Ο μακροβιότερος υπουργός ΑΑΤ, ο Βαγγέλης Αποστόλου, παρέδωσε την πολιτική ευθύνη του υπουργείου στη νέα ομάδα των Αραχωβίτη, Κόκκαλη και Τελιγιορίδου. Ορθά η νέα πολιτική ηγεσία έθεσε στο επίκεντρο τη βελτίωση του αγροτικού εισοδήματος. Ορθά έκρινε ότι η τάξη που μπήκε στις πληρωμές των ενισχύσεων χωρίς πρόστιμα, καθώς και η αύξηση των εξαγωγών, αποτελούν δύο από τα σημαντικότερα ζητήματα που έχουν επιτευχθεί.
Ωστόσο, μεγάλο χρόνο προσαρμογής δεν διαθέτει. Το γεγονός ότι η θητεία της κυβέρνησης εξαντλείται σε έναν περίπου χρόνο, σημαίνει ότι οι στόχοι και οι πολιτικές που θα επιλεγούν πρέπει να είναι επικεντρωμένες, με μετρήσιμο και άμεσο αποτέλεσμα, να αφορούν ώριμα θέματα, που μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτες και να προκαλέσουν ευρύτερες αλλαγές.
Τέτοιες επιλογές θα μπορούσαν να είναι:
1. Η αντιμετώπιση της χαμηλής παραγωγικότητας στην Ελλάδα, από τις χαμηλότερες της ΕΕ, με εκείνα τα μέσα που έχουν εφαρμοστεί σε άλλες χώρες και έχουν πετύχει, δηλαδή την ενσωμάτωση της γνώσης και της σύγχρονης τεχνολογίας στο αγροτικό προϊόν. Και σε αυτό βέβαια εντάσσεται το πέρασμα στην ψηφιακή εποχή, η υλοποίηση της απόφασης για κάλυψη του 60% των καλλιεργούμενων εκτάσεων με συστήματα ευφυούς γεωργίας.
2. Σε συνάρτηση με το παραπάνω, πρέπει επιτέλους κάποιος να τολμήσει την υλοποίηση του «οι γεωτεχνικοί, οι κτηνίατροι και το επιστημονικό δυναμικό στα χωράφια, στους στάβλους, δίπλα στον αγρότη και όχι πίσω από γραφεία». Αυτό σημαίνει προσδιορισμός ενός νέου ρόλου του δυναμικού των δημόσιων υπηρεσιών, καθώς και άμεση υλοποίηση ενός σύγχρονου συστήματος παροχής συμβουλών από τον ευρύτερο ιδιωτικό τομέα.
3. Εκείνο που ταλανίζει ιδιαίτερα την περίοδο αυτή όλους τους Ευρωπαίους αγρότες και ακόμη περισσότερο τους Έλληνες, είναι αφενός το ζήτημα των Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών, που ασκεί κυρίως το λιανεμπόριο και αφετέρου το υψηλό κόστος παραγωγής. Έτσι, μέτρα που έχουν ψηφιστεί και παραμένουν στα χαρτιά, όπως για παράδειγμα οι 60 ημέρες και η χώρα προέλευσης, πρέπει επιτέλους να εφαρμοστούν. Τα μηχανήματα που σκανάρουν φορτηγά στα σύνορα και γνωρίζουν το φορτίο που εισάγεται, πρέπει να βγουν από τις αποθήκες και να μπουν στα τελωνεία. Οι εταιρείες που ελληνοποιούν, όσο μεγάλες και αν είναι, πρέπει να τιμωρηθούν παραδειγματικά.
4. Ο ρόλος των οργανώσεων στην ισχυροποίηση της θέσης του αγρότη είναι καθοριστικός. Ένα από τα πιο σοβαρά ζητήματα, που έχει χρεωθεί στην απερχόμενη ηγεσία του ΥΠΑΑΤ, είναι ότι συνέβαλε και αυτή στην απαξίωση των συνεταιρισμών. Η ανάδειξη του πυρήνα εκείνων των βιώσιμων οργανώσεων που συμβάλλουν στην εξυγίανση των αγορών, σε καλύτερες τιμές για τον παραγωγό, στην εξωστρέφεια, στην παροχή συμβουλών, στη μείωση του κόστους, πρέπει να αποτελέσει κεντρική επιλογή της νέας ηγεσίας. Το ίδιο ισχύει και για τους αγροτικούς θεσμούς ευρύτερα.
5. Τους τελευταίους μήνες, ζούμε με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Κάθε ευρωπαϊκή χώρα έχει καταρτίσει πριν χρόνια το εθνικό σχέδιο αποτίμησης των επιπτώσεων και μέτρων για την αντιμετώπισή τους. Το τμήμα του σχεδίου που αφορά την πρωτογενή παραγωγή και την ύπαιθρο, πρέπει επιτέλους να βγει από τα συρτάρια, να επικαιροποιηθεί και να αρχίσει να εφαρμόζεται.
6. Η νέα ηγεσία θα κριθεί και από το εάν θα κλείσει πολυετείς εκκρεμότητες, που καθορίζουν την πορεία ολόκληρων κλάδων. Στην περίπτωση της κτηνοτροφίας, για παράδειγμα, πρέπει επιτέλους να τελειώνουμε με τα Σχέδια Βόσκησης και τις σταβλικές εγκαταστάσεις στην πράξη, όχι στα λόγια.
7. Όλα τα παραπάνω θα συμβάλουν στην προετοιμασία της Ελλάδας για το εγχείρημα της νέας ΚΑΠ όπου κάθε χώρα θα πρέπει να μπορεί να προγραμματίζει και να υλοποιεί Εθνικά Στρατηγικά Σχέδια, που θα αποτελούν και προαπαιτούμενο είσπραξης των κοινοτικών πόρων.
Νίκος Λάππας