Χρόνο με το χρόνο, το Πάσχα, ως μια πνευματική εορτή και ως αναγέννηση του Ανθρώπου, συνθλίβεται κάτω από το ανελέητο πέλμα του «πολιτισμού» μας και του «σύγχρονου» τρόπου ζωής, που δεν ξέρουν, πραγματικά ποιους δρόμους βαδίζουν και τι γκρεμίζουν στο αστόχαστο και άτσαλο περπάτημά τους. Έτσι «καταφέραμε», σήμερα, να έχουμε μετατρέψει το Πάσχα σε μια κοσμική εκδήλωση, σε μια ευκαιρία διακοπών και καλοζωής, φαγητού, πιοτού και διασκέδασης. Δε στεκόμαστε πια στην ουσία του Δώρου αλλά στις κορδέλες του και στο χαρτί περιτυλίγματος. Γι’ αυτό τα «Πάσχα» μας δεν έχουν πια εσωτερικότητα, ζεστασιά, συναισθήματα, ανθρωπιά, επικοινωνία με το Θείο και τον Συνάνθρωπο, προσευχή, συντριβή ψυχική και αναγέννηση. Γι’ αυτό και νιώθουμε κάθε φορά την ανάγκη να πάμε πίσω, στα «Πάσχα» τα παλιά, για να νιώσουμε κάτι απ’ τα μηνύματα και την ατμόσφαιρα της μεγάλης γιορτής της χριστιανοσύνης.
Ας θυμηθούμε, λοιπόν, το Πάσχα του 1970 στη Σπάρτη, μέσα από εικόνες που προέρχονται από το ντοκιμαντέρ του 1970 με τίτλο «ΛΑΚΩΝΙΑ», το οποίο είναι καταχωρημένο στο ΕΘΝΙΚΟ ΟΠΤΙΚΟΑΚΟΥΣΤΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ (Ε.Ο.Α.):
Η Σπάρτη του 1970 ήταν ακόμα μια όμορφη επαρχιακή πόλη με πληθυσμό 13 χιλιάδων, περίπου, κατοίκων, που άρχιζε να απαρνιέται (δυστυχώς) τα στολίδια του παρελθόντος της και να παραδίδεται άκριτα στην αντιπαροχή και στο τσιμέντο και στην άναρχη επέκτασή της καταστρέφοντας το βαυαρικό της σχέδιο.
Το Πάσχα του 1970 γιορτάσθηκε στις 26 Απριλίου. Το βράδυ της Μ. Παρασκευής, όπως συνηθίζεται από πάντα στη Σπάρτη, έγινε η έξοδος των Επιταφίων και η «συνάντησή» τους στην κεντρική Πλατεία, μέσα σε μια θάλασσα από αναμμένες λαμπάδες και κλίμα συγκίνησης και βαθιάς κατάνυξης, με τα μαγαζιά της Πλατείας και ολόκληρης της πόλης κλειστά, κατά πώς επιβάλλει ο σεβασμός στη Γιορτή.
(Η μετατροπή της βραδιάς των Επιταφίων σε κοσμική βραδιά, με τα καταστήματα εστίασης γεμάτα και τους Επιτάφιους να διαβαίνουν ανάμεσα από τραπέζια με μισοπιωμένους ή και μαθυσμένους, ακόμα θαμώνες, με πίτσες, ποικιλίες, καλαμάρια, χταπόδια, μπίρες, κρασιά κλπ, κλπ, είναι δημιούργημα των κατοπινών χρόνων).
Χιλιάδες Σπαρτιάτες αλλά και επισκέπτες της Σπάρτης συμπροσευχήθηκαν εκείνη τη νύχτα της Μ. Παρασκευής του 1970 στην κεντρική μας πλατεία, κατά την διάρκεια της δέησης που τέλεσε ο τότε Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης Κυπριανός (Πουλάκος). Ήταν το τελευταίο Πάσχα που άσκησε τα επισκοπικά του καθήκοντα, αφού, τη χρονιά αυτή, παραιτήθηκε από τον θρόνο του και εφησύχασε στην Αθήνα, ως πρώην Μονεμβασίας και Σπάρτης για να «κοιμηθεί» εν Κυρίω στις 3 Σεπτεμβρίου 1975.
Το ντοκιμαντέρ «ΛΑΚΩΝΙΑ», για κάποιο άγνωστο λόγο δεν έχει στιγμιότυπα από την Ανάσταση στη Σπάρτη του 1970. Έχει, όμως, πλάνα από την προσέλευση (εν πομπή) επισήμων και πλήθους κόσμου στον Ναό της Μητρόπολης για τη θεία λειτουργία της Δεύτερης Ανάστασης, την ημέρα του Πάσχα, με προπορευόμενη τη Φιλαρμονική Σπάρτης του Μιχάλη Μαχαίρα (αναγνωρίσιμη μπροστά η ανιψιά του Μαέστρου, Νίτσα Δημάκου-Σακέτα).
Μετά τη Φιλαρμονική ακολουθεί ο Μητροπολίτης Κυπριανός με τους ιερείς και πιο πίσω οι επίσημοι της εποχής. Την πομπή πλαισιώνουν στρατιώτες του ΚΕΕΜ με τα όπλα «υπό μάλης».
Θετική εντύπωση προκαλεί το πλήθος του κόσμου που προσέρχεται, μαζί με τον Επίσκοπο, να παρακολουθήσει τη Λειτουργία της Δεύτερης Ανάστασης, την Κυριακή του Πάσχα, όταν, σήμερα, οι περισσότεροι, τη μέρα αυτή, ασχολούνται με το ψήσιμο του οβελία και την από πρωίας διασκέδαση. «΄Ω καιροί, ώ ήθη»!!!
Το Πάσχα στα Στρατόπεδα υπήρξε σημαντικό μέρος της ελληνικής παράδοσης για πολλές 10ετίες. Έτσι και το ΚΕΕΜ Σπάρτης, γιόρτασε με κάθε μεγαλοπρέπεια εκείνο το Πάσχα του 1970. Φυσικά, όπως συνέβαινε πάντοτε, την ώρα που οι πολίτες, οι επίσημοι και οι αξιωματικοί έτρωγαν, έπιναν, χόρευαν και διασκέδαζαν, τα φανταράκια ήταν σε γενική αγγαρεία και πρώτα απ’ όλα στο ψήσιμο των δεκάδων σουβλιστών αρνιών και των κοκορετσιών.
Όπως και να ’χει «Λαός-Στρατός-Αδελφωμένοι» (κι ας είχε βάλει ο στρατός τον λαό στο γύψο από 21 Απριλίου 1967), γιόρτασαν στο ΚΕΕΜ Σπάρτης το Πάσχα του 1970. Πέρασαν κιόλας 52 ολόκληρα χρόνια!
Καλή Ανάσταση !!!
20-4-2022
Βαγγέλης Μητράκος