Μείναμε σπίτι και σώσαμε ζωές. Κερδίσαμε το δικαίωμα να σκεφθούμε το «μετά». Αυτό αφορά, πριν απ’ όλα ίσως, την οικονομία και την κρίση που την μαστίζει. Η οικονομία των χωρών της Ευρώπης, έχοντας βρεθεί στο επίκεντρο της πανδημίας έχει δεχτεί ισχυρό πλήγμα. Και, κάπως έτσι, βρισκόμαστε σε γνώριμο σταυροδρόμι: θα τιμήσουμε τις αρχές της συνεννόησης, συνεργασίας και ενότητας που γέννησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση ή θα κυλήσουμε πίσω στις εποχές των συγκρούσεων;
Εδώ και δέκα χρόνια οι οικονομίες της ευρωζώνης βρέθηκαν απέναντι σε μια κρίση χρέους την οποία δε απέτρεψε ούτε η «λιτότητα», ούτε η «λογιστική». Ενώ, την ίδια στιγμή, η άτεγκτη επιβολή τους είχε ως αποτέλεσμα η ευρωζώνη να χάσει έδαφος στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Αυτός ο, δήθεν ακαταμάχητος ρεαλισμός των αριθμών, είχε αρνητικά αποτελέσματα και σε άλλα πεδία: πολλαπλασίασε το «δημοκρατικό έλλειμμα» της Ένωσης και αποδυνάμωσε την, ήδη λειψή, «αλληλεγγύη». Ο δρόμος αυτός έχει αποδειχθεί ολισθηρός, έχει κλονίσει τα θεμέλια της ευρωπαϊκής ενοποίησης και έχει βάλει σε επισφάλεια το μέλλον της.
Είναι η κατάλληλη στιγμή να δούμε τα πράγματα από μια άλλη σκοπιά. Πρώτο βήμα η τιθάσευση ενός δημόσιου χρέους που μεγαλώνει ξανά, με έκδοση Ευρωομολόγου. Το οποίο θα σταθεροποιούσε την οικονομία της ευρωζώνης και θα άνοιγε παράθυρο σε κεφάλαια για νέες επενδύσεις, θέσεις εργασίας, τελικά, οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη! Με την αξιοποίηση ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων όχι μόνο κάθε μέλους ξεχωριστά, αλλά και της ένωσης σαν σύνολό. Μια απόφαση που θα σηματοδοτούσε αποφασιστικότητα και εμπιστοσύνη στο κοινό μας μέλλον. Μια απάντηση στον φόβο και την αβεβαιότητα που «κλείνει» άλλες χώρες στα του οίκου τους. Μια πορεία ανάκτησης κεντρικού ρόλου στην νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται στην μετά-κορονοϊό περίοδο.
Τα κεφάλαια που απελευθερώνει το ευρωομόλογο είναι η μια όψη του νομίσματος. Η άλλη του όψη είναι η τοποθέτηση των κεφαλαίων αυτών. Που επενδύονται, από ποιους φορείς και πως κατανέμονται οι αποδόσεις τους. Η εμπειρία αντιμετώπισης της χρηματοπιστωτικής κρίσης, με προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, είναι πολύτιμη. Θα ήταν αδιανόητο τα ευρωομόλογα να είναι ρευστότητα για την συντήρηση ενός συστήματος με δομικές ατέλειες. Δεν ψάχνουμε να ρίξουμε πάλι οινόπνευμα στη φωτιά ελπίζοντας ότι έτσι θα σβήσει. Θέλουμε να ξαναβάλουμε μπροστά μια μηχανή με ζημιά και ψάχνουμε για εργαλεία επιδιόρθωσης.
Το καλό είναι ότι οι περισσότεροι έχουν συνειδητοποιήσει ότι σε μια τέτοια διαδικασία, ο ρόλος των δημόσιων επενδύσεων είναι καθοριστικός. Επενδύσεις με παραγωγικό περιεχόμενο ώστε η ανάπτυξη να είναι διατηρήσιμη, να αντιμετωπίζει την κλιματική αλλαγή, να δίνει πρόσβαση στην πληροφορία σε όλους, να βάζει τις βάσεις για την προσαρμογή μας στα δεδομένα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Με τα οφέλη να κατανέμονται δίκαια, ώστε να μπει ένα τέλος στις πρωτοφανείς ανισότητες. Η πορεία αυτή πρέπει φυσικά να είναι απαλλαγμένη από πελατειακές σχέσεις που στέλνουν τελικά δημόσιο χρήμα σε τσέπες επιτήδειων ή ημετέρων.
Έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε επιλογές που θα προσδιορίσουν τις συνθήκες της ζωής μας για τα επόμενα, πολλά, χρόνια. Επιλογές με το βλέμμα στο μέλλον και όχι στο παρελθόν. Δεν έχουμε το δικαίωμα να αφήσουμε την ευκαιρία αυτή να πάει χαμένη!