Με ιδιαίτερη ικανοποίηση επισκέφθηκα χθες, το χώρο του ιερού των Αμυκλών και παρακολούθησα το έργο μιας σπουδαίας ομάδας από ειδικούς επιστήμονες-ερευνητές, οι οποίοι έχουν εδώ και χρόνια βάλει σκοπό της ζωής τους, αφενός να αποκαλύψουν πλήρως τον αρχαίο χώρο και αφετέρου να ρίξουν φως σε μια σειρά από επιστημονικά ερωτήματα τα οποία αναζητούν απαντήσεις.
Ενημερώθηκα διεξοδικά από τον επι κεφαλής, τον καθηγητή αρχαιολογίας-μουσειολογίας Ιονίου Πανεπιστημίου Δρ. Σταύρο Βλίζο. Πήρα την πρωτοβουλία να τους μεταφέρω τις ευχαριστίες όλων μας.
Σε δυο χρόνια, ο χώρος θα είναι επισκέψιμος για το κοινό.
Θεώρησα ωφέλιμο να δημοσιοποιήσω πληροφορίες σχετικά με την εξέλιξη ενός έργου, μιας έρευνας, η οποία εκτός του ότι θα τεκμηριώσει την αρχαία ιστορία του τόπου μας, θα αποτελέσει και πόλο έλξης τουριστικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Αξίζει να έχουμε μια πρώτη ενημέρωση, μέσα από την ειδική γιαυτό το σκοπό, ιστοσελίδα τους.
Σταχυολογούμε: Ερευνητικό Πρόγραμμα Έναρξη εργασιών Αυγούστου 2020
Το ενδιαφέρον για το ιερό των Αμυκλών, λείψανα του οποίου έχουν εντοπιστεί σε απόσταση 5 χλμ. νοτίως της Σπάρτης και στο λόφο της Αγ. Κυριακής, και πιο συγκεκριμένα για τον μνημειακό Θρόνο του Απόλλωνα, που μπορεί αδίστακτα να θεωρηθεί ως το πλέον εντυπωσιακό αλλά και αινιγματικό αρχιτεκτόνημα του τέλους της αρχαϊκής εποχής, έχει εκδηλωθεί από έναν μεγάλο αριθμό ερευνητών ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα.
Από το 2005 ο αρχαιολόγος Δρ. Σταύρος Βλίζος, με την άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού και τη συνεργασία του Καθηγητού Μανόλη Κορρέ, των αρχιτεκτόνων Μαρίας Μαγνήσαλη και Θεμιστοκλή Μπιλή, και μιας πλειάδας από επιστήμονες αναγνωρισμένου κύρους, έχει θέσει σε εφαρμογή ένα εκτεταμένο πρόγραμμα μελέτης και έρευνας του ιερού, υπό την εποπτεία της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας.
Το Ερευνητικό Πρόγραμμα Αμυκλών έχει ως στόχο του την επίλυση μιας σειράς από προβλήματα που εξακολουθούν να σκοτίζουν την εικόνα του ιερού, παρά την αναλυτική περιγραφή του Παυσανία και τις περισσότερο ή λιγότερο φανταστικές αναπαραστάσεις του Θρόνου που προτείνονται από το 1814 έως τις μέρες μας. Στοχεύει επίσης την πλήρη αποκάλυψη του περιβόλου, την επιφανειακή διερεύνηση τμημάτων που δεν έχουν εξερευνηθεί κατά το παρελθόν, την αύξηση των αρχιτεκτονικών μελών, πολλά από τα οποία είναι εντοιχισμένα σε βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία της περιοχής, τη συνολική δημοσίευση των πορισμάτων και την τελική ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου. Το ιερό αυτό αποτελούσε σύμφωνα με τις γραπτές πηγές, το σπουδαιότερο κέντρο λατρείας των Λακεδαιμονίων κατά την αρχαία εποχή.
Οι έως τώρα προσπάθειες αναπαράστασης του θρόνου στηρίζονται στην περιγραφή του Παυσανία. Σύμφωνα με αυτήν τη μαρτυρία, ο θρόνος είχε τη μορφή ενός μεγάλου εδράνου, στο κέντρο του οποίου κατείχε περίοπτη θέση το ήδη υπάρχον πεσσόμορφο λατρευτικό άγαλμα του Απόλλωνα.
Σε ό,τι αφορά στη χρονολόγηση του θρόνου, καθοριστικό ρόλο για την αναγωγή του στο 530-520 π.Χ. έπαιξε ο Ernst Buschor, ενώ ο Κωνσταντίνος Τσάκος και η Amalia Faustoferri, προτείνουν μια χρονολόγηση γύρω στα 560-550 π.Χ.
Σύμφωνα με τον Παυσανία, το άγαλμα έφτανε περίπου τα 14 μέτρα, ήταν ξύλινο, επενδυμένο με χάλκινα ελάσματα, ενώ στο κεφάλι έφερε κράνος και στα χέρια κρατούσε ένα δόρυ και ένα τόξο.
Για τη στήριξη των στόχων του ερευνητικού προγράμματος ιδρύθηκε, με πρωτοβουλία του Καθηγητή Άγγελου Δεληβορριά, το 2011 το αναγνωρισμένο μη κερδοσκοπικό σωματείο «Οι Φίλοι του Αμυκλαίου». Το σωματείο έχει ως σκοπό τη γενικότερη στήριξη του ερευνητικού προγράμματος, την ηθική αλλά και υλική ενίσχυση των αρχαιολογικών εργασιών και την ανάδειξη του ιερού, και λειτουργεί ουσιαστικά ως συνδετικός κρίκος με την κοινωνία.
Νεοκλής Δ. Κρητικός