Τα τρία νέα Νοσοκομεία που θα δημιουργηθούν στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας για την Υγεία του ΙΣΝ, θα θέσουν σε πιλοτική εφαρμογή ένα νέο πλαίσιο ετοιμότητας προς την επίτευξη μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, σε συνεργασία με κορυφαίους φορείς πιστοποίησης βιωσιμότητας.
Τα τρία νέα νοσοκομεία που αναπτύσσονται στην περιφέρεια της Ελλάδας, μέσω της διεθνούς Πρωτοβουλίας για την Υγεία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), στοχεύουν στην παροχή υψηλής ποιότητας υγειονομικής περίθαλψης σε ασθενείς, ενώ εφαρμόζουν πιλοτικά βέλτιστες πρακτικές στον τομέα της βιωσιμότητας. Το ΙΣΝ σε ένα από κοινού όραμα με τα αρχιτεκτονικά γραφεία που έχουν αναλάβει τον σχεδιασμό των νοσοκομείων, το Renzo Piano Building Workshop (RPBW) και τη Betaplan, συνεργάζεται με το U.S. Green Building Council (USGBC) για την ανάπτυξη ενός πλαισίου ετοιμότητας προς την επίτευξη μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, που μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο για μελλοντικά κατασκευαστικά έργα.
«Το ρητό “μη βλάπτειν” αποτελεί βασικό δόγμα στον τομέα της ηθικής της υγείας, και στη δική μας περίπτωση, που δημιουργούμε νέα νοσοκομεία, δεν μπορείς παρά να το θέσεις σε εφαρμογή, λαμβάνοντας υπόψη σου τους νέους και τις μελλοντικές γενιές που θα πληγούν δυσανάλογα από την κλιματική αλλαγή», δήλωσε ο Πρόεδρος του ΙΣΝ, Ανδρέας Δρακόπουλος. «Η δημιουργία πραγματικά ανθρωποκεντρικών υποδομών υγείας συνεπάγεται ότι οφείλουμε να θέσουμε σε εφαρμογή πράγματα, που μπορεί να μην έχουν ξαναγίνει ποτέ στο παρελθόν, να προβλέψουμε το μέλλον ώστε, όταν έρθει, να είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε».
Το πρωτοποριακό νέο πλαίσιο αναπτύσσεται παράλληλα με τα τρία νέα νοσοκομεία ΙΣΝ, το Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΙΣΝ, το Γενικό Νοσοκομείο Κομοτηνής ΙΣΝ, και το Γενικό Νοσοκομείο Σπάρτης ΙΣΝ, ο σχεδιασμός των οποίων επιδιώκει να υπερβεί τις προδιαγραφές της πιστοποίησης LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) στο επίπεδο της Πλατινένιας Πιστοποίησης (Platinum level). Αυτή η προσπάθεια για την καθιέρωση νέων προτύπων μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ―όπως και η Πρωτοβουλία για την Υγεία του ΙΣΝ στο σύνολό της― βασίζεται στην έννοια της διεθνούς συνεργασίας.
Το USGBC, το οποίο ανέπτυξε το πρόγραμμα πιστοποίησης LEED, θα προσφέρει υποστήριξη για την ανάπτυξη ενός πλαισίου προτύπων που πρέπει να πληρούνται για την επίτευξη ετοιμότητας μηδενικών εκπομπών άνθρακα. Παράλληλα με το USGBC, η Green Business Certification Inc. (GBCI) θα αξιολογεί την εφαρμογή του πλαισίου LEED στα έργα προκειμένου να πιστοποιήσει ότι ο σχεδιασμός τους επιτυγχάνει τους στόχους βιωσιμότητας. Η Arc Skoru Inc. θα παρέχει τεχνογνωσία και εργαλεία για τη διαχείριση, την καταμέτρηση, την ανάλυση, τη βαθμολόγηση και την επικοινωνία δεδομένων επιδόσεων σε πραγματικές συνθήκες, ώστε να διασφαλίζεται η αποδοτικότητα του κτιρίου. Οι τρεις αυτοί οργανισμοί ένωσαν τις δυνάμεις τους με το ΙΣΝ, με τη βοήθεια της ομάδας συμβούλων βιωσιμότητας DCarbon, υπογράφοντας ένα Μνημόνιο Συνεργασίας, με στόχο την πιλοτική εφαρμογή ενός πλαισίου για την αναγνώριση των νεόδμητων κτιρίων που πληρούν τις προδιαγραφές για να λειτουργούν με μηδενικές εκπομπές άνθρακα. Κάθε ένα από τα μέρη που εμπλέκονται στα έργα, από τους εργολάβους μέχρι τους αρχιτέκτονες, θα είναι μέρος αυτής της συλλογικής προσπάθειας.
«Η αποστολή του USGBC είναι να μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζονται, κατασκευάζονται και λειτουργούν τα κτίριά μας. Καθώς οι στόχοι που σχετίζονται με το κλίμα γίνονται ολοένα και πιο επιτακτικοί, η κοινότητα των πράσινων κτιρίων θέτει ως στόχο τις μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα», δήλωσε ο Peter Templeton, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος των USGBC, GBCI και Arc. «Είμαστε υπερήφανοι που συνεργαζόμαστε με το ΙΣΝ προς την επίτευξη του στόχου του για μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και επικροτούμε τη δέσμευσή του για την κατασκευή πράσινων κτιρίων».
Το αρχιτεκτονικό γραφείο RPBW υπήρξε η κινητήρια δύναμη πίσω από αυτήν την προσπάθεια να ανοίξει ένας δρόμος προς ένα μέλλον με μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Το RPBW έχει συνεργαστεί με το ΙΣΝ για τη δημιουργία του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ)στην Αθήνα, ενός διεθνούς εμβέλειας, περιβαλλοντικά βιώσιμου δημόσιου χώρου έκφρασης, πολιτισμού και ψυχαγωγίας, που αποτελεί και τη μεγαλύτερη μεμονωμένη δωρεά του Ιδρύματος μέχρι σήμερα. Το έργο κατέκτησε την Πλατινένια Πιστοποίηση LEED, ένα σημαντικό ορόσημο για την Ελλάδα και όχι μόνο, όταν το Κέντρο άνοιξε τις πόρτες του για το κοινό το 2016.
«Η αριστεία στην ιατρική προϋποθέτει αριστεία και στον σχεδιασμό νοσοκομείων. Σήμερα τα νοσοκομεία δεν αρκεί να είναι μόνο αποτελεσματικά θεραπευτικά ιδρύματα αλλά πρέπει και να δημιουργούν ένα περιβάλλον που να ενισχύει την υγεία και την ευεξία και να ενσωματώνουν βιώσιμες λύσεις που να ανταποκρίνονται στο εύθραυστο και απειλούμενο παγκόσμιο φυσικό περιβάλλον», δήλωσε ο Olaf de Nooyer, Συνεργάτης Αρχιτέκτονας στο RPBW. «Ελπίζουμε ότι οδεύουμε προς έναν κόσμο, όπου τα ζητήματα βιωσιμότητας θα ενσωματώνονται σε κάθε κτίριο από την αρχή, χωρίς να περιορίζονται από τις υφιστάμενες δυνατότητες αλλά να διατηρούν το βλέμμα στις μελλοντικές δυνατότητες. Εφαρμόζοντας ένα νέο πλαίσιο ετοιμότητας για μηδενικές εκπομπές άνθρακα, αυτά τα νέα νοσοκομεία συμβάλλουν στην επίτευξη αυτού του στόχου».
Το γεγονός ότι τα νοσοκομεία αποτελούν υπόδειγμα για τα νέα πρότυπα είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Τα νοσοκομεία λειτουργούν όλο το εικοσιτετράωρο και πρέπει να έχουν αξιόπιστη και αδιάλειπτη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας για να εγγυηθούν την ασφάλεια των ασθενών, γεγονός που τα καθιστά ιδιαίτερα απαιτητικούς καταναλωτές ενέργειας. Η μελλοντική λειτουργία των νοσοκομείων ΙΣΝ με μηδενικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα αποτελέσει πρότυπο για την αντιμετώπιση μιας τεράστιας πηγής εκπομπών και θα καταδείξει τη δυνατότητα καθορισμού φιλόδοξων στόχων βιωσιμότητας ακόμη και για δύσκολα και πολύπλοκα έργα.
Ο σχεδιασμός των νέων νοσοκομείων ΙΣΝ περιλαμβάνει χαρακτηριστικά που αποσκοπούν στη βιώσιμη λειτουργία τους. Στην κατασκευή του Γενικού Νοσοκομείου Κομοτηνής ΙΣΝ, για παράδειγμα, θα χρησιμοποιηθούν προϊόντα ανανεώσιμης ξυλείας, η οποία θα έχει τη δυνατότητα να συμβάλει στη συγκράτηση διοξειδίου του άνθρακα. Τα φωτοβολταϊκά πάνελ στην οροφή θα μπορούν να παράγουν 1,6 μεγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας, καλύπτοντας σχεδόν το ένα πέμπτο των ενεργειακών αναγκών του νοσοκομείου, καθώς και γεωθερμική ενέργεια που θα υποστηρίζει σχεδόν το σύνολο των λειτουργιών θέρμανσης και ψύξης των εγκαταστάσεων. Επιπλέον, η διαχείριση των λειτουργιών και των τριών Νοσοκομείων ΙΣΝ θα γίνει χωρίς χρήση χαρτιού (paperless), συμβάλλοντας στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακά τους.
«Τα νοσοκομεία προορίζονται για να θεραπεύουν τους ευάλωτους. Αυτά τα νοσοκομεία φροντίζουν και τους ανθρώπους και τον πλανήτη μας», δήλωσε ο αρχιτέκτονας Renzo Piano.