Ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης παρουσίασε τις βασικές του διατάξεις, τονίζοντας τη σημασία των νέων ρυθμίσεων για τη δικαιοσύνη και τους πολίτες, ενώ παράλληλα αναφέρθηκε και στις νέες ρυθμίσεις για την έκτιση των ποινών που αλλάζουν άρδην το ποινικό τοπίο, καθώς στο εξής όλες οι ποινές πάνω από τρία χρόνια θα εκτίονται.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης που έχει την ευθύνη της νομοθέτησης για το πακέτο των μέτρων υπογράμμισε τη σημασία του να γίνονται γρηγορότερα οι δίκες, με περιορισμό των αναβολών σε μία, με πρόστιμα στους δικομανείς και με συντόμευση πολλών δικαστικών διαδικασιών.
Ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας επίσης αναφέρθηκε στην προετοιμασία του συστήματος ώστε προχωρήσει στην πράξη ο θεσμός της κοινωφελούς εργασίας για τους καταδικασμένους σε ποινές ως τρία χρόνια καθώς έχει δημιουργηθεί ειδική πλατφόρμα με 1500 φορείς, νοσοκομεία, ιδρύματα, δήμους που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για να απασχολήσουν καταδικασμένους.
Tα βασικότερα σημεία του νομοσχεδίου για τη δικαιοσύνη
-Αναστολή στις ποινές, μόνον όταν είναι μέχρι ένα χρόνο φυλάκιση και δεν όταν δεν υπάρχουν άλλες αμετάκλητες καταδίκες για αδικήματα πέραν του ενός έτους.
-Ποινές φυλάκισης ως δύο χρόνια , θα μετατρέπονται σε χρηματικές η θα εκτίονται με παροχή κοινωφελούς εργασίας.
-Ποινές φυλάκισης ως τρία χρόνια θα εκτίονται, ως εξής. Μέχρι έξι μήνες στη φυλακή, το υπόλοιπο με χρηματική ποινή, η κοινωφελή εργασία.
-Ποινές πάνω από τρία χρόνια θα εκτίονται κανονικά στη φυλακή, όπως προβλέπει ο νόμος, δηλαδή με βάση τον χρόνο που προβλέπεται ότι θα μείνει μέσα ο καταδικασθείς.
-Αύξηση του ανωτάτου ορίου κάθειρξης για κακουργήματα από τα 15 στα 20 έτη.
-Αύξηση του ανωτάτου ορίου κάθειρξης, όταν είναι πολλά τα εγκλήματα (επί συρροής κακουργημάτων) στα 25 έτη, από 20 που είναι σήμερα. Για τα πλημμελήματα, όταν είναι πολλά (συρροή) από τα 8 στα 10 χρόνια.
-Αυστηροποίηση των προϋποθέσεων για την απόλυση με όρους. Στο εξής για να βγεί κάποιος πρόωρα από τη φυλακή δεν θα αρκεί μόνον να έχει συμπληρώσει το χρόνο κράτησης, αλλά θα λαμβάνονται υπόψη η επικινδυνότητα του εγκλήματος και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του δράστη.
-Άμεση εκδίκαση, χωρίς τήρηση της χρονοβόρας ενδιάμεσης διαδικασίας των συμβουλίων, για τα περισσότερα σοβαρά εγκλήματα αλλά και συγκεκριμένα αδικήματα όπως είναι ο εμπρησμός δάσους, η διατάραξη ασφάλειας συγκοινωνιών.
-Για τους εμπρηστές οι ποινές θα είναι αυστηρότερες, για αμέλεια από 3 ως 5 χρόνια και για εμπρησμό από δόλο ως ισόβια, ενώ οι δράστες θα πηγαίνουν φυλακή σε κάθε περίπτωση. Είτε πλημμέλημα είτε κακούργημα, ενώ για τους εμπρησμούς από δόλο θα επιβάλλεται και πρόστιμο ως 200 χιλιάδες ευρώ.
-Πρόβλεψη για δήμευση των περιουσιακών στοιχείων του δράστη εμπρησμού μέχρι του ύψους της ζημιάς που προκάλεσε με την πράξη του.
-Ποινικοποίηση με αυστηρές κυρώσεις των προπαρασκευαστικών πράξεων εμπρησμού δηλ. της κατοχής εμπρηστικών υλών ή αντικειμένων με σκοπό την προετοιμασία διάπραξης εμπρησμού δάσους (ποινή μη αναστελλόμενη μη μετατρεπόμενη).
-Ποινή φυλάκισης μέχρι ένα έτος, για το αδίκημα της μη συμμόρφωσης με διατάξεις λήψης μέτρων πυροπροστασίας όταν η παράλειψη αυτή συμβάλλει ουσιωδώς στην εξάπλωση της πυρκαγιάς, όπως για παράδειγμα μη καθαρισμός κτημάτων, οικοπέδων και λοιπά.
-Αύξηση της κατώτερης ποινής για ανθρωποκτονία εξ αμελείας στα δύο χρόνια.
-Κατάργηση Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων.
⁃ Ολα τα πλημμελήματα, πλην εξαιρέσεως (γ παράβαση καθήκοντος και άλλα), θα δικάζονται από έναν μόνο δικαστή. (Μονομελές Δικαστήριο)⁃ Μονομελές Εφετείο θα δικάζει και τα περισσότερα κακουργήματα, ενώ ορισμένα θα εκδικάζονται από Τριμελές Εφετείο.
⁃ Επίσης Τριμελές Εφετείο θα δικάζει και τις εφέσεις που ως τώρα δικάζονταν από το Πενταμελές Εφετείο,(το οποίο καταργείται) με σκοπό την ταχύτερη διεξαγωγή της δίκης, αλλά και την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού των δικαστικών λειτουργών.
– Ποινική διαπραγμάτευση και με πρωτοβουλία του Εισαγγελέα, όταν το κρίνει σκόπιμο από τα στοιχεία της δικογραφίας, ότι κάτι τέτοιο απαιτείται. Δηλαδή διαπραγμάτευση με τον κατηγορούμενο, ώστε αν αποδεχθεί την ενοχή του και συμφωνήσει στην ποινική του μεταχείριση να μην γίνεται δίκη και να σταματούν οι περαιτέρω δικαστικές διαδικασίες.
Επίσης η ποινική διαπραγμάτευση μπορεί να γίνει και με πρωτοβουλία του κατηγορούμενου και μάλιστα πριν ακόμα ασκηθεί η ποινική δίωξη, όταν η υπόθεση είναι σε προκαταρκτική έρευνα.
-Υψηλά χρηματικά πρόστιμα για τους δικομανείς και όσους με δόλιες και προφανώς αβάσιμες μηνύσεις απασχολούν ασκόπως τον μηχανισμό απονομής της δικαιοσύνης. Τα πρόστιμα θα φθάνουν ως 1500 ευρώ ενώ στις περιπτώσεις των «επαγγελματιών» μηνυτών θα κινούνται και ποινικές διαδικασίες για ψευδή καταμήνυση.
-Με συνοπτική αιτιολογία θα μπαίνουν στο αρχείο οι αβάσιμες μηνύσεις από τον εισαγγελέα.
-Περιορισμός των αναβολών από κάθε αιτία στη μία και πρόβλεψη παραβόλου υπέρ δημοσίου (ύψους από 80 έως 200 ευρώ ανάλογα με την αρμοδιότητα του δικαστηρίου), για την ενίσχυση των υποδομών της δικαιοσύνης, όταν το αίτημα αναβολής αφορά παράλληλη επαγγελματική υποχρέωση δικηγόρου σε άλλη δίκη.
– Πρόβλεψη εξέτασης με τεχνολογικά μέσα. Οποιαδήποτε κατάθεση, όπως μάρτυρα, πραγματογνώμονα, τεχνικού συμβούλου, διερμηνέα ή διαδίκου, ανωμοτί εξηγήσεις ή απολογία κατηγορουμένου, μπορεί να διεξαχθεί με τη χρήση τεχνολογικών μέσων, χωρίς τη φυσική παρουσία του προσώπου, όταν υπάρχει σοβαρό κώλυμα εμφάνισης ή κίνδυνος από την αναβολή ή για την ασφαλή διεξαγωγή της διαδικασίας.
-Αυστηροποίηση ποινών που αφορούν διάπραξη ενδοοικογενειακής βίας εις βάρος αλλά και ενώπιον ανηλίκου.
-Παροχή κινήτρων αλλά και υποχρέωση των επαγγελματιών (λ.χ κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, ιατροί, εκπαιδευτικοί) ν’ αναφέρουν αμελλητί κάθε περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας ενώ λαμβάνεται ειδική μέριμνα για τα θύματα μέσω ατομικής αξιολόγησης τους και διαχείρισης του κινδύνου επανάληψης της βίας και δευτερογενούς θυματοποίησης.
-Καθεστώς ειδικής προστασίας για εκείνους που καταγγέλουν περιστατικά βίας προκειμένου να προστατεύονται από απειλές και επιθέσεις.