ΑΛΕΞΗΣ ΧΑΡΙΤΣΗΣ… ….”Βρισκόμαστε σε μια πολύ κρίσιμη καμπή της πρωτοφανούς πρόκλησης της πανδημίας του κορονοϊού.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, προχώρησε εγκαίρως στην εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου, κοστολογημενου εμπροσθοβαρους προγράμματος στήριξης της οικονομίας και της κοινωνίας σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες. Το πρόγραμμα “Μένουμε Όρθιοι” αντιστοιχισε τις διαθέσιμες χρηματοδοτικες πηγές με τις ανάγκες μιας κοινωνίας σε καραντίνα και μιας οικονομίας σε καταστολή.”
Αυτή τη στιγμή όμως δυστυχώς και μετά από μια περίοδο περίπου δυο μηνών που η κυβέρνηση δυστυχώς αδιαφόρησε για αυτές τις προτάσεις που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ, εκατομμύρια συμπολίτες μας βρίσκονται ξανά ύστερα και από την παρατεταμένη οικονομική κρίση της προηγούμενης 10ετίας, αντιμέτωποι με την ανασφάλεια που προκύπτει στην αγορά εργασίας, στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, στον πρωτογενή τομέα, στον τουρισμό και στην εστίαση.
Σήμερα, σε αυτές τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται με την οικονομία να ξαναρχίζει σιγά – σιγά να παίρνει μπροστά, παρουσιάζουμε την επικαιροποιημένη εκδοχή του προγράμματός μας και αποδεικνύουμε ότι δεν υπάρχουν μονόδρομοι.
Ότι η διάλυση των εργασιακών σχέσεων και η ανοσία της αγέλης στην οικονομία δεν είναι μια φυσική νομοτέλεια. Ακόμα και σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες υπάρχουν οι δυνατότητες για στήριξη των μικρομεσαίων, για ενίσχυση των μισθωτών, για μια έμπρακτη υποστήριξη του κόσμου του πρωτογενούς τομέα, της νεολαίας, των ελευθέρων επαγγελματιών. Η στήριξη της κοινωνικής συνοχής δεν είναι μια πολυτέλεια. Συνιστά η ίδια τη μόνη αποτελεσματική θωράκιση απέναντι στην κρίση.
Σε αυτή την παρουσίαση συμμετέχουν οι αρμόδιοι τομεάρχες του ΣΥΡΙΖΑ, η Έφη Αχτσιόγλου Τομεάρχης Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ο Νίκος Παππάς Τομεάρχης Οικονομίας και Ανάπτυξης, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος Τομεάρχης Οικονομικών καθώς και η Κοινοβουλευτική μας Εκπρόσωπος, η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου.
Θα ξεκινήσουμε με την κεντρική ομιλία την οποία βεβαίως θα εκφωνήσει ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο Αλέξης Τσίπρας.
Πρόεδρε, έχεις το λόγο.
ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ: Θέλω να ευχαριστήσω όλες και όλους για την παρουσία σας σήμερα εδώ σε ένα πρωτόγνωρο σκηνικό, ίσως να μοιάζει με σκηνικό κινηματογραφικής ταινίας ο τρόπος που έχουν διαταχθεί οι καρέκλες, εν τούτοις είμαστε υποχρεωμένοι να τηρήσουμε τους κανόνες.
Θέλω ιδιαίτερα να ευχαριστήσω σήμερα για την παρουσία τους τους εκπροσώπους φορέων, κοινωνικών φορέων, φορέων κυρίως από το χώρο της αγοράς, εκπροσώπων της αγοράς, διότι αυτό το πρόγραμμα που σήμερα θα παρουσιάσουμε σε εσάς αλλά και στον ελληνικό λαό δεν είναι ένα πρόγραμμα που κατασκευάστηκε σε κάποια γραφεία κλειστά, αλλά είναι αποτέλεσμα μιας δουλειάς, ουσιαστικής δουλειάς διαβούλευσης, ανταλλαγής ιδεών, απόψεων με τους φορείς της πραγματικής οικονομίας. Άρα είναι αποτέλεσμα δουλειάς που συμπεριλαμβάνει ένα μέρος κι όλων όσοι είσαστε σήμερα εδώ, τις απόψεις σας τουλάχιστον.
Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,
Θα ξεκινήσω με ένα απόφθεγμα ενός μεγάλου στοχαστή του Χάουαρντ Ζιν ο οποίος είχε πει: «Το να ελπίζεις μέσα σε δύσκολους καιρούς δεν είναι ένας ανόητος ρομαντισμός. Γιατί η ανθρώπινη ιστορία δεν είναι μόνο ιστορία φρίκης και πόνου αλλά και ιστορία συμπόνιας, θυσίας, κουράγιου και ευγένειας».
Και ξεκινάω από αυτό το απόφθεγμα γιατί πιστεύω ότι αν σήμερα έχουμε κάτι συλλογικά ως χώρα, έχουμε κάτι ως κινητήρια δύναμη για να πάμε μπροστά, είναι ακριβώς αυτή η συλλογική αισιοδοξία ενός λαού που αντιμετώπισε με θάρρος, συμπόνια και πειθαρχία αυτή την πρωτοφανή συνθήκη της πανδημίας.
Αυτή η συλλογική δύναμη όμως που μας κράτησε όρθιους τους μήνες του εγκλεισμού και της αγωνίας, δεν μπορεί και δεν πρέπει τώρα να συντριβεί στο όνομα μιας νέας κανονικότητας, χειρότερης από κάθε άλλη που γνωρίσαμε εδώ και δεκαετίες.
Με λίγα λόγια, δεν μπορεί αυτή η αισιοδοξία που γέννησε η επιτυχία του λαού μας σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, να μην αξιοποιείται σήμερα αναλόγως.
Να μην γίνεται πρώτη ύλη για τη δημιουργία, την καινοτομία, την εξέλιξη, τον πολιτισμό, την επιστήμη.
Αλλά, αντίθετα, να υπάρχει η απαίτηση από την εξουσία, αυτή η δύναμη να συρρικνώνεται απλά σε υπομονή.
Η χώρα μας κατάφερε να βγει με τις λιγότερες δυνατές απώλειες από αυτή την σκληρή δοκιμασία.
Και αυτή είναι μια επιτυχία που οφείλεται και ανήκει σε κάθε πολίτη της χώρας ξεχωριστά.
Είναι λοιπόν κρίσιμο για όσα θυσίασε ο καθένας και η καθεμιά αυτό το διάστημα, για όσα εμπόδια θα αντιμετωπίσει ο καθένας και η καθεμιά από δω και στο εξής από τις συνέπειες του lockdown, η ανταμοιβή να είναι δίκαιη.
Όχι με λόγια. Αλλά με πράξεις.
Όχι με λιβανίσματα. Αλλά με έμπρακτη στήριξη.
Όχι με προπαγάνδα. Αλλά με την αλήθεια.
Η Ελληνική Κυβέρνηση, πράγματι, συντονίστηκε –και ορθά- με όσα συνέστησε η επιστημονική κοινότητα σχεδόν στο σύνολο των χωρών της ΕΕ, για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης.
Όμως σήμερα φαίνεται να απομακρύνεται εντελώς από την τάση που κυριαρχεί πανευρωπαϊκά για την αντιμετώπιση της επερχόμενης οικονομικής κρίσης.
Στην Ευρώπη η συζήτηση που διεξάγεται αφορά τους τρόπους στήριξης της ζήτησης, με άλλοτε δειλά, άλλοτε πιο γενναία σχέδια τόνωσης της ρευστότητας και της κατανάλωσης.
Στην Ελλάδα, όμως η κυβέρνηση της ΝΔ αρνείται να εκμεταλλευτεί αυτές τις δυνατότητες που δημιουργούνται σε αυτό το παγκόσμιο και ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Όχι από αφέλεια, ή από άγνοια.
Αλλά για να μη διαταραχθεί το σχέδιο των συντηρητικών αλλαγών που είχε σχεδιάσει στις εργασιακές σχέσεις, στο περιβάλλον, το κοινωνικό κράτος, στην παιδεία, στην οικονομία.
Και οι συνέπειες αυτής της εμμονής είναι πολλαπλά καταστροφικές.
Ένας λαός που ανέκτησε τη συλλογική του αυτοπεποίθηση με την έξοδο από τα μνημόνια το 2018, σχεδόν πριν δύο χρόνια, και με τη σθεναρή του στάση στη διάρκεια αυτής της παγκόσμιας πανδημίας, δεν γίνεται,, δεν μπορεί να οδηγείται, και μάλιστα με ταχύτητα, σε ένα νέο κύκλο απόγνωσης.
Είναι θα έλεγα κοινωνικά αδιανόητο και εθνικά επικίνδυνο, μια ακόμα γενιά Ελληνίδων και Ελλήνων να ενηλικιωθεί θεωρώντας δεδομένο ότι θα ζει σε μια χώρα με διαρκή ύφεση, υψηλή ανεργία και κραυγαλέες κοινωνικές ανισότητες.
Και, αν θέλετε, τόσο συμβολικά όσο και ουσιαστικά, είναι πολύ θλιβερό για μια χώρα το μόνο που μπορεί να παρέχει στους νέους ανθρώπους της, στους 20αρηδες, να είναι η καταστολή και ο αυταρχισμός.
Οι 20ρηδες του 2012 έτρωγαν ξύλο στην πλατεία Συντάγματος, γιατί διαδήλωναν.
Οι 20ρηδες του σήμερα τρώνε ξύλο στην πλατεία της γειτονιάς τους, επειδή απλά βρέθηκαν εκεί με την παρέα τους.
Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,
Για όσα θα σας παρουσιάσουμε σήμερα και για όσα θα μιλήσουμε το επόμενο διάστημα, έχουμε ως οδηγό μας μία και μόνο σκέψη.
Να μην γίνει ξανά συνήθεια η απόγνωση και η αδικία στη χώρα μας.
Δεν μπορούμε να δεχτούμε να γίνουν οι Έλληνες οι αιώνιοι Σίσυφοι.
Που θα βλέπουν τα χρόνια να περνούν, ζαλισμένοι ανάμεσα σε τόνους προπαγάνδας, ψεμάτων και παραδοξολογίας.
Και που θα γυρίζουν συνέχεια στο ίδιο σημείο για να κουβαλήσουν τον ίδιο βράχο.
Δεν μπορούμε να δεχτούμε η χώρα μας, να μετατρέπεται σε μια χώρα virtual reality.
Στις οθόνες να παίζουν οι εικόνες μιας ιδανικής και ευημερούσας κοινωνίας, αλλά όταν το βλέμμα φύγει από την οθόνη, να ξεκινά το άγχος και η απόγνωση, γιατί η πραγματικότητα είναι τελικά άλλη και είναι και πολύ σκληρή.
Δεν έχω καμία πρόθεση σήμερα και δεν έχουμε καμία πρόθεση να χαϊδέψουμε αυτιά..
Οι δυσκολίες της πανδημίας στην οικονομία θα είναι δύσκολες παντού.
Και δεν υπάρχει κανείς στον κόσμο που να πιστεύει ότι η ανάκαμψη είναι μια εύκολη υπόθεση και απλή
Έχει όμως μεγάλη σημασία ποιες προτεραιότητες βάζεις και τι πολιτική ακολουθείς.
Και δεν υπάρχει κανείς σοβαρός οικονομολόγος, ανεξαρτήτως ιδεολογίας, που να πιστεύει ότι μπορεί να ‘ρθει η ανάκαμψη χωρίς να πέσει χρήμα στην αγορά.
Η πραγματικότητα, όμως, σήμερα παγκοσμίως ορίζει ότι ο μόνος που μπορεί να ρίξει χρήμα στην αγορά είναι το κράτος.
Η ιδιωτική οικονομία είναι στη χειρότερη βαριά χτυπημένη ή στην καλύτερη εξαιρετικά διστακτική.
Σε αυτή την στιγμή λοιπόν, πιστεύουμε ότι χρειάζονται θαρραλέες αποφάσεις και θαρραλέες τομές.
Πριν από 50 σχεδόν χρόνια, ένας νομπελίστας οικονομολόγος, πρότεινε μια αντίστοιχη λύση για μια τέτοια έκτακτη περίσταση.
Πήρε το παράδειγμα μιας κοινότητας στην οποία η κατανάλωση είχε συρρικνωθεί και πρότεινε ως λύση για μία και μοναδική φορά, ένα ελικόπτερο να πετάξει στους κατοίκους χρήματα από την κυβέρνηση, ως τρόπο για να ενισχυθεί άμεσα η ζήτηση.
Αυτή η πρόταση ονομάστηκε τότε συμβολικά «λεφτά από το ελικόπτερο». Και χώρες όπως η Ιαπωνία και άλλες την εφάρμοσαν αρκετές δεκαετίες μετά.
Ίσως σας σοκάρει, να σας αποκαλύψω το όνομα του εμπνευστή αυτής της πρότασης: Λεγόταν Μίλτον Φρίντμαν.
Δηλαδή ακόμα και ο πατέρας της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας, θεωρούσε ότι όταν βρίσκεσαι αντιμέτωπος με το φάσμα μιας τέτοιας καθίζησης, πρέπει να δράσεις άμεσα ακόμα και ανορθόδοξα.
Μη ταράζεστε και μην στεναχωριέστε, δεν πρόκειται να εισηγηθώ σήμερα μια τέτοια λύση. Δεν θα μπορούσε άλλωστε.
Ωστόσο, όσοι από εσάς διαβάζετε και παρακολουθείτε τη συζήτηση που διεξάγεται σε παγκόσμιο επίπεδο, θα έχετε διαπιστώσει ότι αυτή είναι η κεντρική ιδέα που την καθοδηγεί. Η τόνωση της ζήτησης. Ακόμα και με τρόπους που μέχρι σήμερα φαντάζουν ανορθόδοξοι.
Είναι μια συζήτηση που διεξάγεται τόσο από προοδευτικές όσο και από συντηρητικές κυβερνήσεις.
Όχι πάντα χωρίς διαφωνίες και χωρίς αντιστάσεις.
Και σε αυτή τη λογική όμως παίρνονται τα όποια έκτακτα μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας, από τις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες.
Και ιδιαίτερα στην Ε.Ε., μέχρι σήμερα κυρίως από την ΕΚΤ.
Εδώ στα μέρη μας όμως, η βελόνα φαίνεται να έχει κολλήσει στα ίδια και στα ίδια. Σε όσα μάθαμε όλα τα προηγούμενα χρόνια, δεν έχει αλλάξει. Στις γνωστές ιδεοληψίες.
Η κυβέρνηση της ΝΔ, ασχολείται μονάχα με το πως θα αξιοποιήσει την κρίση για να επιταχύνει όσα αντιδραστικά είχε σχεδιάσει για την οικονομία, την εργασία και το κοινωνικό κράτος, ήδη πριν από την πανδημία.
Ο κ. Μητσοτάκης αντί να πρωταγωνιστεί σε αυτή τη πανευρωπαϊκή συζήτηση, αντί να κάνει το παν για να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν περισσότερους πόρους που θα πέσουν άμεσα στην αγορά, φαίνεται να έχει επιλέξει έναν άλλο δρόμο.
Να εμφανίζεται τακτικά και να παριστάνει το μάντη κακών.
Να λέει στις Ελληνίδες και στους Έλληνες:
«Χάρη σε μένα σωθήκατε από τη πανδημία, αλλά τώρα προετοιμαστείτε για τα χειρότερα στην οικονομία».
Και τα χειρότερα μια να τα υπολογίζουν 3, μια 5, μια 10 και την άλλη 13% ύφεση.
Και κανείς να μη μας λέει τι πρέπει να κάνουμε ώστε να αποτρέψουμε αυτή την προοπτική.
Παρά μοιραία να περιμένουμε αυτή η αυτοεκπληρούμενη προφητεία της μεγαλύτερης ύφεσης στην ΕΕ, να πέσει στα κεφάλια ενός πολύ ταλαιπωρημένου λαού.
Η εικόνα σήμερα στη πραγματική οικονομία, αν μπορούσα να την περιγράψω με τρείς προτάσεις, θα έλεγα είναι η εξής :
Οι επιχειρήσεις δε μπορούν.
Η κυβέρνηση δεν θέλει.
Οι εργαζόμενοι δεν αντέχουν.
Εργαζόμενοι και επιχειρηματίες στην εστίαση μένουν ξεκρέμαστοι.
Εργαζόμενοι που δούλεψαν από το σπίτι, ενημερώνονται από το αφεντικό, ότι θα πληρωθούν μισό μισθό, γιατί 8 ώρες τηλεργασία μάλλον δε συνιστούν πια κανονικό 8ωρο.
Εργαζόμενοι που δούλευαν από το σπίτι, χρεώνονται μέρες άδειας γιατί δεν ήταν εκεί ενώ όμως η επιχείρηση ήταν κλειστή.
Εργαζόμενοι που η εργασία τους απαιτεί δεκάδες ώρες τη βδομάδα στο τηλέφωνο, βλέπουν λογαριασμούς εκατοντάδων ευρώ, που ενημερώνονται ότι πρέπει να τους πληρώσουν από την τσέπη τους.
Ντελιβεράδες, Κούριερ, Ταχυμεταφορείς, που δούλεψαν 12ωρα λόγω φόρτου εργασίας, πληρώνονται για 4ωρα.
Αυτή είναι η πραγματικότητα σήμερα.
Όλα αυτά δεν είναι μια έκτακτη συνθήκη.
Είναι η προσομοίωση μιας νέας πραγματικότητας.
Με την Επιθεώρηση Εργασίας να έχει γίνει ξανά ανέκδοτο στα χείλη κάθε εργαζόμενου σε αυτή τη χώρα.
Όμως δεν είναι όλοι στην ίδια μοίρα.
Κάποιες επιχειρήσεις στη χώρα είναι αυτό που λένε, too big to fail, όπως έλεγαν κάποτε για τις μεγάλες τράπεζες των ΗΠΑ, οι συστημικοί οικονομολόγοι.
Κάποιες επιχειρήσεις με κερδοφορίες εκατομμυρίων για συναπτά έτη, σήμερα πρέπει να αναπληρώσουν τη ζημιά με κρατικό χρήμα.
Αλλά όχι βεβαίως να κρατικοποιηθούν, να δώσουν μερτικό στο κράτος, προς Θεού.
Αν όμως πάρουμε στην κυριολεξία του το ρητό, τότε too big to fail είναι και οι επιχειρήσεις που συνεισφέρουν άμεσα ή έμμεσα στα 2/3 του ΑΕΠ της χώρας.
Και αυτές είναι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι το δυναμικό κομμάτι της ελληνικής οικονομίας.
Και δε μπορούμε και δεν πρέπει να αφήσουμε στον αέρα χιλιάδες εργαζόμενους και επιχειρηματίες, λέγοντας τους απλά ότι καπιταλισμό έχουμε τι να κάνουμε, και κόψτε το λαιμό σας.
Ούτε μπορούμε τους ίδιους ανθρώπους που μέχρι χθες τους κολακεύαμε, ως η μεσαία τάξη που μπορεί να ανελιχθεί, που μπορεί να πάει μπροστά και στηρίζει την οικονομία μας, σήμερα να τους αποκαλούμε μπαταχτσήδες, και τις επιχειρήσεις τους ζόμπι.
Και αναφέρομαι τόσο στις υπάρχουσες επιχειρήσεις όσο και σε αυτές που σχεδίαζαν να ανοίξουν τους επόμενους μήνες.
Νεοφυείς επιχειρήσεις, start ups, εταιρείες που ειδικεύονται στο software, εταιρείες από νέους ανθρώπους που μετά από χρόνια πολλά είδαν προοπτική σε μια Ελλάδα χωρίς μνημόνια και χωρίς διαρκή ύφεση.
Ένα νέο κύμα νέων Ελλήνων επιστημόνων και επιχειρηματιών, πάνω που άρχισε να ονειρεύεται και να δημιουργεί, τώρα δυστυχώς ετοιμάζεται να κλείσει οριστικά πίσω του την πόρτα.
Αυτούς τους ανθρώπους έχουμε στο μυαλό μας, σχεδιάζοντας το πρόγραμμα Μένουμε όρθιοι. Αυτούς τους ανθρώπους.
Ένα πρόγραμμα συγκεκριμένο – κοστολογημένο – με εξασφαλισμένες πηγές χρηματοδότησης.
Πριν από δύο μήνες, μεσούσης της υγειονομικής κρίσης, πρωτοπαρουσιάσαμε τη πρότασή μας
Η λογική μας ήταν σαφής : Να φρενάρουμε την ύφεση με ένα εμπροσθοβαρές πακέτο στήριξης της κοινωνίας και της οικονομίας, ώστε να στηριχθούν τα εισοδήματα των πολιτών, να προστατευθούν οι επιχειρήσεις τους και να αμβλυνθούν άμεσα οι καταστροφικές συνέπειες της πανδημίας στην οικονομία.
Το πρόγραμμα αυτό δεν παρουσιάστηκε με μια στείρα αντιπολιτευτική λογική.
Αντίθετα ήταν, ίσως η πρώτη φορά, που αξιωματική αντιπολίτευση στον τόπο μας, κατέθεσε στην κυβέρνηση μια συνολική, πλήρη, κοστολογημένη και αξιοποιήσιμη πρόταση.
Αξιοποιήσιμη και πραγματοποιήσιμη, χάρη κυρίως στην σημαντική παρακαταθήκη που άφησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με το περίφημο πια «μαξιλάρι» των 37 δις διαθεσίμων στα ταμεία του κράτους.
Δυστυχώς η κυβέρνηση, όχι μόνο δεν αξιοποίησε τη πρότασή μας, αλλά αρνήθηκε ακόμη και να συμμετάσχει σε ένα ουσιαστικό και ειλικρινή διάλογο.
Σήμερα φοβάμαι ότι έχουμε ήδη χάσει πολύτιμο χρόνο.
Γιατί ο πυρήνας της πρότασής μας, δεν ήταν μόνο η ποσότητα και η ποιότητα των μέτρων, αλλά και ο χρόνος της εφαρμογής τους.
Οι επιπτώσεις αυτής της επιλογής της κυβέρνησης είναι βέβαιο ότι θα είναι ορατές και ενδεχομένως μη αναστρέψιμες.
Η ύφεση που θα καταγραφεί το 2020, θα είναι τελικά πολύ μεγάλη.
Και με ευθύνη της κυβέρνησης, ακριβώς επειδή δε θέλησε να υιοθετήσει τις προτάσεις μας, θα είναι μεγαλύτερη, πιθανώς η μεγαλύτερη σε όλη την ευρωζώνη.
Ωστόσο ακόμη και σήμερα, υπάρχει ένα παράθυρο ευκαιρίας.
Ίσως το τελευταίο.
Αυτό το παράθυρο επιδιώκουμε να ανοίξουμε σήμερα με το πρόγραμμά μας «Μένουμε όρθιοι2».
Το «Μένουμε όρθιοι2» είναι προσαρμοσμένο στις νέες συνθήκες που έχει διαμορφώσει τόσο η κρίση όσο και η άρνηση της κυβέρνησης να ενισχύσει την εργασία και τις επιχειρήσεις, ουσιαστικά όλο το προηγούμενο διάστημα.
Η διάρκειά του είναι οι τέσσερις επόμενοι μήνες, οι μήνες της επαναφοράς στη λειτουργία της οικονομίας, που συμπίπτουν όμως και με τη τουριστική περίοδο, μια ιδιαίτερη περίοδο για την ελληνική οικονομία.
Και περιλαμβάνει ένα πακέτο δημοσιονομικής επέκτασης 13,4 δις ευρώ, στοχευμένο όμως σε δράσεις που μπορούν να δώσουν πολλαπλασιαστική επίδραση στη πραγματική οικονομία αλλά και στήριγμα σε κάθε νοικοκυριό, σε κάθε εργαζόμενο, άνεργο, αυτοαπασχολούμενο, επιχειρηματία.
Βασικός του άξονας, είναι όπως και στην πρώτη του εκδοχή η στήριξη της εργασίας και όχι η στήριξη της αναστολής της εργασίας.
Διακρίνουμε λοιπόν τρείς κατηγορίες επιχειρήσεων:
Αυτές τις λίγες που αναγκαστικά παραμένουν σε αναστολή λειτουργίας, παρά το πέρας του lockdown, και προτείνουμε γι αυτές την πλήρη κάλυψη του ασφαλιστικού και μισθολογικού τους κόστους από το κράτος.
Διακρίνουμε αυτές που επανεκκινούν αλλά με βαρύτατα πλήγματα στον κύκλο εργασιών τους, στον τζίρο τους, όπως είναι οι επιχειρήσεις στην εστίαση, στον τουρισμό και στις μεταφορές, όπου προτείνουμε την πλήρη κάλυψη του ασφαλιστικού κόστους καθώς και την κάλυψη του 40% του μισθολογικού τους κόστους από το κράτος.
Και ως μια τρίτη κατηγορία όλες οι υπόλοιπες επιχειρήσεις που επανεκκινούν μετά την αναστολή, για τις οποίες προτείνουμε την κάλυψη για τους επόμενους 4 μήνες του 40% του ασφαλιστικού και μισθολογικού τους κόστους από το κράτος.
Προϋπόθεση βεβαίως για την παραπάνω στήριξη είναι η διατήρηση των θέσεων και των σχέσεων εργασίας.
Ο παραπάνω άξονας όμως στήριξης εργασίας σήμερα, δύο μήνες μετά την αρχική μας πρόταση, και συνολικά τρείς μήνες μετά από την ανεπαρκή ανταπόκριση της κυβέρνησης στις ανάγκες που δημιουργήθηκαν, αναγκαστικά πρέπει να πλαισιωθεί με έναν παραπληρωματικό άξονα θα έλεγα, τον άξονα στήριξης του εισοδήματος.
Που αφορά όσους είδαν τις αποδοχές τους να μειώνονται ραγδαία τους τελευταίους μήνες, χωρίς όμως αντίστοιχα να μειώνονται οι υποχρεώσεις τους.
Που αφορά όσους παρέμειναν αόρατοι από τα ελλιπή, ανεπαρκή μέτρα στήριξης της κυβέρνησης.
Άνεργους και επισφαλώς εργαζόμενους, ΑΜΕΑ, αγρότες, καλλιτέχνες και εργαζόμενοι στο χώρο του πολιτισμό, ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους..
Αυτό λοιπόν, αυτός ο παραπληρωματικός άξονας είναι το λεγόμενο «Εισόδημα Έκτακτης Ανάγκης», το Εισόδημα Έκτακτης Ανάγκης, το οποίο προτείνουμε να θεσπιστεί και στη χώρα μας, όπως αναμένεται να θεσπιστεί και σε άλλες χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου. Όπως πχ στην Ιταλία, στην Ισπανία ήδη έχουν ξεκινήσει, αλλά και αλλού.
Το Εισόδημα Έκτακτης Ανάγκης θα καλύπτει με 400 ευρώ μηνιαίως κάθε πρώτο ενήλικο μέλος νοικοκυριού, 200 ευρώ κάθε πρόσθετο ενήλικο μέλος και με 100 ευρώ το κάθε παιδί.
Δεύτερος άξονας της πρότασής μας είναι η στήριξη των επιχειρήσεων.
Τα μέτρα για την εργασία. που ήδη ανακοινώσαμε, βοηθούν βεβαίως ταυτόχρονα και τις πληττόμενες επιχειρήσεις.
Ωστόσο οι ανάγκες τους σε ρευστότητα και κεφάλαια κίνησης είναι εξαιρετικά αυξημένες. Ενώ η αναμενόμενη ύφεση θα έχει πολλαπλασιαστικές συνέπειες στον κύκλο εργασιών τους.
Είναι λοιπόν απαραίτητο, αν δεν θέλουμε την εφαρμογή στην οικονομία της λεγόμενης ‘ανοσίας αγέλης’, δηλαδή την επιβίωση μόνο των ισχυρών επιχειρήσεων, να ενισχύσουμε αποφασιστικά την ρευστότητά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Καθώς, δε η πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα είναι εξαιρετικά δύσκολη έως αδύνατη θα έλεγα για ένα μεγάλο μέρος των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, προτείνουμε ένα πακέτο μέτρων που προκρίνει για αυτές, την απευθείας ενίσχυση από το κράτος και όχι μέσω των συστημικών τραπεζών.
Με ένα πρόγραμμα μη επιστρεπτέας ενίσχυσης για κεφάλαιο κίνησης που θα ενισχύει άμεσα με 2000 ευρώ κάθε επιχειρηματία ή αυτοαπασχολούμενο και επιπλέον 2.000 για κάθε εργαζόμενο που απασχολεί.
Επιπλέον αυτών, προτείνουμε ειδικά εγγυοδοτικά εργαλεία μέσω του νέου θεσμού που δημιουργήσαμε και τώρα μπορεί να καταστεί εξαιρετικά κρίσιμος και χρήσιμος, που είναι η Αναπτυξιακή Τράπεζα.
¨Ένα ισχυρό πακέτο εγγυήσεων από το κράτος, ώστε να διασφαλίζονται ευνοϊκοί όροι δανεισμού για τις επιχειρήσεις, που σήμερα γνωρίζουμε, γνωρίζετε καλύτερα από μένα εσείς εκπρόσωποι επιχειρήσεων, κάποιες απ’ αυτές, δυστυχώς η μεγάλη πλειονότητα, δεν μπορούν να περάσουν ούτε από τον προθάλαμο των τραπεζών.
Με αυτόν λοιπόν τον τρόπο διασφαλίζουμε και ρευστότητα για τη μεγάλη πλειονότητα των επιχειρήσεων αλλά και απομακρύνουμε τον κίνδυνο για μια νέα γενιά κόκκινων δανείων.
Και, τέλος, ως επιπρόσθετο μέτρο στήριξης των επιχειρήσεων προτείνουμε τη μείωση της προκαταβολής φόρου στο 50%.
Πρόταση που, όπως γνωρίζετε είχαμε εξαγγείλει από πέρυσι, πολύ πριν τον κορονοϊο και που θα είχε ήδη εφαρμοστεί αν είχαμε παραμείνει στη διακυβέρνηση του τόπου.
Πέραν όμως αυτών των βασικών αξόνων, το πρόγραμμά μας έχει και συγκεκριμένες απαντήσεις για όλους τους κλάδους τη οικονομίας, ειδικότερα δε για αυτούς που πλήττονται περισσότερο.
Έτσι λοιπόν, πέραν των άλλων ενισχύσεων, για τον τουρισμό προτείνουμε επιπλέον ένα γενναίο πρόγραμμα μαζικού εσωτερικού τουρισμού. Με στόχο φέτος 3 εκ συμπολίτες μας να μετακινηθούν φέτος δωρεάν και να έχουν πενθήμερη διαμονή σε τουριστικά καταλύματα, με το κόστος να καλύπτεται από το κράτος.
Με αυτόν το τρόπο πιστεύουμε ότι μπορούμε να καλύψουμε ένα πολύ σημαντικό μέρος τουλάχιστον της εσωτερικής ζήτησης στην τουριστική οικονομία.
Επιπλέον δε για τον τουρισμό προτείνουμε και την κατάργηση εκτάκτως του φόρου διαμονής.
Όπως αντιστοίχως και για την εστίαση, προτείνουμε τη μείωση στον υπερεκπτωτικό συντελεστή του 6%, στον ΦΠΑ.
Για τους αγρότες, τους κτηνοτρόφους, τους αλιείς, προβλέπουμε την πλήρη κάλυψη των άμεσων αναγκών τους, από την μη επιστρεπτέα ενίσχυση, την αναπλήρωση του μισθολογικού κόστους και από το Εισόδημα Έκτακτης Ανάγκης.
Ωστόσο επιπλέον προτείνουμε τη στήριξη των κτηνοτρόφων με 80 εκ. ευρώ αλλά και των ελαιοκαλλιεργητών με 120 εκ. ευρώ, που όπως γνωρίζετε φέτος είχαν ιδιαίτερες ζημιές και επιπτώσεις.
Ενώ ταυτόχρονα προτείνουμε την άμεση ενεργοποίηση του μέτρου των μικροπιστώσεων, των μικροχρηματοδοτήσεων, που εμείς είχαμε θεσμοθετήσει, αλλά δεν υλοποιείται δυστυχώς, προκειμένου να δοθεί μια ανάσα ρευστότητας στον αγρότη, στον κτηνοτρόφο, στον καλλιεργητή.
Τέλος, το πρόγραμμά μας προβλέπει την ισχυρή ενίσχυση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας.
Όχι με μπαλώματα, αλλά με στόχο να ενισχύσουμε αποφασιστικά το ΕΣΥ με μόνιμο προσωπικό, ικανό να στελεχώσει τόσο τα δημόσια νοσοκομεία αλλά και επαρκή αριθμό μονάδων εντατικής θεραπείας, όσο όμως ικανό να στελεχώσει και ένα αξιόπιστο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε, παρότι ξεθαρρεύουμε τώρα με το τέλος της πανδημίας, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όσα κερδίσαμε με τις θυσίες μας, δεν είναι παρά χρόνος προκειμένου να είμαστε έτοιμοι σε μια πιθανή
επανάκαμψη της πανδημίας, να έχουμε ένα πιο ισχυρό και ανθεκτικό σύστημα Δημόσιας υγείας.
Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι,
Το πρόγραμμα που σας παρουσιάζουμε, επαναλαμβάνω, δεν αποτελεί μια πρόταση αντιπολιτευτικής κριτικής.
Αλλά ένα ρεαλιστικό, κοστολογημένο, άμεσα υλοποιήσιμο και απολύτως αναγκαίο σχέδιο, στη βάση των υπαρκτών δυνατοτήτων της ελληνικής οικονομίας.
Ένα σχέδιο που προτείνουμε στην κυβέρνηση να το υιοθετήσει. Είναι ένα σχέδιο που πρέπει να υλοποιηθεί σήμερα για να αποφύγουμε τα χειρότερα αύριο.
Για να μπορέσουν όλοι οι «εργαζόμενοι της πρώτης γραμμής», γιατροί, νοσηλευτές, εργαζόμενοι σε υπηρεσίες καθαριότητας, σε κοινωνικές υπηρεσίες, δήμους και κοινωνικές υποδομές, να εργαστούν με ασφάλεια και με επαρκή μέσα για την οριστική καταπολέμηση της πανδημίας και την αντιμετώπιση των συλλογικών μας αναγκών.
Για να μπορέσουν οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες να επανέλθουν με αυτοπεποίθηση στην επιχείρησή τους και να μην σκέφτονται το ενδεχόμενο ενός λουκέτου στο μαγαζί τους.
Για να νιώσουν ασφάλεια οι εργαζόμενοι για τη δουλειά τους και για το μέλλον τους.
Για να νιώσουν ασφάλεια και να μην αισθάνονται αόρατοι οι πλέον ευάλωτοι συμπολίτες μας.
Για να μπορέσουν να λειτουργήσουν με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα, οι στρατηγικοί κλάδοι της ελληνικής οικονομίας. Ο αγροτικός τομέας, η μεταποίηση, οι μεταφορές, ο τουρισμός.
Για να φέρουμε, τέλος. πιο κοντά την επανεκκίνηση, να μην αργήσει αυτή η επαννεκίνηση, η ανάκαμψη της οικονομίας, να φέρουμε πιο κοντά την ισχυρή και βιώσιμη ανάπτυξη του αύριο με επενδύσεις και δουλειές για όλους.
Όπως θα καταλάβατε, το είπα αρκετές φορές, στον πυρήνα της λογικής μας είναι η ενίσχυση της ζήτησης, δηλαδή η στήριξη των θέσεων εργασίας και του εισοδήματος των εργαζομένων.
Αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για να βρει ανταπόκριση στις παρούσες συνθήκες η ενίσχυση της ζήτησης, είναι και η ενίσχυση της προσφοράς.
Ίσως για πρώτη φορά τόσο έντονα, σήμερα φαίνεται να ταυτίζεται το ζωτικό συμφέρον των δυνάμεων της εργασίας με τα συμφέροντα της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας.
Η επιβίωση όλων των επιχειρήσεων και ειδικά των μικρομεσαίων, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εγχώρια ζήτηση και από το εισόδημα των εργαζομένων που καταναλώνεται στην αγορά.
Αλλά και η δυνατότητα διατήρησης των θέσεων εργασίας και διατήρησης των μισθών, εξαρτάται από τη δυνατότητα επιβίωσης των επιχειρήσεων.
Η πρότασή μας επίσης, όπως θα καταλάβατε, δεν βρίσκεται έξω από το πλαίσιο των ρυθμίσεων που η μια μετά την άλλη φαίνεται να υιοθετούν κυβερνήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Παρακολουθούμε τις ευρωπαϊκές εξελίξεις, παρακολουθούμε τη μεγάλη συζήτηση για την επόμενη μέρα της ευρωπαϊκής οικονομίας, κομμάτι της οποίας είναι και η ελληνική.
Και παίρνουμε ενεργά μέρος στη διεκδίκηση λύσεων με επίκεντρο την αλληλεγγύη.
Για αυτό και στηρίζουμε κάθε πρόταση αμοιβαιοποίησης του ρίσκου και αναδιανομής των βαρών υπέρ των πιο αδύναμων κρατών και περιφερειών της Ευρώπης.
Για αυτό και υποστηρίζουμε τη Γαλλογερμανική πρόταση, παρά τις αδυναμίες της, προσδοκώντας τη μεγαλύτερη δυνατή στήριξη της ελληνικής οικονομίας από ευρωπαϊκά κονδύλια.
Τέλος στη λογική της πρότασής μας, δεν είναι η στήριξη δίχως καμία προϋπόθεση.
Στηρίζουμε τις επιχειρήσεις με προϋπόθεση όμως τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και των σχέσεων εργασίας, στο καθεστώς που ήταν πριν από τη κρίση.
Και η ίδια αρχή : Στήριξη αλλά με όρους και προϋποθέσεις, ισχύει και σε ότι αφορά την αναγκαία στήριξη του κράτους σε πληττόμενες μεγάλες και ιδιαίτερα στις στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις μεταφορές, στον τουρισμό, τη βιομηχανία, στις υποδομές και στα δίκτυα.
Αυτό σημαίνει ενεργοποίηση του κράτους προκειμένου αυτές να διασωθούν, αν χρειαστεί, αλλά στο βαθμό που αυτό απαιτεί άμεση ανακεφαλαιοποίηση, να υπάρχει αντίστοιχη κρατική συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο αυτών των επιχειρήσεων.
Φίλες και φίλοι,
Κάθε πολίτης αυτής της χώρας, με τον ιό να υποχωρεί καθημερινά και τα κρούσματα να λιγοστεύουν, παίρνει θάρρος και δύναμη.
Δεν μπορούμε να αφήσουμε αυτό το αίσθημα να χαθεί και να συντριβεί ξανά στην απόγνωση της ύφεσης και της ανεργίας που φαίνεται να έρχεται.
Η κυβέρνηση, δείχνει να μην έχει κανένα απολύτως ενδοιασμό να φέρει ξανά την κοινωνία εκεί που την άφησε 6 χρόνια πριν.
Εμείς λέμε ότι αυτή η προοπτική δεν είναι μονόδρομος.
Αυτή η Ελλάδα της ύφεσης και της ανεργίας και των ανισοτήτων δεν είναι μονόδρομος.
Εμείς λέμε, ότι δεν γίνεται οι 18ρηδες, οι 20ρηδες, οι 30ρηδες να συνεχίσουν να θεωρούν στο επέκεινα, ότι θα ζουν και θα ζήσουν χειρότερα από τις προηγούμενες γενιές.
Δεν γίνεται κάθε μήνα να γράφεις ζημιές και να σου λένε κόψε το λαιμό σου.
Δε γίνεται να θες να κάνεις οικογένεια και να δουλεύεις 10ωρα για 480 ευρώ βασικό.
Δεν γίνεται πάντα να υπάρχει μια δικαιολογία για να ζεις χειρότερα.
Αλλά ποτέ καμία για να ζήσεις καλύτερα.
Εμείς πιστεύουμε ότι αυτός ο λαός μπορεί και πρέπει να ζήσει καλύτερα.
Αυτός ο λαός πρέπει να μείνει όρθιος.
Όπως έμεινε όρθιος μέσα στην πανδημία.
Όπως στήριξε ο ένας τον άλλον.
Όπως οι νεότερες γενιές στήριξαν τους μεγαλύτερους. Έτσι και τώρα πρέπει να μείνουμε όρθιοι.
Αυτές είναι οι αξίες που κρατάνε πάντα όρθια την Ελλάδα και τους Έλληνες.
Η αλληλεγγύη, η συμπόνια, η συλλογικότητα.
Όχι το ψέμα, η αλαζονεία και η έπαρση.
Και πιστεύω βαθιά ότι όλοι μαζί, μπορούμε να αλλάξουμε τη μέχρι σήμερα προδιαγεγραμμένη πορεία της κοινωνίας και της οικονομίας.
Μπορούμε να αποτρέψουμε τη βαθιά ύφεση και την ανεργία.
Και να διεκδικήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για όλες και όλους.
Σας ευχαριστώ.
Ε. ΑΧΤΣΙΟΓΛΟΥ: Να σας καλησπερίσω κι εγώ με τη σειρά μου. Φίλες και φίλοι, έγινε φανερό και από την ομιλία του Προέδρου, νομίζω πως ήταν φανερό και από το πρώτο πρόγραμμα που παρουσίασε ο ΣΥΡΙΖΑ πριν από εβδομάδες για τη στήριξη της κοινωνίας και της οικονομίας, ότι ο κεντρικός στόχος του προγράμματος ήταν, είναι και παραμένει η προστασία του κόσμου
της εργασίας, η συγκράτηση της ανεργίας, αλλά και η αντιστροφή της αυθόρμητης τάσης της αγοράς, για απορρύθμιση της αγοράς εργασίας. Μια τάση, που ενισχύεται ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης.
Επειδή όμως πολλοί ομνύουν, και μάλιστα πολύ όψιμα, ομνύουν στην ανάγκη για την προστασία της εργασίας συμπεριλαμβανομένης και της Κυβέρνησης στο στόχο της προστασίας της εργασίας, νομίζω ότι εδώ πρέπει να είμαστε σαφείς τι εννοούμε όταν μιλάμε για προστασία της εργασίας.
Προστασία της εργασίας σε αυτές τις συνθήκες σημαίνει τρία πράγματα:
1. Διατήρηση των θέσεων εργασίας,
2. Διατήρηση των σχέσεων εργασίας. Nα μη μεταβάλλονται δηλαδή οι σχέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης, σε εκ περιτροπής ή μερικής και
3. Καταβολή των μισθών στο 100% όχι μόνο για λόγους αξιοπρέπειας και επιβίωσης των εργαζομένων, αλλά και για λόγους οικονομικής αποτελεσματικότητας και συγκράτησης της ύφεσης.
Αυτά τα τρία είναι τα απαραίτητα στοιχεία για να εννοείς πραγματικά αυτό που λες όταν μιλάς για προστασία της εργασίας.
Αυτή η στρατηγική στόχευση ήταν ο καθοδηγητικός μίτος του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ «Μένουμε Όρθιοι Ι» όπως παρουσιάστηκε και πριν από εβδομάδες από εμάς.
Δυστυχώς, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας όχι μόνο δεν ακολουθεί αυτή τη στρατηγική, αλλά κινείται, θα έλεγα, στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση. Από την πρώτη στιγμή αξιοποίησε ουσιαστικά αυτή την έκτακτη οικονομική συνθήκη, που προκλήθηκε από την πανδημία, ως δικαιολογητικό λόγο, ως πρόφαση αλλά και ως ευκαιρία πολλές φορές για απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, εμβαθύνοντας και επιταχύνοντας μια πολιτική που υπήρχε στην πραγματικότητα από την πρώτη στιγμή της διακυβέρνησής της.
Και από τις τελευταίες ανακοινώσεις της Κυβέρνησης προέκυψε αυτό ακριβώς που είχαμε υπογραμμίσει ως το μέγιστο κίνδυνο: αυτές οι αλλαγές, οι αρνητικές μεταβολές, που είχαν εμφανιστεί ως έκτακτες, τελικά να μονιμοποιηθούν, να τυποποιηθούν.
Οι εργαζόμενοι, μετά και τις τελευταίες ανακοινώσεις της Κυβέρνησης, έχουν στην πραγματικότητα τρεις δρόμους μπροστά τους:
ü είτε θα μειωθούν οι μισθοί τους κατά 20%, διότι αυτό προβλέπει το σχήμα της επιδοτούμενης εκ περιτροπής εργασίας που κατά προτεραιότητα πριμοδοτεί η Κυβέρνηση,
ü είτε θα απολυθούν, καθώς οι απολύσεις δεν απαγορεύονται,
ü είτε θα παραμείνουν σε καθεστώς ανεργίας.
Διότι αυτό είναι η αναστολή των συμβάσεων εργασίας: είναι ανεργία με επιδότηση 530 € το μήνα. Στην πραγματικότητα, οι εργαζόμενοι αυτοί που παραμένουν σε καθεστώς αναστολής παρότι δεν καταγράφονται επίσημα ως άνεργοι, έχουν τεθεί εκτός αγοράς εργασίας με κυβερνητική
απόφαση. Κάποιοι από αυτούς ακόμα και για έξι μήνες, θα συμπληρώσουν έξι μήνες.
Επομένως, αυτή τη στιγμή είναι απολύτως επιβεβλημένο να τερματιστεί αυτή η επιχείρηση αποσταθεροποίησης των εργασιακών σχέσεων. Οι εργασιακές σχέσεις και οι μισθοί πρέπει να σταθεροποιηθούν, οφείλουν να σταθεροποιηθούν, τουλάχιστον στο επίπεδο που είχε διαμορφωθεί τον Φεβρουάριο του 2020.
Και καμία μόνιμη ή προσωρινή αρνητική μεταβολή δεν πρέπει να ενσωματωθεί στο Εργατικό Δίκαιο της χώρας με αφορμή, με πρόφαση, με δικαιολογητικό λόγο την πανδημία.
Δεν μπορεί να γίνει ανεκτό, μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση που περάσαμε, να υπάρξει μια επανάληψη της ίδιας καταστροφικής συνταγής και οι εργαζόμενοι να πληρώσουν και πάλι αυτή την νέα κρίση. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε, τελικά, λόγω των ιδεοληψιών της Κυβέρνησης, γιατί οι ιδεοληψίες είναι από εκείνη τη μεριά, να οδηγηθούμε σε μια χαμένη γενιά.
Όλα αυτά τα είχαμε επισημάνει εξαρχής. Καταθέσαμε συγκεκριμένες και ρεαλιστικές προτάσεις. Σήμερα έχουμε μπροστά μας διαμορφωμένα νέα δεδομένα, δεν αλλάζουν όμως την κεντρική ιδέα του προγράμματός μας. Επαναλαμβάνω, ο πυρήνας του προγράμματός μας είναι: η καταβολή των μισθών των εργαζομένων στο 100%, η μη αρνητική μεταβολή των σχέσεων εργασίας και αυτονόητα η συγκράτηση της ανεργίας με διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Τα τρία απαραίτητα στοιχεία που διαπνέουν όλο το πρόγραμμα και όλες τις προτάσεις για τη στήριξη και των επιχειρήσεων και των εργαζομένων και της κοινωνίας.
Ø Ειδικότερα για τις λίγες εκείνες επιχειρήσεις που παραμένουν σε αναστολή λειτουργίας, προτείνουμε την 100% κάλυψη του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους από το κράτος, όπως είχαμε και στο πρόγραμμα «Μένουμε Όρθιοι Ι».
Ø Για τις πληττόμενες επιχειρήσεις, δεύτερη κατηγορία, στους ευαίσθητους κλάδους της εστίασης, του τουρισμού και των μεταφορών προτείνουμε επιδότηση 100% των ασφαλιστικών εισφορών και 40% των μισθών από το κράτος με υποχρέωση καταβολής του υπολοίπου 60% του μισθού από την επιχείρηση.
Ø Τρίτη κατηγορία, για τις υπόλοιπες πληττόμενες επιχειρήσεις που αρχίζουν να επαναλειτουργούν προτείνουμε επιδότηση 40% των μισθών και των ασφαλιστικών εισφορών από το κράτος με υποχρέωση και πάλι καταβολής του υπολοίπου 60% του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους από την επιχείρηση.
Για τη μέγιστη αποτελεσματικότητα, για την πραγματικά καλύτερη λειτουργία αυτών των μέτρων, για να έχουν τη μεγαλύτερη δυνατή ανταπόδοση στη λειτουργία της αγοράς εργασίας, είναι απαραίτητο αυτά τα μέτρα, τα τρία συγκεκριμένα μέτρα των επιδοτήσεων, να συνοδευτούν από τα εξής:
Ø Κατάργηση του σχήματος των αναστολών συμβάσεων εργασίας,
Ø Κατάργηση του νέου αυτού σχήματος της εκ περιτροπής εργασίας,
Ø Κατάργηση της αναστολής δήλωσης των ωραρίων να υπάρχει δηλαδή και πάλι η δυνατότητα στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας να κάνει ελέγχους,
Ø Θέσπιση ενός ειδικού πλαισίου για τον έλεγχο της τηλεργασίας και την προστασία των εργαζομένων σε αυτή,
Ø Υποχρέωση διατήρησης των συμβάσεων εργασίας για έξι μήνες μετά το τέλος της κρατικής επιχορήγησης.
Επαναλαμβάνω επίσης ένα μέτρο που το είχαμε επισημάνει και στο πρώτο πρόγραμμα: είναι αναγκαίο να παραταθεί η ισχύς μέχρι το τέλος του έτους όλων των συλλογικών συμβάσεων εργασίας που ξεκίνησαν να λήγουν από το Μάρτιο του 2020 καθώς, αυτονόητα, οι κοινωνικοί ανταγωνιστές δεν μπορούν να διαπραγματευτούν όλη αυτή την περίοδο.
Το σύνολο των παρεμβάσεων για τη στήριξη της εργασίας ανέρχεται στα 3,7 δισ. ευρώ και αφορούν τουλάχιστον 1,7 εκατομμύρια εργαζομένους και 200 χιλιάδες επιχειρήσεις.
Ωστόσο, πρέπει να επισημάνουμε εδώ ότι υπάρχουν αόρατοι εργαζόμενοι, αυτοαπασχολούμενοι, άνεργοι που δεν καλύπτονται από αυτό το πακέτο. Είναι αυτό το τμήμα της κοινωνίας που αντιμετωπίζει ραγδαίες και αιφνίδιες μειώσεις στο εισόδημά του. Και αυτό το τμήμα αυξήθηκε δυσανάλογα ακριβώς εξ αιτίας της έλλειψης μέτρων από την Κυβέρνηση για τη στήριξη της εργασίας στην πρώτη φάση της πανδημίας.
Στην πραγματικότητα είναι δυο συγκοινωνούντα δοχεία. Όσο μικρότερη είναι η στήριξη της εργασίας, τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάγκη για να υπάρξει ένα ισχυρό κοινωνικό δίχτυ προστασίας αυτών οι οποίοι μένουν εκτός αγοράς εργασίας ή των οποίων το εισόδημα, παρότι εργαζόμενοι, μειώνεται ραγδαία. Όσο περισσότερο στηρίζεις την εργασία, τόσο λιγότερη ανάγκη έχεις για να υπάρχει ένα ισχυρό κοινωνικό δίχτυ προστασίας όλων αυτών των κατηγοριών.
Είναι αυτή η ραγδαία επιδείνωση που επήλθε στο εισόδημα μεγάλων τμημάτων της ελληνικής κοινωνίας, που απαιτεί τη θεσμοθέτηση ενός διευρυμένου πλέγματος κοινωνικής προστασίας. Η δημιουργία ενός εισοδήματος έκτακτης ανάγκης. Είναι η μόνη λύση για να υποστηριχθεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της χώρας, να αποφευχθεί ο ορατός πλέον κίνδυνος φτωχοποίησής του, αλλά και να στηριχθεί η κατανάλωση που αποτελεί κρίσιμο μέγεθος για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Αντίστοιχες πολιτικές ξεκινούν να εφαρμόζουν ήδη κι άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου. Προτείνουμε τη θεσμοθέτηση του εισοδήματος έκτακτης ανάγκης το οποίο καλύπτει 1.900.000 νοικοκυριά, στα οποία συμμετέχουν άνεργοι, επισφαλώς εργαζόμενοι, εργαζόμενοι με μπλοκάκι, εργαζόμενοι με εργόσημα, εργαζόμενοι με μερικά μεροκάματα το μήνα, εποχικοί εργαζόμενοι, εργαζόμενοι στον πολιτισμό, αγρότες, αλλά και κυρίως πληττόμενοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι που είδαν τα εισοδήματά τους αιφνιδίως να μειώνονται ραγδαία αυτή την περίοδο.
Και νομίζω ότι, όπως είναι φανερό από τις κατηγορίες που περιέγραψα, το μέτρο αυτό, η πρόταση αυτή, δεν υποστηρίζει μόνο τμήματα
των χαμηλών εισοδηματικά στρωμάτων, αλλά κυρίως υποστηρίζει τμήματα της μεσαίας τάξης που υπέστησαν αυτή τη ραγδαία απώλεια του εισοδήματος.
Ο σχεδιασμός αυτού του εισοδήματος, του έκτακτου εισοδήματος -κι αυτό είναι πολύ κρίσιμο- βασίζεται στις ανάγκες ολόκληρου του νοικοκυριού, λαμβάνει υπόψη του δηλαδή τις κοινωνικές ανάγκες που διαμορφώνονται αυτή τη στιγμή. Δίνοντας 400 € για το πρώτο ενήλικο μέλος του νοικοκυριού, 200 € για κάθε πρόσθετο ενήλικο μέλος και 100 € για κάθε παιδί, μιλάω πάντα για το μήνα.
Αυτό το έκτακτο εισόδημα που προτείνουμε είναι προφανώς αφορολόγητο και ακατάσχετο και αφορά σχεδόν 4 εκατομμύρια άτομα. Για διάρκεια τεσσάρων μηνών, το κόστος του ανέρχεται στα 3,5 δισ. ευρώ.
Φίλες και φίλοι, αυτή η δέσμη προτάσεων που εντάσσεται, όπως είπα εξαρχής, σε μια πολύ συγκεκριμένη στρατηγική προστασίας της εργασίας, στήριξης των μισθών και διατήρησης της διαπραγματευτικής δύναμης των εργαζομένων. Αυτή η δύναμη μπορεί να διατηρηθεί μόνο εάν μπορέσει να υπάρξει μια συγκράτηση της ανεργίας αποτελεί και το μοναδικό δρόμο για να περιοριστεί η ύφεση και να μείνουμε όρθιοι ως κοινωνία μπροστά σε μια πρωτοφανή οικονομική και κοινωνική πρόκληση.
Σας ευχαριστώ πολύ.
N. ΠΑΠΠΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, φίλες και φίλοι, αγαπητοί εκπρόσωποι φορέων. Δυο και πλέον μήνες από την επιβολή των διοικητικών μέτρων περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας, η στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων, είναι μεγάλη ανάγκη να αποκλίνει από τα ελάχιστα.
Η λογική της ανοσίας της αγέλης έχει ήδη δυστυχώς αρχίσει να διαμορφώνει αρνητικές για την οικονομία αποφάσεις στο επίπεδο των ελληνικών επιχειρήσεων. Αποφάσεις οι οποίες εάν δεν αναστραφούν, θα έχουν οδυνηρές επιπτώσεις και για τις επιχειρήσεις και για την κοινωνία και για την οικονομία συνολικά.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν είναι ζόμπι. Οι άνθρωποι της αγοράς δεν είναι μπαταχτσήδες. Είναι άνθρωποι που αγωνιούν, είναι άνθρωποι που έχουν καταφέρει να σταθούν μέσα στα χρόνια της κρίσης και χρειάζονται τώρα, πρώτον, παροχή άμεσης ρευστότητας για να δοθεί η δυνατότητα αποπληρωμής των βαρών που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια του lockdown, αλλά και αντιμετώπισης ζημιών που θα προκύψουν στο επόμενο διάστημα.
Έχουν ανάγκη και τη στήριξη της εργασίας, όπως αναλύθηκε και από τον Πρόεδρο και από την Έφη Αχτσιόγλου. Δυστυχώς όμως, η τεράστια πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων αποκλείονται εντελώς από τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί ψηφιστεί και υλοποιηθεί μέχρι τώρα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία αντιπροτείνει ένα σχέδιο ενεργής παρέμβασης δημόσιας, στήριξης της ρευστότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και αποτροπής του αδιεξόδου. Στην εξειδίκευση του προγράμματός μας Μένουμε Όρθιοι, προτείνουμε την άμεση μη επιστρεπτέα
ενίσχυση των επιχειρήσεων με ένα κονδύλι περίπου στο ύψος των 3 δισ. ευρώ.
Η ενίσχυση στις πληττόμενες επιχειρήσεις συνίσταται σε 2.000 ευρώ ανά εργαζόμενο σε επιχειρήσεις που απασχολούν εργαζόμενους, με ανώτατο όριο ενίσχυσης τις 100.000 ευρώ. Ατομικές επιχειρήσεις που επιχειρούν σε διαφορετική έδρα από την οικία του ιδιοκτήτη, ενισχύονται κι αυτές με 2.000 ευρώ. Είναι ένας απλός κανόνας, σε αντίθεση με τους δαιδαλώδεις κανόνες οι οποίοι μπήκανε σε εφαρμογή και αποκλείσανε, εκ των πραγμάτων, την πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων από το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής.
Θυμίζω ότι η αρχική εξαγγελία για διοχέτευση ενός δισ. στην ελληνική επιχειρηματικότητα, έφτασε να αφορά μόνο το μισό ποσό και το μειοψηφικό αριθμό των 50 περίπου χιλιάδων επιχειρήσεων.
Πρέπει να αντιληφθούν όλοι ότι η ύφεση δυστυχώς βρίσκεται αυτή τη στιγμή εν εξελίξει λόγω της κυβερνητικής αδράνειας. Καμία καθυστέρηση, καμία μεταφορά χρημάτων για τους επόμενους μήνες δεν θα αποσοβήσει τα αδιέξοδα. Μας είπαν ότι αυτή η πρόταση είναι δαπανηρή πρόταση. Κάθε άλλο. Είναι πρόταση η οποία θα διασφαλίσει ότι ένα μεγάλο κομμάτι από αυτό το ποσό θα επιστρέψει στα δημόσια ταμεία. Δεν είναι μια πρόταση η οποία λέει πάρτε λεφτά στις επιχειρήσεις και κάντε ό,τι νομίζετε. Είναι μια ενίσχυση η οποία μπορεί να καλύψει συγκεκριμένες ανάγκες. Υπάρχουν τρόποι και είμαστε έτοιμοι να τους συζητήσουμε εάν η κυβέρνηση κάνει το βήμα και κοιτάξει έξω από το παράθυρο και ακούσει μια φωνή λογικής.
Προτείνουμε επίσης ένα πρόγραμμα εγγυήσεων του δημοσίου για τις επιχειρήσεις. Έναν Ηρακλή για τις επιχειρήσεις, με την αξιοποίηση την πραγματική του εργαλείου που κληρονόμησε από εμάς η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη, της Αναπτυξιακής Τράπεζας, και δυστυχώς δεν το αξιοποιεί. Εδώ θα πρέπει να πω ότι τα αποτελέσματα είναι απολύτως απογοητευτικά, μιας και ο αριθμός των επιχειρήσεων που έχουν μέχρι στιγμής επωφεληθεί από το πρόγραμμα το οποίο τρέχει, το λεγόμενο ΤΕΠΙΧ ΙΙ για την επιδότηση του επιτοκίου, ανέρχεται μόνο στις 2.000 επιχειρήσεις με τη φιλοδοξία της κυβέρνησης να πηγαίνει στις 10.000 επιχειρήσεις. Αντιλαμβάνεστε, αγαπητοί φίλοι και αγαπητές φίλες, ότι πρόκειται για μια μειοψηφία επιχειρήσεων και λόγω της περίστασης και του χαρακτήρα της εκδήλωσης, δεν θα ήταν πολύ δόκιμο να ανοίξουμε και άλλα ζητήματα που αφορούν το πότε άνοιξε και πότε έκλεισε η προθεσμία υποβολής αιτήσεων, η οποία χρειάζονταν και 17 δικαιολογητικά, κατά παρέκκλιση του ψηφιακού κράτους το οποίο υποτίθεται ότι ήταν και πανέτοιμο να υποδέχεται όλες αυτές τις αιτήσεις.
Προτείνουμε αυτό το πρόγραμμα να αφορά εγγυήσεις δανείων που να ξεκινούν από το 80 και να φτάνουν ακόμα και το 100%. Ιδιαίτερο βάρος πρέπει να πέσει σε κλάδους όπως ο τουρισμός, η εστίαση, τα εμπορικά καταστήματα και άλλα καταστήματα τα οποία έχουν εποχικό χαρακτήρα.
Στις ανυπέρβλητες προϋποθέσεις και τα υψηλά επιτόκια των τραπεζικών ιδρυμάτων, πρέπει να αντιπαραβάλουμε τα σύγχρονα εγγυοδοτικά εργαλεία και τους ελκυστικούς όρους δανεισμού. Προτείνουμε
επίσης την άμεση ψήφιση του κληρονομημένου, έτοιμου νομοσχεδίου που πήρε η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη από εμάς για τις μικροπιστώσεις. Είναι μια πηγή χρηματοδότησης κυρίως για επιχειρήσεις οι οποίες δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό.
Είναι μια αδικαιολόγητη αδράνεια η οποία μας κάνει δυστυχώς καχύποπτους. Δυστυχώς, οι μέχρι τώρα παρεμβάσεις σε αυτό το πεδίο χαρακτηρίζονται απολύτως ανεπαρκείς. Μία υπόμνηση: δυο δισ. εγγυήσεις υποτίθεται ότι δρομολογεί η κυβέρνησή μας, ενώ η κυβέρνηση της Πορτογαλίας 13 δισ. για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μια οικονομία η οποία είναι συγκρίσιμου μεγέθους.
Και βεβαίως, όπως προαναφέρθηκε, μόνο 10.000 επιχειρήσεις είναι η φιλοδοξία η κυβερνητική να ενταθούν στα προγράμματα της Αναπτυξιακής Τράπεζας. Αυτά τα ζητήματα ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία θέλει να τα κάνει ένα αντικείμενο πάρα πολύ σοβαρής διαβούλευσης. Και πρέπει να πω -δεν νομίζω ότι είναι έκπληξη- ότι θα υποστηρίξουμε στη Βουλή την πρόταση που ήρθε από τη ΓΣΕΒΕΕ για ειδική συνεδρίαση των Αρμόδιων Επιτροπών Οικονομικών και Παραγωγής και Εμπορίου ακριβώς με αντικείμενο τη συζήτηση γύρω από αυτά τα φλέγοντα ζητήματα για την ελληνική επιχειρηματικότητα.
Ξεχωριστό κεφάλαιο πρέπει να είναι, όπως αναλύθηκε πριν, η στοχευμένη ενίσχυση του τουρισμού. Ακούμε πολλές κουβέντες για την επόμενη μέρα της ελληνικής οικονομίας. Πολλά θα είχαμε και εμείς να πούμε. Όμως στον τομέα, στον κλάδο του τουρισμού, ακουμπούν πάνω από 350.000 θέσεις εργασίας και άλλες οι οποίες ήταν έτοιμες να δημιουργηθούν και δεν θα δημιουργηθούν.
Ένα γενναίο πρόγραμμα εσωτερικού τουρισμού για 2,5 εκατομμύρια πολίτες με επέκταση του μεταφορικού ισοδυνάμου, ύψους καταρχήν περίπου 700 εκατομμυρίων ευρώ.
Στην εστίαση, όπως αναφέρθηκε, πέρα από τα οριζόντια μέτρα που καλύπτουν όλες τις επιχειρήσεις, προτείνουμε και τη μείωση του ΦΠΑ στο 6% για να στηρίξουμε έναν κλάδο που πλήττεται τόσο από τα μέτρα περιορισμού, του διοικητικού περιορισμού που υφίστανται όσο βεβαίως και από τη συνολική μειωμένη ζήτηση στην αγορά. Επιπρόσθετα, όπως ειπώθηκε και πριν, προτείνουμε τη μείωση της προκαταβολής φόρου στο 50% για όλους τους υπόχρεους σε όλους τους κλάδους με μια παρέμβαση μόνιμου και όχι έκτακτου χαρακτήρα.
Αναγκαία βεβαίως είναι και η στήριξη του αγροτικού κόσμου, των πληττόμενων αγροτικών επιχειρήσεων και συνεταιρισμών. Με ένα πρόγραμμα 300 εκατομμυρίων ευρώ, πέραν των βασικών προβλέψεων ενίσχυσης του προγράμματός μας. Τα εισοδήματα του γεωργού, του κτηνοτρόφου, του αλιέα, πρέπει να στηριχθούν καθώς επηρεάστηκαν από τις χαμηλές τιμές πώλησης, την περιορισμένη ζήτηση και την αδυναμία απορρόφησης της παραγωγής, αλλά και την έλλειψη ρευστότητας.
Οφείλουμε επίσης να αξιοποιήσουμε και ευρωπαϊκά προγράμματα, να καταβάλουμε ενισχύσεις, συνυπολογίζοντας και τις παραγωγές περασμένων ετών.
Κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι, βρισκόμαστε σε μια πάρα πολύ κρίσιμη περίοδο. Μια περίοδο που η δημόσια περιουσία μπορεί και πρέπει να εγγυηθεί την παροχή των δημόσιων αγαθών. Μια περίοδο που πρέπει να προστατευθούν οι δημόσιες υποδομές. Η δημόσια παρέμβαση και η ιδιοκτησία σε υποδομές όπως ο σιδηρόδρομος, οι τηλεπικοινωνίες, η ύδρευση, μπορεί και πρέπει να γίνει η μηχανή της νέας ανάπτυξης, όχι να γίνουν αυτές οι υποδομές πρώτη ύλη για εκποίηση.
Τα μεγάλα έργα υποδομής, έργα τα οποία είχε δρομολογήσει και υλοποιούσε ήδη η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο βόρειος οδικός άξονας της Κρήτης, ο Ε65, η Πατρών – Πύργου, το αεροδρόμιο του Καστελίου, το μετρό της Θεσσαλονίκης, η γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας, πρέπει να επανεκκινήσουν. Η ειρωνεία είναι ότι στο πρόγραμμα της Ν.Δ. αυτά ακριβώς τα έργα τα οποία είχαμε ξεκινήσει, δρομολογήσει και διασφαλίσει τη χρηματοδότησή τους, θα διαμόρφωναν τις συνθήκες για 40.000 νέες θέσεις εργασίας. Και ω του θαύματος, όλα αυτά τα έργα έχουν παγώσει και έχουν πάει πίσω στο χρόνο. Μια επιλογή η οποία, με όρους οικονομικής πολιτικής, είναι ανεξήγητη.
Χρειάζεται επίσης να επανεκκινήσει το πρόγραμμα ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ, να επεκταθεί και να ενισχυθεί. Η κυβέρνηση δυστυχώς και εδώ επέλεξε να το παγώσει. Είναι αναγκαίο η χρηματοδότηση των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από το πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων να επιστρέψει τουλάχιστον στο ύψος στο οποίο η κυβέρνηση της Ν.Δ. το κληρονόμησε από εμάς.
Υπάρχουν και έργα δρομολογημένα τα οποία δυστυχώς καθυστερούν και θα μπορούσαν να κάνουν το δημόσιο πιο αποτελεσματικό και την ελληνική επιχειρηματικότητα πιο παραγωγική, όπως η ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων στο δημόσιο, αλλά και το ηλεκτρονικό ΓΕΜΗ το οποίο είχαμε δρομολογήσει μαζί με την Ένωση Επιμελητηρίων.
Κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι, παρότι η Ελλάδα αναμένεται να είναι πρωταθλήτρια στην ύφεση και την ανεργία μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η κυβέρνηση αδρανεί. Ίσως κάποιοι ακόμη πιστεύουν ότι αυτό γίνεται από άγνοια για τους κανόνες της οικονομίας.
Σε κάθε περίπτωση, εμείς λέμε ότι η πολιτεία οφείλει να δράσει άμεσα και γενναία, ακόμα και τώρα με ενίσχυση των επιχειρήσεων, με στήριξη της εργασίας και με επανεκκίνηση μεγάλων επενδύσεων και έργων υποδομής. Η Ελλάδα έχει ανάγκη μια μεγάλη δημόσια παρέμβαση. Δεν έχει ανάγκη άλλες αδράνειες, δεν έχει ανάγκη την ανοσία της αγέλης στην οικονομία.
Σας ευχαριστώ.
ΕΥ. ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ: Φίλες και φίλοι, καλησπέρα κι από μένα. Τα πιο πολλά μέτρα και τα φορολογικά έχουν ειπωθεί, οπότε ο δικός μου ρόλος είναι, συνοπτικά, να σας πω τρία πράγματα.
Το πρώτο είναι κάποια σύγκριση με το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας, της κυβέρνησης, κάποια θέματα για το από πού θα βρούμε τα λεφτά, τη χρηματοδότηση των μέτρων και κάποια πράγματα για την ευρωπαϊκή διάσταση της πολιτικής μας.
Αρχίζω με τη Νέα Δημοκρατία. Τα 24 δισ. μέτρα που μας λένε ότι υπάρχουν, που όταν τα λέει η Νέα Δημοκρατία είναι μια σοβαρή πολιτική, όταν εμείς λέμε 13 δισ., ξαφνικά έχουμε βρει «λεφτόδεντρα». Θα επιστρέψω στα λεφτόδεντρα, πάμε όμως στα 24 δισ.
Αυτά που υπάρχουν, και να το βάλουμε σε μια σειρά, είναι μέτρα που δεν δημιουργούν απαιτήσεις μελλοντικές από τις επιχειρήσεις και τους ανθρώπους, που είναι περίπου 8,5 δισ, έχουν ήδη ανακοινώσει 6,4 και υπάρχει και 2,1 που ανακοίνωσαν την προηγούμενη εβδομάδα. Άρα, έχουμε ένα ποσό 8,5 δισ.
Σε αυτά μπορούμε να προσθέσουμε τα 2 δισ. που είναι της επιστρεπτέας καταβολής και εγγυήσεις και αναστολές, 3,1 δισ. που προσθέτουμε στα 8,5. Εδώ μπορούμε να πούμε κάτι για τα λεφτόδεντρα. Γιατί ενώ δεν έχει αποφανθεί η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αν το κράτος έχει λεφτόδεντρα, είναι σαφές ότι οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι έχουν λεφτόδεντρα.
Γιατί όταν ένα μεγάλο κομμάτι από το δικό σου το πρόγραμμα είναι αναστολές, προφανώς αυτοί οι άνθρωποι που έχουν περάσει αυτά που έχουν περάσει και οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες, ξαφνικά θα βρουν τα λεφτόδεντρα για να μπορούν να πληρώσουν και τις νέες υποχρεώσεις που θα έχουν και αυτές που προκύπτουν.
Άρα το σύνθημα «λεφτά υπάρχουν», μπορεί για τη Νέα Δημοκρατία να είναι «λεφτόδεντρα υπάρχουν για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις αυτής της χώρας».
Πάμε παρακάτω: Έχουν και άλλα 4 δισ., ο στόχος μας είναι να φτάσουμε στα 24 δισ. του προγράμματος, έχουμε άλλα 4 δισ. που είναι μέτρα που θα πάρουν στο μέλλον. Αλλά το πιο ενδιαφέρον είναι και η επίδραση που όλα αυτά τα μέτρα θα έχουν στην οικονομία. Δηλαδή, για να φτάσουμε από το 14 μέχρι το 20, πριν πάρουμε τα 4 καινούργια μέτρα, τι είναι, είναι η επίδραση στην οικονομία. Μέτρα δεν το λες.
Μπορεί να μην έχουμε το επιτελικό κράτος, αλλά ξέρουμε να ξεχωρίσουμε τι είναι μέτρο και τι είναι επίδραση. Άρα, τα 24 δισ. απλώς δεν υπάρχουν στο πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας. Εμείς έχουμε λεφτόδεντρα και άρα μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε τι είπε ο Πρόεδρος, η Έφη Αχτσιόγλου, ο Νίκος Παππάς και τα παραδείγματα που θα δώσει η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου.
Εμείς ξέρουμε από τα λόγια της κυβέρνησης ότι είχαν αποθεματικά. Είχαν παραδεχθεί ότι τους παραδώσαμε 43 δισ. ταμειακά διαθέσιμα. Και τώρα μας λένε ότι για σοβαρούς λόγους, έχουν μείνει 36 δισ. Εμείς λέμε το εξής: Ότι μπορούμε να εξαιρέσουμε τα χρήματα που είναι για τα ομόλογα, δεν τα πιάνουμε αυτά, όπως δεν τα πιάνει, και σωστά, η κυβέρνηση.
Από τα άλλα που μένουν, που είναι ταμειακά διαθέσιμα, ούτε εμείς προτείνουμε να τα ξοδέψουμε όλα. Καταλαβαίνουμε, κάποια είναι πιο προσβάσιμα απ’ ό,τι είναι κάποια άλλα. Καταλαβαίνουμε ότι κάποια άλλα πρέπει να μείνουν στη μπάντα για μελλοντικά προβλήματα. Αλλά είναι ένα μεγάλο ποσό. Όπως μεγάλο ποσό είναι η διαφορά, η αλλαγή
προσανατολισμού που μπορούμε να κάνουμε για χρήματα που είναι του ΕΣΠΑ.
Δηλαδή, πολλά από αυτά που είπε και ο Νίκος και η Έφη μπορούν να έρθουν κατευθείαν από χρήματα ΕΣΠΑ. Υπάρχει και μια άλλη πηγή χρηματοδότησης. Ο ΟΔΔΗΧ έχει ένα πρόγραμμα εξόδου στην αγορά και αυτό θα βοηθήσει τα ταμειακά διαθέσιμα.
Υπάρχουν, τέλος, τα προγράμματα του SURE, ευρωπαϊκοί πόροι που μπορούν να ξοδευτούν. Μας κάνει μεγάλη εντύπωση ότι δεν έχει πιέσει η κυβέρνηση αυτά τα προβλήματα, του SURE, να είναι ανάλογα με την ανάγκη και όχι με το ποσοστό του ΑΕΠ. Έπρεπε η κυβέρνηση να πάρει το νήμα από αυτά που λένε η Μέρκελ και ο Μακρόν, να πάρουν περισσότερα χρήματα χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιταλία που έχουν μεγαλύτερες ανάγκες.
Δεν το έκανε. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και αυτά τα χρήματα. Κατά τη δική μας άποψη, έχουμε όλους τους πόρους γι’ αυτό το πρόγραμμα που σας έχουμε ανακοινώσει.
Μια κουβέντα για την Ευρώπη: Εδώ θα υπάρχουν άνθρωποι που θα βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο και θα υπάρχουν άνθρωποι και μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ και εκτός του ΣΥΡΙΖΑ και στην Προοδευτική Συμμαχία και στην κοινωνία γενικότερα, που βλέπουν το ποτήρι μισοάδειο. Αν το βλέπεις μισογεμάτο, λες ότι γίνονται πράγματα αυτή τη στιγμή. Όταν η Μέρκελ και ο Μακρόν ανακοινώνουν αυτό που ανακοινώνουν, κάνουν τρεις ρωγμές στην υπάρχουσα κατάσταση στην Ευρώπη.
Πρώτον, λένε να υπάρχει ένα πρόγραμμα μεταβίβασης πόρων (grants) και όχι δάνεια. Δεύτερον, λένε κατανομή με βάση τις ανάγκες και όχι τη συμμετοχή στο ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Και τρίτον, έχει το στοιχείο της αμοιβαιοποίησης. Ότι θα είναι από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό που θα το πληρώσουν. Αυτές είναι μεγάλες ρωγμές, είναι πράγματα που λέμε εμείς, ΣΥΡΙΖΑ, οι Προοδευτικοί, οι άνθρωποι που έχουν έρθει μαζί μάς, το λένε πάρα πολλά χρόνια.
Από την άλλη, αν θέλετε να δείτε το ποτήρι μισοάδειο, δεν ξέρουμε τελικά τι θα γίνει με αυτή την πρόταση. Είδατε όλοι και όλες την αντίσταση των τεσσάρων χωρών που λένε μία απ’ τα ίδια και να μην κάνουμε τίποτε από τις τρεις καινοτομίες που σας είπα πριν. Βλέπουμε μια ελληνική κυβέρνηση που υποστηρίζει τη θέση Μακρόν – Μέρκελ αλλά, το υπονόησε και ο Πρόεδρος, όχι με φανατισμό και αυταπάρνηση απ’ ό,τι καταλαβαίνω εγώ.
Βλέπουμε ότι το ποσό που είναι προς πληρωμή δεν είναι μεγάλο σε σχέση, νομίζω το είπε και ο Νίκος αυτό, σε σχέση με το τι κάνουν οι ΗΠΑ, τι κάνει η Ιαπωνία, η Βρετανία. Και βλέπουμε όλοι ότι οι χώρες του Νότου θα έχουν μεγάλο χρέος σε δυο χρόνια και πολύ μεγαλύτερο από τον Βορρά. Κατά τη δική μας άποψη, αυτό δεν είναι βιώσιμο. Και μόνο μια προοδευτική συμμαχία στην Ελλάδα και στην Ευρώπη μπορεί, αυτές τις προτάσεις στην Ευρώπη που αρχίζουν το ρήγμα, να τις αλλάξει.
Να φέρουμε ένα διαφορετικό μοντέλο. Που αυτό το διαφορετικό μοντέλο, είναι αυτό που προσπαθήσαμε κι εμείς στο δικό μας, το ελληνικό κομμάτι, να αναδείξουμε. Να δείξουμε δηλαδή ότι χρειαζόμαστε την κοινωνία
όρθια. Να αναδείξουμε ότι πρέπει να συγκρατήσουμε όσο πιο πολύ μπορούμε τη μείωση του ΑΕΠ. Γιατί έχουμε μάθει εδώ και 10 χρόνια τι γίνεται όταν μπαίνουμε στον φαύλο κύκλο: μέτρα, ύφεση, μεγαλύτερο χρέος, ξανά ύφεση, μέτρα, ύφεση μεγαλύτερο χρέος, ξανά μέτρα.
Έχουμε αυτή την εμπειρία. Και ως Έλληνες και Ελληνίδες αλλά και ως Ευρωπαίοι και Ευρωπαίες. Και ξέρουμε ότι: πρώτον, δεν πρέπει να αφήσεις την ύφεση να ξεφύγει και, δεύτερον, ξέρουμε ότι όχι μόνο δεν πρέπει να την αφήσεις να ξεφύγει, αλλά η λιτότητα και οι πολιτικές λιτότητας, δεν είναι απάντηση σε καμία ερώτηση. Γιατί και γονάτισαν οι οικονομίες, και αύξησαν το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Άρα, μόνο έτσι θα μπορέσουμε να έχουμε τη βάση για να μπορούμε να σχεδιάσουμε την επόμενη μέρα, τη μετάβαση σε μια οικονομία που είναι βιώσιμη, που δεν βασίζεται σε μονοκαλλιέργειες, που βασίζεται και στους ανθρώπους και στις ανάγκες αυτών των ανθρώπων. Ευχαριστώ πολύ.
Μ. ΞΕΝΟΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ: Αγαπητέ Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι εκπρόσωποι των επαγγελματικών, παραγωγικών και κοινωνικών φορέων, φίλες και φίλοι. Προηγουμένως, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλέξης Τσίπρας και οι τρεις αρμόδιοι Τομεάρχες μας, η Έφη Αχτσιόγλου, ο Νίκος Παππάς και ο Ευκλείδης Τσακαλώτος παρουσίασαν αναλυτικά ένα πλαίσιο επεξεργασμένων μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πρωτόγνωρης κρίσης της πανδημίας και των άμεσων αναγκών της κοινωνίας και της οικονομίας.
Όπως έχει αναδειχθεί όλη αυτή την περίοδο, αλλά και γλαφυρά αναδείχθηκε στη σημερινή μας εκδήλωση από τις προηγούμενες ομιλίες, αντιπαρατίθενται σήμερα δύο εκ διαμέτρου αντίθετες αντιλήψεις και πολιτικές συνολικά αλλά και για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης.
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας εμμένει στις ιδεοληψίες της και αντιμετωπίζει την κρίση ως την ευκαιρία για την αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων με τη λογική της «ανοσίας της αγέλης». Δηλαδή, όποιος αντέξει, οι ισχυροί και οι δυνατοί, αδιαφορώντας για τις οικονομικές και τις κοινωνικές συνέπειες.
Η δική μας πρόταση, το πρόγραμμα «Μένουμε όρθιοι ΙΙ», απαντά στις ανάγκες των εργαζομένων, των επαγγελματιών, των μικρομεσαίων επιχειρηματιών, καθώς και των ευάλωτων εκείνων κοινωνικών ομάδων που βρέθηκαν ή κινδυνεύουν να βρεθούν άμεσα άνεργοι στο περιθώριο και σε απόγνωση, μέσα σ’ αυτές τις δύσκολες κοινωνικές συνθήκες.
Τα μέτρα που προτείνει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, όπως αναδείχθηκε προηγουμένως, είναι απόλυτα κοστολογημένα και εφικτά. Είναι μέτρα που αφορούν και στηρίζουν κάθε επαγγελματική και κοινωνική κατηγορία. Και επειδή είναι διάχυτη γύρω μας η κοινωνική αγωνία και αβεβαιότητα, επιτρέψτε μου να σας παρουσιάσω 9 χαρακτηριστικά και συγκεκριμένα παραδείγματα που αναδεικνύουν την εφαρμογή των μέτρων που προτείνουμε, σε αντιδιαστολή με τα μέτρα που εφαρμόζει ή εξαγγέλλει γενικά η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, έχοντας υπολογίσει την ενίσχυση που αναλογεί σε κάθε εργαζόμενο και σε κάθε επιχείρηση.
Στα παραδείγματα αυτά που θα σας παρουσιάσω τώρα, τα ποσά αφορούν τους μήνες, όπως ακούσαμε και προηγουμένως, από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο.
Παράδειγμα πρώτο: Αυτοαπασχολούμενος που διατηρεί γραφείο εντός του σπιτιού του, ή κατάσταση, παντρεμένος με ένα παιδί, με περσινό καθαρό εισόδημα 10.000 ευρώ. Σύμφωνα με τα μέτρα που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ, του αναλογούν: 2.000 ευρώ από μη επιστρεπτέα ενίσχυση, 2.800 ευρώ από το εισόδημα έκτακτης ανάγκης. 1.100 ευρώ από τη μείωση της προκαταβολής φόρου στο 50%. Δηλαδή, σύνολο 5.900 ευρώ.
Σύμφωνα με τα μέτρα της Νέας Δημοκρατίας, όπως τα έχει εξαγγείλει, μείωση μόνο της προκαταβολής φόρου προβλέπεται, αλλά και αυτή, όπως ξέρετε, είναι άγνωστη, δεν έχει αποσαφηνιστεί μέχρι σήμερα.
Παράδειγμα δεύτερο: Δικηγόρος με έδρα την κατοικία της, παντρεμένη, χωρίς παιδί, με περσινό καθαρό εισόδημα 10.000 ευρώ. Σύμφωνα με τα μέτρα του ΣΥΡΙΖΑ, αναλογούν: 2.400 ευρώ από το εισόδημα έκτακτης ανάγκης, 1.100 ευρώ από τη μείωση της προκαταβολής φόρου στο 50%, σύνολο 3.500 ευρώ.
Από τα μέτρα της Νέας Δημοκρατίας, πάλι, η μόνη πρόβλεψη-εξαγγελία είναι η μείωση της προκαταβολής φόρου, που όμως είναι ασαφής και άγνωστη.
Παράδειγμα τρίτο: Εργαζόμενος σε πληττόμενη επιχείρηση που μπαίνει σε εκ περιτροπής εργασία, σύμφωνα με τα μέτρα που ανακοινώθηκαν προηγουμένως, του ΣΥΡΙΖΑ, καμία μείωση του εισοδήματός του και προστασία της θέσης και των όρων εργασίας του, ενώ από την πλευρά των μέτρων της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, έχουμε μείωση του μισθού κατά 205.
Παράδειγμα τέταρτο: Εποχικά εργαζόμενος με δυο παιδιά: Σύμφωνα με τα μέτρα του «Μένουμε όρθιοι ΙΙ», αναλογούν: 3.200 ευρώ από το εισόδημα έκτακτης ανάγκης ενώ από τις εξαγγελίες 1.920 ευρώ από επιδόματα ανεργίας.
Παράδειγμα πέμπτο: Εργαζόμενη στον πολιτισμό, με δυο παιδιά, που δεν θα καταφέρει αυτό το δύσκολο τετράμηνο που, όπως ξέρετε, έχουν ακυρωθεί όλες οι πολιτιστικές εκδηλώσεις, να βρει δουλειά, τους μήνες απ’ τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με τα μέτρα που ανακοινώσαμε, της αναλογούν: 3.200 από το εισόδημα έκτακτης ανάγκης ενώ από τα κυβερνητικά μέτρα, 1.000 ευρώ από το Πρόγραμμα Κοινωνικής Εργασίας, που όπως ξέρετε, μέχρι στιγμής είναι μια γενική εξαγγελία, χωρίς λεπτομέρειες εφαρμογής.
Παράδειγμα έκτο: Επισφαλώς εργαζόμενος, άγαμος χωρίς παιδιά. Σύμφωνα με τα μέτρα που ανακοινώσαμε σήμερα με το «Μένουμε όρθιοι ΙΙ», του αναλογούν 1.600 ευρώ από το εισόδημα έκτακτης ανάγκης. Από την κυβέρνηση, δεν αναλογεί τίποτα, κανένα έσοδο.
Παράδειγμα έβδομο: Κτηνοτρόφος, παντρεμένος, με δυο παιδιά, με καθαρό περσινό εισόδημα 9.000 ευρώ. Από τα μέτρα του «Μένουμε όρθιοι ΙΙ», του αναλογούν 3.200 ευρώ από το εισόδημα έκτακτης ανάγκης, επίσης ενίσχυση με βάση μέσο ποσό ανά κτηνοτροφική εκμετάλλευση, 1.800 ευρώ.
Το σύνολο που αναλογεί στον κτηνοτρόφο αυτόν είναι 5.000 ευρώ, σύμφωνα με το πρόγραμμά μας, όπως παρουσιάστηκε.
Απ’ την πλευρά της κυβέρνησης, του αναλογεί ενίσχυση, με βάση μέσο εκτιμώμενο ποσό ανά κτηνοτροφική εκμετάλλευση, μόλις 720 ευρώ, που είναι και το σύνολο. Δεν του αναλογεί κάτι άλλο από τα κυβερνητικά μέτρα.
Παράδειγμα όγδοο και πολύ επίκαιρο, σήμερα που πλέον ανοίγουν και οι επιχειρήσεις εστίασης: επιχείρηση εστίασης, με 10 εργαζόμενους, με κέρδη το 2019 12.000 €. Σύμφωνα με το πρόγραμμά μας, του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, καλύπτεται το 40% του μισθού και το 100% των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων του, δηλαδή 28.500 €. Επίσης, μείωση προκαταβολής φόρου στο 50% δηλαδή 1.440 €. Επίσης, μη επιστρεπτέα ενίσχυση 20.000 € ενίσχυση ζήτησης λόγω μειωμένου ΦΠΑ στο 6%. Και, τέλος, ενίσχυση ζήτησης λόγω πακέτου εσωτερικού τουρισμού, που όλο αυτό το σύνολο μας κάνει 49.940 €. Σύνολο καθαρής, χωρίς δηλαδή δάνεια, ενίσχυσης: 49.940 €.
Τι γίνεται από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας για τις επιχειρήσεις της εστίασης και για το συγκεκριμένο μας παράδειγμα; Καμία στήριξη του εργατικού κόστους της επιχείρησης, αφού για όσες ώρες ο εργαζόμενος εργάζεται, ο επιχειρηματίας καλύπτει εξ ολοκλήρου τον μισθό και τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων.
Μείωση προκαταβολής φόρου, που όπως είπαμε και στις προηγούμενες περιπτώσεις, παραμένει ασαφές και άγνωστο τελικά για ποιους και τι ποσό θα είναι αυτή η μείωση της προκαταβολής φόρου. Ενίσχυση της ζήτησης μεν, μικρότερη δε. Λόγω μειωμένου ΦΠΑ για καφέ και αναψυκτικά στο 13% και επιστρεπτέα προκαταβολή 8.000 €. Σύνολο ενίσχυσης: 8.000 €. Σύνολο καθαρής χωρίς δάνεια ενίσχυση: 0.
Παράδειγμα ένατο: ατομική επιχείρηση λιανικής ή χονδρικής με 4 εργαζόμενους, με μηδενικά κέρδη το 2019 που ανήκει στις πληττόμενες επιχειρήσεις και η ιδιοκτήτρια είναι παντρεμένη και έχει δυο παιδιά. Σύμφωνα με τις προτάσεις που παρουσιάσαμε σήμερα, θα της αναλογούν 3.200 € από το βασικό εισόδημα έκτακτης ανάγκης, κάλυψη του 40% του μισθού και των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων που φτάνει στις 7.680 € και μη επιστρεπτέα ενίσχυση της τάξης των 8.000 €. Σύνολο 18.880 €. Σύνολο καθαρής ενίσχυσης, χωρίς δάνεια: 18.880 €.
Από την πλευρά της Κυβέρνησης: καμία στήριξη του εργατικού κόστους της επιχείρησης, όπως είπαμε και προηγουμένως, και επιστρεπτέα προκαταβολή 4.000 €, που τελικά είναι και το μόνο ποσό που αναλογεί σε αυτή την περίπτωση.
Κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι: αυτά ήταν εννιά χαρακτηριστικά παραδείγματα με τα οποία προσπαθήσαμε να πιάσουμε ενδεικτικά και χαρακτηριστικά πάρα πολλές περιπτώσεις εργαζομένων, επιχειρηματιών, επαγγελματιών στο χώρο της εστίασης, όπως επίσης και κτηνοτρόφων και νομίζω ότι η σύγκριση είναι πάρα πολύ σαφής και καθοριστική.
Από τη συνολική πρόταση «Μένουμε Όρθιοι ΙΙ» και τα παραδείγματα αυτά φαίνεται καθαρά αυτό που είπε και ο Πρόεδρος, ο Αλέξης
Τσίπρας: ότι ένας άλλος δρόμος είναι και αναγκαίος περισσότερο από ποτέ σήμερα, αλλά πάνω απ’ όλα είναι εφικτός. Ένας δρόμος οικονομικής ανάκαμψης, κοινωνικής ευθύνης, αλληλεγγύης και προοπτικής.
Ένα προοδευτικό σχέδιο οικονομικής και κοινωνικής ανασυγκρότησης με σαφείς προτεραιότητες τις αναγκαίες κοινωνικές συμμαχίες και κυρίως με την πολιτική βούληση και δέσμευση της εφαρμογής του.
Προϋποθέσεις που αποτυπώνονται με σαφήνεια στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία. Μια πρόταση όπως αυτή που σας παρουσιάσαμε που, σε αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες που βιώνουμε, επιδιώκει: να μειώνουμε όρθιοι ως χώρα, ως κοινωνία, ως λαός και να προχωρήσουμε μπροστά. Σας ευχαριστώ πολύ.
ΑΛ. ΧΑΡΙΤΣΗΣ: Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικά αυτά τα παραδείγματα τα οποία μας παρουσίασε μόλις τώρα η Μαριλίζα, γιατί μας κάνει να θυμηθούμε κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ. Ότι πίσω απ’ όλες τις δημοσιονομικές μας αναλύσεις, πίσω από τις μακροοικονομικές μας ανακοινώσεις, πάντα υπάρχουν πραγματικοί άνθρωποι με πραγματικές ζωές και πραγματικές ανάγκες και αυτό είναι κάτι το οποίο πάντα πρέπει να το έχουμε κατά νου, όταν καταρτίζουμε τα προγράμματά μας.
Θέλουμε να σας ευχαριστήσουμε όλες και όλους για την παρουσία σας απόψε εδώ, όπως επίσης θέλουμε να ευχαριστήσουμε και τους εκατοντάδες εκπροσώπους επαγγελματικών Ενώσεων, παραγωγικών φορέων, συνδικαλιστικών Οργανώσεων που συμμετείχαν στις δεκάδες τηλεδιασκέψεις που οργανώσαμε το προηγούμενο διάστημα για να μπορέσουμε να φτάσουμε στη σημερινή παρουσίαση.
Αυτή η δουλειά βεβαίως θα συνεχιστεί. Νομίζω όμως ότι σήμερα δείξαμε ότι υπάρχει και ένας άλλος δρόμος, υπάρχει ένας δρόμος για να μείνουμε πραγματικά όρθιοι.
Σας ευχαριστούμε πολύ. Καλό βράδυ σε όλους