Έχοντας ήδη οικογένεια, έπρεπε να σκεφτώ και την επόμενη μέρα επαγγελματικά. Ανέκαθεν ήθελα να “επιχειρήσω”, επενδύοντας μέρος των χρημάτων που κέρδισα απ’ το ποδόσφαιρο. Ήξερα, όμως, και ότι, αν δεν είσαι πάνω απ’ τις δουλειές σου, η επένδυση έχει ρίσκο. Αυτή είναι η δική μου αντίληψη.
Πάντα ήμουν της άποψης ότι δεν χωράνε δύο καρπούζια στην ίδια μασχάλη, ειδικά τόσο… μεγάλα καρπούζια, όπως είναι το ποδόσφαιρο και το «επιχειρείν». Ένα απ’ τα δύο δεν θα το κάνεις καλά, μπορεί να μην κάνεις καλά και τίποτα απ’ τα δύο. Οπότε, έχοντας πια αποχωρήσει από την ενεργό δράση, είχε έρθει η ώρα για το επόμενο βήμα.
Το ποδόσφαιρο, όμως, παρέμενε βαθιά ριζωμένο μέσα μου. Αποφάσισα να ασχοληθώ με Ακαδημίες. Βρέθηκα στα Γλυκά Νερά, σε ιδανικές -αρχικά- συνθήκες, με πολλά παιδιά. Δική μου φιλοσοφία ήταν να παίζουν όλα τα παιδιά, είτε μπορούν, είτε δεν μπορούν, εφόσον είναι μέλη της ομάδας και οι γονείς να μην ανακατεύονται. Εν τέλει, καταλήξαμε στα δικαστήρια με τη διοίκηση.
Αυτό ήταν το πρώτο μήνυμα από τον Παντοδύναμο ότι το κεφάλαιο «ποδόσφαιρο» για μένα είχε τελειώσει.
Το μόνο που με θλίβει και με στεναχωρεί πολύ σε όλη εκείνη την ιστορία των Ακαδημιών, είναι πως είχαμε να κάνουμε με παιδιά. Ήταν πραγματικά λυπηρό, αν σκεφτείς τον αντίκτυπο που είχε μια διαφωνία ενηλίκων, στα παιδιά.
Παράλληλα “ψαχνόμουν” επαγγελματικά με ξενοδοχεία, φαρμακεία, αντιπροσωπείες αυτοκινήτων –κάτι που μου άρεσε πάντα, έχω τρέλα με τα αυτοκίνητα- αλλά και τη γεωργική παραγωγή στον πρωτογενή τομέα της. Το ένα μετά το άλλο στράβωναν. Συναντούσα αναποδιές και δυσκολίες. Έτσι, έμεινε μόνο ο πρωτογενής τομέας παραγωγής.
Από το 2017, λοιπόν, έχω επενδύσει ένα πολύ μεγάλο ποσό (και συνεχίζω να το κάνω), φτιάχνοντας ελαιώνες και ετοιμάζοντας αμπελώνες. Μιλάμε για μια κάθετη μονάδα παραγωγής, με την πρώτη ύλη να παράγεται από μένα στα κτήματα. Παράλληλα, με την κατασκευή ελαιοτριβείου και οινοποιείου αλλά και του συσκευαστηρίου. Η παραγωγή, επεξεργασία και τελικά διανομή στο εμπόριο των δικών μας προϊόντων.
Όλο αυτό γίνεται στον Ασωπό Λακωνίας, τον τόπο καταγωγής της συζύγου μου, της Χρυσαυγής. Το μικροκλίμα της περιοχής είναι μοναδικό. Μπορεί να παράξει μοναδικά προϊόντα. Στην αρχή, πολλοί που με έβλεπαν εκεί, νόμιζαν ότι πήγα να κάνω χόμπι… Να περάσω την ώρα μου. Στην πορεία, κατάλαβαν πόσο σοβαρά το έχω πάρει. Είναι ένα μέρος, το οποίο πρωτογνώρισα και αγάπησα στα 22 μου χρόνια, γιατί με τη γυναίκα μου είμαστε από μικροί μαζί.
Πάντα, ήθελα, όταν σταματήσω το ποδόσφαιρο, να έχω 20-30 στρέμματα γης και να τα καλλιεργώ. Και τα έφερε έτσι η ζωή, ώστε αυτά να είναι πολύ περισσότερα και να είναι πια το επάγγελμά μου.
Σήμερα, είμαστε, πλέον, έτοιμοι να βγάλουμε το δικό μας ελαιόλαδο, μετά από 4.5 χρόνια δοκιμών. Η επωνυμία των προϊόντων θα είναι «Κτήμα Τζόρβα».
Δεν είχα ιδέα για όλα αυτά, πριν ασχοληθώ. Ξεκίνησα από το μηδέν. Τις περισσότερες ελιές τις έχω φυτέψει με τα χέρια μου. Ακόμη θυμάμαι την πρώτη φορά που φύτεψα. Μπήκα σε ένα χωράφι, μικρό, μόλις πέντε στρέμματα, το οποίο είχε μέσα κάποιες συκιές, κάποιες παλιές ελιές και πεζούλες, τις οποίες έπρεπε να διαμορφώσουμε. Στην αρχή, μου φάνηκε βουνό. «Τι ήρθα να κάνω εγώ εδώ;», σκέφτηκα.
Και αφού τελειώσαμε με τις ελιές, μετά διαμόρφωσα τους αμπελώνες. Για τα αμπέλια, επίσης, δεν είχα ιδέα, παρ’ όλα αυτά, επένδυσα κι εκεί ένα σημαντικό χρηματικό ποσό. Τώρα έχουμε 40 στρέμματα. Πέρσι, “κόψαμε” μια πλαγιά, δημιουργώντας τις κλίσεις που χρειάζονται, και έχουμε αφήσει το έδαφος να “ξεκουραστεί”, ώστε να φυτέψουμε την επόμενη σεζόν με ρίζες από τη Νεμέα, μια περιοχή που φημίζεται για τα αμπέλια της. Θα τα περιμένω υπομονετικά να μεγαλώσουν, με αυτά που έχουμε ήδη φυτέψει. Με την κατάλληλη φροντίδα, θα έχουμε τα πρώτα προϊόντα το 2024 ή 2025! Και εδώ θα υπάρξουν κάποια χρόνια δοκιμών, μέχρι να βγάλουμε το πρώτο μπουκάλι στο εμπόριο. Δεν φαντάζεται κανείς πόσο αδημονώ, για να δω τους καρπούς των κόπων μας!
Για όλα αυτά τα πράγματα δεν ήξερα τίποτα, αλλά διάβασα ατελείωτα. Πάντα διάβαζα βιβλία στην ποδοσφαιρική μου καριέρα, ήταν η παρέα μου στις ατελείωτες ώρες των ταξιδιών ή των ξενοδοχείων. Διάβαζα περίπου τέσσερα βιβλία την εβδομάδα. Δεν ήμουν ποτέ, ούτε τώρα είμαι, άνθρωπος των social media. Διάβαζα τα πάντα. Ό,τι υπήρχε. Και αυτό, βλέπω, το έχει πάρει και ο Μάξιμος, ο οποίος είναι μόλις 9 ετών και έχει μια τεράστια βιβλιοθήκη. Ό,τι πέσει στα χέρια του.
Όταν άρχισα να το ψάχνω, δεν μπορούσα να φανταστώ τι βιβλιογραφία υπάρχει για τη γεωργία, τις ελιές, τα αμπέλια! “Βοήθησε” και η καραντίνα στο να διαβάσω ασταμάτητα. Ειδικά πέρσι, είχα φτάσει να διαβάζω 15 ώρες την ημέρα!
Και μετά απ’ όλα αυτά, μετά τη θεωρία, πρέπει να περάσεις στην πράξη. Και πράξη σημαίνει χειρωνακτική εργασία. Τα χέρια μου είναι, πλέον, χέρια αγρότη! Το κτήμα έχει, βέβαια, και εργάτες, γιατί η έκταση είναι τεράστια, αλλά εγώ συμμετέχω καθημερινά ενεργά σε κάθε εργασία.
Είναι φορές που έρχεται κάποιος και με ρωτάει «πού είναι το αφεντικό;». Τόσο μέσα στο χώμα και τα δέντρα είμαι, ώστε δεν ξεχωρίζω από τα υπόλοιπα παιδιά που δουλεύουν μαζί μου.
Υπάρχουν μέρες που φεύγω από Αθήνα νωρίς το πρωί, κατεβαίνω, κάνουμε δουλειές στα αμπέλια και τις ελιές και επιστρέφω το βράδυ. Κάνω, δηλαδή, αυθημερόν περίπου 660 χιλιόμετρα! Υπάρχουν, βέβαια, και φορές που θα κατέβουμε οικογενειακώς και θα μείνουμε κάποιες μέρες.
Όταν είμαι εκεί, η μέρα μου είναι γεμάτη! Παρότι απεχθάνομαι το πρωινό ξύπνημα, είμαι στο πόδι από τις έξι! Θα επιστρέψω σπίτι, όταν πια έχει δύσει ο ήλιος. Είναι άπειρες οι δουλειές και γίνονται ακόμα και κάτω από 45 βαθμούς θερμοκρασία!
Κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί, αν θα έμενα ποτέ μόνιμα στην επαρχία. Νομίζω πως όχι. Οι δικοί μου ρυθμοί είναι πολύ έντονοι, δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να προσαρμοστώ.
Μου αρέσει η ένταση. Βέβαια, απ’ την άλλη, δεν μ’ αρέσει καθόλου η Αθήνα. Αυτή τη στιγμή, λοιπόν, νομίζω ότι έχω τον ιδανικό συνδυασμό. Έρχομαι στην Αθήνα, όταν “μπουκώνω” από την επαρχία και, φυσικά, όταν θέλω να “ξεφύγω” από τη ζούγκλα της πόλης, κατεβαίνω στη Λακωνία.
Το καλοκαίρι, η διαμονή εκτός πόλης είναι πιο εύκολη. Το μέρος εκεί είναι μαγικό. Σου επιτρέπει να έχεις άμεση επαφή και με τη θάλασσα και με τα κτήματα. Ο χειμώνας, κακά τα ψέματα, είναι δύσκολος στην επαρχία. Και δεν θα έκανα τίποτα, αυτή τη στιγμή, για να επηρέαζα ή να άλλαζα τη ζωή των παιδιών μου. Γι’ αυτό επιλέγω να επιβαρύνομαι εγώ με τις διαδρομές και το “πάνω-κάτω”.
Ως άνθρωπος, ήμουν πάντα ένας χαρακτήρας που ακολουθούσε τον δρόμο του, που δεν δεχόταν “καθοδήγηση”. Έτσι, ήμουν, είμαι και θα είμαι. Δεν προέρχομαι από αγροτική οικογένεια, για να πάρω τις γνώσεις. Ακολούθησα τη βιβλιογραφία και, μετά, το ένστικτό μου.
Είμαι ενθουσιασμένος, μαθαίνοντας κάτι καινούργιο κάθε μέρα. Λατρεύω, όσο τίποτα, αυτό που κάνω, και νιώθω τον ενθουσιασμό της δημιουργίας.
Αισθάνομαι, όπως όταν ξεκίνησα το ποδόσφαιρο. Τότε, ήμουν σίγουρος ότι θα τα καταφέρω να παίξω σε υψηλό επίπεδο. Τώρα, είμαι σίγουρος για το τι προϊόντα θα βγάλουμε.
Νιώθω ότι έχουν περάσει πολλά πολλά χρόνια, από τη μέρα που κρέμασα τα γάντια μου και σταμάτησα το ποδόσφαιρο. Αλλά δεν είμαι άνθρωπος που κοιτάει πίσω, που κοιτάει τι έκανε. Κοιτάω και σκέπτομαι το τι θα κάνω από δω και μπρος. Γιατί η ζωή συνεχίζεται.
Νιώθω σαν να “χτίζω” μια δεύτερη καριέρα. Όπως “έχτισα” την αθλητική, την ποδοσφαιρική, με τεράστια υπομονή και σκληρή δουλειά, ακριβώς το ίδιο κάνω τώρα, με τον ελαιώνα και τον αμπελώνα. Κάνω κάτι που έχει πολλαπλάσια κόπωση από τον αθλητισμό, αλλά η ικανοποίηση που νιώθεις στο τέλος, είναι ασύγκριτη.
athletestories.gr