Οι απάτες με αγοραπωλησίες προϊόντων είναι το πιο συχνό διαδικτυακό έγκλημα.
Εκτός από έναν πολίτη ο οποίος θα αγοράσει από αυτοκίνητο μέχρι οτιδήποτε άλλο χρηστικό ή μη από ιστοσελίδα και… θα πάρει αέρα κοπανιστό, θύματα απατεώνων πέφτουν συχνά και έμποροι
Ρεπορτάζ: Νικολέττα Κολυβάρη
Και παρόλο που στη Μεσσηνία πέρυσι και φέτος φαίνεται να έχει μειωθεί ο αριθμός εξαπατήσεων από κυβερνοεγκληματίες (3 καταγεγραμμένα περιστατικά έχει η Αστυνομία σε τοπικό επίπεδο για πέρυσι και 2 φέτος, έναντι 8 το 2016), ο πολίτης ο οποίος έχει χάσει ένα μικρό ποσό αγοράζοντας κάτι φθηνό από άγνωστα ηλεκτρονικά καταστήματα, δύσκολα θα το καταγγείλει. Αυτό τουλάχιστον καταθέτουν μιλώντας στην “Ε” αξιωματικοί της Διεύθυνσης Αστυνομίας Μεσσηνίας, βασιζόμενοι στα στατιστικά στοιχεία, αλλά και την εμπειρία τους. Πάντως το ότι η Ελληνική Αστυνομία έχει ξεκινήσει σχετική εκστρατεία πρόληψης δεν είναι τυχαίο, μας λένε, αφού το διαδικτυακό έγκλημα μπαίνει για τα καλά στη ζωή μας, είτε με τη μορφή της πορνογραφίας ανηλίκων, είτε με καταγγελίες για ηλεκτρονικούς εκβιασμούς και περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης. Οι πολίτες λοιπόν καλούμαστε να κάνουμε έγκαιρα καταγγελία, για να μην την πατήσει και κάποιος άλλος. Σημαντικό είναι επίσης να ξέρουμε ότι δεν σβήνουμε τυχόν μηνύματα, γιατί χρειάζονται στη διερεύνηση της υπόθεσης.
ΚΥΡΙΩΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΦΥΣΗΣ ΤΑ ΚΥΒΕΡΝΟΕΓΚΛΗΜΑΤΑ
Οπως διαπιστώνουν έμπειρα στελέχη της ΕΛΑΣ και επιβεβαιώνεται και από τα καταγγελλόμενα περιστατικά σε τοπικό επίπεδο “τα κύρια εγκλήματα στον κυβερνοχώρο έχουν περισσότερο οικονομική διάσταση, παρά το ότι συνηθίζουμε να ταυτίζουμε το διαδικτυακό έγκλημα με ιστορίες σεξουαλικής παρενόχλησης και πορνογραφίας ανηλίκων”.
Είμαστε λοιπόν όλοι στο έλεος των απατεώνων ή μπορούμε με μικρά πραγματάκια και σωστή ενημέρωση να προστατεύσουμε τον εαυτό μας; Το κυβερνοέγκλημα -μας απαντούν- είναι η νέα πραγματικότητα και πρέπει οι πολίτες να μάθουμε και τι είναι και να το καταλαβαίνουμε πότε κάτι είναι ύποπτο, ώστε να προστατεύσουμε τον τραπεζικό μας λογαριασμό και την ιδιωτικότητά μας. Και επειδή όπως προαναφέρθηκε οι περιπτώσεις απάτης είναι και οι πιο συχνές, θα πρέπει ο καθένας να είναι προσεκτικός τόσο με τις μικροαγορές και τις διάφορες κρατήσεις (όπως κρατήσεις δωματίων για τις διακοπές του) που κάνει στο Ιντερνετ, αλλά και οποιαδήποτε άλλη χρηματική συναλλαγή. Ειδικά, οι επαγγελματίες θα πρέπει να ελέγχουν τη φερεγγυότητα του αγοραστή ο οποίος θα παρουσιαστεί από το πουθενά και να μην πείθονται με ψευτοαποδείξεις τράπεζας στο e-mail τους ότι πληρώθηκαν οι παραγγελίες, αφού εύκολα ένας απατεώνας μπορεί να πλαστογραφήσει και να στείλει.
ΛΙΓΟΣΤΕΨΑΝ ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΟΑΠΑΤΕΣ ΣΤΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ
Σύμφωνα πάντως με τα στοιχεία της Διεύθυνσης Αστυνομίας Μεσσηνίας σε επίπεδο νομού φαίνεται ότι οι διαδικτυακές απάτες είναι περιορισμένες, και όλο και περισσότερος κόσμος μαθαίνει να είναι πιο προσεκτικός με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές του. Οπως καταθέτουν από την εμπειρία τους αξιωματικοί της Διεύθυνσης πριν δύο – τρία χρόνια πολύς κόσμος ήταν ανενημέρωτος, ενώ και οι καταγγελίες που υπάρχουν αφορούν κυρίως αγοραπωλησίες οχημάτων (και γενικότερα αγοραπωλησίες) από σχετικές ιστοσελίδες, όπως και εμπορευμάτων –καθώς η Ασφάλεια Καλαμάτας έχει διαχειριστεί και ανάλογες υποθέσεις οι οποίες αφορούν εμπορικές συναλλαγές. Σε επίπεδο νομού, άλλωστε, οι καταγγελίες από πολίτες θα πρέπει να απευθύνονται στην Υποδιεύθυνση Ασφαλείας Καλαμάτας, που διαθέτει εκπαιδευμένο αστυνομικό προσωπικό. Κι αν είναι κάτι το οποίο θα χρειαστεί περαιτέρω διερεύνηση και πιο εξειδικευμένες μεθόδους, ο εισαγγελέας μπορεί να το παραπέμψει στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, εφόσον βέβαια ξεφεύγει από την τεχνογνωσία του προσωπικού της τοπικής υπηρεσίας Ασφαλείας.
Οι περιπτώσεις οι οποίες έχουν καταγραφεί στη Μεσσηνία από το 2016 έως σήμερα είναι οι εξής:
ΤΡΕΧΟΝ ΕΤΟΣ
Δύο περιπτώσεις: α) αγορά κινητών τηλεφώνων, με την καταβολή χρηματικού ποσού, που ποτέ δεν έλαβαν οι αγοραστές (εξιχνιάστηκε), β) χρηματικές συναλλαγές (κωδικοί χρεωστικής κάρτας), παραμένει ανεξιχνίαστη.
ΕΤΟΣ 2017
Τρεις περιπτώσεις: α) αγορά µοτοσυκλέτας μέσω ιστοσελίδας, με την καταβολή χρηματικού ποσού, αλλά ο αγοραστής ποτέ δεν την παρέλαβε (εξιχνιάστηκε), β) αγορά κινητού τηλεφώνου µέσω ιστοσελίδας, με την καταβολή χρηματικού ποσού, το οποίο δεν παρελήφθη ποτέ από τον αγοραστή (ανεξιχνίαστη), γ) αγορά αλκοολούχων ποτών, με την αποστολή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου πλαστής απόδειξης μεταφοράς χρηματικού ποσού σε λογαριασμό.
ΕΤΟΣ 2016
Οκτώ περιπτώσεις: α) αγορά κινητού τηλεφώνου μέσω ιστοσελίδας, με την καταβολή χρηματικού ποσού, το οποίο δεν έφτασε ποτέ στα χέρια του αγοραστή (ανεξιχνίαστη), β) αγορά Ι.Χ. φορτηγού μέσω ιστοσελίδας, με την καταβολή χρηματικού ποσού, το οποίο δεν παρέλαβε ποτέ ο αγοραστής (εξιχνιάστηκε), γ) αγορά κλαρκ μέσω ιστοσελίδας, με την καταβολή χρηματικού ποσού (εξιχνιάστηκε), δ) αγορά τροχόσπιτου μέσω ιστοσελίδας, με την καταβολή χρηματικού ποσού (εξιχνιάστηκε), ε) αγορά τρακτέρ μέσω ιστοσελίδας, με την καταβολή χρηματικού ποσού (ανεξιχνίαστη), στ) αγορά τετραξονικού φορτηγού μέσω ιστοσελίδας, με την καταβολή χρηματικού ποσού (εξιχνιάστηκε), ζ) αγορά μοτοσυκλέτας μέσω ιστοσελίδας, με την αποστολή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου πλαστής απόδειξης μεταφοράς χρηματικού ποσού σε λογαριασμό (ανεξιχνίαστη), η) αγορά ραδιο-cd μέσω ιστοσελίδας, με την αποστολή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου πλαστής απόδειξης µεταφοράς χρηματικού ποσού σε λογαριασμό (ανεξιχνίαστη).
ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ
Οι αξιωματικοί της Διεύθυνσης Αστυνομίας Μεσσηνίας με τους οποίους μιλήσαμε συμβουλεύουν ο αγοραστής “να βλέπει το αντικείμενο και να το παραλαμβάνει ο ίδιος”. Επίσης, συνιστούν οι αγορές μας να γίνονται με προπληρωμένες κάρτες, ώστε και κάτι να γίνει το ποσό που θα χαθεί να είναι περιορισμένο, καθώς και να κάνουμε αγορές από αναγνωρισμένα sites και οι επαγγελματίες ή και ιδιώτες “να μην πείθονται με την επίδειξη οποιουδήποτε εγγράφου, είτε αγοράζουν, είτε πουλάνε”. Ειδικότερα για τους επαγγελματίες οι αξιωματικοί της Διεύθυνσης Μεσσηνίας συμβουλεύουν να μην εμπιστεύονται εύκολα έναν άγνωστο ο οποίος συστήνεται ως έμπορος ή επιχειρηματίας και να συγκεντρώνουν περισσότερες πληροφορίες για “οτιδήποτε ξεφεύγει από το συνήθη κύκλο συναλλαγών τους –σε αυτές τις περιπτώσεις ο επιχειρηματίας θα πρέπει να ρωτήσει και να πιστοποιήσει ότι ο συνομιλητής του είναι υπαρκτό πρόσωπο και αξιόπιστος στις συναλλαγές του”. Αλλωστε και ο δράστης ενός τέτοιου εγκλήματος να βρεθεί έχει διαπιστωθεί στην πράξη ότι δύσκολα βρίσκονται και τα χρήματα ή τα προϊόντα, οπότε θέλει προσοχή και έρευνα.
Η ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ:
Οι πολίτες μπορούν επίσης να επικοινωνούν με τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, στον 5ψήφιο τηλεφωνικό αριθμό 11188, μέσω e-mail στο ccu@cybercrimeunit.gov.gr και μέσω της εφαρμογής (iOS-Αndroid) CYBERKID. Συστήνει μάλιστα στους χρήστες του Διαδικτύου που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν ηλεκτρονικές συναλλαγές, τα ακόλουθα:
– Σε περιπτώσεις άγνωστων ηλεκτρονικών καταστημάτων, πριν την καταχώριση παραγγελίας και την ολοκλήρωση της συναλλαγής, να πραγματοποιείτε διαδικτυακές έρευνες των καταστημάτων, προκειμένου να βρείτε τυχόν αξιολογικά σχόλια πελατών (θετικά ή αρνητικά σχόλια) και κριτικές από έτερους χρήστες Διαδικτύου.
– Να προτιμάται η πληρωμή μέσω πύλης ηλεκτρονικών πληρωμών, εφόσον υπάρχει διαθέσιμη, ώστε να μην εισάγετε απευθείας τα δεδομένα χρεωστικών – πιστωτικών καρτών.
– Να διαβάζετε προσεκτικά τους όρους και προϋποθέσεις χρήσης των ιστοσελίδων καθώς και την πολιτική επιστροφής προϊόντων ή χρημάτων και να εξετάζετε εάν υφίσταται δικαίωμα υπαναχώρησης.
– Να μην εισάγετε ποτέ στοιχεία πιστωτικών καρτών ή ηλεκτρονικής τραπεζικής σε ιστοσελίδες, που δρομολογούνται μέσω υπερσυνδέσμων (hyperlinks) και περιέχονται σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
– Να επιδεικνύετε μεγάλη προσοχή σε προσφορές που εμφανίζονται στην ανεπιθύμητη αλληλογραφία.
– Βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιείτε ασφαλείς σελίδες στο Διαδίκτυο όταν καταχωρίζετε προσωπικές ή οικονομικής φύσεως πληροφορίες ή πραγματοποιείτε αγορές από ηλεκτρονικά καταστήματα. Ασφαλείς είναι οι σελίδες με ηλεκτρονική διεύθυνση που ξεκινά με https αντί http.