Πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το Ταμείο Ανάκαμψης για το κοινό όφελος

Η ελληνική κοινωνική οικονομία βρίσκεται σε μια κατάσταση πολλαπλών ταυτόχρονων κρίσεων: Έχουμε από το 2010 την διαρκή κρίση εκποίησης, ξεπουλήματος και ρευστοποίησης, η οποία εντάθηκε από την Πανδημία και την Ενεργειακή Κρίση. Ο αντίκτυπος της κατάστασης έχει ξεκάθαρα ταξικό πρόσημο, χτυπώντας την πλειοψηφία των κατοίκων αυτής της χώρας, δηλαδή τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα που ζουν από την εργατική τους δύναμη. Πολλά νοικοκυριά αδυνατούν να καλύψουν τα βασικά, περνώντας τον χειμώνα χωρίς θέρμανση.

Το σχέδιο της κυβέρνησης και των κομμάτων του μνημονιακού τόξου είναι το λεγόμενο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ας δούμε συνοπτικά τι περιλαμβάνει και πως είναι δομημένο:

Το συνολικό ύψος των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης ανέρχεται σε €31 δισ, σε βάθος έξι (6) ετών, εκ των οποίων τα €18 δισ. είναι ενισχύσεις και τα €12,7 δισ. δάνεια. Πάνω στα δάνεια των €12,7 δισ., προβλέπει το κυβερνητικό σχέδιο ότι θα «μοχλευθούν» άλλα €18 δισ. μέσα στην 6ετία, βασισμένα σε κρατικές εγγυήσεις. Το Ταμείο είναι έτσι δομημένο, έχει τέτοια κριτήρια επιλεξιμότητας, που αποκλείει τους μικρούς και μεσαίους, καναλιζάροντας – άμεσα ή εμμεσα – σχεδόν το σύνολο των κεφαλαίων στα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, στην Ολιγαρχία που νέμεται τη χώρα.

Τί μπορεί να γίνει;

Αντί η Μητσοτάκης Α.Ε. λοιπόν να επιδοτεί με πακτωλό δημόσιου χρήματος τους ολιγάρχες της ενέργειας, θα μπορούσε να επιδοτήσει ακόμα και στο 100%, την ενεργειακή αναβάθμιση πλήθωρας κατοικιών χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων. Υπολογίζουμε αυτό το ποσό στα €10 δισ. με €12 δισ..

Ας αναλογιστούμε τα πολλαπλά οφέλη από την εφαρμογή μιας τέτοιας πολιτικής:

(α) Περιβαλλοντικά. Ενεργειακή αναβάθμιση σημαίνει ίδια απόδοση με λιγότερο καύσιμο. Περιορισμός επομένως των αερίων καύσης.

(β) Μικροοικονομικά οφέλη. Εξοικονόμηση εισοδήματος – λόγω της χαμηλότερης κατανάλωσης – στον κορβανά των νοικοκυριών.

(γ) Μακροοικονομικά. Μείωση των εισαγωγών καυσίμων – βελτίωση ισοζυγίου πληρωμών. Ταυτόχρονα, η διασφάλιση της ευρείας διασποράς του προγράμματος ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων, σημαίνει μεγάλη προστιθέμενη αξία στην οικονομία και θέσεις εργασίας, καθώς οι φορείς υλοποίησης της αναβάθμισης είναι οι μικρομεσαίοι τεχνίτες.

(δ) Κοινωνικά. Εξισορρόπηση Κατανομής Ενεργειακού Κεφαλαίου της χώρας. Η Ενέργεια είναι δημόσιο Αγαθό. Και ως Δημόσιο Αγαθό, πρέπει να προστατεύεται και να κατανέμεται ίσα σε όλους τους πολίτες.

Η Μητσοτάκης Α.Ε. επιλέγει να διογκώνει το Δημόσιο Χρέος για να επιδοτεί τα κέρδη μιας δράκας ολιγαρχών αντί να προχωρήσει σε ένα διευρυμένο πρόγραμμα Ενεργειακής Αναβάθμισης με χειροπιαστά πολλαπλασιαστικά οφέλη για την κοινωνία και την οικονομία.

Αναλυτικότερα η Πρόταση Νόμου προβλέπει:

1) Η διαδικασία να είναι απλή, γρήγορη και γνωστή εξ αρχής, ώστε να αποφεύγονται καθυστερήσεις, λάθη και αποκλεισμοί.

Με τις μέχρι τώρα μορφές που έχει λειτουργήσει το πρόγραμμα έχουν αποκλειστεί:

α) φτωχοί πολίτες γιατί δεν έχουν ρευστότητα να ανταπεξέλθουν είτε στις καθυστερήσεις των αποπληρωμών, είτε στις ανατιμήσεις που δεν λαμβάνει υπόψη το πρόγραμμα στα υλικά όταν γίνονται οι εργασίες.

β) τα μικρά συνεργεία και επιχειρήσεις που δεν έχουν ρευστότητα να περιμένουν για πολλούς μήνες τις αποπληρωμές των αιτήσεων.

γ) τα μικρά γραφεία μελετητών που δεν είχαν το χρόνο και την πληροφορία για να προετοιμαστούν για να κάνουν τις αιτήσεις των πελατών τους ή απλώς δεν πρόλαβαν, καθώς η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων είχε μείνει ανοιχτή μόλις για 15 με 20 λεπτά

ε) οι πολίτες που τους έχει κοκκινίσει δάνειο λόγω μνημονίων, επειδή δεν έχουν πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό.

Το παρόν σχέδιο νόμου καταργεί όλους τους παραπάνω αποκλεισμούς κοινωνικών ομάδων, είτε είναι κάτοικοι ή ιδιοκτήτες, είτε είναι μελετητές ή επιχειρήσεις-συνεργία.

2) Οι αποπληρωμές να γίνονται τμηματικά, σύμφωνα με την πρόοδο των εργασιών με εξ αρχής γνωστά δικαιολογητικά, τα απολύτως απαραίτητα που αφορούν μόνο στο εκάστοτε στάδιο εργασιών. Ο σκοπός είναι οι άμεσες αποπληρωμές των εμπλεκομένων και να αποφεύγονται οι πολύμηνες καθυστερήσεις που έχουμε διαπιστώσει μέχρι τώρα. Ευνοείται έτσι η ρευστότητα των πολλών μικρών επιχειρήσεων και κινείται καλύτερα η αγορά.

3) Τον γενικό έλεγχο των εργασιών και την ευθύνη της τεκμηρίωσης του έργου έχει ο επιβλέπων μηχανικός. Έτσι περιορίζεται η γραφειοκρατία που αναπτύχθηκε με πολλαπλές υπουργικές αποφάσεις, διαφορετικούς ενεργειακούς επιθεωρητές και δεκάδες δικαιολογητικά με επικαλυπτόμενες πληροφορίες.

4) Το μέγεθος της χρηματοδότησης καθορίζεται από τους εθνικούς στόχους που τίθενται και το πρόγραμμα λαμβάνει τον χαρακτήρα της δημόσιας επένδυσης (καθώς ο στόχος είναι η μείωση των εθνικών αναγκών σε ενέργεια και η αντίστοιχη μείωση των εισαγωγών ενέργειας).

5) Σε αντίστοιχα προγράμματα θα πρέπει:
α) Να συμμετέχουν ΟΤΑ και δήμοι για αναβαθμίσεις γειτονιών με κοινωνικά και τοπικά κριτήρια
β) Να αναβαθμιστούν δημόσια κτίρια
γ) Να αναβαθμιστούν κτίρια που χρησιμοποιούνται από μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Το ΜέΡΑ25 καταθέτει πρόταση νόμου για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιριακού δυναμικού.