Προς την κ. Υπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού
Θέμα: Σωστικές ανασκαφές στην πόλη της Σπάρτης
Η σημερινή πόλη της Σπάρτης έχει αναπτυχθεί σε μια θέση που συμπίπτει σε μεγάλο βαθμό με αυτήν της αρχαίας Σπάρτης. Από την μέχρι τώρα ανασκαφική έρευνα, η επιστήμη της Αρχαιολογίας, καθώς και άλλες βοηθητικές επιστήμες όπως της Ιστορίας, της Φιλολογίας κ.λπ., έχουν εφοδιαστεί με πολύτιμα στοιχεία και έχουν ενισχύσει σημαντικά τις γνώσεις τους σχετικά με την ανθρώπινη δραστηριότητα που αναπτύχθηκε στην περιοχή κατά τους προϊστορικούς, κλασικούς, ρωμαϊκούς και πρώτους βυζαντινούς χρόνους.
Η παραπάνω ιδιαιτερότητα, η σύγχρονη πόλη να «καλύπτει» τις αρχαιότητές της, επιφέρει σοβαρά εμπόδια και περιορισμούς, κυρίως στην οικοδομική δραστηριότητα, η οποία πλήττεται επιπλέον όλα αυτά τα χρόνια, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Όπως προκύπτει από στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας, στην περιοχή της Σπάρτης εκκρεμούν 100 περίπου σωστικές ανασκαφικές διερευνήσεις, στο πλαίσιο σχετικών αιτημάτων ιδιωτών για οικοδόμηση, από το έτος 2002 και εξής. Η τοπική Εφορεία Αρχαιοτήτων δεν δύναται, λόγω της ελλιπούς στελέχωσης σε επιστημονικό και εργατοτεχνικό προσωπικό, να ανταποκριθεί σε εύλογο χρονικό διάστημα στην υλοποίηση των σωστικών ανασκαφών. Οι μακροχρόνιες καθυστερήσεις επιφέρουν αντίστοιχη καθυστέρηση στη διεκπεραίωση των οικοδομικών αιτημάτων, γεγονός που συνεπάγεται την έντονη δυσαρέσκεια των πολιτών.
Πέρα όμως από την λύση των σοβαρών προβλημάτων που δημιουργούνται στην οικοδομική δραστηριότητα, έχει μεγάλη σημασία και από πολιτιστική άποψη να υλοποιηθούν σύντομα οι εκκρεμείς σωστικές ανασκαφές της Σπάρτης. Τις δυο πρόσφατες δεκαετίες έντονης οικοδομικής δραστηριότητας (1990-2010), υπήρξε ευκαιρία να υλοποιηθεί πλούσιο ανασκαφικό έργο, το οποίο σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση έργων (στο πλαίσιο ΕΣΠΑ 2007-13) που αφορούσαν στην ανάδειξη και συντήρηση μνημείων εντός του ιστού της σύγχρονης πόλης, ανέδειξε τη σημασία που μπορούν οι αρχαιότητες να προσδώσουν στην ιστορική ταυτότητα της πόλης και τον πολιτιστικό πλούτο που αυτή διαθέτει.
Επομένως, δε χωρά αμφιβολία πως πέρα από την ενίσχυση της οικονομίας στον χώρο της οικοδομής, και τα επαγγέλματα γύρω από αυτήν, η υλοποίηση των ανασκαφών στο πλαίσιο ενός έργου και συνακόλουθα η καταγραφή, μελέτη και ανάδειξη πορισμάτων και των ευρημάτων τους θα έχει θετικές επιπτώσεις και πολλαπλασιαστικά οφέλη στo πολιτιστικό και τουριστικό προϊόν της πόλης. Επιπρόσθετα, ένα τέτοιο έργο, πέρα του ότι θα συμβάλλει στην περαιτέρω μελέτη και συμπλήρωση των γνώσεών μας για το αρχαιολογικό και ιστορικό παρελθόν της περιοχής, μπορεί να αποτελέσει συνδετικό κρίκο ανάμεσα στα έργα που έχουν υλοποιηθεί στο παρελθόν και σε αυτά που σχεδιάζονται για το μέλλον. Δηλαδή, από τη μία, θα υπάρξουν δυνατότητες διασύνδεσης των νέων ευρημάτων με ήδη αναδεδειγμένα μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους, και από την άλλη, θα ενισχύσει τη σημασία σπουδαίων έργων που προωθούνται να υλοποιηθούν στην περιοχή, όπως του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Σπάρτης.
Τέλος, δεν πρέπει να παραβλέψουμε πως εκτός της οικοδομικής δραστηριότητας, η αντιμετώπιση των σωστικών ανασκαφών της Σπάρτης θα ενισχύσει σημαντικά την απασχόληση σε μια σειρά από επαγγέλματα όπως αρχαιολόγους, εργατοτεχνίτες, συντηρητές, φύλακες κ.λπ.
Επειδή χρονίζει το πρόβλημα με τα οικόπεδα που βρίσκονται προς σωστική ανασκαφική διερεύνηση, κατόπιν οικοδομικών αιτημάτων των ιδιοκτητών,
Επειδή η μεθοδική και συνολική αντιμετώπιση του προβλήματος θα δώσει την δυνατότητα στους έως τώρα δυσαρεστημένους πολίτες να αξιοποιήσουν την ακίνητη περιουσία τους,
Επειδή υπάρχει αποδεδειγμένα πολύτιμο αρχαιολογικό υλικό «θαμμένο» και αναξιοποίητο σε αυτά τα οικόπεδα,
Επειδή η ανασκαφική διεκπεραίωση των οικοπέδων θα συμβάλει τόσο στην αύξηση της απασχόλησης, όσο και στην οικονομική ανάπτυξη της πόλης,
Επειδή η υλοποίηση των σωστικών ανασκαφών θα έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη τόσο για τις επιστήμες, όσο και την πολιτιστική φυσιογνωμία της περιοχής,
Ερωτάται η κ. Υπουργός:
1. Πως προτίθεται να αντιμετωπίσει το παραπάνω χρονίζον πρόβλημα;
2. Εξετάζεται η δυνατότητα διαμόρφωσης στοχευμένου προγράμματος ανασκαφών χρηματοδοτούμενο είτε από το ΕΣΠΑ, είτε από το ΠΔΕ, είτε από τον ΟΑΕΔ;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Αραχωβίτης Σταύρος
Γκιόλας Ιωάννης
Ηγουμενίδης Νικόλαος
Καφαντάρη Χαρά
Μανιός Νικόλαος
Μάρδας Δημήτριος
Μεγαλοοικονόμου Θεοδώρα
Μιχελογιαννάκης Ιωάννης
Μορφίδης Κωνσταντίνος
Παπαδόπουλος Νικόλαος
Παπαδόπουλος Χριστόφορος
Σαρακιώτης Ιωάννης
Σκουρολιάκος Πάνος