Ένας αρχαιολογικός θησαυρός, που σίγουρα θα προσδώσει και μια άλλη τουριστική διάσταση στην πόλη της Σπάρτης, είναι το περίφημο ψηφιδωτό ρωμαϊκής εποχής με την “Αρπαγή της Ευρώπης”.
Το ψηφιδωτό ανακαλύφθηκε το 1872 στον κήπο της οικίας Φουστάνου στη Σπάρτη. Ήταν σκεπασμένο από το έδαφος σε βάθος μισού μέτρου. Καταγράφτηκε από τον αχαιολόγο Παναγιώτη Σταματάκη της Αρχαιολογικής Εταιρείας και μελετήθηκε για πρώτη φορά το 1874 από τον Γερμανό Χίρσφιλντ (1847-1895).
Είναι εμπνευσμένο από την μυθολογία και εικονίζει την Αρπαγή της Ευρώπης από τον Δία , που είναι μεταμορφωμένος σε ταύρο. Η Ευρώπη είναι καθισμέμη στην πλάτη του ταύρου, ενώ αυτός κολυμπάει στη θάλασσα. Οι ταξιδιώτες έχουν για συνοδούς δύο δαφνοστεφανωμένους Έρωτες, που κρατούν το ουράνιο τόξο.
Πριν από 2 περίπου χρόνια άναψε το «πράσινο φως» απ’ το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για την ανάδειξη του μοναδικού και παγκοσμίου φήμης, ψηφιδωτού που απεικονίζει την Αρπαγή της Ευρώπης, το οποίο ανακαλύφθηκε στη Σπάρτη, του 19ου αιώνα. Σήμερα, το έργο έχει φτάσει στο τελευταίο στάδιο και είναι πλέον έτοιμο να παραδοθεί στους πολίτες.
Η «Οικία της Ευρώπης», στη συμβολή των οδών Διοσκούρων και Παλαιολόγου, στη Σπάρτη, συνολικού εμβαδού 1.800 τ.μ., είναι απαλλοτριωμένα από το υπουργείο Πολιτισμού ακίνητα ιδιοκτησίας Φουστάνου – Μουραμπά. Εκεί αποκαλύφθηκαν τα ρωμαϊκής εποχής ψηφιδωτά δάπεδα με θέμα, «Αρπαγή της Ευρώπης» και «Ο Ορφέας γοητεύει τα άγρια ζώα». Η «Αρπαγή της Ευρώπης» βρέθηκε το 1872, σε βάθος μισού μέτρου, στον κήπο της οικίας Φουστάνου. Καταγράφηκε από τον αρχαιολόγο Παναγιώτη Σταματάκη και μελετήθηκε για πρώτη φορά το 1874 από τον Γερμανό Χίρσφελντ. Ακολούθησε λεπτομερής περιγραφή από τους Ντρέσσελ και Μιλχόφερ, οι οποίοι δημοσίευσαν για πρώτη φορά την λεπτομερή περιγραφή των εκθεμάτων της συλλογής του Αρχαιολογικού Μουσείου της Σπάρτης.
Τον χώρο του λεγόμενου «Οίκου της Ευρώπης» επισκέφθηκε ο Δήμαρχος Σπάρτης, κ. Πέτρος Δούκας, με τον Αντιδήμαρχο κ. Δημήτρη Καπονικολό και τον Ειδικό Σύμβουλο κ. Ιωάννη Ράλλη.
Ύστερα από προσπάθειες, από πολλούς για πολλά χρόνια, έχουν πλέον σχεδόν ολοκληρωθεί οι εργασίες (αρχικά κατεδάφισης των παραπηγμάτων) ανάπλασης και ανάδειξης των περίφημων ψηφιδωτών, ρωμαϊκής εποχής, της «Οικίας της Ευρώπης», της αρπαγής της Ευρώπης από τον μεταμορφωμένο σε ταύρο Δία και του Ορφέα που σαγηνεύει με τη μουσική του τα άγρια ζώα!!
Όπως δήλωσε ο Δήμαρχος Σπάρτης κ. Δούκας, «η ανάδειξη της Οικίας της Ευρώπης έχει και ειδική πατριωτική σημασία για εμάς τους Έλληνες – κάτι που ελάχιστοι γνωρίζουν:
Στο σπουδαιότατο κείμενο του Ηρόδοτου [Ιστορ. 1.1.1-1.4.4], αναφέρεται ότι από την εποχή του Τρωϊκού πολέμου είχε καταστεί ξεκάθαρο ότι η Ευρώπη και η Ελλάδα ήταν κάτι εντελώς ξεχωριστό από την Περσία και την Ασία, και ότι αυτή η αιώνια αντιπαλότητα συνεχίστηκε με τις εισβολές του Δαρείου και του Ξέρξη στην Ελλάδα!:
«ἀπὸ τούτου αἰεὶ ἡγήσασθαι τὸ Ἑλληνικὸν σφίσι εἶναι πολέμιον. τὴν γὰρ Ἀσίην καὶ τὰ ἐνοικέοντα ἔθνεα βάρβαρα οἰκηιεῦνται οἱ Πέρσαι, τὴν δὲ Εὐρώπην καὶ τὸ Ἑλληνικόν ἥγηνται κεχωρίσθαι.»
Δηλαδή από τότε η Ελλάδα = Ευρώπη = Ελλάδα και όχι Τουρκία!»
• Θυμίζουμε ότι μυθολογικά, η Ευρώπη ήταν αδελφή του Κάδμου, ιδρυτή της Θήβας και κόρη του Αγήνορα και της Τηλεφάσσας, ηγεμόνων της Φοινίκης.
Ο Δίας μεταμορφωμένος σε ταύρο την απήγαγε στη Κρήτη («επεί δε επέβη τη νήσω (Κρήτη) ο μεν ταύρος ουκέτι εφαίνετο, επιλαβόμενος δε της χειρός o Ζεύς απήγε την Ευρώπην εις το Δικταίον άντρον ερυθριώσαν και κάτω ορώ-σαν…», Λουκιανός Σαμωσατέας, Ενάλιοι Διάλογοι, 15, 4)!
Έτσι γεννήθηκαν ο Μίνωας, ο Ραδάμανθυς και ο Σαρπηδόνας. Αργότερα, όταν ο Δίας την άφησε και γύρισε στον Όλυμπο, η Ευρώπη παντρεύτηκε το βασιλιά της Κρήτης Αστερίωνα. Αυτόν διαδέχθηκε ο Μίνωας, ιδρυτής του “Μινωικού Πολιτισμού”, ίσως ο πρώτος Έλληνας θαλασσοκράτορας και νομοθέτης.
Ετοιμαζόμαστε για τα εγκαίνια!
Θερμές ευχαριστίες στο Ίδρυμα Νιάρχος, στο Υπουργείο Πολιτισμού και στον Γιάννη Βαρβιτσιώτη για τις καταλυτικές προσπάθειές τους για την ολοκλήρω-ση του εν λόγω έργου!