Σοκ για καταναλωτές, κραδασμούς για τη βιομηχανία, μαζί με τριγμούς στην ενεργειακή αγορά και αυξανόμενη καθημερινά πολιτική πίεση στην κυβέρνηση, φέρνει η έναρξη της σεζόν θέρμανσης. Τα τιμολόγια Οκτωβρίου μεγάλου παίκτη στην λιανική του φυσικού αερίου, «κλειδωσαν» σήμερα στα 9-9,5 λεπτά η κιλοβατώρα, έναντι 4,5 λεπτών, τέτοια εποχή περύσι, παραπέμποντας σε αυξήσεις 100%-110%. Κατάσταση ανεξέλεγκτη, χωρίς να έχει καν ξεκινήσει ο χειμώνας.
Σενάρια τρόμου και στην αγορά ρεύματος, όπου οι τάσεις δείχνουν πως τις αυξήσεις 40% στα τιμολόγια Οκτωβρίου, πιθανώς να διαδεχθούν ανάλογες ανατιμησεις και τον Νοέμβριο. Και ναι μεν η χονδρική τιμή ηλεκτρισμού για σήμερα, είναι στα 178,29 ευρώ η μεγαβατώρα, ωστόσο το ράλι των προθεσμιακών συμβολαίων αερίου για το Νοέμβριο – μόνο χθες αυξήθηκαν 20%– μεταφράζεται σε τιμή χονδρικής τον επόμενο μήνα στα 255 ευρώ.
Ακούγεται ασύλληπτο, αλλά δείχνει τόσο ανεξέλεγκτη η κατάσταση, ώστε αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά, μια νέα αύξηση 40% στα τιμολόγια, θα έρθει να προστεθεί στην αντίστοιχη αύξηση που θα βιώσουν οι καταναλωτές μέσα στον Οκτώβριο!
Τα πράγματα αυτή τη στιγμή μοιάζουν εκτός ελέγχου, η συνοχή της ΕΕ διακυβεύεται, οι ευρωπαικοί θέσμοι σε μια ακόμη κρίση καθυστερούν να δράσουν και κάθε ημέρα που περνά η άσκηση αναχαίτισης των αυξήσεων δυσχεραίνει περισσότερο. Τον τόνο δίνουν το μπαράζ προτάσεων από κυβερνήσεις προς την Κομισιόν για λήψη μέτρων τώρα, τα «καρφιά» για αμφιλεγόμενες πρακτικές του βασικού προμηθευτή αερίου της ΕΕ, αλλά και το κοινό «μέτωπο» πέντε υπουργών Οικονομικών (Ελλάδας, Γαλλίας, Ισπανία, Τσεχίας, Ρουμανίας) που σε ύφος κατεπείγοντος ζητούν μεταξύ άλλων δημιουργία αποθεμάτων φυσικού αερίου σε επίπεδο ΕΕ, απεξάρτηση από Ρωσία, παρέμβαση στις τιμές CO2 και μεταρρυθμίσεις στην αγορά ηλεκτρισμού.
Δεν έχουν κλειδώσει οι επιπλέον ποροι
Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση πασχίζει να βρει πόρους, χωρίς να τα έχει ακόμη καταφέρει και δίχως να είναι ακόμη κατι ανακοινώσιμο. Δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη ούτε η κατανομή από τα έσοδα των ρύπων, ούτε τα πρόσθετα έσοδα του ΕΛΑΠΕ από τις υψηλότερες αποζημιώσεις των παραγωγών ΑΠΕ που λαμβάνουν από την αγορά (https://energypress.gr/news/sto-mikroskopio-ta-epipleon-esoda-toy-elape-anazitoyntai-perissoteroi-poroi-gia-tin-epidotisi).
Στο ΥΠΕΝ, επιδίδονται καθημερινά σε ασκήσεις για τα επιπλέον χρήματα που θα χρειαστούν, με τα 200 εκατ ευρώ του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης να μοιάζουν πλέον με ασπιρίνη, μπροστά στο ράλι των τιμών χονδρικής που έχει αυξηθεί τον τελευταίο μήνα 6% και τον τελευταιο χρόνο 114%.
Η αγωνία της αγοράς
Στην αγορά, η ανησυχία αφορά αφενός την απώλεια πελατών και το «γκρέμισμα» χαρτοφυλακίων που πήραν χρόνια για να κτισθούν, αφετέρου τη διόγκωση των ανεξόφλητων οφειλών, ακόμη και από συνεπείς πελάτες που θα δυσκολευθούν πολύ το φετινό χειμώνα μπροστά στην πρωτοφανή εκτίναξη τιμών.
Μικρός αριθμός εταιρειών που βλέπουν τις εποσφάλειές τους να αυξάνονται, φαίνεται ότι βρίσκονται στο «κόκκινο», ετοιμάζονται για αύξηση κεφάλαιου ή αναζητούν σωσίβιο αλλού, χωρίς να αποκλείονται εξαγορές από μεγάλους. Κοινός παρονομαστής για όλους είναι ότι χρειάζεται κεντρική παρέμβαση πανευρωπαικά, με παίκτες της αγοράς να θεωρούν μονόδρομο είτε προσωρινή υποχώρηση ως προς την ταχεία εφαρμογή του EU Green Deal, είτε υιοθέτηση προτάσεων όπως εκείνη του Κ.Σκρέκα για μηχανισμό αντιστάθμιση της ακρίβειας, είτε ένα νέο deal με τη Ρωσία.
Αγωνία για τις τιμές Νοεμβρίου Κάθε μέρα η αγορά παρακολουθεί με αγωνία τις τιμές Νοεμβρίου, βάσει των οποίων τιμολογούνται και οι ποσότητες που αγοράζει την παρούσα περίοδο, με τα μηνύματα να είναι λίαν ανησυχτικά. Σύμφωνα με στέλεχος του χώρου, η σημερινή τιμή χρονδρικής των 178 ευρώ έχει προκύψει με τιμή Σεπτεμβρίου για το φυσικό αέριο, δηλαδή όταν αυτό βρισκόταν στα 70 ευρώ/ MWh. Τώρα που η τιμή στο ολλανδικό χρηματιστήριο έφτασε τα 117 ευρώ/ ΜWh, αυτή μεταφράζεται σε τιμή χονδρικής στο ρεύμα γύρω στα… 253 ευρώ. Δηλαδή μια νέα αύξηση 42% που κινδυνεύει εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, να μετακυλιστεί στα τιμολόγια λιανικής του ρεύματος το Νοέμβριο. Στα τιμολόγια που θα παραλάβει εντός μηνός ένας μέσος πελάτης με μηνιαία κατανάλωση 400 κιλοβατώρες η οποία αφορά το Σεπτέμβριο, θα πληρώσει κοντά στα 70 ευρώ για ενέργεια, αντί για 35 ευρώ προ αυξήσεων. Αύξηση 100%. Σε επίπεδο συνολικού λογαριασμού, προσθέτοντας περίπου επιπλέον 40 ευρώ (χρεώσεις, φόροι, τέλη), τα οποία δεν επηρεάστηκαν από τις αυξήσεις, προκύπτει ένα ποσό 110 ευρώ, έναντι 75 ευρώ προ αυξήσεων. Στην ενέργεια δηλαδή η αύξηση είναι περίπου διπλάσια, ενλω στο λογαριασμο θα είναι γύρω στο 45%.
energypress