Η Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής Λακωνίας σας ενημερώνει για νέα εμφάνιση του ιού της καστανής ρυτίδωσης των καρπών τομάτας (Tomato Brown Rugose Fruit Virus – ToBRFV) σε υπαίθρια καλλιέργεια νωπής τομάτας. Η παρουσία του ιού διαπιστώθηκε μετά από εργαστηριακή εξέταση σύνθετου δείγματος φυτών τομάτας από το επίσημο εργαστήριο, το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, το οποίο είχε ληφθεί από την Υπηρεσία μας κατά την εφαρμογή του ετησίου επίσημου προγράμματος επισκοπήσεων για επιβλαβείς οργανισμούς καραντίνας. Υπενθυμίζουμε ότι ο ιός εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον νομό μας το 2020 σε καλλιέργειες νωπής τομάτας υπαίθριας και υπό κάλυψη και το 2023 σε καλλιέργεια νωπής τομάτας υπό κάλυψη.
Όπως σας έχουμε ενημερώσει και με προηγούμενα δελτία τύπου, πρόκειται για ενωσιακό επιβλαβή οργανισμό καραντίνας εξαιρετικής επικινδυνότητας για τις καλλιέργειες της τομάτας και της πιπεριάς.
Η επικινδυνότητα του ιού βασίζεται στην ικανότητα του να υπερνικά την ανθεκτικότητα των χρησιμοποιούμενων υβριδίων τομάτας, να μεταδίδεται με το σπόρο και με μεγάλη ευκολία μηχανικά με την επαφή μεταξύ των φυτών και με τις καλλιεργητικές φροντίδες.
Τα συμπτώματα του ιού στους καρπούς (Εικ. 1) περιλαμβάνουν κίτρινους ή καστανούς δακτυλίους, καστανές περιοχές και ρυτίδωση, παραμορφώσεις και ανομοιόμορφη ωρίμανση. Τα φύλλα (Εικ. 2) εμφανίζουν χλώρωση, μωσαϊκό, ποικιλόχρωση, κατσάρωμα, παραμόρφωση του ελάσματος και στενώσεις. Οι καρποί καθίστανται μη εμπορεύσιμοι, ενώ τα ασθενή φυτά μπορούν να εμφανίσουν μείωση της παραγωγής μέχρι και 70 %.
Η κοινοτική φυτοϋγειονομική νομοθεσία που διέπει τον επιβλαβή οργανισμό είναι ο Εκτελεστικός Κανονισμός 2023/1032 της Επιτροπής της 25ης Μαΐου 2023. Σύμφωνα με τον Κανονισμό τα φυτά προς φύτευση και οι σπόροι τομάτας και πιπεριάς που εισέρχονται στην Κοινότητα θα πρέπει να συνοδεύονται από Πιστοποιητικό Φυτοϋγείας και τα καταγόμενα από την ΕΕ που διακινούνται εντός αυτής θα πρέπει να έχουν ελεγχθεί και να φέρουν φυτοϋγειονομικό διαβατήριο.
Επισημαίνουμε ότι θεραπευτικά μέτρα για τον ιό δεν υπάρχουν. Η αντιμετώπιση του βασίζεται αποκλειστικά σε αυστηρά μέτρα πρόληψης και υγιεινής της καλλιέργειας. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη χρήση υγιούς σπόρου ή υγιών φυταρίων για φύτευση, τη συχνή απολύμανση εργαλείων με εμβάπτιση σε διάλυμα χλωρίνης περιεκτικότητας 0,5% NaOCl ή Virkon® S ή αποβουτυρωμένου γάλακτος (τουλάχιστον 3,5% περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη), πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και ξέπλυμα με άφθονο νερό πριν από κάθε χειρισμό των φυτών και μείωση κατά το δυνατόν της μετακίνησης των εργατών μεταξύ των διαφόρων τομέων της επιχείρησης.
Στην επίσημη ιστοσελίδα του Υπ.Α.Α.Τ (https://www.minagric.gr/for-farmer-2/crop-production/fytoprostasiamenu/fytoygeia) έχει αναρτηθεί ενημερωτικό φυλλάδιο και πληροφορίες για τον επιβλαβή ιό της της καστανής ρυτίδωσης των καρπών τομάτας
Η Υπηρεσία μας έχει ήδη διενεργήσει την ετήσια επισκόπηση του επιβλαβούς οργανισμού, όπως κάθε χρόνο, στο σύνολό της.
Σε περιπτώσεις ύποπτων συμπτωμάτων επικοινωνήστε με το Τμήμα Ποιοτικού και Φυτουγεινομικού Ελέγχου της Δ/νσης Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής Λακωνίας .