Σύμφωνα με ενημέρωση της Υπηρεσίας μας από τη Δ/νση Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αρμόδια αρχή για το συντονισμό της εφαρμογής της φυτοϋγειονομικής νομοθεσίας της Χώρας, εντοπίστηκε το βακτήριο Xylella fastidiosa στην Κύπρο σε δενδρύλλια ελιάς καταγωγής Ισπανίας.
Ο κίνδυνος εισαγωγής του εν λόγω βακτηρίου στη χώρα μας, από φυτά που προέρχονται από περιοχές της Ένωσης στις οποίες έχει ήδη εντοπισθεί ο επιβλαβής αυτός οργανισμός, παραμένει ιδιαίτερα αυξημένος.
Το βακτήριο Xylella fastidiosa (Xf) αποτελεί ενωσιακό οργανισμό καραντίνας βάσει των Κανονισμών (ΕΕ) 2016/2031 και 2019/2072 και πρόσφατα εκδόθηκε ο νέος Εκτελεστικός Κανονισμός (ΕΕ) 2020/1201 της Επιτροπής σχετικά με τα μέτρα για την πρόληψη της εισαγωγής και εξάπλωσης του οργανισμού.
Η παρουσία του έχει διαπιστωθεί σε διάφορες περιοχές της Ιταλίας, αλλά και στην Κορσική, Γαλλία, Ισπανία, Βαλεαρίδες Νήσους, Πορτογαλία και Ισραήλ.
Το παθογόνο έχει ευρύ φάσμα ξενιστών στους οποίους περιλαμβάνονται καλλιεργούμενα φυτά, αυτοφυή φυτά και δασικά δέντρα. Προσβάλει, εκτός από ελιές, πολλά είδη φυτών όπως το αμπέλι, εσπεριδοειδή, αμυγδαλιές, κερασιές και καλλωπιστικά φυτά μεταξύ των οποίων την πικροδάφνη. Στους ξενιστές περιλαμβάνονται και πολλά συνήθη ζιζάνια τα οποία δεν εμφανίζουν τυπικά συμπτώματα προσβολής, εντούτοις όμως αποτελούν εστίες του βακτηρίου και πηγές μόλυνσης των καλλιεργούμενων φυτών.
Οι κυριότεροι τρόποι για να εισαχθεί το παθογόνο σε μια περιοχή είναι με τα φυτά προς φύτευση και με τα έντομα φορείς, συμπεριλαμβανομένης και της περίπτωσης των εντόμων φορέων (τζιτζικάκια) που ενδέχεται να μεταφερθούν πάνω σε φυτά.
Η είσοδος του επιβλαβούς οργανισμού στην περιοχή μας και κατ’ επέκταση στη Χώρα μας μπορεί να αποφευχθεί μόνο με πρόληψη. Τα μέτρα είναι:
· η παραγωγή και εμπορία πολλαπλασιαστικού υλικού σύμφωνα με την ισχύουσα φυτοϋγειονομική νομοθεσία
· η απαίτηση των επαγγελματιών καλλιεργητών κατά την εγκατάσταση μιας νέας καλλιέργειας για πιστοποιημένα δενδρύλλια, των οποίων η φυτοϋγεία θα αποδεικνύεται με την ύπαρξη φυτοϋγειονομικού διαβατήριου (Εικ.1), από τους εμπόρους και τις φυτωριακές επιχειρήσεις
· η υποχρεωτική δήλωση ενδοκοινοτικής απόκτησης πολλαπλασιαστικού υλικού που προορίζεται για εμπορία ή ιδία χρήση
· η γνωστοποίηση των κατά τόπων φυτοϋγειονομικών υπηρεσιών, όπως είναι η Υπηρεσία μας, για οποιαδήποτε ύποπτη εμφάνιση συμπτωμάτων από τους επαγγελματίες και τα πρόσωπα εκτός των επαγγελματιών, υποχρέωση που πηγάζει από τα άρθρα 14 και 15 του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/2031 .
Η Υπηρεσία μας στο πλαίσιο του προγράμματος επισκοπήσεων 2021 για τον επιβλαβή οργανισμό έχει ήδη ξεκινήσει τους ελέγχους σε ελαιώνες και οπωρώνες εσπεριδοειδών με δειγματοληψίες, παγιδοθεσίες και σαρώσεις καθώς και σε φυτώρια πολλαπλασιαστικού υλικού ελιάς και εσπεριδοειδών.
Για οποιαδήποτε ύποπτη εμφάνιση συμπτωμάτων, παρακαλούμε όπως ενημερώσετε αμέσως το Τμήμα Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της Υπηρεσίας μας στα τηλέφωνα 2731363328-329.
ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Ε. ΝΙΚΑ
Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ Δ/ΝΣΗΣ
Γ.ΚΑΤΣΙΜΑΛΗΣ