Παρουσίαση στην συνάντηση του Ελληνικού Παραρτήματος της ARCH
Greek Translation of Barbara Euser’s Remarks
Καλησπέρα. Καλώς ορίσατε. Σας ευχαριστώ που ήρθατε στην σημερινή συνάντηση.
Πιστεύω ότι βρισκόμαστε όλοι εδώ σήμερα γιατί ενδιαφερόμαστε για τον όρμο των Βατίκων, την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και του μοναδικού αρχαιολογικού χώρου του Παυλοπετρίου που βρίσκεται βυθισμένος στον όρμο των Βατίκων.
Όπως γνωρίζετε το Παυλοπέτρι χρονολογείται από τη Μινωϊκή Εποχή, δηλαδή πριν από 5000 χρόνια .Οι αρχαιολόγοι αποφάνθηκαν ότι πρόκειται για την αρχαιότερη βυθισμένη πολιτεία στον κόσμο. Είναι ένας θησαυρός μοναδικός. Το Παυλοπέτρι δεν είναι σημαντικό μόνο για την τοπική κοινωνία, αποτελεί μέρος της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Είναι μεγάλο προνόμιο για μας να ζούμε κοντά στο Παυλοπέτρι. Έχουμε την ευκαιρία αλλά και την υποχρέωση να φροντίσουμε να μην καταστραφεί και να μην υποστεί ζημιά.
Παρ ́όλα αυτά, οι επιστημόνες που μελέτησαν το Παυλοπέτρι μας είπαν ότι τρεις είναι οι λόγοι που προκαλείται ζημιά στον υποθαλάσσιο αρχαιολογικό χώρο.
Α) Πρώτον τα κινούμενα ιζήματα στο βυθό του όρμου,
Β) δεύτερον η κλοπή αντικειμένων που ανήκουν στον αρχαιολογικό χώρο
Γ) και τρίτον και κυριότερον η ρύπανση.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να σας παρουσίασω την ARCH και στη συνέχεια να μιλήσω για κάθε ένα από τα τρία προβλήματα που ανέφερα και πώς σκοπεύουμε να τα αντιμετωπίσουμε.
Στα τέλη Μαΐου η Dr. Cheryl Bernard, Πρόεδρος της ARCH International, επισκέφτηκε τη Νεάπολη.
Η ARCH είναι η συμμαχία για την αποκατάσταση της πολιτιστικής κληρονομιάς, μια διεθνής Μη Κυβερνητική Οργάνωση, που έχει την έδρα της στην Washington των ΗΠΑ. Η Dr. Bernard εντυπωσιάστηκε από τη σημασία του Παυλοπετρίου ως χώρου πολιτιστικής κληρονομιάς. Εντυπωσιάστηκε επίσης από την ανησυχία των κατοίκων της περιοχής και την αδυναμία από μεριάς τους να επιλύσουν τα προβλήματα του Παυλοπετρίου χωρίς έξωθεν βοήθεια. Η ARCH αποφάσισε να παρέχει τη στήριξη της για την διατήρηση και προστασία του Παυλοπετρίου. Τελικά οι ανασκαφές στο Παυλοπέτρι θα πρέπει να συνεχιστούν και ο χώρος να εξερευνηθεί πλήρως. Αυτό όμως δεν θα συμβεί ποτέ εάν ο χώρος δεν προστατευτεί ΤΩΡΑ.
Η ARCH International μας εξουσιοδότησε να ιδρύσουμε το Ελληνικό Παράρτημα της.Αυτό είναι το πρώτο έργο που αναλαμβάνει η ΑRCH International στην Ελλάδα. Η ARCH αυτή τη στιγμή υλοποιεί προγράμματα στο Αyγανιστάν, στο Ιράκ και στη Συρία. Οι χώρες αυτές και οι αρχαιολογικοί τους χώροι καταστρέφονται από τον πόλεμο.
Θα πίστευε κανείς ότι η προστασία ενός αρχαιολογικού χώρου σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που δεν βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση, θα ήταν ευκολότερη, όμως η ARCH αναγνωρίζει ότι οι εδώ προκλήσεις αν και λιγότερο ορατές δεν είναι λιγότερο σοβαρές.
Το Ελληνικό Παράρτημα της ARCH θα αντιμετωπίσει τις τρεις κύριες απειλές για το Παυλοπέτρι, που έιναι τα κινούμενα ιζήματα, η κλοπή αντικειμένων και η ρύπανση.
Τα κινούμενα ιζήματα προκαλούν ζημιά στα θεμέλια και στους τοίχους των κτιρίων στο Παυλοπέτρι. Είναι σημαντικό τα σκάφη να μην πλέουν πάνω από την περιοχή. Οι σημαδούρες που θα οριοθετούν τον χώρο και θα απαγορεύουν στο σημείο αυτό τη διέλευση των σκαφών μπορεί να κρατήσουν τα σκάφη με τις μηχανές και τις προπέλες τους που ανακατεύουν το νερό και τα ιζήματα, μακριά απο το χώρο αλλά και να εμποδίσουν επίσης τα σκάφη αναψυχής να αγκυροβολούν στο Παυλοπέτρι.
Η κλοπή αντικειμένουν μπορεί να μειωθεί με την τοποθέτηση στην ξηρά γύρω από το χώρο του Παυλοπετρίου πινακίδων για να ενημερώνονται οι κάτοικοι αλλά και οι επισκέπτες για τη σημασία του χώρου και για να γνωρίζουν ότι δεν πρέπει να αφαιρούν από αυτόν αντικείμενα. Χρειαζόμαστε επίσης φυλλάδια που θα δοθούν σε κατοίκους και επισκέπτες για να μάθουν για την ιστορία του Παυλοπετρίου και πόσο σημαντική είναι η προστασία της περιοχής αυτής.
Η κυριότερη απειλή για το Παυλοπέτρι είναι η ρύπανση. Η ρύπανση στον όρμο των Βατίκωνμπορεί να προέλθει από δύο βασικές πηγές: α) Τα λύματα από τους απορροφητικούς βόθρους που καταλήγουν μέσω της απορροής στον όρμο και β)τα μεγάλα εμπορικά πλοία που αγκυροβολούν στον όρμο.
Χαιρόμαστε που ο Δήμος Μονεμβασιάς ήδη προχωρά στην επίλυση του προβλήματος των λυμάτων από τους βόθρους στον όρμο με την εγκατάσταση του βιολογικού καθαρισμού που θα καλύψει όλη την Νεάπολη.
Το δεύτερο πρόβλημα είναι πιο δυσεπίλυτο . Τα τελευταία χρόνια πολίτες της περιοχής έχουν καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια να σταματήσουν την ρύπανση που προκαλείται από μεγάλα εμπορικά πλοία που αγκυροβολούν στον όρμο των Βοιών.
Ο Λάμπης Μπιλλίνης, ο εκδότης της εφημερίδας «ΤΑ ΒΑΤΙΚΑ» έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα για το θέμα αυτό. Τον περασμένο Οκτώβριο πάνω από 50 πολίτες υπέβαλλαν αναφορά στην Επιθεώρηση Περιβάλλοντος . Δυστυχώς δεν υπήρξε ανταπόκριση στην αναφορά τους.
Τα μεγάλα εμπορικά πλοία που αγκυροβολούν εδώ, μερικές φορές για ολόκληρες εβδομάδες, μπορεί να ρυπάνουν την θάλασσα στον όρμο των Βατίκων με διάφορους τρόπους. Μπορεί να απορρίψουν τα απόβλητά τους απευθείας στη θάλασσα, μπορεί επίσης να ρίξουν έρμα, γεγονός το οποίο μπορεί να έχει ως σοβαρή ανεπιθύμητη επίπτωση την εισαγωγή μη ενδημικών θαλάσσιων φυτών και ζώων στον όρμο.
Τα πλοία μπορεί να προχωρήσουν σε ακόμα πιο σοβαρές ενέργειες, όπως να ζητήσουν από τρίτους τον καθαρισμό υφάλων και προπελών. Σύμφωνα με τον νόμο, οι εξαιρετικά ρυπογόνες αυτές δραστηριότητες επιτρέπεται να γίνονται σε ελάχιστα μόνο λιμάνια στονκόσμο, λόγω της ζημίας που προκαλούν στη θάλασσα και λόγω των τοξικών ιζημάτων που κατακάθονται στον θαλάσσιο πυθμένα.
Έχουμε να σας δείξουμε ένα βίντεο για τους υφαλοκαθαρισμούς, πριν το ντοκιουμαντέρ για το Παυλοπέτρι, για να διαπιστώσετε ιδίοις όμμασι τι θα μπορούσε να συμβεί στον όρμο των Βατίκων, αν γίνουν ποτέ εδώ υφαλοκαθαρισμοί.
Τα θεμέλια των κτιρίων στο Παυλοπέτρι, οι τάφοι και τα αρχαία αντικείμενα μέσα στη θάλασσα δεν είναι, όμως, τα μόνα τα οποία υφίστανται ζημία στον όρμο των Βατίκων από την αγκυροβολία των μεγάλων πλοίων. Στον όρμο των Βατίκων υπάρχουν λιβάδια Ποσειδωνίας (Poseidonia Oceanica), ένα είδος θαλάσσιου φυτού που προστατεύεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ποσειδωνία είναι εξαιρετικά σημαντική για τη λειτουργία του θαλάσσιου οικοσυστήματος. Κατά τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης η Ποσειδωνία απελευθερώνει οξυγόνο στο νερό. Εκατοντάδες είδη ζώων ζουν στα λιβάδια της Ποςειδωνίας εξαρτώμενα από το οξυγόνο που παράγει η Ποσειδωνία.
Δυστυχώς η μελέτη που πραγματοποιήθηκε απο το ΕΛΚΕΘΕ το 2010 στον θαλάσσιο πυθμένα έδειξε ότι οι άγκυρες των μεγάλων πλοίων δημιουργούν με το σύρσιμό τους τεράστιες αυλακιές στον πυθμένα. Οι άγκυρες περνάνε μέσα από τα λιβάδια της Ποσειδωνίας, καταστρέφοντας τα πάντα στο πέρασμά τους.
Η Ποσειδωνία μπορεί να ζήσει πάρα πολλά χρόνια αλλά αναπτύσσεται πάρα πολύ αργά. Μια αποικία Ποσειδωνίας μεγαλώνει μόνο κατά ένα εκατοστό το χρόνο. Μια συρόμενη άγκυρα όμως μπορεί να ξεριζώσει σε λίγα λεπτά φυτά Ποσειδωνίας που χρειάστηκαν εκατοντάδες χρόνια να αναπτυχθούν.
Στα λιβάδια της Ποσειδωνίας ζεί το σπάνιο δίθυρο μαλάκιο atrina fragilis . Όταν καταστρέφονται τα λιβάδια Ποσειδωνίας καταστρέφεται ο οικότοπός τoυς. H atrina fragilis (κοινή ελληνική ονομασία: πίννα) είναι ένα άλλο είδος που προστατεύεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο πιο άμεσος κίνδυνος για το Παυλοπέτρι είναι η επικείμενη έγκριση του Ειδικού Κανονισμού Λιμένα που θα νομιμοποιούσε την αγκυροβολία μεγάλων πλοίων στον όρμο των Βατίκων. Η νομοθεσία αυτή από ότι μάθαμε δεν θα είναι υπό την μορφή νομοσχεδίου που θα τεθεί προς συζήτηση και ψήφιση από την Βουλή των Ελλήνων, αλλά θα εγκριθεί μέσω Υπουργικής Απόφασης από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου.
Ένας τέτοιος Κανονισμός, κατά πάσα πιθανότητα, θα παραβίαζε πολλούς εθνικούς αλλά και κοινοτικούς νόμους που προστατεύουν τους αρχαιολογικούς χώρους, τις αρχαιότητες και την πολιτιστική κληρονομιά, νόμους κατά της ρύπανσης, νόμους που προστατεύουν συγκεκριμένα είδη φυτών και ζώων, αλλά και νόμους που προστατεύουν γενικότερα το θαλάσσιο περιβάλλον.
Για να προστατέψουμε το Παυλοπέτρι θα πρέπει να προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε την έγκριση του Ειδικού Κανονισμού Λιμένα. Πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή των διεθνών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στην ζημία που έχουν ήδη προκαλέσει τα μεγάλα πλοία στον μοναδικό χώρο του Παυλοπετρίου και στη θαλάσσια και πανίδα στον όρμο των Βατίκων.
Το Ελληνικό Παράρτημα της ARCH θα στείλει επιστολές διαμαρτυρίας σε όλους τους υπουργούς που είναι συναρμόδιοι για το Παυλοπέτρι και τον όρμο των Βατίκων: στον Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, τον Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, στην Υπουργό Τουρισμού, στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπως επίσης και στον Υπουργό Ναυτιλίας και Αιγαίου που είναι και ο καθ ́ύλιν αρμόδιος.
Η ARCH International θα στείλει και αυτή επιστολές σε κάθε συναρμόδιο Υπουργό διαμαρτυρόμενη για την ενδεχόμενη έγκριση του Ειδικού Κανονισμού Λιμένα. Συλλέγουμε υπογραφές σήμερα το βράδυ που θα συνοδεύσουν τις επιστολές διαμαρτυρίας. Παρακαλώ υπογράψτε ένα από τα έντυπα συλλογής υπογραφών.
Αν θέλετε να βοηθήσετε στη συλλογή υπογραφών πάρτε κάποια κενά έντυπα συλλογής υπογραφών και ζητείστε από όλους όσους ενδιαφέρονται να προστατευτεί το Παυλοπέτρι να υπογράψουν. Όλα τα συμπληρωμένα έντυπα με τις υπογραφές να παραδοθούν στον Λάμπη Μπιλλίνη, στα γραφεία της εφημερίδας «ΤΑ ΒΑΤΙΚΑ».
Σας καλούμε όλους να γίνετε μέλη του Ελληνικού Παραρτήματος της ARCH. Η συμμετοχή είναι δωρεάν, δεν υπάρχει συνδρομή. Προτού φύγετε παρακαλώ υπογράψτε το έντυπο για τα μέλη αναφέροντας το όνομά σας και το e-mail σας. Χρειάζεται όλοι όσοι ενδιαφέρονται να συμμετέχουν στην προσπάθεια αυτή. Αυτό σημαίνει ότι ίσως χρειαστεί να αναρτήσουν πληροφορίες στο facebook ή να στείλουν instagram για τα θέματα αυτά σε όλους τους φίλους τους.
Αν ο υπόλοιπος κόσμος μάθει τι συμβαίνει στην αρχαιότερη βυθισμένη πολιτεία θα καταφέρουμε να προστατευτεί το Παυλοπέτρι, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα να εξερευνηθεί πλήρως και να μάθει όλος ο κόσμος αυτά που έχει να μας διδάξει.
Θα σας δείξουμε τώρα το βίντεο για τους κινδύνους των υφαλοκαθαρισμών. Το βίντεο διαρκεί 7 λεπτά. Μετά το βίντεο θα ακολουθήσει ένα σύντομο διάλειμμα και στησυνέχεια θα παρουσιάσουμε το ντοκυμαντέρ του BBC για το Παυλοπέτρι με ελληνικούς υποτίτλους.
Ευχαριστούμε που ήσασταν εδώ απόψε μαζί μας.