Η Πολιτιστική Διαδρομή (ΠΔ) αναγνωρίζεται ως ένα ολοκληρωμένο τουριστικό προϊόν με συγκεκριμένο τίτλο και ποιοτικά χαρακτηριστικά, κοινής συνήθως προέλευσης, όπως οι αρχαιότητες, και το οποίο μπορεί να εμπλουτιστεί με όμορα μνημεία, φυσικά ή πολιτιστικά. Αποτελεί επώνυμη επιλογή ως τουριστικό προϊόν ή εκπαιδευτικό αγαθό και συνιστά μια καθορισμένη γεωγραφική διαδρομή με πολλαπλά σημεία αναφοράς.
Η Σπάρτη αποτελεί ένα σύγχρονο αστικό κέντρο, με πλατείς δρόμους και νεοκλασικά κτίσματα. Η σύγχρονη Σπάρτη είναι κτισμένη νοτίως της ακρόπολης της αρχαίας πόλης, που είχε διακεκριμένη θέση στην ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας.
Προτείνεται, λοιπόν, ο σχεδιασμός μίας ιστορικής πολιτιστικής διαδρομής που θα μπορούσε να προσφέρει, τόσο στον επισκέπτη όσο και στον ίδιο τον κάτοικο, μία νέα εμπειρία μέσω της οποίας θα βιώσει την αλληλεπίδραση με την παράδοση και την ιστορία μέσα από ένα πραγματικό ταξίδι με τα μνημεία που θα ξεδιπλώνονται μπροστά του. Οι Πολιτιστικές Διαδρομές είναι ευρέως χρησιμοποιούμενα εργαλεία ανάπτυξης του πολιτιστικού τουρισμού.
Η διαδρομή η οποία προτείνεται, περιλαμβάνει 15 θέσεις και η πορεία φαίνεται στον παρακάτω χάρτη.
Τα 15 σημεία ενδιαφέροντος είναι τα ακόλουθα:
1) Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Σπάρτης
2) Η ‘Έπαυλη του Αχιλλέα (οδός Βρασίδου, οικ. Τράγκα, Ο.Τ. 135).
3) Η ‘Έπαυλη της Ευρώπης (οδός Διοσκούρων, οικ. Φουστάνου-Μουραμπά, Ο.Τ. 36).
4) Τα Ψηφιδωτά των Οικοπέδων Βαλλιώτη και Μηνακάκη (οδός Κωνσταντίνου Παλαιολόγου)
5) Το Κενοτάφιο του Λεωνίδα ή «Λεωνιδαίο»
6) Το Ρωμαϊκό και Βυζαντινό Λουτρό Σπάρτης (οδός Τριακοσίων)
7) ‘Έπαυλη της Μέδουσας’ (οδός Αλκμάνος, οικ. Παρασκευοπούλου, Ο.Τ. 124).
8) Η Ρωμαϊκή Στοά
9) Το Κυκλοτερές Οικοδόμημα.
10) H Ρωμαϊκή Αγορά
11) Η Βασιλική του Σωτήρος Χριστού
12) To Ρωμαϊκό Οικοδόμημα
13) Το Ιερό της Χαλκιοίκου Αθηνάς
14) Το Αρχαίο Θέατρο Σπάρτης
15) Το Άγαλμα του Λεωνίδα.
Η διαδρομή αυτή μπορεί να εμπλουτιστεί με τη βοήθεια ενός Εικονικού Ξεναγού (ΕΞ), ένα τεχνολογικά εξελιγμένο λογισμικό που μπορεί να εγκατασταθεί στις κινητές συσκευές (smartphone) των επισκεπτών. Με τη χρήση διάφορων αισθητήρων εντοπίζονται οι τοποθεσίες και οι γωνίες θέασης, έτσι ώστε να προβάλλεται το κατάλληλο περιεχόμενο (γεωεντοπισμός / geolocation). Στο συγκεκριμένο application κινητού οι επισκέπτες θα καθοδηγούνται μέσα από αυτά τα μονοπάτια, έχοντας πρόσβαση σε πολυμεσικό περιεχόμενο (πολλές μορφές δεδομένων όπως κείμενο, εικόνες, ήχο και βίντεο για την παροχή πληροφοριών), διαδραστικούς χάρτες και εκπαιδευτικές πηγές. Αντιπροσωπεύουν συναρπαστικές τεχνολογικές προσεγγίσεις που συνδυάζουν τον φυσικό κόσμο με τον ψηφιακό χώρο, προσφέροντας μια ενιαία εμπειρία για τους χρήστες.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τον σωστό σχεδιασμό αυτής της πολιτιστικής διαδρομής είναι η δημιουργία υποδομών σύνδεσης επιμέρους σημείων και περιήγησης με σήμανση και φωτισμό, ποδηλατοδρόμους, πεζόδρομο, ιατρική περίθαλψη κ.ά. Μία ενδιαφέρουσα πρόταση θα ήταν να υπάρχει σήμανση στα πεζοδρόμια με κόκκινο χρώμα, που θα υποδεικνύει τη διαδρομή. Ακόμα είναι επιτακτική η επικοινωνία του
περιεχομένου της διαδρομής, η σύνδεση με φορείς και κοινό και η προβολή σε ολόκληρη την πολιτεία, έτσι ώστε να είναι εφικτή η ισότιμη συμμετοχή του καθενός στην πολιτιστική ζωή. Αυτό θα δημιουργήσει ένα αίσθημα οικειοποίησης και υπερηφάνειας μεταξύ των κατοίκων.
Μάρτιος 2024
Γιούλη Μπεκιάρη
Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Μάνατζμεντ και Τεχνολογίες στην Πολιτιστική Κληρονομιά»
Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου