Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, ο Πρόεδρος του Μουσείου Ακρόπολης, καταξιωμένοι ακαδημαϊκοί, έγκριτοι αρχαιολόγοι, νομικοί, αρχιτέκτονες, ιστορικοί και εκπρόσωποι εθνικών επιτροπών παρουσίασαν τις εξελίξεις και την πορεία για την «Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα», στη Διεθνή Ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στις 15 Απριλίου 2019, στο Μουσείο της Ακρόπολης.
«Κανένα μέρος δεν φαίνεται να έχει περισσότερη ενέργεια και να είναι πιο ζωντανό από αυτό το πλάτωμα με τις αρχαίες, νεκρές πέτρες». Την καταγραφή στης Βιρτζίνιας Γουλφ στο ημερολόγιό της, όταν επισκέφθηκε τον Παρθενώνα, το 1906, θύμισε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού στην ομιλία της για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, τονίζοντας ότι «η Ελλάδα είναι ο γενέθλιος τόπος τους, η Αθήνα είναι η πόλη τους, η Ακρόπολη και το Μουσείο της είναι ο φυσικός τους χώρος».
Αναφερόμενη στα 37 χρόνια από τότε που για πρώτη φορά η Μελίνα Μερκούρη έθεσε το αίτημα για επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα και στα 10 χρόνια λειτουργίας του Μουσείου της Ακρόπολης, η κ. Ζορμπά υπογράμμισε ότι «η Μετόπη του Παρθενώνα παραμένει διαμελισμένη και ακρωτηριασμένη. Πρόκειται για το ανοιχτό τραύμα, που προκάλεσε ένας πολιτισμικός βανδαλισμός, εκτεθειμένο στα μάτια της ανθρωπότητας και των 12 έως σήμερα εκατομμυρίων επισκεπτών του μουσείου που έχουν την ευκαιρία να παρατηρήσουν αυτό το τραύμα από κοντά, με κάθε λεπτομέρεια».
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού χαρακτήρισε «πολιτισμικό μονόδρομο» την επιστροφή των Γλυπτών και την επανένωσή τους ώστε το μνημείο του Παρθενώνα να αποκτήσει την ακεραιότητά του. Όπως είπε χαρακτηριστικά «αποτελεί μια διαρκή εκκρεμότητα που έχουμε χρέος να επιλύσουμε με διάλογο. Μια εκκρεμότητα ιστορική, πολιτισμική, επιστημονική, αισθητική, πολιτική και ηθική».
Το μοναδικό οικουμενικό πολιτιστικό μνημείο του Παρθενώνα, εδώ και δυόμισι χιλιάδες χρόνια, επιβάλλει τον σεβασμό και «κάθε διαχειριστική ιδέα, κάθε ιδιοτελής υπολογισμός, κάθε υποταγή σε λογικές αντιπαραθέσεων οποιουδήποτε επιπέδου, κάθε αναχρονιστική επίκληση μας βρίσκει ξένους» σημείωσε η κ. Ζορμπά.
Η υπουργός εμφανίσθηκε αισιόδοξη ότι ο Παρθενώνας θα κερδίσει την επανένωσή του» και επισήμανε ότι «χρέος μας παραμένει η νηφάλια, σταθερή, επίμονη διεκδίκηση με κάθε πρόσφορο τρόπο της επιστροφής των Γλυπτών και της επανένωσής τους στον γενέθλιο τόπο, με στόχο την ακεραιότητα του μνημείου».
Τέλος, γι’ αυτή τη σχεδόν 40χρονη προσπάθεια η κ. Ζορμπά ευχαρίστησε όσους στηρίζουν, προωθούν και υπερασπίζονται τη διεκδίκηση, όλες τις εθνικές επιτροπές και τις προσωπικότητες, «που διατηρούν ζωντανή την ιδέα, που δεν κουράζονται να επιμένουν».
Ομιλία Μυρσίνης Ζορμπά
Η Ελλάδα είναι ο γενέθλιος τόπος των Γλυπτών του Παρθενώνα, η Αθήνα είναι η πόλη τους, η Ακρόπολη και το Μουσείο της είναι ο φυσικός τους χώρος. Το μοναδικό μέρος στη γη, όπου μπορεί να έχει κάποιος την ανεπανάληπτη εξαίσια αισθητική εμπειρία του Παρθενώνα και των Γλυπτών του.
«Κανένα μέρος δεν φαίνεται να έχει περισσότερη ενέργεια και να είναι πιο ζωντανό από αυτό το πλάτωμα με τις αρχαίες, νεκρές πέτρες», για να θυμηθούμε τι σημειώνει στο ημερολόγιό της κατά την επίσκεψη στον Παρθενώνα το 1906 η Βιρτζίνια Γουλφ.
Έχουν παρέλθει 37 ολόκληρα χρόνια από την εποχή που η Μελίνα Μερκούρη έθεσε για πρώτη φορά στη Συνδιάσκεψη της Unesco του Μεξικού το αίτημα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα. Φέτος τιμήσαμε τη μνήμη της στα 25 χρόνια από το θάνατό της. Τον ερχόμενο Ιούνιο το Μουσείο της Ακρόπολης γιορτάζει τα 10 χρόνια λειτουργίας του.
Ωστόσο, η Μετόπη του Παρθενώνα που έχει μεταφερθεί στο Μουσείο της Ακρόπολης παραμένει διαμελισμένη και ακρωτηριασμένη. Πρόκειται για το ανοιχτό τραύμα, που προκάλεσε ένας πολιτισμικός βανδαλισμός, εκτεθειμένο στα μάτια της ανθρωπότητας και των 12 έως σήμερα εκατομμυρίων επισκεπτών του μουσείου που έχουν την ευκαιρία να παρατηρήσουν αυτό το τραύμα από κοντά, με κάθε λεπτομέρεια.
Στις περίπου τέσσερις προηγούμενες δεκαετίες, υποστηρίξαμε ως χώρα και ως υπουργείο Πολιτισμού, με κάθε τρόπο και με κάθε επιχείρημα, ότι η επιστροφή των Γλυπτών και η επανένωσή τους, προκειμένου το μνημείο να αποκτήσει την ακεραιότητά του, αποτελεί πολιτισμικό μονόδρομο. Αποτελεί μια διαρκή εκκρεμότητα που έχουμε χρέος να επιλύσουμε με διάλογο. Μια εκκρεμότητα ιστορική, πολιτισμική, επιστημονική, αισθητική, πολιτική και ηθική.
Απέναντι σε αυτό το μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς που επιβάλλει τον απόλυτο σεβασμό, κάθε διαχειριστική ιδέα, κάθε ιδιοτελής υπολογισμός, κάθε υποταγή σε λογικές αντιπαραθέσεων οποιουδήποτε επιπέδου, κάθε αναχρονιστική επίκληση μας βρίσκει ξένους. Το μνημείο αποτελεί ανεκτίμητη οικουμενική αξία. Παραμένει σταθερό σημείο αναφοράς της διεθνούς κοινότητας και του διεθνούς διαλόγου.
Καθετί θετικό ή αρνητικό το έχει ως μέτρο του. Κάθε νέα καταστροφή που συμβαίνει σε βάρος μνημείων της πολιτιστικής κληρονομιάς σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη και, αντίθετα, κάθε χειρονομία καλής θέλησης και επιστροφής πολιτιστικών αγαθών, κάθε νέα σύμβαση και διακήρυξη, κάθε έρευνα που μας φέρνει πιο κοντά στην ιστορική αλήθεια, εμπλουτίζει την επιχειρηματολογία της επανένωσής του.
Το μνημείο διεκδικεί την επανένωσή του και θα την κερδίσει γιατί η αναμέτρησή του με τον ιστορικό χρόνο το έβγαλε εδώ και δυόμισι χιλιάδες χρόνια σταθερό νικητή απέναντι στις μεγάλες αλλαγές των γεωλογικών, γεωγραφικών, πληθυσμιακών, πολιτειακών μεταβολών. Παρότι έργο ανθρώπων, επιβίωσε των έργων των ανθρώπων, διαχρονικό σύμβολο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας .
Η Πόλις, που το δημιούργησε κατά την εποχή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας είναι η πρωτεύουσα του νεότερου ελληνικού κράτους. Το μνημείο στην πληρότητά του μεταδίδει το ιστορικό νόημα της φιλοσοφικής πληρότητας που το γέννησε.
Χρέος μας παραμένει η νηφάλια, σταθερή, επίμονη διεκδίκηση με κάθε πρόσφορο τρόπο της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα και της επανένωσής τους στον γενέθλιο τόπο, με στόχο την ακεραιότητα του μνημείου.
Σε αυτή τη διαχρονική προσπάθεια θέλω να ευχαριστήσω όσους στηρίζουν, προωθούν και υπερασπίζονται τη διεκδίκηση, όλες τις εθνικές επιτροπές και καθένα και καθεμιά από σας που διατηρείτε ζωντανή την ιδέα, που προσφέρετε το νου και την καρδιά σας σ’ αυτή την υπόθεση, που δεν κουράζεστε να επιμένετε. Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους.