Έντονη είναι η ανησυχία που επικρατεί στον αγροτικό κόσμο της Ευρώπης αλλά και στους ευρωπαίους πολίτες, από τις διαπραγματεύσεις που γίνονται ανάμεσα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ, για τη δημιουργία της Ζώνης Ελεύθερου Εμπορίου (ΤΤΙΡ).
Η ανησυχία αυτή, εντείνεται από το κλίμα μυστικότητας υπό το οποίο διενεργούνται οι συνομιλίες, από τον αποκλεισμό των πολιτών στη διαδικασία αυτή αλλά και από την συμμετοχή, αντίθετα, πανίσχυρων λόμπι, τα οποία βέβαια στοχεύουν στη διαφύλαξη και ενίσχυση των δικών τους συμφερόντων.
Ιδιαίτερα όσον αφορά στα αγροτικά προϊόντα, η επιμονή των ΗΠΑ για αποδοχή από πλευράς Ε.Ε., εξαγωγών προς αυτήν, των δικών τους, ιδιαίτερα χαλαρών προδιαγραφών παραγωγής, προϊόντων και η ταυτόχρονη απροθυμία τους να δεχθούν την προστασία στο έδαφός τους των ευρωπαϊκών προϊόντων γεωγραφικής ένδειξης, αλλά και η ελλιπής ενημέρωση από πλευράς Κομισιόν προς τα κράτη μέλη, δημιουργεί ένα ιδιαίτερα ομιχλώδες τοπίο για τα ελληνικά προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ που εξάγονται στις ΗΠΑ. Άλλωστε, η πρόσφατη αντίστοιχη συμφωνία με την κυβέρνηση του Καναδά (CETA) δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, ιδιαίτερα για προϊόντα τεράστιας σημασίας για την ελληνική γεωργία, κτηνοτροφία αλλά και εν γένει της ελληνικής οικονομίας, όπως η φέτα, οι ελιές καλαμών και το ελαιόλαδο.
Μάλιστα, όσον αφορά στο ελαιόλαδο, το ΥΠΑΑΤ θεωρεί ότι η κατάργηση των δασμών μεταξύ ΕΕ και HΠA, μπορεί να συμβάλλει στην διεύρυνση των εξαγωγών ελαιολάδου προς τις ΗΠΑ, οι οποίες αποτελούν δυναμική αγορά (μικρή εγχώρια παραγωγή ελαιολάδου με σημαντική κατανάλωση), αγνοώντας τις χρονικά μεσομακροπρόθεσμες συνέπειες από την πλήρη δασμολογική απελευθέρωση, δεδομένου ότι μπορεί να μεταβληθούν τόσο η παραγωγή όσο και η εμπορική τακτική των ΗΠΑ στο μέλλον (π.χ μπορεί να εξάγουν τυποποιημένο χαμηλής ποιότητας το οποίο έχει εισαχθεί χύμα από τρίτες χώρες ή ακόμα και από την ίδια την ΕΕ), απορυθμίζοντας έτσι και την ευρωπαϊκή αγορά ελαιολάδου.
Επιπλέον, είναι γνωστό ότι στη συμφωνία θα υπάρχουν όροι, σύμφωνα με τους οποίους «πολυεθνικές εταιρείες θα σύρουν στα δικαστήρια τις κυβερνήσεις των οποίων ο πολιτικός προσανατολισμός θα είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των κερδών τους», απαιτώντας «την καταβολή γενναίων αποζημιώσεων για διαφυγόντα κέρδη από την εφαρμογή μιας πολύ περιοριστικής εργατικής ή και περιβαλλοντικής νομοθεσίας» (Πηγή: Le Monde Diplomatique). Το βέβαιο αυτό σενάριο, σε συνδυασμό με την απίστευτη ενέργεια του Υπουργού Περιβάλλοντος, να προωθήσει το θέμα των ΓΤΟ, καθιστώντας μάλιστα τα κράτη μέλη υπεύθυνα για την αποδοχή τους ή όχι έδαφός τους, είναι αποκαλυπτικό του δυσοίωνου μέλλοντος που επιφυλάσσεται για την ευρωπαϊκή γεωργία και τη διατροφική ασφάλεια.
Δεδομένου ότι:
1. Σύμφωνα με την απάντηση του Υπουργείου Εξωτερικών Α.Π. 7550/ΑΣ 17975/22-4-2014 στην ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ 7500/4-4-2014
Α) «Μέχρι στιγμής, έχουν ολοκληρωθεί τέσσερεις γύροι διαπραγματεύσεων για τη σύναψη της ΤΤΙΡ. Οι δύο πλευρές αντάλλαξαν δασμολογικές προσφορές, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν την πλήρη απελευθέρωση των δασμών και σε ορισμένα αγροτικά προϊόντα. Η Ε. Επιτροπή δεν έχει κάνει δεκτή την αμερικανική προσφορά λόγω της μεγάλης απόκλισής της από την προσφορά της Ε.Ε. και αναμένει νέα περισσότερο φιλόδοξη προσφορά των ΗΠΑ τον προσεχή Μάιο, ούτως ώστε σε περίπτωση θετική ανταπόκρισης, να ξεκινήσουν επί της ουσίας οι διαπραγματεύσεις επί των προσφορών (5ος γύρος συνομιλιών – Ιούλιος 2014)»
Β) «Πέραν των δασμών, όσον αφορά στην προστασία ελληνικών αγροτικών προϊόντων Γεωγραφικών Ενδείξεων στις ΗΠΑ, η Ε. Επιτροπή έχει υποβάλλει στην αμερικανική πλευρά κατάλογο ευρωπαϊκών ονομασιών Γεωγραφικών Ενδείξεων προτεραιότητας, ο οποίος περιλαμβάνει και ελληνικά αγροτικά προϊόντα μεταξύ των οποίων και εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα και ελαιόλαδα. Επί του καταλόγου αυτού, δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα επί της ουσίας διαπραγματεύσεις, οι οποίες θα συμπεριλαμβάνουν και τη διαπραγμάτευση ενός αποτελεσματικού μηχανισμού προστασίας τους, χωρίς να απαιτείται η προστασία τους μέσω της δαπανηρής και χρονοβόρας δικαστικής οδού».
2. Σύμφωνα με την απάντηση του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας (ΠΔΕ-640/19213/16-4-2014) στην ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ 7500/4-4-2014:
Α) «Σε ότι αφορά ειδικότερα τα γεωργικά προϊόντα, το αρμόδιο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει διαμορφώσει τις θέσεις του (επιθετικά και αμυντικά συμφέροντα της Ελλάδας στην ΤΤΙΡ) και οι εν λόγω θέσεις έχουν κοινοποιηθεί στην Ε. Επιτροπή»
Β) «Θεωρούμε ότι η σύναψη Συμφωνίας ΕΕ -ΗΠΑ θα έχει θετικά αποτελέσματα στην προστασία των Γεωγραφικών μας Ενδείξεων, δεδομένου ότι ελλείψει αυξημένης προστασίας τους πολυμερώς σε επίπεδο ΠΟΕ (λόγω της συνεχιζόμενης στασιμότητας του Γύρου της Ντόχα ), γίνεται άμεσα αντιληπτό ότι τρίτες χώρες όπως οι ΗΠΑ είναι ελεύθερες να καθορίζουν το νομικό τους σύστημα σύμφωνα με τα δικά τους εμπορικά συμφέροντα (εν προκειμένω των εγχώριων παραγωγών οι οποίοι ασκούν τις δικές τους πολιτικές πιέσεις), έθιμα και πρακτικές, ιδιαιτέρως στις περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν έχουν συναφθεί διεθνείς εμπορικές συμφωνίες (πολυμερείς ή διμερείς) και επομένως δε δεσμεύονται από αυτές. Ως εκ τούτου, τίθεται θέμα πλήρους απουσία ρύθμισης της αμερικανικής αγοράς, με ιδιαίτερα επιζήμιες συνέπειες για τις ευρωπαϊκές και κατά συνέπεια και τις ελληνικές εξαγωγές»
3. Σύμφωνα με το άρθρο της Deutsche Welle, «Στα “προστατευμένα προϊόντα” περιλαμβάνεται η φέτα και άλλα παραδοσιακά ελληνικά εδέσματα. Πρόσφατα ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γιώργος Καρασμάνης συναντήθηκε στο Λουξεμβούργο με τον αμερικανό ομόλογό του Τομ Βίλσακ, για να θέσει το ζήτημα των ΠΟΠ. Την ίδια στιγμή όμως ο Βίλσακ δέχεται πιέσεις από την Ουάσιγκτον. 55 γερουσιαστές του ζήτησαν πρόσφατα, σε κοινή επιστολή, να καταργηθούν οι “περιορισμοί” σε ονομασίες τυριών, περιλαμβανομένης της φέτας»
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1.Ποιες είναι οι θέσεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που κοινοποιήθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή; Ποιες είναι οι 264 “δασμολογικές γραμμές”, για τις οποίες, η ΕΕ προτείνει πλήρη απελευθέρωση, πρόταση με την οποία η χώρα μας συμφωνεί;
2.Ποια ακριβώς ελληνικά προϊόντα συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο Γεωγραφικών Ενδείξεων που έχει καταθέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις ΗΠΑ;
3.Θεωρούν πράγματι ότι «η σύναψη Συμφωνίας ΕΕ-ΗΠΑ θα έχει θετικά αποτελέσματα στην προστασία των Γεωγραφικών μας Ενδείξεων», όταν από τα βασικά διακυβεύματα για την πλευρά των ΗΠΑ είναι και η κατάργηση των περιορισμών που προκύπτουν από τα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ της ΕΕ; Δεδομένου ότι το ζήτημα αυτό, ούτως ή άλλως θα τεθεί από τις ΗΠΑ, καθώς άλλωστε το αιτείται ήδη σημαντικός αριθμός γερουσιαστών, έχοντας μάλιστα ως προηγούμενο και την ήττα της ελληνικής φέτας στη συμφωνία με τον Καναδά – που φυσικά μόνο η κυβέρνηση εξακολουθεί να θεωρεί επιτυχία – τι σκοπεύουν να πράξουν ώστε να αποφευχθεί η απώλεια και αυτής της αγοράς για το σημαντικό αυτό ελληνικό προϊόν;
4.Τι συζήτησε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με τον αμερικανό ομόλογό του στο Λουξεμβούργο, στις 17-6-2014; Αληθεύει η πληροφορία ότι ο αμερικανός υπουργός του έθεσε θέμα κατάργησης των “περιορισμών” που προκύπτουν από την προστασία των ΠΟΠ/ΠΓΕ, συμπεριλαμβανομένης της φέτας; Εάν ναι, τι απάντησε ο έλληνας Υπουργός;
5.Δεδομένου ότι η δασμολογική επιβάρυνση των αγροτικών προϊόντων από την Ευρώπη στις ΗΠΑ κυμαίνεται μόλις γύρω στο 3%, με ορισμένες εξαιρέσεις (γαλακτοκομικά, βόειο κρέας, κτλ), πώς πιστεύουν ότι θα ωφεληθεί ο αγρο-κτηνοτροφικός τομέας της Ελλάδας όταν στην χώρα μας, όπως και σε όλη την ΕΕ, τηρούνται πιο αυστηρές διατάξεις για την προστασία των ζώων ή για την εκτροφή πουλερικών, με συνεπαγόμενη αντανάκλαση στο κόστος παραγωγής, με την εξομοίωση των προδιαγραφών ποιότητας ΗΠΑ – ΕΕ;
6.Γνωρίζουν εάν έχει κατατεθεί η νέα προσφορά των ΗΠΑ προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε σχέση με την πλήρη απελευθέρωση των δασμών σε κάποια αγροτικά προϊόντα; Εάν ναι, ποιο το περιεχόμενό της;
Αιτούμεθα να κατατεθεί στη Βουλή
Τα έγγραφα με τα οποία κοινοποιούνται οι θέσεις του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Οι Ερωτώντες και Αιτούντες Βουλευτές
Πετράκος Θανάσης
Αποστόλου Βαγγέλης
Αλεξόπουλος Απόστολος
Αμμανατίδου-Πασχαλίδου Ευαγγελία
Καλογερή Αγνή
Κοδέλας Δημήτρης