Εξοχώτατη Πρόεδρε της Δημοκρατίας μας,
Κύριοι Υπουργοί,
…. Εκπρόσωποι της Κυβέρνησης,
του Πρωθυπουργού και
της Βουλής των Ελλήνων!
Κύριοι Βουλευτές,
Κύριε Περιφερειάρχη,
Φίλοι Δήμαρχοι και Αντιδήμαρχοι και Πρόεδρε και Δημοτικοί Σύμβούλοι
Βρισκόμαστε στο Μυστρά!
Βρισκόμαστε σε ό,τι πλησιέστερο υπάρχει στον Βυζαντινό μας πολιτισμό και στη Βυζαντινή μας κληρονομιά σε ολόκληρη την Οικουμένη.
Εδώ στο Μυστρά αναγορεύτηκε και στέφθηκε Αυτοκράτορας ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος, ο τελευταίος Αυτοκράτορας!
Από εδώ, από τον Μυστρά ο Κωνσταντίνος αναχώρησε για την Κωνσταντινούπολη, ως άλλος Λεωνίδας, και έπεσε μαχόμενος, υπερασπιζόμενος όχι μόνο την Ελλάδα αλλά ολόκληρη την Ευρώπη από την εισβολή των Τούρκων.
Φαίνεται πως τίποτα δεν άλλαξε από αυτά που είχε γράψει ο Ηρόδοτος κατά το 460 πΧ! [Ιστορ. 1.1.1-1.4.4]!
Γράφει ο Ηρόδοτος, ότι οι ίδιοι οι Πέρσες ‘λόγιοι’, θεωρούν ότι από την εποχή του Τρωικού πολέμου είχε καταστεί ξεκάθαρο ότι η Ευρώπη και η Ελλάδα ήταν κάτι εντελώς ξεχωριστό από την Περσία και την Ασία!
Αυτή η αιώνια αντιπαλότητα συνεχίστηκε με τις εισβολές του Δαρείου και του Ξέρξη στην Ελλάδα!:
«ἀπὸ τούτου αἰεὶ ἡγήσασθαι τὸ Ἑλληνικὸν σφίσι εἶναι πολέμιον. τὴν γὰρ Ἀσίην καὶ τὰ ἐνοικέοντα ἔθνεα βάρβαρα οἰκηιεῦνται οἱ Πέρσαι, τὴν δὲ Εὐρώπην καὶ τὸ Ἑλληνικόν ἥγηνται κεχωρίσθαι.»
Μα αυτό δεν συμβαίνει και σήμερα;
Η Τουρκία δεν πάει να βάλλει πόδι στο Αιγαίο, στη Κύπρο, στην Ελλάδα και στην Ευρώπη;
Πρέπει να το ξαναδείξουμε και να το ξαναπούμε ότι από την εποχή του Τρωικού πολέμου και των ‘Μηδικών’, η Ελλάδα = Ευρώπη = Ελλάδα και όχι Τουρκία!
Εξοχώτατη κυρία Πρόεδρε,
• Ο Μυστράς και η Σπάρτη σας καλωσορίζουν στον τόπο απ’όπου ξεκίνησαν δύο σπουδαίοι Έλληνες για να πολεμήσουν και να θυσιαστούν για τη Πατρίδα μας!
Ο Λεωνίδας Α’ το 480 π.Χ. και
Ο Κωνσταντίνος ο ΙΑ’ Παλαιολόγος το 1449 μ.Χ.
Και οι δύο ήξεραν τι τους περιμένει!
•Φέτος γιορτάζουμε και τα 2500 Χρόνια από τη Φοβερή Μάχη των Θερμοπυλών,
•αλλά και τη φοβερή Μάχη της Ιμέρας στη Σικελία εναντίον των Καρχηδονίων!
— Όταν η γυναίκα του Λεωνίδα τον ρώτησε τι θάθελε να κάνει όσο αυτός θα βρισκόταν στις Θερμοπύλες, της απάντησε, «να βρεις ένα καλό Σπαρτιάτη και να κάνεις μαζί του καλά παιδιά!»
Στον δε Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, 3 φορές οι ευγενείς της Πόλης του ζήτησαν να φύγει για να στρατολογήσει χριστιανικό στρατό – και τρείς φορές τους απάντησε: «θα μείνω να πολεμήσω εδώ μαζί σας»!
Αλλά κάθε τέλος έχει και μια προϊστορία!
Ας μου επιτρέψετε να ξεφύγω από ένα κλασικό ‘Πανηγυρικό’ και να συνοψίσω μια όλοκληρη αλλά ιδιαίτερα διδακτική ιστορία μέσα σε 25 λεπτά!
Πως φθάσαμε στην Άλωση;;
Ας μου επιτρέψετε λοιπόν μια ταχύτατη ιστορική αναδρομή!
626 μ.Χ.: ο Αυτοκράτορας Ηράκλειος συμμαχεί με Χαζάρους και Τούρκους εναντίον των Περσών που ταλαιπωρούσσν την Αυτοκρατορία με συνεχείς εισβολές και πολέμους!
•Για πρώτη φορά εμφανίζονται Τουρκικά νομαδικά φύλα στην Ελληνική Ιστορία!
Οι Τούρκοι ξαφνικά αποχωρούν από τη συμμαχία, αλλά ο Ηράκλειτος νικά τους Πέρσες στη φοβερή Μάχη της Νινεβέχ!
•Ελευθερώνει τη Συρία και τη Παλαιστίνη, αλλά παραλίγο να χάσει την ίδια την Κωνσταντινούπολη που σε αντιπερισπασμό πολιορκήθηκε από Αβάρους και Πέρσες!
Η Σωτηρία της Κωνσταντινούπολης υμνήθηκε τότε με το περίφημο Υπερμάχω Στρατηγώ τα Νικητήρια! 626 μΧ!
Αλλά δεν προλάβαμε να χαρούμε τη νίκη μας!
Άλλη φοβερή λαίλαπα ξεκίνησε από τη Μέκκα και τη Μεδίνα!
Άρχισε η Αραβική επέλαση σε Ιράκ, Συρία και Παλαιστίνη!
Η πρώτη αναμέτρηση των μουσουλμάνων Αράβων με την Αυτοκρατορία μας έγινε στις 30 Ιουλίου 634 στο Αζναντέιν στη νότια Συρία!
Ύστερα από αυτή την ήττα μας, η μία μετά την άλλη Ελληνιστικές πόλεις έπεφταν σε μουσουλμανικά χέρια:
Ακούστε ονόματα πόλεων:
—Νεάπολις (σημερινή Ναμπλούς)
—Διόσπολις
—Νικόπολις
—Ελευθερούπολις
—Πέλλα της Συρίας – Ιανουάριος 635
—Έμεσα
• Ο Ηράκλειτος για να αντιμετωπίσει μια και καλή τη λαίλαπα αυτή μάζεψε ένα τεράστιο στρατό!
Έλληνες, Αρμένιοι, Χριστιανοί Άραβες και Σλάβοι!
15 Αυγούστου 636 μ.Χ.
Από τις συγκλονιστικότερες Μάχες όλων των εποχών στον παραπόταμο του Ιορδάνη Ιερομίακα ή Γιαρμούκ!
6 μέρες φονικότατες μάχες –
Όταν υποχωρούσαν οι Άραβες, βγαίναν οι γυναίκες τους από το στρατόπεδο με αλαλαγμούς και πέτρες και κυνήγαγαν και τους Άραβες που υποχωρούσαν και τους βυζαντινούς που επετίθεντο!
Το ότι οι κάτοικοι των περιοχών αυτών έτρεφαν μεγαλύτερη συμπάθεια προς τις δοξασίες του Μονοφυσιτισμού και η απομάκρυνσή τους από τον κεντρικό κορμό της ορθοδοξίας μάλλον βόηθησε στο να μην αντισταθούν ιδιαίτερα στην Αραβική λαίλαπα!
Και οι οπαδοί της αίρεσης του Νεστοριανισμού που είχαν και αυτοί δημιουργήσει τη δική τους Ασσυριακή Ορθόδοξη Εκκλησία, και αυτοί μάλλον δεν αντιστάθηκαν αρκετά!
• Η ήττα στον Γιαρμούκ μείωσε κατά πολύ της επικράτεια της Αυτοκρατορίας αλλά και τα φορολογοκά της έσοδα!!
Αμέσως μετά, Άραβες έστρεψαν το ενδιαφέρον τους στην Βυζαντινή Αίγυπτο – τον σιτοβολόνα της Αυτοκρατορίας!
Από το 640-641 κατέλαβαν την Βαβυλώνα της Αιγύπτου, την Ηλιούπολη και την Αλεξάνδρια και μετά στις ακτές της Λιβύης!
Γράφτηκε ότι οι δικοί μας εντυπωσιάστηκαν από κάποια ισότητα που υπήρχε μεταξύ των Αράβων! Δεν μπορούσες να διακρίνεις ποιός ήταν ο αρχηγός και ποιός απλός μαχητής!
Το 717 ο αυτοκράτορας Λέοντας Γ’ ο Ίσαυρος ξεκινά την ονομαζόμενη εικονομαχία που θα διαρκέσει σχεδόν 130 χρόνια – μέχρι την Θεοδώρα το 843 μ.Χ.
Η αυτοκρατορία κλονίστηκε από τη λεγόμενη εικονομαχία:
Το ζήτημα ήταν αν ήταν επιτρεπτή η λατρεία των ίδιων των εικόνων, ή αν αυτό
—Ήταν υπερβολή
—Ήταν αντίθετο με τη 2α Εντολή = ου ποιήσεις σεαυτώ είδωλον, ουδέ παντός ομοίωμα, όσα εν τω ουρανώ άνω και όσα εν τη γη κάτω και όσα εν τοις ύδασιν υποκάτω της γης. ου προσκυνήσεις αυτοίς, ουδέ μη λατρεύσεις αυτοίς
—Ήταν αντίθετο με τη Θεϊκή βούληση που ευνοούσε τους Άραβες που δεν ζωγράφιζαν – δεν εικονογραφούσαν τα τζαμιά τους, και γιαυτό νικούσαν συνεχώς στις μάχες!
Οι Ανατολικές επαρχίες του Βυζαντίου που είχαν πιό εικονομαχικές αντιλήψεις, αποξενώθηκαν από το κεντρικό Βυζάντιο!
Επειδή ο Πάπας Γρηγόριος Γ’ δεν στήριξε τον Λέοντα Γ’ στην εικονομαχία, για αντίποινα, ο Λέων Γ’ Ίσαυρος μετέφερε την δικαιοδοσία για την Σικελία, την Καλαβρία, την Ανατολική Ιλλυρία και την Ελλάδα, από τον Πάπα της Ρώμης στο Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως – δημιουργώντας ένα σύστημα όπου στα εδάφη της αυτοκρατορίας, την πρωτοκαθεδρία θα έχει η Κωνσταντινούπολη!
Δηλαδή οι Ελληνικές / Ελλαδικές εκκλησίες, μέχρι το 732 ανήκαν στη δικαιοδοσία του Πάπα της Ρώμης!
Η καταστροφή των εικόνων από τους εικονομάχους, έδωσε την αφορμή στον Θωμά τον Σλαύο (821-823 μ.Χ.) να εξεγερθεί υπέρ των εικόνων και κατά των φόρων και των φοροεισπραχτόρων!
Η πρώτη τέτοιας μορφής κοινωνική εξέγερση!
Σύμφωνα με τον χρονογράφο Ιωσήφ Γενέσιο, ο Θωμάς ήταν παλληκαράς (“ανδρειόφρων”), “τοις πάσι φιλοστοργούμενος,… αστείον και ευπροσήγορον και των βελτίστων ούκ ελαττούμενος” (δηλ. ήταν αγαπητός, εύθυμος, ευπροσήγορος, και δεν υστερούσε σε τίποτα σε σύγκριση με τον τότε αυτοκράτωρα Λέοντα Έ τον Αρμένιο) [Περί Βασιλειών, Β 2],
Αυτός λοιπόν, στο όνομα της εικονολατρείας και της φορολογικής αδικίας ξεσήκωσε τους πολυπληθείς Σλαύους που είχαν εγκατασταθεί στην Μικρά Ασία (αλλά και Έλληνες, Γεωργιανούς και Πέρσες, και πολλούς στρατιωτικούς από τα Θέματα της Μικρασίας), συνέλαβε τους επίσημους ιδιώτες φοροεισπράχτορες (κάτι σαν τους ιδιώτες τελώνες του Ισραήλ) και κατέσχε τις φορολογικές εισπράξεις («κατασχών τούς των δημοσίων φόρων πάντας απαιτητάς εγγράφως τας νενομισμένας απεκληρούτο εισπράξεις»)!
Προκάλεσς χάος και ‘τα ποτάμια σχημάτιζαν καταρράκτες, όχι από νερό, αλλά από αίμα.’ (“ποταμού καταρράκται φερόμενοι, ούχ ύδασιν, άλλ’ αίμασι”) [Κεδρηνός, 251]. Μιά κατάσταση, επιθέσεων από “των δούλων κατά των αφεντάδων.”
Ο Θωμάς με την βοήθεια Αράβων που επιβουλεύοντο τα βυζαντινά εδάφη, πολιόρκησε την Κωνσταντινούπολη, αλλά ηττήθηκε σε ναυμαχία από τον στόλο του Αυτοκράτωρα Μιχαήλ Β´ του Τραυλού και από Βουλγαρικά στρατεύματα που τους επετέθηκαν από το βορρά.
Βρήκε και αυτός τραγικό τέλος. Ακρωτηριάστηκε στα χέρια και στα πόδια και ανασκολοπίστηκε.
• Το 837 ο εικονομάχος αυτοκράτορας της Αμοριανής δυναστείας, Θεόφιλος, εισέβαλλε στα εδάφη και τη γενέτειρα του Αββασίδη Χαλίφη Μουτασίμ!
Ο Μουτασίμ ορκίστηκε εκδίκηση και προσωπικά εκστράτευσε για να καταστρέψει το Αμόριο, γενέτειρα των Αμοριανών αυτοκρατόρων!
Το 838 ο Μουτασίμ κατέστρεψε ολοσχερώς τη περίφημη αυτή πόλη!
Άρα, σκέφθηκαν πολλοί, ο Θεός δεν ευνοούσε τους Εικονομάχους!
Οι Άγιοι Σαράντα ήταν αιχμάλωτοι από το Αμόριο που ΔΕΝ δέχθηκαν να αλλαξοπιστήσουν!
•Το 904 έχουμε τη πρώτη Άλωση της Θεσσαλονίκης (η πρώτη άλωση έγινε το 904 από τους Σαρακηνούς, Αιγύπτιους και Σουδανούς πειρατές, η δεύτερη το 1185 από τους Νορμανδούς και η τρίτη το 1430 από τους Τούρκους!
Από τους 25 χιλ. αιχμαλώτους, 22 χιλ. επέζησαν μέχρι να φθάσουν στην Κρήτη, για να πουληθούν στα σκλαβοπάζαρα της Κρήτης, στην Τρίπολη της Συρίας, και στον υπόλοιπο μουσουλμανικό κόσμο. Μόνο λίγοι Θεσσαλονικείς περίπου 1.200, έφτασαν στην Ταρσό της Κιλικίας, για να ανταλλαγούν τελικά με Σαρακηνούς αιχμαλώτους!
•Το 913 οι Βούλγαροι φθάνουν στα τείχη της Κωνσταντινούπολης
•Το 924 βρίσκονται πάλι μπροτά στα τείχη!
•928: Δεύτερη Κοινωνική Επανάσταση
Αυτή την αδυναμία της κεντρικής διοίκησης να αντιμετωπίσει τους εχθρούς την εκμεταλλεύτηκε ο Βασίλειος ο Χαλκόχειρ (928-932 μ.Χ.) Τον έλεγαν ‘χαλκόχειρα’ γιατί του είχαν κόψει το χέρι ως ποινή γιά προηγούμενη προσπάθεια σφετερισμού της εξουσίας (γιατί παρίστανε πως ήταν ο δημοφιλής στρατηγός Κωνσταντίνος Δούκας που είχε φονευθεί το 913 μ.Χ όταν στασίασε εναντίον του ανήλικου Κωνσταντίνου Ζ´ Πορφυρογέννητου.
Κατά τις συμπλοκές στους δρόμους της Πόλης, φονεύθηκε ο Δούκας και ο γιός του, Γρηγόριος, ενώ ο άλλος γιός του, ο μικρούλης Στέφανος ευνουχίστηκε και έτσι τελεύτησε, τραγικά, αυτός ο κλάδος των Δουκαίων.
Ο Κωνσταντίνος Δούκας, αν και αριστοκρατικής καταγωγής ήταν ιδιαίτερα αγαπητός και δίκαιος, και ο Χαλκόχειρ του υπέκλεψε το όνομα και ξεσήκωνε τον κόσμο).
Ο Χαλκόχειρ είχε κατασκευάσει ένα χάλκινο χέρι που κρατούσε μάλιστα και σπαθί! Ξεσήκωσε πένητες και χωρικούς με έδρα την Πλατειά Πέτρα στο Θέμα του Οψικίου της ΒΔ Μικράς Ασίας που βρέχεται από την Προποντίδα, και άρχισε τις επιδρομές και λεηλασίες στις γύρω περιοχές. Συνελήφθη και κάηκε ζωντανός στη Κωνσταντινούπολη.
Η εξέγερσή του όμως, οδήγησε τον Αυτοκράτωρα Ρωμανό Α’ Λεκαπηνό σε αγροτικές μεταρρυθμίσεις γιά την προστασία των μικροκληρούχων απο τους ‘δυνατούς’.
Αλλά η αυτοκρατορία είχε ακόμα αποθέματα δυνάμεων:
•944: Ανακατάληψη της Έδεσσας από το φοβερό στρατηγό Ιωάννη Κουρκούα – Τσιμισκή
•961: Ανακατάληψη της Κρήτης 961
•962: Αλλά και απώλεια του Βυζαντινού Ταυρομενίου (Taormina) από τους Άραβες στη Σικελία
•965: Προσπάθεια αντεπίθεσης των Ελλήνων στη νότια Ιταλία και Σικελία, αλλά με Μεγάλη ήττα στη Ναυμαχία των Στενών με τον Ναύαρχο Νικήτα Αβαλάντη ο οποίος αιχμαλωτίστηκε και πληρώθηκαν λύτρα για την απελευθέρωσή του
•965: Ανακατάληψη της Κύπρου
•985: οι Σελτζούκοι από τις στέππες και την Κασπία πλησιάζουν τη Περσία και εξισλαμίζονται
και το 1040-1050 νικώντας τους αντιπάλους τους στη Περσία – χτίζουν τη δική τους αυτοκρατορία!
•997: Μεγάλη νίκη μας επί των Βουλγάρων στον Σπερχειό από τον σπουδαίο στρατηγό Νικηφόρο Ουρανό
•1014: Μεγάλη νίκη και στη Μάχη του Κλειδίου από τον Βασίλειο Βουλγαροκτόνο
Τρείς σπουδαίοι αυτοκράτορες έδωσαν νέα αίγλη στην αυτοκρατορία
•Νικηφόρος Φωκάς
•Ιωάννης Τσιμισκής και
•Βασίλειος Βουλγαροκτόνος
{Μεγάλης σημασίας ήταν ο γάμος της αδελφής του Βουλγαροκτόνου Άννας, στον Βλαδίμηρο Α΄ του Κιέβου, σε αντάλλαγμα για τη στρατιωτική του υποστήριξη, γεγονός που οδήγησε στον εκχριστιανισμό των Ρως και την ενσωμάτωση της Ρωσίας στην πολιτιστική σφαίρα του Βυζαντίου.}
Είχαν όμως ήδη αρχίσει να δημιουργούνται διάφορα άλλα προβλήματα που οι διάδοχοι του Βουλγαροκτόνου δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν:
1. Υπήρχε ένα σύστημα όπου οι αγρότες μπορούσαν να καλλιεργούν και να εκμεταλλεύονται κρατικά κτήματα με αντάλλαγμα τη στρατιωτική θητεία και ετοιμόυητα!
Έτσι επανδρώνοντο οι στρατιωτικές μονάδες στην επαρχία!
Κάποιες από αυτές τις εκτάσεις χάθηκαν από τις συνεχείς εισβολές, άλλες ίσως πουλήθηκαν απο το κράτος σε μεγαλογαιοκτήμονες, άλλες πιθανόν να καταπατήθηκαν!
Αυτό είχε τρεις βασικές συνέπειες:
1.1. Ατόνισε το σύστημα των αυτόχθονων επαρχιακών στρατιωτικών μονάδων, οι οποίες αντικαταστάθηκαν κυρίως από πιό κεντρικές μονάδες μισθοφόρων,
1.2. Αυξήθηκε ο αριθμός των ακτημόνων και των δουλοπαροίκων – αυτών που πλέον δεν νοιαζόντουσαν για το ποιόν θα είχαν αφεντικό!
[Αυτό που είχε διδάξει ο Αριστοτέλης στη Ρητορική: είναι ολέθριο και επικίνδυνο να φτάσει μια τάξη ή ένας ιδιώτης σε τέτοιο σημείο που να μην έχει πλέον τίποτα να χάσει!
Αυτή τη σκέψη την αντέγραψε και ο Μάρξ όταν κατά το 1850 κάλεσα τους προλετάριους να ξεσηκωθούν γιατί δεν έχετε τίποτα να χάσετε παρά μόνο τις αλυσσίδες σας!
Σε κάποιο βαθμό, αυτό είχε αρχίσει να ισχύει και μέσα στην αυτοκρατορία!]
1.3. Αυτή η τάξη των μεγαλογαιοκτημόνων κυρίως στις ανατολικές επαρχίες συντηρούσε και δικούς της μικρούς στρατούς, ή είχε αποκτήσει και το αξίωμα του στρατηγού!
Δηλαδή αυτοί είχαν δυνάμεις ικανές να προκαλέσουν μεγάλη αναστάτωση στο εσωτερικό του Βυζαντίου -ανάλογα με τις φιλοδοξίες του καθενός- αλλά δεν ήταν ούτε ικανές, ούτε ορεξάτες να αντιμετωπίσουν Βούλγαρους και Πετζενέγκους, Άραβες και Τούρκους!
• Οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες συντάσσουν Διατάγματα τις λεγόμενες Νεαρές για να μην μεταφέρεται η γη των φτωχών στους «Δυνατούς» και για να επιστραφούν τα κτηματάκια τους πίσω!
Αλλά στη πράξη οι Νεαρές αποδείχθηκαν ανεφάρμοστες!
2. Η δημιουργία αυτών των καπετανάτων στη Μικρά Ασίας εξελίχθηκε και σε αντιπαλότητα μεταξύ των καλοπληρωμένων γραφειοκρατών στη Κωνσταντινούπολη και αυτής της επαρχιακής στρατιωτικής αριστοκρατίας, με διάφορες περιστασιακές συμμαχίες και συναλλαγές!
3. Άρχισε να υπάρχει και περιστασιακή αντιπαλότητα για την εξουσία, μεταξύ ανατολικών Μικρασιατικών και Βαλκανικών στρατευμάτων – ανάλογα με τις πολιτικές βλέψεις των Διοικητών τους!
Αυτές οι συνεχείς στάσεις και η εμπλοκή των βαλκανικών και των μικρασιατικών στρατευμάτων στη μάχη για την εξουσία, επιτάχυνε την παρακμή!
4. Η ιδιωτικοποίηση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού με ιδιώτες τελώνες και φοροεισπράχτορες που αγόραζαν το δικαίωμα είσπραξης των φόρων (και στην αρχαία Αθήνα υπήρχαν τέτοιοι), δημιούργησε μεγάλες εσωτερικές σντιπάθειες.
5. Φαίνεται πως πολλά αξιώματα ετίθεντο προς πώληση!
6. Εμφανίστηκαν οι Βενετοί και οι Γενοβέζοι ως κυρίαρχοι στο εμπόριο. Σε αυτούς είχαν παραχωρηθεί ειδικά τελωνειακά προνόμοια σε αντάλλαγμα για διάφορες υπηρεσίες προς τον αυτοκράτορα!
7. Ξέσπασε το 1357 φοβερή πανώλη που αποδυνάμωσε τα πληθυσμιακά αποθέματα της αυτοκρατορίας!
10. Δεν είχαν τέλος οι ανταρσίες και επαναστάσεις διαφόρων φιλόδοξων στρατιωτικών!
Είχε απαξιωθεί η έννοια της πίστης και της αφοσίωσης!!
11. Και στα θρησκευτικά, η Αυτοκρατορία μας κλονίστηκε και εξαντλήθηκε, καταπονήθηκε από 3 παράγοντες:
11.1. Από τις αιρέσεις – κυρίως στις Ανατολικές επαρχίες που απομάκρυναν τους φανατικούς αιρετικούς όχι μόνο από το κεντρικό κορμό της Ορθοδοξίας, αλλά και από την αφοσίωση στο διοικητικό και πολιτικό κορμό της Κωνσταντινούπολης!
11.2. Από την περίοδο της Εικονομαχίας που διήρκεσα για 130 χρόνια περίπου 717-843!
11.3. Η ρήξη, το Σχίσμα μεταξύ της Ανατολικής και της Δυτικής Εκκλησίας του 1054* – ρήξη που άρχισε με τον Λέοντα τον Ίσαυρο το 732, και συνεχίστηκε το 1183 με τη σφαγή 50 χιλιάδων κυρίως Γενοβέζων και Πισσατών στις Λατινικές συνοικίες της Κωνσταντινούπολης**, με την Άλωση της Πόλης του 1204 και την περίοδο της Φραγκοκρατίας και τέλος με τη Σύνοδο της Φερράρας και της Φλωρεντίας του 1438-39 και την αποτυχημένη προσπάθεια επανένωσης της Ανατολικής και της Δυτικής Εκκλησίας!
…………….
*Η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία της Δύσης, ως πολιτικό σώμα, δεν μπορούσε να ανεχθεί την πρωτοκαθεδρία της Κωνσταντινούπολης, ούτε διαφορετικές δοξασίες και λατρευτικά ήθη!
Έτσι οι δύο αυτές πολιτικές μάζες συνέχισαν να αποξενώνονται – και οι Δυτικοί να μας βλέπουν ως Χριστιανούς, αλλά όχι ως ομόθρησκους!
Αυτό θα είχε συνέπειες και στα γεωπολιτικά και τα πολεμικά!
**Ανδρόνικος Κομνηνός διέδωσε τη φήμη ότι οι Λατίνοι της πρωτεύουσας που ήταν ήδη αντιπαθείς και με την υπεροπτική συμπεριφορά τους και επειδή είχαν αποσπάσει ειδικά τελωνειακά προνόμια, σχεδίαζαν να επιτεθούν στους Έλληνες!
Ένας τεράστιος όχλος ξεσηκώθηκε – εισήλθε στη Λατινική συνοικία της πόλης επιτέθηκε στους κατοίκους και άρχισε μια μεγάλη σφαγή
• 20 Χρόνια αργότερα – το 1204, οι Σταυροφόροι που δεν είχαν ξεχάσει και το πογκρόμ του 1183, πολιορκούν την Κωνσταντινούπολη, και την Τρίτη και 13 Απριλίου 1204 την καταλαμβάνουν!
• Ανείπωτες σφαγές και λεηλασίες που έμειναν χαραγμένες στην ιστορική μνήμη του λαού μας και δημιούργησαν και πολιτικό και ψυχικό ρήγμα στις σχέσεις Βυζαντίου και Δύσης!
………………
Παρά τους θριάμβους του Βουλγαροκτόνου – οι διάδοχοί του δεν μπορούσαν να επιβάλλουν τη τάξη και τη σταθερότητα!
Τα προβλήματα που ανέφερα παραπάνω χειροτέρευαν την κατάσταση – και όσο η κατάσταση χειροτέρευε τόσοι περισσότεροι ήταν έτοιμοι για πραξικοπήματα!
•1030: ο νέος αυτοκράτορας Ρωμανός Αργυρός εκστρατεύει κατά της Συρίας αλλά ο στρατός του συντρίβεται έξω από την Αντιόχεια!
Την κατάσταση προσπαθούν να σώσουν ο φοβερός στρατηγός Γεώργιος Μανιάκης, ο στρατηγός Θεόκλητος και ο ναύαρχος Νικηφόρος Καραντινός!
•1038-1040: ο φοβερός στρατηγός μας Γεώργιος Μανιάκης κατατροπώνει τους Άραβες στη Σικελία, αλλά από ζήλεια και φθόνο ανακαλείται στη Κωνσταντινούπολη
• Το 1071, ο πατριώτης στρατιωτικός Αυτοκράτορας Ρωμανός Δ’ Διογένης, εκστρατεύει κατά των Σελτζούκων — αλλά η φοβερή Μάχη στο Ματζικιέρτ εξελίσσεται σε πανωλεθρία!
Το ίδιο έτος, το 1071 χάνεται και η Σικελία από τους Νορμανδούς!
Οι Τούρκοι αλωνίζουν στην ανατολική Μικρά Ασία!
•Η Δυναστεία των Κομνηνών προσπάθησε να ανασυντάξει κάπως τα πράγματα, αλλά η κάτω βόλτα είχε ήδη πάρει το δρόμο της
•Μάρτιος 1095: ο Αλέξιος Κομνηνός στέλνει πρέσβεις στη Σύνοδο της Πιατσέντζα ζητώντας βοήθεια κατά των Σελτζούκων!
Έτσι ξεκίνησε η Α’ Σταυροφορία!
Οι σταυροφόροι νικάνε τους Τούρκους και απελευθερώνουν τη Νίκαια της Μικρασίας!!
Ο Μανουήλ Κομνηνός προσπαθεί να συνεχίσει τη προσπάθεια ανόρθωσης, αλλά ….
•1147: ο Ρογήρος Β΄, ηγεμόνας της νορμανδικής Σικελίας, επιτέθηκε και κατέλαβε την ανυπεράσπιστη Κέρκυρα, και στη συνέχεια έστειλε τον στόλο του γύρω από την Ελλάδα και λεηλάτησε την Κόρινθο, την Εύβοια και τη Θήβα, το μεγάλο κέντρο παραγωγής μεταξιού
•1149 ο Μανουήλ Κομνηνός την ανακαταλαμβάνει, αλλά με μεγάλη προσπάθεια και μεγάλο κόστος!
•1169: Μεγάλη βυζαντινή εκστρατευτική δύναμη αποβιβάστηκε στην αιγυπτιακή ακτή με ευκολία και πολιόρκησε τη σημαντική πόλη-λιμάνι της Δαμιέττης! Αλλά μέχρι να φανεί μια πρωτοφανής ασυνεννοησία με τους Σταυροφόρους, τα βυζαντινά στρατεύματα ξέμειναν από εφόδια, ενώ ο Βασιλίας των Ιεροσωλύμων Αμαλαρίχος ήρθε σε συμφωνία με τον Σαλαντίν και ακύρωσε την εκστρατεία!
Η επιχείρηση εξελίσσεται σε φιάσκο και χάνεται όλος ο Βυζαντινός στόλος!
•Στις 17 Σεπτεμβρίου 1176, στο Μυριοκέφαλο, η στρατιά του Μανουήλ Κομνηνού υπέστη μεγάλη ήττα – τη μεγαλύτερη μετά το Μαντικέρτ!
• Μετά το θάνατο του Μανουήλ το 1180, η χήρα του, η Λατίνα πριγκίπισσα Μαρία της Αντιόχειας, ενήργησε ως αντιβασίλισσα στο γιο της Αλέξιο Β’ Κομνηνό.
• Η αντιβασιλεία της ήταν διαβόητη για την ευνοιοκρατία που έδειξε στους Λατίνους εμπόρους και τους μεγάλους αριστοκράτες γαιοκτήμονες, και ανατράπηκε τον Απρίλιο του 1182 από τον σφετεριστή του θρόνου τον Ανδρόνικο Α΄ Κομνηνό, ο οποίος εισήλθε στην πόλη σε ένα κύμα λαϊκής υποστήριξης.
Το 1183, ο Ανδρόνικος διέδωσε τη φήμη ότι οι Λατίνοι της πρωτεύουσας σκέφτονταν να επιτεθούν στους Έλληνες, οπότε τεράστιος όχλος ξεσηκώθηκε – εισήλθε στη Λατινική συνοικία της πόλης επιτέθηκε στους κατοίκους και άρχισε μια μεγάλη σφαγή 50 χιλιάδων κυρίως Γενοβέζων και Πισσατών!
—-Τα ίδια με τον σκυταλισμό του Άργους, δηλαδή τη δολοφονία χιλιάδων ολιγαρχικών από δημοκρατικούς το 370 πΧ
—-Τα ίδια με τον Σικελικό Εσπερινό στο Παλέρμο 20 Μαρτίου 1282,
—-Τα ίδια με τη Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου 24 Αυγούστου 1572 στο Παρίσι
• Το 1204 οι Σταυροφόροι που δεν είχαν ξεχάσει και το πογκρόμ του 1183, δήθεν για να εκδικηθούν την εκτέλεση του φιλολατίνου αυτοκράτορα Αλέξιου Δ’ Άγγελου από τον Αλέξιο Ε’ Δούκα πολιορκούν και την Τρίτη και 13 Απριλίου 1204 καταλαμβάνουν την Κωνσταντινούπολη!
Ανείπωτες σφαγές και λεηλασίες που έμειναν χαραγμένες στην ιστορική μνήμη του λαού μας!
•57 χρόνια αργοπτερα, 15 Αυγούστου 1261 -ανήμερα της Παναγιάς- ο Αυτοκράτορας Μιχαήλ Παλαιολόγος εισέρχεται πανηγυρικά στην Πόλη!!
Γίνεται νέα προσπάθεια παλινόρθωσης της Αυτοκρατορίας!
Αλλά η επέλαση του Τούρκων είναι συνεχής!
•1331: Η Νίκαια ξαναπέφτει σε Τουρκικά χέρια!
•1354: οι Τούρκοι φτάνουν στη Καλλίπολη και αποβιβάζουν χιλιάδες πολεμιστές τους!
•1373: το Βυζάντιο φόρου υποτελές στους Τούρκους
•1394 – 1402 ο Οθωμανός Σουλτάνος Βαγιαζήτ Α’ περικυκλώνει και Πολιορκεί τη Κωνσταντινούπολη!
•Ευτυχώς, το 1402, ο Τουρκομογγόλος ηγέτης Ταμερλάνος ο Σακάτης τσακίζει τον Βαγιαζίτ στη Μάχη της Άγκυρας!
•Στις 8 Φεβρουαρίου του 1405 γεννιέται ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και τον Μάρτιο του 1429, και σε ηλικία μόλις 24 ετών κατέλαβε την Πάτρα!
•Το 1424 οι Τούρκοι κυριεύουν τη Σμύρνη και
•το 1430 τη Θεσσαλονίκη!!
•Το 1432 γεννιέται ο Μωάμεθ ο Πορθητής, ο Προβατόσχημος Λύκος: ξύπνιος – σκληρός – αδίστακτος
•Το 1438 ο Ιωάννης Παλαιολόγος ταξιδεύει στη Φεράρα και στη Φλωρεντία, για να συζητήσει το ζήτημα της Ένωσης των Εκκλησιών -Ανατολικής και Δυτικής;
Γιατί;
-γιατί βλέποντας την επέλαση των Τούρκων, ήθελε να ενισχυθεί με δυτικά στρατεύματα!
Δηλαδή, ο μεν Πάπας Ευγένιος Δ΄ ήθελε να ενισχύσει το κύρος του έναντι της συνόδου της Βασιλείας και όσων επισκόπων δεν τον αναγνώριζαν, ο δε Παλαιολόγος να ενισχυθεί με δυτικά στρατεύματα!
Να προκαλέσει μια νέα σταυροφορία!
• 6 Ιουλίου του 1439: σε επίσημη λειτουργία στον καθεδρικό ναό της Φλωρεντίας Σάντα Μαρία ντελ Φιόρε διαβάστηκαν από ελληνικής πλευράς από τον Μητροπολίτη Νικαίας Βησσαρίωνα οι «Όροι της Ένωσης»
Όταν όμως επέστρεψαν στη Κωνσταντινούπολη, ο τον Φεβρουάριο του 1440, ο λαός τους αποδοκίμασε άγρια και χωρίστηκε σε δύο νέες παρατάξεις ενωτικοί και ανθενωτικοί!
•Στις 27 Ιουλίου 1441 παντρεύτηκε την Αικατερίνη Γατελούζου στη Μυτιλήνη και γύρισε στο Μυστρά τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους.
•Ιούλιος του 1442: ο Κωνσταντίνος αναχωρεί ξαφνικά και εσπευσμένα από το Μυστρά για τη Κωνσταντινούπολη!
Τι είχε γίνει;
-Ο αδελφός του Κωνσταντίνου, ο Δημήτριος Παλαιολόγος πολιορκούσε τη Κωνσταντινούπολη συμμαχώντας με τους Τούρκους!
Ναι μαζί με τους Τούρκους – με πρόσχημα την αντίσταση στην Ένωση των δύο Εκκλησιών!
• Τον Οκτώβριο του 1443 ο Κωνσταντίνος ανέλαβε Δεσπότης του Μυστρά, και άρχισε την ανοικοδόμηση της άμυνας της Πελοποννήσου
• Το καλοκαίρι του 1444 ο Κωνσταντίνος εισέβαλε στο λατινικό Δουκάτο των Αθηνών και κατέκτησε τη Θήβα και την Αθήνα!
Οι επιτυχίες του φθάνουν μέχρι την Πίνδο!
• Νέες ελπίδες δημιουργήθηκαν στον ελληνισμό της Πελοποννήσου.
—Ναι – γιατί παράλληλα μαζεύτηκε μεγάλος Ουγγρικός και Πολωνικός στρατός κατά των Τούρκων!
Αλλά τον Νοέμβριο του 1444 ο στρατός αυτός ηττήθηκε στη περίφημη Μάχη της Βάρνας στη Βουλγαρία!
•Αυτή η νίκη των Τούρκων, έδωσε τη δυνατότητα στον Μουράτ Β΄(πατέρα του Μωάμεθ) να οργανώσει το Νοέμβριο του 1446 μία μεγάλη εκστρατεία στη Πελοπόννησο με 50.000-60.000 στρατό!
Μέσα σε ένα μήνα, ο Μουράτ κατέστρεψε το φρούριο στο Εξαμίλιο, την Κόρινθο, τη Σικυώνα (το Κιάτο) και τα περίχωρα της Πάτρας.
•Ο Κωνσταντίνος αναγκάστηκε να ζητήσει ειρήνη και να γίνει φόρου υποτελής στον Σουλτάνο
•Αρχές Ιανουαρίου 1449, ο Αλέξιος Φιλανθρωπηνός Λάσκαρις, ο Μανουήλ Παλαιολόγος Ίαγρος και ο Θωμάς Παλαιολόγος φθάνουν στο Μυστρά από την Κωνσταντινούπολη για να αναγγείλουν δημόσια και να στέψουν τον Κωνσταντίνο νέο Αυτοκράτορα, στις 6 Ιανουαρίου 1449!
Εδώ στον Άγιο Δημήτριο – πριν 572 χρόνια!
Ο Κωνσταντίνος αναχωρεί αμέσως με καταλανικό (βαρκελωνέζικο) πλοίο και έφτασε στις 12 Μαρτίου 1449 στη Κωνσταντινούπολη!
Η βασιλεία του διήρκεσε τέσσερα χρόνια, τέσσερις μήνες και εικοσιτέσερις ημέρες.
-Στις 6 Απριλίου του 1453, κηρύχθηκε επίσημα η Πολιορκία!
Ο Κωνσταντίνος βρίσκεται συνέχεια στα Τείχη
Ο Μωάμεθ Β, στέλνει πρόταση να παραδοθεί η πόλη με την υπόσχεση ότι θα σεβόταν την ζωή και την περιουσία των κατοίκων!
Η πρόταση απορρίπτεται!
Αρχίζει ο βομβαρδισμός της Πόλης νύκτα- μέρα για να εξαντλούν και να κρατάνε άϋπνους τους υπερασπιστές!
•18 Απριλίου: Η «Βασιλική» το φοβερό κανόνι που κατασκεύασε ο Ούγγρος κάτοικος της Κωνσταντινούπολης, ο Ουρβανός, και εκτόξευε βλήματα 1/2 τόνου στα τείχη έσκασε από τη συνεχή και υπερβολική χρήση και σκοτώθηκε επιτόπου και ο Ουρβανός!
Ο Μωάμεθ χρησιμοποιούσε 11 μπομπάρδες ικανές να πυροβολούν βλήματα 250 κιλών και 50 πυροβόλα πού εκσφενδόνιζαν μπάλλες 100 κιλών.
•Στις 22 Απριλίου, οι τούρκοι καταφέρνουν να σύρουν τα πολεμικά τους μέσα στον Κεράτιο κόλπο!
Η Κωνσταντινούπολη πιέζεται πλέον και από τις δύο πλευρές και οι καταπονημένοι υπερασπιστές της πρέπει να μοιραστούν και στα δύο μέτωπα
-Όλοι συμβουλεύουν τον Αυτοκράτορα να διαφύγει από την Πόλη για να μαζέψει χριστιανικό στρατό!
Αυτός απορρίπτει τις συμβουλές: «Θα μείνω εδώ να πολεμήσω μαζί σας», απαντάει!
•21 Μαΐου, ο σουλτάνος υπόσχεται στον Αυτοκράτορα ότι θα αναγνώριζε τον Κωνσταντίνο ως ηγεμόνα της Πελοποννήσου και ότι εγγυόταν για την ασφάλεια και την περιουσία του πληθυσμού που θα παρέμενε στην πόλη.
«Τὸ δὲ τὴν πόλιν σοὶ δοῦναι οὔτ’ ἐμὸν ἐστίν οὔτ’ ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν ταύτῃ• κοινῇ γὰρ γνώμῃ πάντες αὐτοπροαιρέτως άποθανοῦμεν καὶ οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν.»
Ο Σουλτάνος εξοργίζεται και βγάζει λόγο προς τους στρατιώτες του!
Τους μιλάει για τρεις προϋποθέσεις για έναν επιτυχή πόλεμο:
—Το πάθος για τη νίκη
—Η ντροπή (για την ήττα) και
—Η υπακοή στους ηγέτες.
Επίσης δήλωσε με όρκο πως ο ίδιος ήθελε μόνο τα τείχη και τα οικοδομήματα της πόλης και πως αφήνει στο στρατό του όλα τα άλλα.
Οι στρατιώτες του θα είναι ελεύθεροι να για πλιάτσικο στα αμύθητα πλούτη της πόλης και στον εξανδραποδισμό των κατοίκων και κυρίως των κοριτσιών!
22 Μαΐου: Επιστρέφει ένα ανιχνευτικό πλοιάριο, φέρνοντας την απελπισία. Δεν είδε να έρχεται καμία βοήθεια από πουθενά!
-Απελπισία!
24 Μαΐου: Ξεκινά μεγάλη λιτανεία με την Εικόνα της Παναγίας των Βλαχερνών, που ξαφνικά καταμεσής των δεήσεων πέφτει κάτω η Εικόνα και φάνηκε ασήκωτη!
Τόσο εξαντλημένοι ήταν οι πιστοί!!
Όλοι το θεώρησαν Κακό προμήνυμο!
26 Μαΐου: Φαινόταν σαν να φλέγεται ο τρούλος της Αγιά- Σοφιάς και ύστερα η λάμψη αυτή σαν να έφευγε προς τον ουρανό – σαν ο Θεός να εγκατέλειπε τους Ρωμιούς!!
Δεύτερο κακό προμήνυμα που τάραξε το ηθικό του λαού!
Στις 28 Μαΐου τελέστηκε η τελευταία χριστιανική ακολουθία στην Αγία Σοφία!
Ο Κωνσταντίνος προτρέπει το λαό να στηριχθεί πρώτα στον Θεό και Σωτήρα μας και κατόπιν στα χέρια μας και στην δύναμή μας που μας έχει χαρίσει ο ίδιος ο Θεός».
• Τρίτη το βράδυ, 29 Μαΐου: Μετά τα μεσάνυκτα δόθηκε το σύνθημα για συνδυασμένη επίθεση από όλες τις πλευρές ταυτόχρονα.
Που να πρωτοτρέξουν οι γενναίοι υπερασπιστές της;
Πραγματικοί μάρτυρες του έθνους μας!
Οι πρώτες επιθέσεις αποκρούωνται, αλλά επαναλαμβάνονται με λύσσα!
Ο φοβερός Γενουάτης πολεμιστής Ιουστινιάνης, τραυματίστηκε σοβαρά και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τον αγώνα.
Ανεπανόρθωτη απώλεια!
Ο Αυτοκράτορας Σκοτώθηκε πολεμώντας στη πρώτη γραμμή στη Πύλη του Ρωμανού – στις 29 Μαΐου 1453 σε ηλικία 48 ετών!
Αρχίζει το πλιάτσικο!
•2 Ιουνίου – ο Μέγας Δούκας Λουκάς Νοταράς – αυτός που πρώτος έλεγε ότι «Κρειττότερόν εστιν ιδέναι εν μέση τη πόλει φακιόλιον βασιλεύον Τούρκων ή καλύπτραν λατινικήν». Καλύτερα τούρκικο φέσι παρά παπικό καπέλο, προσπαθεί να εξευμενίσει τον προβατόσχημο Λύκο -προσφέρωντάς του ότι θησαυρούς είχε το Κράτος!
Ο παμπόνηρος Μωάμεθ ρωτάει τον Νοταρά
1. γιατί δεν δέχθηκαν τις συμβιβαστικές προτάσεις του και έτσι του κόστισαν σε τεράστιες απώλειες σε στρατιώτες και σε κόστος πολιορκίας
2. γιατί δεν διέθεσε όλους αυτούς τους θησαυρούς για την άμυνα της Πόλης;
Και εκτελεί μπροστά του, όλη του την οικογένεια!
Γιατί τόση αγριάδα;
•Για να εξαφανίσει την άρχουσα τάξη του Βυζαντίου που θα μπορούσε να εμφανιστεί μπροστά του στο εγγύς μέλλον και γενικά να του σταθεί εμπόδιο!!!
Ο Μωάμεθ διατάσσει τη λήξη της περιόδου των λεηλασιών και του πλιάτσικου: λέει στους στρατιώτες του «ότι αρπάξατε – αρπάξατε – τα υπόλοιπα είναι δικά μου»!
… Και ανακηρύσσει τον εαυτό του Καίσαρα!
Γιατί;
Γιατί ήθελε τη νομιμοποίηση όχι του κατακτητή αλλά του συνεχιστή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας!
-Καμία δύναμη δεν του αναγνώρισε ποτέ αυτό τον τίτλο!
Η Πόλις Εάλω, αλλά η ελληνική φλόγα έμεινε άσβεστη!
Μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς οι πρόγονοί μας ξεσηκώθηκαν και με αρετή, με τόλμη και με το σπαθί κατέκτησαν την ελευθερία μας!
-Σήμερα ναι, θρηνούμε την Άλωση!
-Αλλά Γιορτάζουμε τη Μάχη που έδωσε ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος!
-Γιορτάζουμε και δοξάζουμε την Ελληνική ψυχή!
Και προσπαθούμε να μάθουμε από τα λάθη μας!
Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, όπως ο Λεωνίδας, έγινε θρύλος – η μεγάλη ελπίδα για μια κυρίαρχη Ελλάδα!
-Για μια Ελλάδα που θα είναι δύναμη για σταθερότητα και για συμφιλίωση και για πρόοδο!
Ζήτω οι Ελληνίδες
Ζήτω οι Έλληνες
Ζήτω το Εθνος μας!