Η είσοδος κάθε αρχαιολογικού χώρου είναι εκείνη που προϊδεάζει τον επισκέπτη και δημιουργεί σ’ αυτόν τις πρώτες εντυπώσεις, θετικές ή αρνητικές.
Στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης της Αρχαίας Σπάρτης, πριν από κάποια χρόνια, η Εφορία Αρχαιοτήτων Λακωνίας παρέδωσε , αναστηλωμένα ,αξιοπρεπή κι επισκέψιμα τα σημαντικότερα ανασκαμμένα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου, παράτην σχεδόν χρόνια ανυπαρξία ανασκαφών και απαλλοτριώσεων, τις επίσης χρόνιες δυσκολίες επαρκούς χρηματοδότησης, τη σοβαρή έλλειψη προσωπικού, τιςγραφειοκρατικές αγκυλώσεις, την απουσία κεντρικής πολιτικής βούλησης και σχεδιασμού, την αδιαφορία των αρμοδίων, κλπ , κλπ.
Στα πλαίσια της προσπάθειας ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου της Σπάρτης τοποθετήθηκαν στην είσοδο και φυλάκια-κουβούκλια προορισμένα για την υποδοχή κι εξυπηρέτηση των επισκεπτών, την έκδοση εισιτηρίων, την πώληση αναμνηστικών κλπ.
Δυστυχώς, 10 περίπου χρόνια μετά την εγκατάστασή τους, τα φυλάκια αυτά παραμένουν κλειστά, χωρίς προσωπικό, και υποδέχονται τους επισκέπτες βλοσυρά και με κατήφεια, μαζί με το χαλασμένο πλακόστρωτο, τις φθαρμένες πινακίδες και την εν γένει παραμελημένη εικόνα του αρχαιολογικού χώρου!!! Είναι, επίσης, χαρακτηριστικό ότι ακόμα και στην κορυφή της Ακρόπολης, πλάι στα θεμέλια του Ναού της ΧαλκιοίκουΑθηνάς και πάνω από το Αρχαίο Θέατρο (του οποίου η αναστήλωση δεν έχει τελειώσει) στέκεται η «Παλιά Δεξαμενή», την οποία κάποιοι τουρίστες θεωρούν αρχαιολογικό μνημείο!!!
Και διερωτάται κανείς:
–Για ποιον λόγο το Υπουργείο Πολιτισμού κάνει τέτοιου είδους παρεμβάσεις με τα χρήματα, φυσικά του ελληνικού λαού, αφού δεν σκοπεύει να τις έχει σε διαρκή φροντίδα και επιμέλεια και να τις επανδρώνει με το αναγκαίο προσωπικό;
-Γιατί η Σπάρτη, που αποτελεί κορυφαίο ιστορικό όνομα σ’ όλον τον κόσμο, είναι σαν να μην υπάρχει για το ελληνικό κράτος;
*Προχθές ο έγκριτος συμπολίτης μας Δικηγόρος Παναγιώτης Κομνηνός δημοσίευσε ένα παρόμοιου ύφους άρθρο σχετικά με την εγκατάλειψη της σημαντικότατης ανασκαφής στον Α. Βασίλειο Ξηροκαμπίου Σπάρτης και του μοναδικού Ελληνιστικού Γεφυριού, άρθρο που επιβεβαιώνει, συν τοις άλλοις, ότι η Σπάρτη βρίσκεται, ΚΑΙ αρχαιολογικά, σε καθεστώς αδιαφορίας και εγκατάλειψης.
-Γιατί οι τοπικοί, θεσμικώς αρμόδιοι, σε όλα τα επίπεδα, δεν διεκδικούν ΚΑΙ για τη Σπάρτη, τις κλίμακες απαλλοτριώσεων, ανασκαφών, αναστηλώσεων, στελέχωσης και όσων άλλων, απολαμβάνουν άλλοι αρχαιολογικοί χώροι ανά την Ελλάδα;
Στη γειτονική μας Αρχαία Μεσσήνη, λόγου χάρη, το «δέος» είναι το πρώτο συναίσθημα που νιώθουν οι επισκέπτες όταν προσεγγίζουν τον χώρο:
Εκτεταμένες ανασκαφές ύστερα από γενναίες απαλλοτριώσεις, μεγάλης κλίμακας αναστηλώσεις, Μουσείο στον αρχαιολογικό χώρο και πλήρως στελεχωμένες εγκαταστάσεις υποδοχής, που, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν:
-Φυλάκιο-εκδοτήριο εισιτηρίων
-Χώρους υγιεινής
-Πωλητήριο αναμνηστικών κλπ
-Αναψυκτήριο
-Υποδομές ΑΜΕΑ
-Βεστιάριο
–Πάρκινγκ
-Αίθουσα οπτικο-ακουστικών προβολών και διαλέξεων και
-Ξεναγήσεις
Βέβαια, στην Αρχαία Μεσσήνη υπήρξε ένας Πέτρος Θέμελης, ο οποίος με την ομάδα του ξεκίνησε μόλις το 1986 και κατάφερε μέσα σε μερικά χρόνια να έχει παραδώσει αυτόν τον υποδειγματικό αρχαιολογικό χώρο, που είναι φημισμένος στα πέρατα του κόσμου και προσελκύει χιλιάδες τουριστών και επισκεπτών κάθε χρόνο.
ΟΜΩΣ: Για να κάνει όλην αυτήν την σπουδαία δουλειά ο Πέτρος Θέμελης κάποιους τοπικούς παράγοντες είχε πίσω του, που είχαν όραμα και πίστη σ’ αυτό, που τον στήριξαν, τον ενέπνευσαν και τον ενθάρρυναν να υλοποιήσει και να ολοκληρώσει το τεράστιο αυτό έργο,ζωντανεύοντας μιαν ολόκληρη αρχαία πόλη, την αρχαία Μεσσήνη.
Αντίθετα, εδώ στη Σπάρτη, ΔΕΝ έχουμε κατορθώσει ακόμα ΟΥΤΕ να λειτουργήσουμε τους χώρους υποδοχής της εισόδου!!!
Πώς, λοιπόν, μετά απ’ αυτό, να μιλήσεις για λοιπές υποδομές, για απαλλοτριώσεις, για πρόγραμμα ανασκαφών, για μεγάλης κλίμακας αναστηλώσεις κλπ, κλπ;
Είναι χαρακτηριστικό πως στην Αρχαία Σπάρτη δεν έχει ανευρεθεί ούτε καν ο ζωτικός χώρος της αρχαίας πολιτείας, η Αγορά, αφού δεν έχει ανασκαφεί ο χώρος του πλατώματος του Παλαιόκαστρου, στον οποίο πιθανολογείται (!!!) ότι βρίσκεται η αρχαία Αγορά.
Ως εκ τούτου οι επισκέπτες και οι τουρίστες της Αρχαίας Σπάρτης, ενώ έρχονται γεμάτοι όνειρα, αγωνία και προσμονή για ν’ αντικρύσουν το μεγαλείο της ιστορικής πόλης, φεύγουν με βαθιά απογοήτευση, σε σχέση με το δέος που αισθάνονται στην Αρχαία Μεσσήνη αλλά και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους.
Η ανάδειξη της Αρχαίας Σπάρτης ΠΡΕΠΕΙ να γίνει η κορυφαία επιλογή της δημοτικής αρχής, της περιφέρειας, των Λακώνων βουλευτών αλλά και της τοπικής κοινωνίας.
Βεβαίως, πρέπει συγχρόνως να γίνουν και άλλα πολλά και μεγάλα, μιας και έχουμε μείνει χρονικά τόσο πολύπίσω. Όμως από κάπου πρέπει να αρχίσουμε. Για τον λόγο αυτό ας ξεκινήσουμε από την στελέχωση και λειτουργία του χώρου υποδοχής και την εξασφάλιση των λοιπών υποδομών και παράλληλα να διεκδικούμε σθεναρά και να προωθούμε καθημερινά τα υπόλοιπα, με οδηγό και παράδειγμα την Αρχαία Μεσσήνη.
Σπάρτη 6-3-2025
Βαγγέλης Μητράκος
*Οι απόψεις που δημοσιεύονται εκφράζουν το συντάκτη κάθε άρθρου και δεν αποτελούν συμπεράσματα ρεπορτάζ ή τοποθέτηση της ιστοσελίδας.