Με αφορμή τη συζήτηση του προσχεδίου του Νέου Κανονισμού Καθαριότητας του Δήμου Σπάρτης , ο οποίος φωτογραφίζει ένα Σχέδιο Ολοκληρωμένης Διαχείρισης των Αποβλήτων τίθεται μια σειρά ερωτημάτων που σκοπό έχουν να δημιουργήσουν γόνιμο προβληματισμό , ώστε το όλο θέμα να οδηγηθεί στην καλύτερη δυνατή λύση του . Η δημοτική Αρχή Σπάρτης σίγουρα έχει την πολιτική βούληση , το Όραμα αλλά και τα στελέχη εκείνα που μπορούν να οδηγήσουν το πρόβλημα σe ριζική λύση . Εκείνο που χρειάζεται είναι ο σωστός σχεδιασμός και προγραμματισμός καθώς και η εξασφάλιση ΟΛΩΝ των αναγκαίων προϋποθέσεων , ώστε το όλο εγχείρημα να μην οδηγηθεί σε αποσπασματικές κι εμβαλωματικές λύσεις που θα ανατρέψουν το στόχο και θα «συκοφαντήσουν» την έννοια της οικολογικής διαχείρισης των αποβλήτων .
1.Έχει ξεκαθαρίσει ο Δήμος Σπάρτης την οριστική σχέση του με τον Σχεδιασμό που υλοποιεί η περιφέρεια Πελοποννήσου (Νόμος 3852/2010/άρθρο 94 και 186) ; Ή μήπως αφού ο Δήμος υποβληθεί σε έξοδα μεγάλα , ΑΝΑΓΚΑΣΘΕΙ -εκ των υστέρων- να ενταχθεί στην πολιτική διαχείρισης της Περιφέρειας και τότε θα μιλάμε και πάλι για νέα «πεταμένα λεφτά» όπως έχει γίνει στο παρελθόν με την περίφημη «Μελέτη» του Συνδέσμου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Λακωνίας , με τους περίφημους «δεματοποιητές» της περιφέρειας Πελοποννήσου , κ. α . π . ;
2.Γιατί ο δήμος Σπάρτης φέρνει για συζήτηση και ψήφιση ένα ΝΕΟ Κανονισμό Καθαριότητας χωρίς να έχει στήσει το Νέο Σύστημα Διαχείρισης Αποβλήτων , τουλάχιστον στις βασικές του υποδομές ; Η διεθνής πρακτική επιτάσσει να υλοποιείται πρώτα το σύστημα διαχείρισης κι όταν είναι πλέον λειτουργικά ολοκληρωμένο , τότε να έρχεται – ως αναγκαίο παρεπόμενο – και ο νέος ολοκληρωμένος κανονισμός καθαριότητας , ο οποίος θα είναι προσαρμοσμένος στο σύστημα διαχείρισης .
3.Ένα τέτοιου διαμετρήματος εγχείρημα δεν είναι δυνατό να υλοποιηθεί χωρίς μια ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ επιστημονική ΜΕΛΕΤΗ , η οποία όμως ΔΕΝ έχει ακόμα παρουσιαστεί ! Υπάρχει , τελικά , Μελέτη για τη Διαχείριση των Αποβλήτων του Δήμου Σπάρτης ; Αν υπάρχει , πρέπει να τεθεί σε διαβούλευση και μετά να υλοποιηθεί . Αν δεν υπάρχει , ΠΩΣ ο δήμος ξεκινά μια τέτοια μεγάλη προσπάθεια πλέοντας σε «αχαρτογράφητα νερά ;
4.Τι σύστημα (ή παράλληλα συστήματα) κομποστοποίησης έχουν επιλεγεί ; Ανοιχτό ; Κλειστό ; Σε κανάλια ; Βεβιασμένου αερισμού ; Κλειστό σε σύστημα τούνελ ; Κάποιο ολοκληρωμένο μηχανολογικό σύστημα … ;
5.Σε ποιους χώρους θα αναπτυχθεί το σύστημα της νέας διαχείρισης ;
6.Έχουν εξευρεθεί οι χώροι αυτοί ;
7.Πώς θα πάρουν αδειοδοτήσεις ;
8.Έχουν εξασφαλισθεί από πλευράς πιθανών αντιδράσεων κατοίκων ;
9.Θα είναι δημοτικό σύστημα διαχείρισης , ΣΔΙΤ ή θα στηριχθεί στον ιδιωτικό τομέα;
10.Πόσα χρήματα χρειάζονται και πώς θα εξασφαλιστεί η αγορά των οικοπέδων ;
11.Ποιες υποδομές χρειάζονται πέραν των οικοπέδων (μονάδα εξευγενισμού κομπόστ , συσκευαστήριο κομπόστ , κλπ) ; Πόσο κοστίζουν και από πού θα χρηματοδοτηθούν ;
12.Πόσα και τι είδους μηχανήματα και άλλος μηχανολογικός εξοπλισμός χρειάζονται για τη συλλογή των οργανικών , για τη διαχείρισή τους και την επεξεργασία τους ως το τελικό προϊόν ; Πόσο κοστίζουν και από πού θα χρηματοδοτηθεί η απόκτησή τους ;
13.Ποιο θα είναι το ημερήσιο , μηνιαίο κι ετήσιο κόστος της κομποστοποίησης ; Θα εξασφαλίζει τα έξοδα παραγωγής του ; Σε ποια αγορά και με ποιον τρόπο θα διατίθεται ;
14. Πώς θα συλλέγονται και πού θα πηγαίνουν τα νοσοκομειακά-ιατρικά απόβλητα και η λυματολάσπη ;
15.Θα χρειαστεί η εφαρμογή συστήματος μεταφόρτωσης για την αύξηση της οικονομικής αποδοτικότητας του συστήματος διαχείρισης ;
16.Ποια θα είναι η τύχη των ανακυκλώσιμων μετά τη συλλογή τους ; Θα έχουμε ένα ΚΔΑΥ (κέντρο διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών) ή μια πλήρη μονάδα διαχείρισης κι επεξεργασίας ;
17.Πού θα εγκατασταθεί η μονάδα ανακυκλώσιμων ; Υπάρχει διαθέσιμος χώρος ή θα αγοραστεί ; Τι προδιαγραφές πρέπει να έχει ; Πόσο θα κοστίσει ; Από πού θα χρηματοδοτηθεί η απόκτησή του .
18.Η όλη εγκατάσταση , είτε πρόκειται για ΚΔΑΥ είτε για ολοκληρωμένη μονάδα , τι απαιτήσεις υποδομών , μηχανημάτων , εργατικού προσωπικού , κλπ , έχει ; Πώς θα αντιμετωπισθεί το κόστος απόκτησης και λειτουργίας ;
19.Πόσα ειδικά οχήματα αποκομιδής ανακυκλώσιμων και βιοαποδομήσιμων υλικών θα χρειαστούν ; Τα διαθέτει ο δήμος ; Αν όχι πόσο θα κοστίσουν και από πού θα χρηματοδοτηθεί η απόκτησή τους ;
20. Ποια στρατηγική πρόληψης , μείωσης και αποφυγής παραγωγής αποβλήτων θα εφαρμόσει ο δήμος Σπάρτης ;
21.Ποιο χρονοδιάγραμμα βάζει ο δήμος μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματός του και ποια είναι τα στάδια υλοποίησης ;
22.Θα εφαρμοστούν μέθοδοι επεξεργασίας με στόχο την ενεργειακή
αξιοποίηση ή την επαναχρησιμοποίηση των υλικών και τη διάθεση του τελικού υπολείμματος σε σύγχρονους χώρους υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) ;
23.Πού και σε ποιους χώρους θα δημιουργηθεί ΧΥΤΥ ; Ποιο θα είναι το κόστος αγοράς , οργάνωσης , εξοπλισμού του , κλπ και από πού θα καλυφθεί ;
24.Πότε θα κλείσει ο ΧΑΔΑ Αφισού , ο οποίος εξακολουθεί να μολύνει και να υποβαθμίζει το περιβάλλον και την περιοχή και αφήνει καθημερινά το δήμο Σπάρτης έκθετο στα πρόστιμα της ΕΕ και σε ποινικές ευθύνες αλλά και τους δημότες στην κόλαση των σκουπιδιών μέσα στους δρόμους όπως έχει συμβεί σε άλλους δήμους ;
25.Πώς θα εξασφαλιστεί για τον κάθε δημότη η αρχή : «Πληρώνω όσο πετάω ;»
27.Ποια κίνητρα και αντικίνητρα πρόκειται να θεσπίσει ο δήμος για καταναλωτές κι επιχειρηματίες σε σχέση με το νέο σύστημα διαχείρισης ;
28.Πώς το νέο σύστημα θα καλύψει την ανάγκη για ιδιαίτερη διαχείριση των ελαστικών , των ορυκτελαίων και των συσκευασιών τους , των οχημάτων , των μπαζών , των μπαταριών , των συσσωρευτών και των ηλεκτρικών – ηλεκτρολογικών ειδών ;
29.Θα περιλαμβάνει το νέο σύστημα πρόγραμμα συλλογής μαγειρικών λαδιών με σκοπό τη μετατροπή τους σε βιοντήζελ , είτε τοπικά είτε κεντρικά ;
Αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα πρέπει να απαντηθούν δημοσίως και με επάρκεια από τη δημοτική αρχή Σπάρτη , διότι αφορούν το σημαντικότερο , ίσως , πρόβλημα του δήμου μας , που ταλανίζει την τοπική κοινωνία επί 10ετίες . Ένα πρόβλημα που δε θα λυθεί μόνο με κινήσεις κορυφής αλλά και με τον πολίτη ενημερωμένο , συμμέτοχο , ενεργοποιημένο, ευαισθητοποιημένο και υπεύθυνο .
Μέχρι σήμερα , στο δήμο Σπάρτης , διαχρονικά , αν και σπαταλήθηκαν χρήματα σε άλλες λιγότερο αναγκαίες δραστηριότητες , δεν βρέθηκαν (δυστυχώς) οι αναγκαίοι πόροι για τις υποδομές που απαιτούνται για τη σωστή διαχείριση των απορριμμάτων και την προστασία του περιβάλλοντος .
Το πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων πρέπει να επιδέχεται λύση ολοκληρωμένη , βιώσιμη , αειφόρο και οικονομικά συμφέρουσα . Να περιλαμβάνει χρονοδιάγραμμα , εργαλεία εφαρμογής και συγκεκριμένους στόχους .
ΤΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΘΥΝΗ ΜΟΝΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ
ΑΛΛΑ ΟΛΩΝ ΜΑΣ
Βαγγέλης Μητράκος
Μέλος της Επιτροπής Διαβούλευσης
του Δήμου Σπάρτης