Πολλά ακούστηκαν το προηγούμενο διάστημα για την περίφημη Π.Ν.Π που πέρασε από τη Βουλή πριν από λίγες ημέρες και αφορούσε στα ταμειακά διαθέσιμα των ΟΤΑ και τη μεταφορά τους προς επένδυση στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Είναι αλήθεια ότι δεν υπάρχει κάτι πιο φυσιολογικό από τα εύλογα ερωτήματα που προέκυψαν από την ενέργεια αυτή εκ μέρους της κυβέρνησης. Πριν προβούμε όμως σε βιαστικά συμπεράσματα, ας προσπαθήσουμε ν’ απαντήσουμε σε κάποια από αυτά, με βάση τη λογική.
Ποιος ήταν ο σκοπός της κατεπείγουσας αυτής διαδικασίας;
Να δώσουμε στην κυβέρνηση, εφόσον χρειαστεί, τη δυνατότητα να κάνει μία εσωτερική ανακύκλωση της υφιστάμενης μεταξύ των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης ρευστότητας. Δηλαδή, η κυβέρνηση θα αντλήσει, βραχυπρόθεσμα, τα ταμειακά διαθέσιμα που χρειάζεται προσωρινά, μέσω της έκδοσης repos έναντι των διαθεσίμων των ΟΤΑ που μεταφέρονται στην ΤτΕ. Θα μεταφέρει δηλαδή τα διαθέσιμα των ΟΤΑ από τις εμπορικές τράπεζες, στην ΤτΕ. Η διαδικασία αυτή είναι διαδεδομένη σε πολλές χώρες της Ευρώπης και του κόσμου και είναι εύλογη, αφού το κράτος αντλεί προσωρινά ρευστότητα, μέσω «εσωτερικού» δανεισμού, από τους ίδιους τους φορείς τους οποίους το ίδιο επιχορηγεί μέσω του κρατικού προϋπολογισμού.
Κινδυνεύουν τα αποθεματικά των ΟΤΑ ;
Με το συγκεκριμένο χειρισμό οι ΟΤΑ διασφαλίζονται πλήρως:
1ον. Η τοποθέτηση των διαθεσίμων των ΟΤΑ στην ΤτΕ έναντι των εμπορικών τραπεζών είναι ασφαλέστερη, αλλά και αποδοτικότερη σε ορισμένες περιπτώσεις (ιδίως στις μη προθεσμιακές καταθέσεις). Η μεταφορά επομένως των αποθεματικών τους στην ΤτΕ είναι μία κίνηση την οποία και οι ίδιοι οι ΟΤΑ πιθανόν θα έπρεπε να εξετάσουν – στο πλαίσιο μίας ορθολογικής και χρηστής διαχείρισης. Άλλωστε, για το λόγο αυτό, πολλοί Δήμοι και Περιφέρειες το έχουν ήδη πράξει οικειοθελώς και ανεξάρτητα από την ΠΝΠ.
2ον. Τα ποσά που βρίσκονται κατατεθειμένα στην ΤτΕ είναι οποιαδήποτε στιγμή διαθέσιμα στους αντίστοιχους OTA.
3ον. Σε περίπτωση που εκδοθούν repos, αυτά θα έχουν αποκλειστικά βραχυχρόνια διάρκεια και θα αφορούν μόνο τα διαθέσιμα που οι Δήμοι και οι Περιφέρειες δεν έχουν άμεσα ανάγκη, αφού ρητά προσδιορίζεται ότι εξαιρούνται του πεδίου εφαρμογής της ΠΝΠ τα χρηματικά διαθέσιμα που αφορούν τις ανάγκες των ΟΤΑ σε ορίζοντα δεκαπενθημέρου. Eπομένως μισθοδοσία και λοιπές τρέχουσες λειτουργικές ανάγκες είναι απολύτως εξασφαλισμένες. Δηλαδή, το Δημόσιο θα δανειστεί μόνο για 15 μέρες και μόνο τα ποσά που ούτως ή άλλως οι Δήμοι και οι Περιφέρειες δεν θα χρησιμοποιούσαν μέσα στο δεκαπενθήμερο αυτό.
4ον. Ακόμα και στην υποθετική περίπτωση κατά την οποία κάποιος Δήμος ή κάποια Περιφέρεια υποστεί εξ αυτού του χειρισμού ζημία, προβλέπεται ρητά ότι έχει δικαίωμα αποζημίωσης από το Δημόσιο.
Γιατί επιλέχθηκε η μέθοδος νομοθέτησης μέσω της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου;
Δεν είναι εύκολη επιλογή η ΠΝΠ για μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Φυσικά και θα προτιμούσαμε να γίνει όλη η διαδικασία με νόμο και αφού έχει προηγηθεί η απαραίτητη διαβούλευση με την Αυτοδιοίκηση και τους φορείς. Όμως, δεν υπήρχε νομοσχέδιο σε εξέλιξη εκείνη τη στιγμή όπου θα μπορούσε να προστεθεί.
Ωστόσο, δεν δεχόμαστε μαθήματα δημοκρατίας από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ που έκαναν 27 ΠΝΠ μέχρι το 2014. Θυμίζω ότι με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που τέθηκε σε ισχύ στις 17 Δεκεμβρίου 2014 και η οποία κατατέθηκε με τροπολογία στη Βουλή, προσδιορίστηκε για τις 28 Φεβρουαρίου 2015 η λήξη της περιόδου διαθεσιμότητας της δανειακής διευκόλυνσης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) προς την Ελληνική Δημοκρατία και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ). Σε αυτή την ΠΝΠ προβλέφθηκαν οι γνωστοί αυστηροί όροι εφαρμογής που προέβλεπε και η αρχική σύμβαση (παραίτηση αμετάκλητα και άνευ όρων από οποιαδήποτε ασυλία, παραίτηση ασυλίας για λόγους εθνικής κυριαρχίας, κ.ά.)
Ασφαλώς, δεν κάνουμε την ίδια δουλειά. Η ΠΝΠ για τα ταμειακά διαθέσιμα των ΟΤΑ δεν διαλύει ασφαλιστικά ταμεία, νοσοκομεία, πανεπιστήμια. Αντιθέτως, διασφαλίζει την πρώτιστη υποχρέωση του κράτους να δίνει μισθούς και συντάξεις. Άλλωστε, η ΠΝΠ, που προβλέπεται από το Σύνταγμα, είναι ένα εργαλείο. Η χρήση αυτού του εργαλείου κάνει τη διαφορά.
Παρόλα αυτά δεν είμαστε ευτυχείς. Διότι παραλάβαμε μια χώρα σε ανθρωπιστική κρίση, με μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα. Και βέβαια δεν είμαστε ευτυχείς με τις λύσεις που είμαστε αναγκασμένοι να δώσουμε σήμερα. Όμως στις 25 Γενάρη ο λαός δεν μας εμπιστεύθηκε για να ευτυχήσουμε στα κυβερνητικά και βουλευτικά έδρανα. Μας εμπιστεύτηκε γιατί είμαστε η μόνη πολιτική δύναμη που μπορεί να βάλει τέρμα στον κατήφορο που οδηγήθηκε η χώρα στα χρόνια των Μνημονίων. Κι αυτό κάνουμε.
Στο δίλημμα υποταγή ή χρεοκοπία, απαντάμε εθνική και αξιοπρεπή διαπραγμάτευση που θα οδηγήσει σε αμοιβαία επωφελή συμφωνία. Και σε αυτήν την προσπάθεια καλέσαμε τους εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης που επί πέντε χρόνια δεν μιλούσαν.
Δεν μιλούσαν όταν η Αυτοδιοίκηση ως ο πλησιέστερος θεσμός στον πολίτη, υπήρξε ένα από τα μεγάλα θύματα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών λιτότητας και των αλλεπάλληλων Μνημονίων και Μεσοπρόθεσμων προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής.
Δεν μιλούσαν όταν η Αυτοδιοίκηση υπέστη μείωση πάνω από 60% των θεσμοθετημένων πόρων της και οδηγήθηκε σε οικονομική ασφυξία.
Δεν μιλούσαν όταν ο «Καλλικράτης», ούτε υπήρξε αντικείμενο πλατειάς και πραγματικής διαβούλευσης, ούτε είχε την συναίνεση των τοπικών κοινωνιών.
Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη φάση της διαπραγμάτευσης. Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση κάνουν μια τιτάνια διαπραγμάτευση, θέτοντας το πρόβλημα της χώρας στη διεθνή του διάσταση. Οποιαδήποτε οικονομία, όταν αντιμετωπίζει πρόβλημα ρευστότητας, βρίσκεται υπό ασφυκτική πίεση και σε δύσκολη διαπραγματευτική θέση. Την ίδια ώρα η ΕΚΤ διοχετεύει αμύθητα ποσά από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης σε οικονομίες που δανείζονται με αρνητικό επιτόκιο, και που προφανώς δεν τα χρειάζονται όσο η Ελλάδα που είναι αποκλεισμένη από τις αγορές.
Παρ` όλα αυτά αγωνιζόμαστε να μην αφήσουμε αυτό το πρόβλημα ρευστότητας να μετεξελιχθεί σε τραπεζική κρίση και σε πρόβλημα κοινωνικής και πολιτικής αποσταθεροποίησης, όπως επιδιώκουν οι αντίπαλοί μας. Το αντιμετωπίζουμε με όλους τους δυνατούς τρόπους, όπως η ΠΝΠ για τα διαθέσιμα των φορέων της γενικής κυβέρνησης.
Του Στ.Αραχωβίτη
Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Λακωνίας