Ο «Σπαρτιατικός» υπήρξε η ποδοσφαιρική ομάδα θρύλος της Σπάρτης, η οποία ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια της κατοχής (1944) από τον Στέλιο Τσολακίδη (1900-1986) με καταγωγή από την Κων/πολη, παλαιό παίκτη του Ηρακλή Θεσσ/νίκης , του ΠΑΟΚ και της ΑΕΚ.
Η ποδοσφαιρική ομάδα του Σπαρτιατικού, από τις αρχές του 1945, άρχισε να εξελίσσεται σε «ομαδάρα» χάρη στον Στέλιο Τσολακίδη, ο οποίος υπήρξε συγχρόνως παίκτης, προπονητής και έφορος της ομάδας. Ο Στέλιος Τσολακίδης εμφύσησε στην ομάδα του ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟΥ τη δική του ιδιαίτερη αντίληψη και με την ποδοσφαιρική εμπειρία του κατάφερε να παίζει η ομάδα του ποδόσφαιρο υψηλού επιπέδου. Ο ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟΣ του Τσολακίδη κατάφερε, στα επόμενα χρόνια (1945-1952), να γίνει μια από τις πλέον ισχυρές και γνωστές επαρχιακές ομάδες της χώρας, με τα εξαιρετικά της παιχνίδια και με τα αποτελέσματα που έφερνε απέναντι σε σημαντικές ομάδες της εποχής.
Αλλά και μετά τον Τσολακίδη ο ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟΣ συνέχισε να συγκινεί ποδοσφαιρικά τους Σπαρτιάτες και να καταγράφει ισχυρή παρουσία μέχρι ΚΑΙ τη 10ετία του ’60.
Κορυφαία στιγμή του Σπαρτιατικού ήταν η ποδοσφαιρική περίοδος 1954-55, όταν με προπονητή τον Αντώνη Ρεμούνδο, παλαιό διεθνή παίκτη του ΑΣΤΕΡΑ ΑΘΗΝΩΝ, έφτασε στους προημιτελικούς του κυπέλλου Ελλάδας, παίζοντας με τον κραταιό ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΑΘΗΝΩΝ, από τον οποίο αποκλείστηκε, στην Αθήνα, με σκορ 2-1.
Από τις τάξεις του ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟΥ πέρασαν μεγάλοι ποδοσφαιριστές, των οποίων τα ονόματα γράφτηκαν με χρυσά γράμματα στην ποδοσφαιρική ιστορία του τόπου μας και οι οποίοι, σε εποχές διαφορετικές, σίγουρα θα έκαναν καριέρα σε μεγάλες ομάδες.
Μέχρι να δημιουργηθεί το σημερινό Στάδιο της Σπάρτης, στο πρώτο μισό της 10ετίας του ’50, ο Σπαρτιατικός (όπως και οι άλλες τοπικές ποδοσφαιρικές ομάδες) έπαιζαν στο γήπεδο του Γυμνασίου Αρρένων Σπάρτης, του οποίου οι τσιμεντένιες κερκίδες, οι ταράτσες και οι εξώστες, ο χώρος γύρω από το γήπεδο αλλά και τα κάγκελα ολόγυρα γέμιζαν με κόσμο, μικρούς και μεγάλους, άντρες, γυναίκες και παιδιά, που απολάμβαναν τους αγώνες, σ’ εκείνους τους δύσκολους και στενάχωρους καιρούς, έχοντας το ποδόσφαιρο, το λαοφιλές αυτό άθλημα, σαν αποκούμπι. Οι θεατές εκείνων των ποδοσφαιρικών αγώνων είχαν μιαν ενότητα ψυχής και ζωής με τους ποδοσφαιριστές, που ήταν σάρκα από τη σάρκα τους, που κι εκείνοι ήταν απλοί καθημερινοί άνθρωποι, αγωνιστές της ζωής, αλλά ήταν ταυτόχρονα και οι λαϊκοί ήρωες της εποχής.
Αξίζει να θυμηθούμε, μέσα από φωτογραφίες της εποχής, τους παιχταράδες του ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟΥ, οι οποίοι, μετά τη δουλειά, κρέμαγαν τα ρούχα τους σε μια κρεμάστρα ή σε μια πρόκα του σπιτιού και με τα «ποδοσφαιρικά» τους πήγαιναν στο Γυμνάσιο, για να παίξουν μπάλα, με μόνη ανταμοιβή την προσωπική τους ευχαρίστηση από το παιχνίδι αλλά και τις επευφημίες και τα χειροκροτήματα των φιλάθλων. Οι ποδοσφαιριστές, τότε, αποτελούσαν όχι ομάδες, με την έννοια τη σημερινή, αλλά μεγάλες παρέες φίλων, που μέσα στο γήπεδο έπαιζαν περισσότερο με την καρδιά τους και λιγότερο με τη λογική. Κι αν ασχολούμαστε, εμείς, σήμερα, με το ποδόσφαιρο του «Τότε», το κάνουμε, όχι μόνο από νοσταλγία, αλλά γιατί συνδέεται με τη ζωή μας, με τους παππούδες, τους πατεράδες μας και με το «Σήμερα»:
Η πρώτη φωτογραφία είναι στις 29 Δεκεμβρίου 1948, μετά από προπόνηση, στο γήπεδο του Γυμνασίου Αρρένων Σπάρτης:
Από αριστερά, όρθιοι:
Κουρής Α.
Τσολακίδης Στέλιος, οδοντοτεχνίτης
Αντωνάκος Αντώνης-ελεγκτής λεωφορείων
Άγνωστος
Μαγγαλούσης Νίκωνας-επαγγελματίας
Δυρραχίτης Δημήτρης (Τζίμης)-υποδηματέμπορος
Μαγγαλούσης Π.
Καίσαρης Γιώργος-ζαχαροπλάστης
Τσόγκας Ανδρέας
Κάτω:
Τσολακίδης Σάββας, μοναχογιός του Στέλιου Τσολακίδη, μασκότ του Σπαρτιατικού
Σταθάκος Τάκης (Κοτσώρος)-εμποροϋπάλληλος
*Αξίζει να προσέξει κανείς την «αθλητική» περιβολή του καθενός παίχτη: Άλλοι με «βρακούλα», άλλοι με κοντά παντελόνια, άλλοι με φανελάκια εσώρουχα, άλλοι με πουκάμισο, άλλοι με ζιλεδάκια … ΟΛΟΙ όμως με ξάστερα πρόσωπα και βλέμματα, με αληθινά χαμόγελα και (πάνω απ’ όλα) αγάπη για το ποδόσφαιρο και τον αθλητισμό.
Πίσω διακρίνεται το σπίτι του ΓΚΕΣΤΟΥ, το οποίο υπάρχει και σήμερα.
Η δεύτερη φωτογραφία είναι στις 4 Σεπτεμβρίου 1949, πάλι στο γήπεδο του Γυμνασίου Αρρένων, κατά τον αγώνα ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟΥ- ΑΡΗ ΚΟΡΙΝΘΟΥ 3-2:
Από αριστερά όρθιοι :
Άγνωστος
Ζήτος
Δυρραχίτης Δημήτρης (Τζίμης)-υποδηματέμπορος
Σταθάκος Τάκης (Κοτσώρος) -εμποροϋπάλληλος
Ζης
Άγνωστος
Μεσαία σειρά:
Τσόγκας Ανδρέας
Μορφογένης Γιώργος
Κάτω:
Πάγκαλος Αντώνης
Γιαννουλέας Ποτής – κουρέας
Κοντοζήσης Αποστόλης-καφεπώλης
Τσολακίδης Στέλιος, οδοντοτεχνίτης
Μανιατάκος Παναγιώτης-υδραυλικός του δήμου
Ρασσιάς Σαράντος-ηλεκτρολόγος
*Διακρίνονται τα σπίτια ΚΑΤΣΟΥΛΗ (αριστερά), το οποίο υπάρχει ακόμα, και του ΛΩΛΟΥ δεξιά που έχει κατεδαφιστεί κι έχει γίνει πολυκατοικία.
Η τρίτη φωτογραφία είναι στις 3 Οκτωβρίου 1950 από τον αγώνα ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟΣ-ΕΠΙΛΕΚΤΟΙ ΠΕΙΡΑΙΑ, στο γήπεδο του Γυμνασίου Αρρένων Σπάρτης:
(ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟΣ ΜΕ ΜΑΥΡΗ ΜΠΛΟΥΖΑ)
Όρθιοι από αριστερά:
Μορφογένης Γιώργος
Τσολακίδης Στέλλιος , οδοντοτεχνίτης (προπονητής,τότε, με σταυρωμένα χέρια)
Δυρραχίτης Δημήτρης (Τζίμης)-υποδηματέμπορος
Γιαννουλέας Ποτής-κουρέας
Τσώνης
Τσόγκας Ανδρέας
Πάγκαλος
Κάτω:
Παπαδόπουλος Γιάννης (Μπομπόνιας)-βιοπαλαιστής
Ρασσιάς Σαράντος-ηλεκτρολόγος
Τσαποΐτης Ντίνος (Κομότης)
*Στο φόντο διακρίνονται τα σπίτια ΣΜΥΡΛΗ (αριστερά) και ΓΚΕΣΤΟΥ στο κέντρο.
Τα κάγκελα του Γυμνασίου Αρρένων είναι κατάμεστα από κόσμο και κάποιος έφερε και το λεωφορείο του για να ανεβεί επάνω με τους φίλους του και να δει τον αγώνα!!! Αξέχαστες και μοναδικές εποχές!!!
«όλοι να τρέξουμε αμέσως στα γκωλ-ποστ παιδιά! στα γκωλ-ποστ στα γκωλ-ποστ άγρυπνοι – ακοίμητοι φρουροί – πανέτοιμοι το μάτι εδώ εκεί να γρηγορούμε μην αρχινίσουνε να πέφτουνε τα τέρματα βροχή και ηττηθούμε.
Νίκος Εγγονόπουλος, 1910-1985, Έλληνας ποιητής
Σπάρτη 17-1-2023
Βαγγέλης Μητράκος
*Πηγή φωτογραφιών:
ΛΕΥΚΩΜΑ ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ, Σπάρτη 2021