Στον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) περνά από 1-1-2019 η αρμοδιότητα για τη χορήγηση των προνοιακών αναπηρικών επιδομάτων, του επιδόματος στεγαστικής συνδρομής και του επιδόματος ομογενών προσφύγων, σύμφωνα με Κοινή Υπουργική Απόφαση. Μέχρι το τέλος του 2018, οι παροχές αυτές χορηγούνταν από τους Δήμους.
Αιτήσεις που υποβλήθηκαν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2018 και εκκρεμούν κατά την 1η Ιανουαρίου 2019, σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας, εξετάζονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες των δήμων και από τις αρμόδιες για την απονομή διατροφικού επιδόματος Διευθύνσεις των Περιφερειών της χώρας.
Διαδικασία υποβολής και επεξεργασίας αιτήσεων προνοιακών αναπηρικών παροχών
Α.1. Από την 1η Ιανουαρίου 2019 και εφεξής, οι αιτήσεις για τη χορήγηση προνοιακών αναπηρικών παροχών σε χρήμα για τη συνέχιση καταβολής των επιδομάτων στους δικαιούχους που λήγει η γνωμάτευση της υγειονομικής επιτροπής, καθώς και αιτήσεις επιδείνωσης της κατάστασης των ατόμων με αναπηρία, πραγματοποιούνται, μέσω του ΟΠΕΚΑ και των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.).
Η αίτηση υποβάλλεται, μέσω των Κέντρων Κοινότητας των δήμων ή των υπηρεσιών του ΟΠΕΚΑ, ανάλογα με τον τόπο κατοικίας του αιτούντος. Η αίτηση επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 (Α΄ 75) ως προς τα δηλωθέντα στοιχεία, καθώς και δήλωση συναίνεσης διασταύρωσης των στοιχείων του αιτούντος και των μελών της οικογένειάς του.
Τυχόν απαιτούμενα δικαιολογητικά υποβάλλονται στο οικείο ηλεκτρονικό σύστημα σε ηλεκτρονική μορφή, μέσω σάρωσης των προσκομιζόμενων από τον αιτούντα εγγράφων.
2. Η διαδικασία υποβολής της αίτησης έχει, ως εξής:
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να προσέρχονται στις υπηρεσίες του ΟΠΕΚΑ ή στα Κέντρα Κοινότητας των δήμων, γνωρίζοντας τον ΑΜΚΑ τους και έχοντας μαζί τους την αστυνομική τους ταυτότητα (ή διαβατήριο σε περίπτωση υπηκόου άλλου κράτους ή σε περίπτωση που είναι πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο, τα αντίστοιχα προβλεπόμενα νομιμοποιητικά έγγραφα) και ένα αντίγραφο τραπεζικού λογαριασμού στον οποίο ο αιτών είναι δικαιούχος ή συνδικαιούχος (ανεξαρτήτως σειράς).
Σε περίπτωση αδυναμίας προσέλευσης του ιδίου του ατόμου, η αίτηση δύναται να υποβάλλεται μέσω άλλου προσώπου (γονέας, εκπρόσωπος, πληρεξούσιος, δικαστικός συμπαραστάτης, εν διαστάσει γονείς ασκούντες την επιμέλεια των τέκνων, επίτροπο ορφανών ανάπηρων τέκνων), προσκομίζοντας, εκτός των ανωτέρω δικαιολογητικών, τα απαραίτητα νομιμοποιητικά έγγραφα, καθώς και πιστοποιητικό ταυτοπροσωπίας σε περίπτωση ανήλικου τέκνου.
Βήμα 1: Ο εξουσιοδοτημένος υπάλληλος του ΟΠΕΚΑ ή των Κέντρων Κοινότητας των δήμων καταχωρεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της αίτησης τον ΑΜΚΑ του αιτούντος και εμφανίζονται προσυμπληρωμένα τα στοιχεία που είναι διαθέσιμα από την ηλεκτρονική βάση δεδομένων του ΑΜΚΑ και της ασφαλιστικής ικανότητας που τηρούνται στην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ ΑΕ). Τα στοιχεία που λείπουν, συμπληρώνονται στην πλατφόρμα από τον εξουσιοδοτηθέντα υπάλληλο κατά δήλωση του αιτούντος.
Σε περίπτωση αναντιστοιχίας μεταξύ των πραγματικών στοιχείων και του αποτελέσματος των διασταυρώσεων, η αίτηση παραμένει σε εκκρεμότητα και ο αιτών υποχρεούται να διορθώσει τα στοιχεία στη βάση δεδομένων του ΑΜΚΑ και να προσέλθει εκ νέου στον ΟΠΕΚΑ ή στα Κέντρα Κοινότητας για τη συνέχιση της διαδικασίας υποβολής της αίτησης.
Βήμα 2: Αφού έχουν συμπληρωθεί όλα τα υποχρεωτικά πεδία, ο εξουσιοδοτηθείς υπάλληλος επιλέγει, κατόπιν δήλωσης του αιτούντος, την επιπλέον παροχή (αίτημα για εφορία, δελτίο στάθμευσης, ατελή εισαγωγή αυτοκινήτου, τέλη κυκλοφορίας, δελτίο μετακίνησης ΑμεΑ, κτλ) για την οποία θα χρησιμοποιηθεί η γνωμάτευση της υγειονομικής επιτροπής.
Βήμα 3: Στη συνέχεια, ο αιτών δηλώνει το προνοιακό αναπηρικό επίδομα που αιτείται, καθώς και επιπλέον πληροφοριακά στοιχεία που αφορούν στον αιτούντα, όπως ασφαλιστική κατάσταση, διάστημα απουσίας στο εξωτερικό, διάστημα νοσηλείας-περίθαλψης σε ιδρύματα, ποσό σύνταξης ή επιδόματος που ενδεχομένως λαμβάνει από ασφαλιστικό φορέα, εργασιακή κατάσταση.
Με την ολοκλήρωση συμπλήρωσης των δηλωθέντων στοιχείων από τον εξουσιοδοτηθέντα υπάλληλο και επιλέγοντας «έλεγχος και αποθήκευση», εμφανίζεται μήνυμα, προκειμένου να ελεγχθούν οι επισημάνσεις στις οποίες αναφέρονται τα απαραίτητα δικαιολογητικά που θα πρέπει να προσκομίσει ο αιτών ή ο εκπρόσωπός του. Ο εξουσιοδοτηθείς υπάλληλος ελέγχει τα δικαιολογητικά που προσκομίζει ο αιτών και, επιλέγοντας εκ νέου «έλεγχο και αποθήκευση», προχωρά στην οριστική υποβολή της αίτησης. Με την οριστική υποβολή της αίτησης, ενημερώνει τον αιτούντα ότι έχει υποχρέωση να γνωστοποιήσει στον ΟΠΕΚΑ κάθε μεταβολή των στοιχείων του, την απουσία στο εξωτερικό, την εγγραφή του στα μητρώα ασφαλισμένων ασφαλιστικού φορέα, τη λήψη σύνταξης ή επιδόματος από ασφαλιστικό φορέα ή νοσηλεία του σε νοσηλευτικό ίδρυμα ή περίθαλψη σε προνοιακό ίδρυμα.
Σε περίπτωση που, μετά την οριστική υποβολή και επεξεργασία της αίτησης, ο αιτών πληροί τις προϋποθέσεις χορήγησης της προνοιακής αναπηρικής παροχής σε χρήμα και υπάρχει ταύτιση των δηλωθέντων στοιχείων με αυτά που προκύπτουν από τις διασταυρώσεις, η αίτηση γίνεται δεκτή και σημαίνεται αυτομάτως με την ένδειξη «Αποδεκτή».
Σε αντίθετη περίπτωση, η αίτηση δεν γίνεται δεκτή, με αναγραφή των λόγων απόρριψης αυτόματα από το σύστημα στα σχετικά πεδία της αίτησης.
Οι αιτήσεις οι οποίες, κατά την ηλεκτρονική διαδικασία συμπλήρωσής τους, έγιναν «Αποδεκτές» ή «Μη Αποδεκτές», δύνανται να τροποποιούνται από τους εξουσιοδοτημένους χρήστες του ΟΠΕΚΑ, εφόσον οι αιτούντες προσκομίζουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά εντός διμήνου από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης.
3. α. Με την οριστική υποβολή της αίτησης που έχει γίνει «Αποδεκτή», δημιουργείται στο Πληροφοριακό Σύστημα του ΟΠΕΚΑ ηλεκτρονικός φάκελος αναπηρίας με τον ΑΜΚΑ του αιτούντος και του αποδίδεται κωδικός εισόδου στο Πληροφοριακό Σύστημα του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας, μέσω του οποίου δύναται να πληροφορείται την πορεία της διαδικασίας πιστοποίησης της αναπηρίας του από τις αρμόδιες Υγειονομικές Επιτροπές ΚΕ.Π.Α., καθώς και τα αποτελέσματα αυτής.
β. Το πληροφοριακό σύστημα του ΟΠΕΚΑ διασυνδέεται με το σύστημα «Ηλεκτρονικών ραντεβού-eRDV» της εταιρείας «Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης ΑΕ» (ΗΔΙΚΑ ΑΕ) και προγραμματίζεται η επίσκεψη σε ιατρούς της επιλογής του αιτούντος, προκειμένου να καθοριστεί η διάγνωση της κύριας πάθησής του, βάσει της οποίας θα παραπεμφθεί προς κρίση στις Υγειονομικές Επιτροπές των ΚΕ.Π.Α., καθώς και των τυχόν δευτερευουσών παθήσεων από τις οποίες πάσχει ο αιτών.
γ. Με βάση τις ανωτέρω διαγνώσεις και τα αποτελέσματα των ιατρικών εξετάσεων στις οποίες υποβλήθηκε ο αιτών, ο θεράπων ιατρός της κύριας πάθησής του συμπληρώνει ηλεκτρονικά στο σύστημα της ΗΔΙΚΑ ΑΕ τον Γενικό Εισηγητικό Φάκελο Παροχών Αναπηρίας ή και τον ανά πάθηση προβλεπόμενο Ειδικό Εισηγητικό Φάκελο Παροχών Αναπηρίας. Στη συνέχεια, οριστικοποιεί τα καταχωρηθέντα στοιχεία και ο ηλεκτρονικός φάκελος αναπηρίας διαβιβάζεται στο ΚΕ.Π.Α., μέσω διασύνδεσης των δύο πληροφοριακών συστημάτων.
Εάν ο αιτών πάσχει από δευτερεύουσες παθήσεις, ο θεράπων ιατρός της κύριας πάθησης υποχρεούται να καταχωρήσει ρητά τις ιατρικές ειδικότητες των συνυπαρχουσών παθήσεων στο ειδικό πεδίο του Εισηγητικού Φακέλου αρμοδιότητάς του, ώστε ακολούθως να συμπληρωθούν ηλεκτρονικά από τους θεράποντες ιατρούς των δευτερευουσών παθήσεων οι ανάλογοι Εισηγητικοί Φάκελοι Παροχών Αναπηρίας. Στην περίπτωση αυτή, η διαδικασία ολοκληρώνεται με την οριστικοποίηση του Εισηγητικού Φακέλου από τον θεράποντα ιατρό της κύριας πάθησης, αφού προηγουμένως έχουν οριστικοποιηθεί όλοι οι επιμέρους Εισηγητικοί Φάκελοι από τους θεράποντες ιατρούς των συνυπαρχουσών παθήσεων.
δ. Ο ηλεκτρονικός φάκελος αναπηρίας του αιτούντος λαμβάνει ηλεκτρονικό αριθμό πρωτοκόλλου από το πληροφοριακό σύστημα των ΚΕ.Π.Α. και, στη συνέχεια, ο αιτών ενημερώνεται με μήνυμα κειμένου κινητής τηλεφωνίας ή ηλεκτρονικό μήνυμα για την ημέρα και ώρα που θα εμφανιστεί ενώπιον της Υγειονομικής Επιτροπής του ΚΕ.Π.Α. για την εκτίμηση της αναπηρίας του, καθώς και για την υποχρεωτική προσκόμιση στη γραμματεία του ΚΕ.Π.Α. όλων των στοιχείων του ηλεκτρονικού ιατρικού του φακέλου σε φυσική μορφή.
ε. Η Γνωστοποίηση Αποτελέσματος Πιστοποίησης Αναπηρίας εκδίδεται ηλεκτρονικά και ο αιτών ενημερώνεται με ηλεκτρονικό μήνυμα, ώστε να λάβει γνώση και να την αντλήσει, μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος του ΚΕ.Π.Α., κάνοντας χρήση του κωδικού του, δηλώνοντας ταυτόχρονα, αν αποδέχεται το σχετικό αποτέλεσμα, άλλως δύναται εντός προθεσμίας δέκα ημερολογιακών ημερών, να υποβάλει ένσταση (ηλεκτρονικά ή και στο ΚΕΠΑ) σε δευτεροβάθμια υγειονομική επιτροπή.
στ. Η διαδικασία εξέτασης της ένστασής του από δευτεροβάθμια υγειονομική επιτροπή διεκπεραιώνεται κατά τον ίδιο τρόπο με την εκτίμηση σε πρώτο βαθμό.
ζ. Το οριστικό, σε κάθε περίπτωση, αποτέλεσμα πιστοποίησης αναπηρίας του αιτούντος (πρώτου ή δεύτερου βαθμού) αποστέλλεται ηλεκτρονικά από το πληροφοριακό σύστημα του ΚΕ.Π.Α. στο αντίστοιχο σύστημα του ΟΠΕΚΑ.
4. Εάν, για την παροχή συγκεκριμένων παροχών αναπηρίας σε χρήμα, η ισχύουσα νομοθεσία δεν προβλέπει εκτίμηση του αναπήρου από τα ΚΕ.Π.Α., τα στάδια της παραγράφου 3 του παρόντος παραλείπονται.
5. Σε περιπτώσεις αδυναμίας υποβολής εισηγητικού φακέλου παροχών αναπηρίας, ο φάκελος υποβάλλεται χειρόγραφος στη γραμματεία των ΚΕΠΑ μαζί με όλα τα ιατρικά πιστοποιητικά.
6. Για αιτούντες που έχουν στην κατοχή τους γνωμάτευση υγειονομικής επιτροπής ΚΕΠΑ και δεν έχουν υποβάλει αίτηση στις αρμόδιες υπηρεσίες των δήμων, ακολουθείται η διαδικασία που περιγράφεται στις παρ. 1 και 2 και, στη συνέχεια, εξουσιοδοτημένοι υπάλληλοι του ΟΠΕΚΑ ενημερώνουν την ηλεκτρονική πλατφόρμα χορήγησης των προνοιακών παροχών σε χρήμα σε άτομα με αναπηρία του ΟΠΕΚΑ περί της έγκρισης ή μη της χορήγησης, σύμφωνα με τη γνωμάτευση της υγειονομικής επιτροπής των ΚΕΠΑ.
7. Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος, μετά τη γνωμάτευση της Υγειονομικής Επιτροπής του ΚΕ.Π.Α., δικαιούται άλλης προνοιακής αναπηρικής παροχής σε χρήμα από αυτήν που αιτήθηκε, του χορηγείται η εν λόγω παροχή, εφόσον πληροί και τις λοιπές προϋποθέσεις της παροχής αυτής, με τροποποίηση της αρχικής αίτησής του.
8. Αν απορριφθεί αίτηση για τη χορήγηση προνοιακής παροχής, δεν επιτρέπεται η υποβολή νέας αίτησης, αν δεν παρέλθει ένα έτος από την έκδοση της απόφασης του αρμόδιου προϊσταμένου του ΟΠΕΚΑ, εκτός, εάν πρόκειται για νέα πάθηση ή βλάβη ή ουσιώδη επιδείνωση της παλιάς πάθησης που έχει επέλθει ή διαπιστωθεί, μετά την απόφαση της Υγειονομικής Επιτροπής και έχει μεσολαβήσει νοσηλεία σε δημόσιο ή ιδιωτικό νοσοκομείο και αποδεικνύεται με πιστοποιητικό νοσηλείας και γνωμάτευση ιατρού, οπότε μπορεί να υποβληθεί αίτηση, πριν από την πάροδο του έτους αλλά όχι πριν από την πάροδο τριμήνου.
Β. 1. Ο ΟΠΕΚΑ, μετά την ηλεκτρονική παραλαβή του οριστικού αποτελέσματος πιστοποίησης της αναπηρίας του αιτούντος και τη διενέργεια του απαιτούμενου ελέγχου των προϋποθέσεων που πρέπει να πληρούνται στο πρόσωπό του για τη χορήγηση προνοιακής παροχής σε χρήμα, προβαίνει αρμοδίως στην έκδοση σχετικής εγκριτικής ή απορριπτικής απόφασης, η οποία κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο και τηρείται σε φυσικό αρχείο από τις υπηρεσίες του ΟΠΕΚΑ.
2. Ο έλεγχος των λοιπών προϋποθέσεων και η καταβολή των προνοιακών παροχών γίνεται µε βάση τα δηλωθέντα από τον αιτούντα στοιχεία, τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις ως προς αυτά, καθώς και τα προσκομιζόμενα δικαιολογητικά, όπου αυτά απαιτούνται.
Γ. 1. Για θέματα που δεν ρυθμίζονται με την παρούσα απόφαση, όπως η διενέργεια ελέγχων για το σύννομο των παροχών, η άσκηση ενδικοφανών προσφυγών, κληρονομικά δικαιώματα και λοιπά ζητήματα, έχουν εφαρμογή οι σχετικές διατάξεις του ν. 4520/2018, οι οποίες θα εξειδικευτούν με τον Κανονισμό Παροχών και Υπηρεσιών του ΟΠΕΚΑ της παρ. 2 του άρθρου 4 του ν. 4520/2018.
2. Η διαδικασία υποβολής αιτήσεων, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και όλες οι λοιπές λεπτομέρειες για την καταβολή του επιδόματος στεγαστικής συνδρομής και ομογενών προσφύγων, θα καθοριστούν με τον Κανονισμό Παροχών και Υπηρεσιών του ΟΠΕΚΑ της παρ. 2 του άρθρου 4 του ν. 4520/2018.