Συνέντευξη
Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,
Βαγγέλη Αποστόλου, στην Εφημερίδα των Συντακτών και το δημοσιογράφο Στέργιο Ζιαμπάκα (02/02/2018)
-Κύριε υπουργέ, τη στιγμή που μιλάμε οι αγρότες βρίσκονται σε νέες κινητοποιήσεις. Τα προβλήματά τους, λένε, οξύνονται περαιτέρω. Αντιδρούν σε φορολογικό-ασφαλιστικό και για ακόμη μία φορά ζητούν μέτρα για την αντιμετώπιση του υψηλού κόστους παραγωγής. Εσείς από την πλευρά σας έχετε δηλώσει ανοιχτός στον διάλογο, αλλά έχετε υποσχεθεί λύσεις «στο μέτρο του δυνατού». Είναι τόσο ασφυκτικές οι σημερινές συνθήκες που η κυβέρνηση αδυνατεί να προσφέρει ανακούφιση σε έναν παραγωγικό κλάδο; Τι λύσεις μπορείτε να προσφέρετε;
Φυσικά και είναι δύσκολες οι συνθήκες. Αλλά και μέσα σε αυτές τις συνθήκες δώσαμε ανακούφιση και προοπτική στον αγροτικό χώρο, υπηρετώντας ένα συνεκτικό στρατηγικό σχέδιο. Κατ’ αρχάς βάλαμε τάξη στις πληρωμές των κοινοτικών ενισχύσεων με το νοικοκύρεμα του ΟΣΔΕ, αποφεύγοντας μάλιστα πρόστιμα και καταλογισμούς από την Ε.Ε. που ήταν κανόνας κατά το παρελθόν. Προχωρήσαμε παράλληλα σε σημαντικές παρεμβάσεις: την κάρτα του αγρότη, το εργόσημο, τον νόμο για τους συνεταιρισμούς, τον νόμο για τις βοσκήσιμες γαίες, τον έλεγχο της αγοράς, της διακίνησης και των πληρωμών των αγροτικών προϊόντων, την αξιοποίηση της αγροτικής περιουσίας και πολλά άλλα.
Ταυτόχρονα ενεργοποιήσαμε με ταχείς ρυθμούς το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (2014-2020), συνολικού ποσού 5,6 δισ. ευρώ. Δεν θα προχωρήσω σε μεγαλύτερη ανάλυση, αλλά να ξέρετε ότι με όλα αυτά αλλάζουμε προς το καλύτερο το περιβάλλον μέσα στο οποίο ασκεί ο αγρότης τη δραστηριότητά του. Αυτό είναι το βασικό. Και έχουμε ήδη αποτελέσματα. Τα στοιχεία δείχνουν εντυπωσιακή αύξηση των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων (το έλλειμμα των δύο δισ. οδεύει προς μηδενισμό), της απασχόλησης, αλλά και του εισοδήματος εν μέσω κρίσης.
-Έχετε κάτι το συγκεκριμένο για το φορολογικό-ασφαλιστικό να τους πείτε;
Έχω ξαναπεί και στη Βουλή ότι το φορολογικό δεν πρέπει να το θέτουν. Αρκεί μόνο να σας πω ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, για το εισόδημα του 2016, πλήρωσαν το 2017 φορολογία εισοδήματος, όλοι μαζί, 129 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου 50 εκατ. λιγότερα από την προηγούμενη χρονιά. Το σύνολο, δε, των κατ’ επάγγελμα αγροτών πλήρωσε 69 εκατ. ευρώ, δηλαδή κατά μέσον όρο 120 ευρώ ο καθένας, χωρίς βεβαίως να λογαριάσουμε και τις επιστροφές που υπήρξαν από τον συμψηφισμό της προκαταβολής.
Αλλά και για το ασφαλιστικό, τα στοιχεία δείχνουν ότι η επιβάρυνση σε σχέση με τα ισχύοντα είναι πολύ μικρότερη από την ελάφρυνση που έχουν οι αγρότες λόγω φορολογικού. Και επιπλέον, με τις αλλαγές που φέραμε διασώθηκε ο ασφαλιστικός φορέας των αγροτών, που όδευε προς μηδενικές παροχές. Στη συντριπτική πλειονότητά τους οι αγρότες δηλώνουν ετήσιο εισόδημα μέχρι 5.000 ευρώ και συνεπώς οι ασφαλιστικές εισφορές που θα κληθούν να πληρώσουν είναι εκείνες της μικρότερης, υποχρεωτικής κλίμακας, ενώ αυτό που θα διασφαλίσουν είναι η εθνική σύνταξη των 384 ευρώ και οι ασφαλιστικές εισφορές τους να λειτουργούν ανταποδοτικά για πρόσθετη σύνταξη.
Γι’ αυτό λοιπόν επαναλαμβάνω ότι το αφορολόγητο στο εισόδημα και η εθνική σύνταξη είναι από τις σημαντικότερες κατακτήσεις του αγροτικού κινήματος.
Πρέπει όμως να συζητήσουμε μαζί τους μια μελλοντική παρέμβαση στο φορολογικό για τη στήριξη των οργανωμένων παραγωγών και των εξαγωγών, ώστε μετά τον Αύγουστο του 2018 να είμαστε έτοιμοι. Έχω ήδη συναντήσει στο υπουργείο πολλές οργανώσεις παραγωγών και τη Δευτέρα θα έχω συνάντηση με την Πανελλαδική Επιτροπή των Μπλόκων.
-Τι θα τους προσφέρετε «στο μέτρο του δυνατού» λοιπόν;
Να συζητήσουμε, για παράδειγμα, τις δυνατότητες που υπάρχουν στα ζητήματα του ακατάσχετου, της αφαίρεσης των ασφαλίστρων από το φορολογητέο εισόδημα, της επιστροφής του φόρου αγροτικού πετρελαίου χρήσης 2015, της κατάργησης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης του κρασιού, της επέκτασης του αγροτικού εργόσημου σε όλες τις εποχικές αγροτικές εργασίες και άλλα που αφορούν το κόστος παραγωγής, όπως είναι η χρήση των ΑΠΕ για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών και η σύνταξη των διαχειριστικών σχεδίων βόσκησης για την παραγωγή ζωοτροφών.
-Έχουμε συγκεντρώσει πολλές διαμαρτυρίες από κτηνοτρόφους για την πίεση που δέχονται οι τιμές του αιγοπρόβειου γάλακτος. Μιλούν για μεγάλη πτώση τιμών συγκριτικά με πέρυσι και χαμηλή ζήτηση από τις γαλακτοβιομηχανίες. Το μέτρο της υποχρεωτικής αναγραφής της χώρας προέλευσης στα γαλακτοκομικά προϊόντα τελικά δεν είχε αποτελέσματα προς όφελος των παραγωγών;
Η πίεση που δέχεται το αιγοπρόβειο γάλα είναι αδικαιολόγητη. Βέβαια υπάρχει μεγάλη κρίση στη διάθεση και πτώση στις τιμές σε όλη την Ευρώπη, αλλά αφορά το αγελαδινό γάλα, που πολύ λίγο επηρεάζει την εσωτερική αγορά του αιγοπρόβειου. Φέραμε σημαντικά νομοθετήματα που αφορούν την αγορά, μεταξύ των οποίων και αυτό που αναφέρετε για την υποχρεωτική αναγραφή, αλλά δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί η διαδικασία εφαρμογής του.
Όμως να ξέρετε, όταν έχουμε μια παγιωμένη ανομία, δεν αρκεί η ψήφιση των νόμων. Χωρίς τον κοινωνικό έλεγχο οι επιτήδειοι πάντα θα βρίσκουν χαραμάδες. Εδώ θέλουμε τη μεγάλη ενεργοποίηση των ίδιων των αγροτών, των κτηνοτρόφων εν προκειμένω, και είναι ένα από τα θέματα για τα οποία τους καλώ σε διάλογο και συνεργασία. Οφείλουμε όλοι να συνεργαστούμε για να αντιμετωπίσουμε το καθεστώς των αθέμιτων πρακτικών, των ελληνοποιήσεων, των ανεξέλεγκτων εισαγωγών πρώτων υλών, που επιδρούν καθοριστικά στη μείωση των τιμών παραγωγού.
Σε κάθε περίπτωση, μας απασχολεί πολύ το θέμα με το αιγοπρόβειο γάλα. Έχουμε έναν πολιορκητικό κριό για τις διεθνείς αγορές, την ελληνική φέτα, που θα έπρεπε να δίνει υπεραξία στο ελληνικό γάλα. Αν αυτό δεν συμβαίνει, είναι προφανές ότι υπάρχουν στρεβλώσεις και «γκρίζες ζώνες». Να έχουν όμως όλοι υπόψη πως η κυβέρνηση θα τις φωτίσει αυτές τις «γκρίζες ζώνες». Το επόμενο διάστημα οι έλεγχοι σε κρίσιμους τομείς θα ενταθούν και αυτό είναι μόνον η αρχή…
-Συζητείται η αναθεώρηση της ΚΑΠ. Τι πρέπει να αλλάξει; Τι θα διεκδικήσει η ελληνική πλευρά;
Αυτή την περίοδο συζητείται πράγματι σε ευρωπαϊκό επίπεδο η αναθεώρηση της ΚΑΠ για μετά το 2020. Όλες οι εξελίξεις είναι ανοιχτές και η συμμετοχή μας στη συζήτηση αυτή είναι ουσιαστική. Η μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσουμε είναι όχι μόνο η διασφάλιση επαρκών πόρων, αλλά και η ισορροπία μεταξύ των πόρων και των υποχρεώσεων που θα αναλάβουν τόσο η ΚΑΠ όσο και οι γεωργοί μας. Είμαστε βεβαίως αντίθετοι σε όποια μορφή επανεθνικοποίησης των ενισχύσεων και είναι πολύ θετικό ότι ο επίτροπος Χόγκαν στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών ξεκαθάρισε ότι δεν θα υπάρξει οποιαδήποτε μορφή επανεθνικοποίησης. Δίνουμε μια μάχη, έχοντας μια συνολική προσέγγιση που αφορά το ίδιο το μέλλον της Ε.Ε.
Υπάρχουν, πάντως, και πριν από τη νέα ΚΑΠ προϋποθέσεις παρέμβασης, για τις οποίες παλεύουμε, σε συνεννόηση με τους εταίρους μας. Εξετάζουμε δηλαδή πώς θα καταφέρουμε να έχουμε σύγκλιση των δικαιωμάτων εντός του 2018 για να αρθούν οι αδικίες που κληρονομήσαμε. Είναι αδιανόητο, για παράδειγμα, στην ίδια περιφέρεια, στο ίδιο προϊόν, να είναι η ελάχιστη μοναδιαία αξία τρία ευρώ ανά στρέμμα και η μέγιστη 1.300 ευρώ! Αυτή την κατάσταση πρέπει να την αλλάξουμε.
-Μια τελευταία ερώτηση για τις πολιτικές εξελίξεις: Υιοθετείτε την άποψη ότι το Μακεδονικό μπορεί να οδηγήσει σε σύγκλιση του ΣΥΡΙΖΑ με τον μεσαίο χώρο;
Δεν ξέρω αν οι εξελίξεις στο λεγόμενο «Μακεδονικό» θα έχουν πολιτικές επιπτώσεις στο επίπεδο στο οποίο αναφέρεστε. Πιστεύω ότι δεν θα έχουν. Θα σας πω όμως συνολικότερα ότι η συνεργασία μας με τους ΑΝ.ΕΛΛ. ήταν μια συνεργασία που –κυρίως– ανταποκρινόταν στην ανάγκη να κυβερνηθεί η χώρα με τρόπο σθεναρό απέναντι στη μνημονιακή καταιγίδα. Ήταν μια ειδική περίοδος και απαιτούσε ειδικού τύπου απαντήσεις, ειδικού τύπου συνεργασίες.
Βγαίνοντας η χώρα από τα μνημόνια είναι φυσικό, θα έλεγα, να εξετάσει κανείς τη συνεργασία του δικού μας χώρου με τον συγγενή χώρο της Κεντροαριστεράς. Αυτό συμβαίνει άλλωστε σε όλη την Ευρώπη. Αλλά το ταγκό θέλει να χορεύουν δύο… Αν οι ελληνικές πολιτικές δυνάμεις του κεντρώου χώρου θέλουν να είναι συμπλήρωμα μιας δεξιάς πολιτικής και μιας δεξιάς ατζέντας, τι να κάνουμε εμείς; Στην πραγματικότητα η μπάλα είναι στο δικό τους γήπεδο! Ελπίζω να δείξουν αντανακλαστικά που να ανταποκρίνονται στο μεγάλο ιστορικό ρεύμα που εκπροσωπούν.