Ο άνθρωπος που διέδωσε τον ελληνικό πολιτισμό στα πέρατα του αρχαίου κόσμου και εισήγαγε την ελληνιστική εποχή, άφησε την τελευταία του πνοή στη Βαβυλώνα και εισήλθε στο Πάνθεον των ηρώων, αποτελώντας έκτοτε το μέτρο σύγκρισης για κάθε στρατηλάτη. Είναι χαρακτηριστική η αναφορά του Ιουλίου Καίσαρα στον Μέγα Αλέξανδρο και στα επιτεύγματά του.
Ο Δίων ο Κάσσιος αναφέρει στη «Ρωμαϊκή Ιστορία» του ότι τον τάφο του επισκέφθηκαν ο Ιούλιος Καίσαρ, ο Σεπτίμιος Σεβήρος και ο Καρακάλλας. Σημειώνει ότι όταν ο Ιούλιος Καίσαρας μπήκε μέσα στο μαυσωλείο, έμεινε για ώρα σιωπηλός, όρθιος, κοιτάζοντας τον άριστα διατηρημένο νεκρό. Η συγκίνησή του ήταν τόσο μεγάλη, που όταν άγγιξε το πρόσωπο του Αλεξάνδρου, έσπασε ένα κομμάτι της μύτης του νεκρού! (Δίων Κάσσιος, 51, 16).
Ο Καίσαρας Οκτάβιος Αύγουστος πήγε κι αυτός και προσκύνησε τον τάφο μετά τη νίκη του στο Ακτιο το 31 π.Χ. Μάλιστα, χάρη στο σεβασμό του στον Αλέξανδρο δεν κατέστρεψε την Αλεξάνδρεια μετά την επικράτηση του επί του Αντωνίου και της Κλεοπάτρας. Όταν πήγε για να προσφέρει στον επιφανή νεκρό ένα στεφάνι και οι οδηγοί του τον κάλεσαν να επισκεφθεί και τους τάφους της Πτολεμαϊκής Δυναστείας, ο Αύγουστος τους απάντησε: «Ηρθα να δω έναν βασιλιά, και όχι νεκρούς».
Οι μεγαλύτεροι Ρωμαίοι πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες είχαν ως πρότυπο τον Μέγα Αλέξανδρο, εδραιώνοντας μια τάση που ονομάστηκε “imitatio Alexandri“, δηλαδή μίμηση του Αλεξάνδρου. Η μίμηση αφορούσε είτε την εξωτερική εμφάνιση και τα χαρακτηριστικά του Έλληνα στρατηλάτη είτε την στρατηγική του. Αποκορύφωμα αυτής της τάσης υπήρξε η περίπτωση του Ρωμαίου αυτοκράτορα Καρακάλλα, ο οποίος πίστευε ότι ήταν η μετενσάρκωση του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Προσωπικότητες όπως ο Αννίβας και ο Ναπολέων θεωρούσαν τον Αλέξανδρο ως το μεγαλύτερο στρατηγικό νου στην ιστορία, ενώ ο Σάχης Αλαντίν Μουχάμαντ Β’, ιδρυτής της μεγάλης περσικής Αυτοκρατορίας των Χωρεσμίων, που επί εποχής του κάλυπτε έκταση από την Κασπία Θάλασσα και το Καζακστάν ως τον Ινδικό Ωκεανό, είχε κόψει νομίσματα με τη μορφή του, ως νέου Αλεξάνδρου και την επιγραφή “Iskandar i Thani“, δηλαδή “Δεύτερος Αλέξανδρος”.
Ο αήττητος στρατηλάτης κατάφερε μέσα σε μια δεκαετία όχι μόνο να αναδείξει τον ελληνικό χώρο ως το κέντρο του κόσμου αλλά (και ίσως αυτό να είναι πιο σημαντικό) κατάφερε να εδραιωθεί στην παράδοση των λαών που κυβέρνησε, όχι ως κατακτητής αλλά ως μια θρυλική προσωπικότητα που τιμάται έως σήμερα.
Εν ολίγοις ο Μέγας Αλέξανδρος, με όρους διεθνούς πολιτικής, ήταν το αρχέτυπο που διέθετε, αυτό που ο Joseph Nye ονομάζει έξυπνη ισχύ (smart power) καθώς συνδύαζε τη στρατιωτική του δεινότητα με μια ακαταμάχητη γοητεία, κερδίζοντας τόσο τις μάχες όσο και τις καρδιές.