλοφοριακή μελέτη για τη Σπάρτη θα πρέπει να περιλαμβάνονται και τα παρακάτω:
-Φωτεινοί σηματοδότες και κυκλικοί κόμβοι (ισόπεδοι και ανισόπεδοι).
-Χώροι στάθμευσης οργανωμένοι, εκτός κέντρου, σε επιλεγμένα σημεία.
-Ειδικός χώρος στάθμευσης, περιμετρικά της πόλης, για τα βαρέα οχήματα.
-Δίκτυο ποδηλατόδρομων και περιπατητικών-«πράσινων» διαδρομών .
-Ελεγχόμενη στάθμευση.
-Ρύθμιση κι έλεγχος της κίνησης μεγάλων οχημάτων, ωράριο και θέσεις φορτοεκφόρτωσης και τροφοδοσίας καταστημάτων.
-Σημεία εξυπηρέτησης (στάθμευση – αποβίβαση) λεωφορείων ΚΤΕΛ και τουριστικών λεωφορείων.
-Μεγάλο υπόγειο δημοτικό γκαράζ .
-Δημοτικοί, οργανωμένοι χώροι στάθμευσης μέσα στον αστικό ιστό.
-Επαναχωροθέτηση των σταθμών ταξί ώστε η παροχή των υπηρεσιών τους να είναι λειτουργική.
-Ασφάλεια πεζών και ΑΜΕΑ.
-Εξασφάλιση επαφής και επικοινωνίας με τους αρχαιολογικούς χώρους.
-Δραστικές παρεμβάσεις στην ευαίσθητη περιοχή των σχολείων, νότια της πόλης.
-Κυκλοφοριακή πρόβλεψη για τη λειτουργία του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Σπάρτης (πρόσβαση, θέσεις στάθμευσης, συγκοινωνιακή σύνδεση κλπ).
-Πεζοδρομημένες επιφάνειες που θα συνδέουν τις αρχαιότητες με τις σημαντικότερες χρήσεις γης, σε συνδυασμό με αισθητικές και περιβαλλοντικές παρεμβάσεις στον οδικό χώρο.
-Επανεξέταση των κυκλοφοριακών ροών ΟΛΩΝ των οδών.
Για να είναι, όμως, ολοκληρωμένη μια κυκλοφοριακή μελέτη για τη Σπάρτη, θα πρέπει, συμπληρωματικά, ο δήμος Σπάρτης να προγραμματίσει και να υλοποιήσει μια σειρά παράλληλων δράσεων , όπως:
-Προστασία των ζωτικών κοινόχρηστων χώρων (πλατείες, πεζόδρομοι, πεζοδρόμια) από ιδιωτικές και δημόσιες αυθαιρεσίες και καταπατήσεις.
-Θεσμοθέτηση Αστικής Συγκοινωνίας με mini bus.
-Αποκέντρωση δημοσίων και δημοτικών υπηρεσιών.
-Δημιουργία στεγασμένης Κεντρικής Δημοτικής Αγοράς στην περιφέρεια της πόλης.
-Δημιουργία Βιομηχανικής Περιοχής Σπάρτης.
-Διάνοιξη των αδιάνοιχτων ή ατελώς διανοιγμένων οδών της πόλης. .
-Μέτρα αποκέντρωσης της οικονομικής και πολιτιστικής δραστηριότητας της Σπάρτης.
-Διαρκής έλεγχος της νομιμότητας και των προδιαγραφών δημιουργίας και λειτουργίας των γκαράζ οικιών και πολυκατοικιών μέσα στην πόλη.
-Αναβάθμιση και βελτίωση των πεζοδρομίων της πόλης.
-Μέτρα κατά της ακουστικής ρύπανσης.
-Βελτίωση του αστικού εξοπλισμού του οδικού χώρου.
Τέλος, μέσα σ’ όλα αυτά, κυρίαρχη πρέπει να είναι και η καλλιέργεια και η ανάπτυξη μιας άλλης φιλοσοφίας ζωής και διαφορετικών κοινωνικών προτύπων εκ μέρους των πολιτών, που θα επαναφέρει το αυτοκίνητο στη θέση του «εργαλείου» και θα δίνει προτεραιότητα και χώρο στον άνθρωπο και στην ποιότητα της ζωής του, μέσα στη σύγχρονη πόλη.
*Ως βασικός κορμός του ως άνω άρθρου χρησιμοποιήθηκε η εισήγηση που εκπόνησε το 2008, ο εκλεκτός συμπολίτης, Κώστας Λαμπρινός, ως μέλος της Γραμματείας της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΣΠΑΡΤΗΣ, με θέμα:
«ΤΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ-ΜΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ».
Η εισήγηση παρουσιάσθηκε, από τον ίδιο τον Κ. Λαμπρινό, σε ειδική εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα συνεδριάσεων του παλαιού Δημαρχείου Σπάρτης, στις 12 -5-2008.
Είναι πραγματικά κρίμα, που, ύστερα από 16 ολόκληρα χρόνια, οι προτάσεις, οι οποίες κατατέθηκαν τότε αγνοήθηκαν και τα προβλήματα του 2008 έχουν, σήμερα (2024), πολλαπλασιασθεί κι οξυνθεί στο έπακρο.
Ο δήμος πρέπει να μάθει να ακούει τους πολίτες.
Σπάρτη 27-6-2024
Βαγγέλης Μητράκος