Μια από τις πλέον διχαστικές εκλογικές αναμετρήσεις στις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες ξεκίνησε και επίσημα στις 12 το μεσημέρι της Τρίτης (ώρα Ελλάδας), με διακύβευμα την προεδρική κατοικία του Λευκού Οίκου.
Οι πρώτες κάλπες άνοιξαν στις 12 ώρα Ελλάδας στην πολιτεία του Βερμόντ. Οι τελευταίες θα ανοίξουν στις 6 ώρα Ελλάδας καθώς ανά τις ΗΠΑ υπάρχουν διαφορετικές ζώνες ώρας, γεγονός που σημαίνει ότι οι πολιτείες θα ψηφίσουν με διαφορά αρκετών ωρών η μία από την άλλη.
Μεγάλες όμως αναμένεται να είναι οι διακυμάνσεις και στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, καθώς κάθε πολιτεία διέπεται από τους δικούς της κανόνες.
Για παράδειγμα, κάποιες ίσως αποφασίσουν να προηγηθεί η καταμέτρηση των επιστολικών ψήφων που φέτος έσπασαν κάθε προηγούμενο ρεκόρ. Σημειώνεται ότι ήδη περίπου 100 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν ψηφίσει είτε μέσω επιστολικής ψήφου είτε στις πρόωρες κάλπες που στήθηκαν.
Οι δημοσκοπήσεις
Απευθυνόμενοι στους ψηφοφόρους σε πολιτείες που αναμένεται να κρίνουν το τελικό αποτέλεσμα, αλλά με το βλέμμα στους 96 εκατ. Αμερικανούς που έχουν ήδη ψηφίσει, πέρασαν τις τελευταίες τους ώρες πριν την τελική αναμέτρηση για τον Λευκό Οίκο ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο δημοκρατικός αντίπαλός του Τζο Μπάιντεν.
Ο Μπάιντεν περιόδευσε στην Πενσιλβάνια και το Οχάιο την ώρα που ο Τραμπ έδινε αλλεπάλληλες ομιλίες σε Ουισκόνσιν, Μίσιγκαν, Βόρια Καρολίνα και Πενσιλβάνια.
Οι δημοσκοπήσεις σε εθνικό επίπεδο δίνουν ένα ισχυρό προβάδισμα στον Μπάιντεν, ωστόσο το προβάδισμα μειώνεται σημαντικά στις περίπου 12 πολιτείες που θεωρούνται κρίσιμες για τον καθορισμό του αποτελέσματος.
Για να εκλεγεί κάποιος πρόεδρος, ένας υποψήφιος πρέπει να κερδίσει τουλάχιστον από 270 από τις ψήφους αυτού που αποκαλείται «κολλέγιο των εκλεκτόρων». Κάθε πολιτεία διαθέτει έναν συγκεκριμένο αριθμό εκλεκτόρων βασισμένη εν μέρει στον πληθυσμό της.
Πάνω από 96 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν ήδη ψηφίσει.
Αυτό το σύστημα εξηγεί γιατί είναι πιθανό ένας υποψήφιος να κερδίσει την πλειοψηφία των ψήφων αλλά να χάσει στις εκλογές – όπως ακριβώς την έπαθε η Χίλαρι Κλίντον το 2016.
Οι φετινές εκλογές έχουν την ιδιαιτερότητα ότι γίνονται εν μέσω πανδημίας με τις ΗΠΑ να έχουν καταγράψει τον μεγαλύτερο αριθμό κρουσμάτων και θανάτων από οποιαδήποτε άλλη χώρα: μόνο την Κυριακή, καταγράφηκαν περισσότερες από 81.000 νέα κρούσματα.
Καθώς η χώρα ετοιμάζεται να κατέβει στις κάλπες, υπάρχουν φόβοι ότι μπορεί να ξεσπάσει μετεκλογική βία. Πολλές επιχειρήσεις μάλιστα στην πρωτεύουσα Ουάσινγκτον και τη Νέα Υόρκη έχουν κλείσει προληπτικά εξαιτίας ανησυχιών για αναταραχές.
Οι τελευταίες κινήσεις
Μετά από ένα ιδιαίτερα επιβαρυμένο πρόγραμμα ομιλιών σε έξι πολιτείες την Κυριακή, ο πρόεδρος Τραμπ τη Δευτέρα πραγματοποίησε ένα ακόμη σπριντ επισκεπτόμενος τέσσερις αμφίρροπες πολιτείες.
Στη Βόρεια Καρολίνα, ο Τραμπ είπε στους υποστηρικτές του ότι «η επόμενη χρονιά θα είναι η καλύτερη οικονομική χρονιά στην ιστορία της χώρας. Η συγκέντρωση εκεί είχε αναβληθεί την περασμένη Πέμπτη εξαιτίας του τυφώνα Ζέτα.
Κατά την ομιλία του ανακοίνωσε αριθμητικά στοιχεία που, όπως είπε, «ποτέ κανείς δεν πίστευε ότι είναι πιθανά».
O Ντόναλντ Τραμπ μαζί με τον υποψήφιο για την αντιπροεδρία Μάικ Πενς
Η αμερικανική οικονομία σημείωσε αύξηση ρεκόρ 33% το τρίτο οικονομικό τρίμηνο του τρέχοντος έτους, μετά από συρρίκνωση 31% στο δεύτερο. Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η ζημία που προκλήθηκε από την πανδημία – η μεγαλύτερη ύφεση στην αμερικανική οικονομία εδώ και περισσότερα από 80 χρόνια – θα μπορούσε να πάρει χρόνια για να ξεπεραστεί.
Συμβολικές στάσεις
Μετά τη Βόρεια Καρολίνα, ο Τραμπ πήγε στο Σκράντον της Πενσιλβάνια, την πόλη όπου ο αντίπαλός του έζησε μέχρι την ηλικία των 10 ετών. Κατά τη διάρκεια της εκεί ομιλίας του, ο Τραμπ υπενθύμισε τους υποστηρικτές του, ότι το 2016 κέρδισε στη συγκεκριμένη πολιτεία, παρότι οι δημοσκοπήσεις προέβλεπαν ότι θα έχανε.
Όπως και Μπάιντεν βρέθηκε στη Πενσιλβάνια, όπου με guest star τη δημοφιλή ηθοποιό Lady Gaga έδωσε ομιλία στο Πίτσμπουργκ. Ο μουσικός John Legend παρουσίασε στους ψηφοφόρους την υποψήφια για την αντιπροεδρία Καμάλα Χάρις.
Σε μια σύντομη στάση στο Οχάιο, ο Μπάιντεν επανέλαβε το βασικό μήνυμα της εκστρατείας του, λέγοντας στους ψηφοφόρους ότι η μάχη γίνεται για την ψυχή της Αμερικής. Όπως είπε, είναι ώρα ο Ντόναλντ Τραμπ να «φτιάξει τις βαλίτσες του», λέγοντας «αρκετά με τα tweets, τον θυμό, το μίσος, την αποτυχία και την ανευθυνότητα».
Η αναμέτρηση στο Οχάιο αναμένεται ιδιαίτερα αμφίρροπη. Το 2016 ο Τραμπ είχε επικρατήσει με διαφορά 8 μονάδων. Σήμερα, σύμφωνα με το μέσο όρο των δημοσκοπήσεων, προηγείται του Μπάιντεν με μόλις 0,2%.
Τη Δευτέρα, ο Τραμπ επέλασε στο Μίσιγκαν και το Ουισκόνσιν, ενώ επισκέφτηκε την Κενόσα, μια πόλη που από τον Αύγουστο κλυδωνίζεται από διαδηλώσεις μετά τη δολοφονία ενός μαύρου άνδρα από αστυνομικά πυρά.
Στο Μίσιγκαν, ο 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ ζήτησε την ψήφο των μαύρων Αμερικανών.
Τελευταία του στάση στην πολιτεία αυτή ήταν η πόλη Γκραντ Ράπιντς, τελευταία πόλη που είχε επισκεφτεί κατά την προεκλογική εκστρατεία και του 2016.
Την Κυριακή, οι δύο υποψήφιοι είχαν κονταροχτυπηθεί πάνω σε δύο βασικά θέματα όλης της προεκλογικής αναμέτρησης: την πανδημία και τη ρατσιστική ένταση.
Καταγγελίες για νοθεία
Ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος καταφέρεται εδώ και μήνες εναντίον της συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία μέσω ταχυδρομείου, καθώς διατείνεται ότι θα διευκολύνει τη νοθεία στο πλαίσιο μιας υποτιθέμενης προσπάθειας των Δημοκρατικών να του «κλέψουν» τη νίκη στις σημερινές προεδρικές εκλογές, κλιμάκωσε χθες Δευτέρα τη ρητορική του, χαρακτηρίζοντας «πολύ επικίνδυνη» πρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, που κατ’ αυτόν ενδέχεται να πυροδοτήσει «βία στους δρόμους».
Το δικαστήριο προ ημερών επέτρεψε στην Πενσιλβάνια, πολιτεία που συγκαταλέγεται σε αυτές που θα κρίνουν το αποτέλεσμα, να καταμετρήσει θεωρώντας έγκυρες τις ψήφους που θα φθάσουν μέσω ταχυδρομείου ως και τρεις ημέρες μετά την διεξαγωγή των εκλογών, επικυρώνοντας απόφαση κατώτερων δικαστηρίων έπειτα από προσφυγή των Ρεπουμπλικάνων εναντίον της απόφασης των τοπικών αρχών.
«Η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου για την ψηφοφορία στην Πενσιλβάνια είναι πολύ επικίνδυνη», έκρινε ο Τραμπ σε ανάρτηση στη ροή του στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Twitter, πληκτρολογώντας τη λέξη «πολύ» με κεφαλαία γράμματα, όπως συνηθίζει για έμφαση.
«Θα επιτρέψει αχαλίνωτη και ανεξέλεγκτη απάτη και θα υπονομεύσει ολόκληρο το νομικό μας σύστημα. Θα προκαλέσει επίσης βία στους δρόμους. Κάτι πρέπει να γίνει!», ανέφερε ο πρώην επιχειρηματίας των ακινήτων, που εξελέγη πρόεδρος το 2016.
Ειδική σήμανση από το Τwitter
Λίγη ώρα αργότερα, η διαχείριση του ιστότοπου κοινωνικής δικτύωσης τοποθέτησε ειδική σήμανση στο μήνυμα αυτό εμποδίζοντας την αναδημοσίευσή του στην πλατφόρμα, το λεγόμενο retweet. Η σήμανση αναφέρει ότι «το περιεχόμενο αυτού του tweet αμφισβητείται εν μέρει ή στο σύνολό του και μπορεί να είναι παραπλανητικό σχετικά με εκλογικές ή άλλες πολιτικές διαδικασίες».
Ο ιστότοπος κοινωνικής δικτύωσης Facebook τοποθέτησε με τη σειρά του ειδική σήμανση στο μήνυμα όταν αναρτήθηκε, πανομοιότυπο, από τον πρόεδρο ή την ομάδα του στον λογαριασμό του σε αυτόν τον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης.
Υπάρχουν ενδείξεις, που πολλαπλασιάζονται, ότι η έκβαση των σημερινών προεδρικών εκλογών ίσως κριθεί στα δικαστήρια, με την εκστρατεία του Τραμπ να καθιστά σαφές πως θα καταθέσει σωρεία προσφυγών αμέσως. Η ομάδα του Δημοκρατικού αντιπάλου του Τζο Μπάιντεν έχει επίσης ετοιμάσει μια ολόκληρη στρατιά δικηγόρων.
Στην πιο πρόσφατη δικαστική υπόθεση για την ψηφοφορία, ομοσπονδιακός δικαστής έκρινε πως 127.000 ψήφοι που κατατέθηκαν στο Τέξας από πολίτες μέσα από τα αυτοκίνητά τους (σε εκλογικό κέντρο drive-thru), προκειμένου να αποτραπούν μολύνσεις από τον κορονοϊό, είναι έγκυρες και θα καταμετρηθούν. Οι Ρεπουμπλικάνοι στην πολιτεία επιχειρηματολογούσαν ότι τα ψηφοδέλτια αυτά έπρεπε να θεωρηθούν άκυρα.
Τραμπ και Μπάιντεν θα συνεχίσουν την προεκλογική εκστρατεία τους ακόμη και σήμερα Τρίτη, ημέρα διεξαγωγής των εκλογών, με την ελπίδα να πείσουν τους τελευταίους αναποφάσιστους.
Ο Ρεπουμπλικάνος, σε μειονεκτική θέση στις δημοσκοπήσεις, μιλά περί κινδύνου «νοθείας» για μήνες, χωρίς να παρουσιάζει κάποιο στοιχείο που να τεκμηριώνει τον ισχυρισμό. Επανήλθε στις ομιλίες που έκανε χθες στο σενάριο αυτό, παρότι ειδικοί έχουν επισημάνει ότι οι εκλογικές απάτες είναι εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο με πολύ περιορισμένο αντίκτυπο στις ΗΠΑ.
Στην τελική ευθεία της εξαιρετικά πολωμένης προεκλογικής εκστρατείας, ο πρώτος μαύρος πρόεδρος της χώρας, ο Μπαράκ Ομπάμα, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της εκστρατείας του επί οκτώ χρόνια αντιπροέδρου του.
Πότε θα έχουμε το αποτέλεσμα;
Μπορεί να χρειαστούν αρκετές ημέρες για να μετρηθεί κάθε ψήφος μετά από οποιεσδήποτε προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, αλλά είναι συνήθως αρκετά σαφές ποιος είναι ο νικητής μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες του επόμενου πρωινού.
Το 2016, ο Ντόναλντ Τραμπ πήγε στη σκηνή στη Νέα Υόρκη περίπου στις 03:00 τοπική ώρα για να δώσει τη ομιλία του για τη νίκη του μπροστά σε ένα πλήθος χαρούμενων υποστηρικτών.
Ωστόσο μην ρυθμίσετε ακόμη τα ξυπνητήρια σας. Οι ειδικοί προειδοποιού ότι φέτος ίσως χρειαστεί να περιμένουμε περισσότερο – πιθανώς ημέρες, ακόμη και εβδομάδες – για το αποτέλεσμα λόγω της αναμενόμενης αύξησης των ταχυδρομικών ψηφοφοριών.
Η τελευταία φορά που το αποτέλεσμα δεν ήταν σαφές μέσα σε λίγες ώρες ήταν το 2000, όταν ο νικητής δεν επιβεβαιώθηκε έως ότου να εκδοθεί απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου ένα μήνα αργότερα.
Οι αμερικανικές εκλογές σε αριθμούς
Κάθε πολιτεία έχει διαφορετικούς κανόνες για το πώς – και πότε -πρέπει να μετρηθούν οι επιστολικές ψήφοι, πράγμα που σημαίνει ότι θα υπάρχουν μεγάλα κενά μεταξύ τους όσον αφορά στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. Σε ορισμένες πολιτείες θα χρειαστούν εβδομάδες για να ληφθούν πλήρη αποτελέσματα.
Την Κυριακή, μια αναφορά του ειδησεογραφικού ιστότοπου Axios ανέφερε ότι ο κ. Τραμπ θα κηρύξει νίκη την Τρίτη το βράδυ εάν φαίνεται σαν να ήταν μπροστά.
Ο κ. Τραμπ το διέψευσε, χαρακτήρισε όμως την καταμέτρηση των ψήφων την ημέρα των εκλογών ως «τρομερό πράγμα».
Εν τω μεταξύ, ο κ. Μπάιντεν δεσμεύθηκε να σταματήσει τον πρόεδρο Τραμπ από το να «κλέψει» τις εκλογές.
Πώς διαφέρουν στις πολιτικές τους οι δύο υποψήφιοι;
Οι δύο αντίπαλοι έχουν ριζικά διαφορετικές πολιτικές απόψεις σε πολλά βασικά ζητήματα.
Σχετικά με το ξέσπασμα του κορωνοϊού, ο κ. Τραμπ δημιούργησε μια ειδική ομάδα τον Ιανουάριο, η οποία όπως λέει έχει πλέον επικεντρωθεί στην «ασφάλεια και το άνοιγμα της χώρας». Ο πρόεδρος δίνει επίσης προτεραιότητα στην ταχεία ανάπτυξη θεραπειών και εμβολίων κατά της Covid, ξοδεύοντας 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε τέτοια έργα.
Ο κ. Μπάιντεν, από την άλλη, θέλει να δημιουργήσει ένα εθνικό πρόγραμμα ανίχνευσης επαφών, να ιδρύσει τουλάχιστον 10 κέντρα τεστ σε κάθε πολιτεία και να παρέχει δωρεάν τεστ κορωνϊού σε όλους. Είναι υπέρμαχος της καθολικής χρήσης μάσκας.
Όσον αφορά στην κλιματική αλλαγή, ο κ. Τραμπ, ως σκεπτικιστής, θέλει να επεκτείνει τη μη ανανεώσιμη ενέργεια και έχει δεσμευτεί να αποσυρθεί από το Σύμφωνο για το Κλίμα του Παρισιού.
Ο κ. Μπάιντεν λέει ότι θα ενταχθεί αμέσως στη συμφωνία του Παρισιού και θέλει επίσης οι ΗΠΑ να επιτύχουν μηδενικές εκπομπές έως το 2050.
Όσον αφορά στην οικονομία, ο κ. Τραμπ δεσμεύτηκε να δημιουργήσει 10 εκατομμύρια θέσεις εργασίας σε 10 μήνες, καθώς και ένα εκατομμύριο νέες μικρές επιχειρήσεις. Θέλει να επιφέρει μείωση του φόρου εισοδήματος και να παράσχει στις εταιρείες εκπτώσεις φόρου προκειμένου να τους παρακινήσεινα διατηρήσουν θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ.
Ο κ. Μπάιντεν, τέλος θέλει να αυξήσει τους φόρους για τους υψηλόμισθους να πληρώσουν για επενδύσεις σε δημόσιες υπηρεσίες, αλλά λέει ότι η αύξηση θα επηρεάσει μόνο εκείνους που κερδίζουν πάνω από 400.000 $ ετησίως. Υποστηρίζει την αύξηση του ομοσπονδιακού κατώτατου ημερομίσθιου στα 15 δολάρια.
cnn
