Η ηλικία των 3 ετών είναι πολύ κρίσιμη και καθοριστική για ένα παιδί. Και αυτό διότι είναι ένα ηλικιακό ορόσημο που μπορούμε να διακρίνουμε πολλά από την συμπεριφορά που επιδεικνύει. Έχει πλέον ωριμάσει και δεν μπορούμε πια να δικαιολογούμε τις μη επιθυμητές του συμπεριφορές. Επιπλέον ακόμα και αν αναφερόμαστε σε ένα ανώριμο παιδί, έχουμε δώσει το χρόνο μέχρι τα 3 του έτη να εξελιχθεί! Υπάρχει έντονα η φήμη ότι τα αγόρια είναι πιο ανώριμα από τα κορίτσια και ότι εξελίσσονται με πιο αργούς ρυθμούς και πολλές φορές ακούμε από τους γονείς πως δεν μας αγχώνει ο αργός ρυθμός εξέλιξης του παιδιού μας γιατί είναι αγόρι. Αξίζει να αναφέρουμε πως μπορεί τα αγόρια να έχουν μια πιο ανώριμη συμπεριφορά και μια διαφορετική ανάπτυξη σε σχέση με τα κορίτσια, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν ανησυχούμε όταν το αγόρι δεν ακολουθεί τα ηλικιακά ορόσημα. Με πιο απλά λόγια, όλα τα παιδιά, είτε αναφερόμαστε στα αγόρια είτε στα κορίτσια, πρέπει να ακολουθούν τα ίδια ηλικιακά στάδια. Δεν είναι δυνατό να έχω ένα κορίτσι 3 ετών που κάνει ολοκληρωμένες προτάσεις, με καθαρό λόγο, κάνει εύστοχες ερωτήσεις, έχει σωστή κρίση και πραγματολογική επίγνωση και να το συγκρίνω με ένα αγόρι που είναι επίσης 3 ετών τρώει ακόμα αλεσμένη τροφή, μιλάει μονολεκτικά με μη καταληπτή ομιλία, που δεν είναι σε θέση να φάει μόνο του και να δικαιολογώ αυτή τη συμπεριφορά με το να κρύβομαι πίσω από την κακή δικαιολογία ότι είναι αγόρι, άρα ανώριμο! Προσοχή λοιπόν με το τι εμείς θεωρούμε ανωριμότητα και αποδεκτή συμπεριφορά στα παιδιά.
Πάμε λοιπόν να δούμε τι περιμένουμε από ένα παιδί 3 ετών είτε αναφερόμαστε σε αγόρι είτε σε κορίτσι.
Ορόσημα κίνησης:
- τρώει μόνο του (αν και κάποιες φορές λερώνεται)
- ανοίγει την πόρτα
- κρατάει το ποτήρι με το ένα χέρι
- κρατάει ικανοποιητικά μια μπογιά με το χέρι του
- πλένει και στεγνώνει τα χέρια του μόνο του
- μπορεί να διπλώσει ένα κομμάτι χαρτί, αν του δείξουμε πως να το κάνει
- μπορεί να χτίσει έναν πύργο με πολλά και μικρά τουβλάκια
- μπορεί να πετάξει μια μπάλα πάνω από το κεφάλι του
- προσπαθεί να πιάσει μια μπάλα, που πετάμε προς το μέρος του
- βάζει τα παπούτσια του (δεν δένει ακόμη τα κορδόνια του)
- ντύνεται με βοήθεια
- χρειάζεται κάποιες φορές βοήθεια για να πάει στην τουαλέτα
- ανεβαίνει τα σκαλοπάτια εναλλάσσοντας τα πόδια
- μπορεί να περπατήσει στα ακροδάχτυλά του, αν του δείξουμε πως να το κάνει, αλλά να μην περπατά συνεχώς στις μύτες των ποδιών του
- περπατάει σε ευθεία γραμμή
- κλωτσάει ευθεία μια μπάλα
- πηδάει και με τα δύο πόδια
- κάνει πετάλι στο τρίκυκλο
Αισθητηριακά και γνωστικά ορόσημα:
- αναγνωρίζει ήχους του περιβάλλοντος
- συγκεντρώνει την προσοχή του σε μια δραστηριότητα για περίπου 3 λεπτά
- θυμάται τι συνέβη χθες
- ξέρει τι τρώγεται και τι δεν τρώγεται
- γνωρίζει κάποιους αριθμούς αλλά όχι πάντα με τη σωστή σειρά
- ξέρει που ανήκουν τα διάφορα αντικείμενα
- καταλαβαίνει τι σημαίνει “1” ( σαν έννοια και σαν ποσότητα )
- κατανοεί τι σημαίνει “τώρα”, “σύντομα”, “αργότερα”
- μπορεί να παίξει συμβολικό παιχνίδι προσποιούμενο ότι ένα αντικείμενο είναι κάτι άλλο (π.χ. κάνει πως ένα τουβλάκι του είναι τηλέφωνο)
- γελάει με αστεία γεγονότα
- ξεφυλλίζει ένα βιβλίο μόνο του
- ταυτίζει τους κύκλους και τα τετράγωνα
- ταυτίζει την εικόνα ενός αντικειμένου με το αντικείμενο
- κατηγοριοποιεί τα αντικείμενα (π.χ. αυτά που έχουν παρόμοια λειτουργικότητα)
- μετράει 2 έως 3 αντικείμενα
- αποφεύγει πηγές κινδύνου (π.χ. ζεστός φούρνος, κινούμενο αυτοκίνητο)
- ακολουθεί απλού τύπου εντολές
Γλωσσικά και κοινωνικά ορόσημα:
- σχηματίζει φράσεις 3 – 5 λέξεων
- θέτει σύντομες ερωτήσεις
- χρησιμοποιεί τον πληθυντικό αριθμό
- κατονομάζει τουλάχιστον 10 οικεία αντικείμενα
- επαναλαμβάνει απλά τραγουδάκια
- κατονομάζει σωστά τουλάχιστον ένα χρώμα
- μιμείται τις δουλειές του σπιτιού και βοηθάει σε απλές δουλειές
- ζητάει να πάει τουαλέτα σχεδόν όλες τις φορές, που το χρειάζεται
- απολαμβάνει να του διαβάζουν βιβλία ή ιστορίες
- ντροπιάζεται όταν το συλλαμβάνουν να κάνει κάτι “κακό”
- προσπαθεί να κάνει τους άλλους να γελάσουν
- παίζει αυθόρμητα με δύο ή τρία παιδάκια σε μια ομάδα
- αναθέτει ρόλους όταν παίζει συμβολικό παιχνίδι
- ξέρει το μικρό του όνομα και το επίθετό του
- κατανοεί τις προσωπικές αντωνυμίες “εγώ”, “εσύ”, “αυτός” και “αυτή”
- πιστεύει ότι όλα κινούνται γύρω από αυτό (π.χ. κλείνει τα μάτια του και πιστεύει ότι οι άλλοι δεν το βλέπουν)
- απαντά σωστά όταν το ρωτάνε αν είναι αγόρι ή κορίτσι
Εφόσον λοιπόν ένα παιδί στα 3 του χρόνια δεν ακολουθεί ή δεν έχει κατακτήσει ακόμα τα όσα προαναφέρθηκαν, μιλάμε και συμβουλευόμαστε τον παιδίατρό μας. Πρέπει πάντα να θυμόμαστε πως πρέπει να έχουμε τα μάτια και τα αυτιά μας ανοιχτά προς τα παιδιά μας, να παρατηρούμε κάθε τους αντίδραση και να είμαστε εκεί να τα βοηθήσουμε και να τα καθοδηγούμε! Πρέπει να θυμάστε ότι όσο γρηγορότερα εντοπίζεται κάποιο πρόβλημα στο παιδί σας, τόσο πιο εύκολα μπορεί να αντιμετωπιστεί ώστε να μην δημιουργήσει μακροχρόνιες δυσκολίες μελλοντικά στο ίδιο και την οικογένεια σας.
