Προς Τούς ευσεβείς χριστιανούς Της Ιεράς Μητροπόλεώς μας
Θέμα: «Περί της ορθόδοξης τελέσεως του Μυστηρίου του βαπτίσματος»
Χριστιανοί μου αγαπητοί,
Παρακολουθώ τον τελευταίο καιρό με πολλή αγωνία διάφορα γεγονότα περίεργα, πρωτάκουστα, νεοφανή και τελείως αντίθετα με τις ελληνορθόδοξες παραδόσεις μας.
Μερικά από αυτά που γίνονται στην Ελλάδα μας έρχονται απ’έξω και επαναλαμβάνονται στην αθάνατη Χώρα μας και μοιάζουν κακόγουστα.
Άλλα είναι «παραγωγής» εγχώριας και αποδεικνύουν ότι οι νεοέλληνες άρχισαν να κλωτσούν τις παραδόσεις τους, να προσβάλλουν τη χριστιανική ιδιότητά τους και να διασύρουν τον τόπο μας και την ιστορία του.
Έγραφε κάποιος κοινωνιολόγος, γνήσιος έλληνας και συνειδητός χριστιανός, ότι ποτέ δε φανταζόταν ότι στην Ελλάδα θα γίνονταν αυτά που ούτε στις χώρες χωρίς ιστορία και πολιτισμό γίνονται.
Συγκεκριμένα περιστατικά με αναγκάζουν ν’ απευθυνθώ στους χριστιανούς μας και, αφού υπογραμμμίσω την απρέπεια αυτών των περιπτώσεων και να παρακαλέσω όλους σας, μεγάλους και μικρούς, άνδρες και γυναίκες, να σεβαστούμε την παράδοσή μας, να δείξουμε ευλάβεια σε όσα η Εκκλησία μας, για αιώνες μας διέσωσε και τίποτε από αυτά που κράτησαν οι πρόγονοί μας να μην περιφρονήσουμε.
«Στήκετε και κρατείτε τας παραδόσεις» μας προτρέπει ο Απόστολος Παύλος και οι άνθρωποι του πνεύματος μας συμβουλεύουν ότι «λαός που λησμονεί την παράδοσή του και την ιστορία του είναι καταδικασμένος να εξαφανισθεί».
α. Ζητούν κάποιοι γονείς «κουλτουριάρηδες» να βαπτίσουν τα παιδιά τους, όχι στον ιερό Ναό της ενορίας τους, αλλά στη θάλασσα. Είναι, μου λέγουν ή μου γράφουν, πολύ όμορφα εκεί και έχει το Μυστήριο μια απλότητα. Δεν μπορώ να εννοήσω ποιά είναι η απλότητα και που βλέπουν την ομορφιά. Υπάρχει τίποτε πιο ωραίο από τον ιερό χώρο του Ναού; Οι χριστιανοί μας έχουν δεθεί με τον Ναό. Εκεί βαπτίζονται, εκεί στεφανώνονται και από εκεί παίρνουν τη Μακαρία Οδό.
Η ιερότητα του χώρου, ο διάκοσμος του Ναού με τις διδακτικές αγιογραφίες ή με τις ιερές εικόνες δημιουργούν την κατάλληλη ατμόσφαιρα για επικοινωνία με τον Θεό. Το κάθε Μυστήριο, που είναι αγιαστική πράξη, συνδέεται και εκφράζεται με την προσευχή όχι μόνο των αμέσως ενδιαφερομένων, αλλά και των συγγενών και των προσκεκλημένων.
Ευρισκόμαστε μέσα στον Ναό και πολλές φορές το μυαλό μας τρέχει στα βιοτικά και τα κοσμικά, ώστε να χρειάζεται ο λειτουργός να μας ανακαλέσει με την υμνολογική συμβουλή «πάσαν την βιοτικήν αποθώμεθα μέριμναν». Μπορείτε να σκεφθείτε να τελείται το Μυστήριο έξω, στην ύπαιθρο ή στην παραλία;
Η επιφοίτηση του αγίου Πνεύματος δεν έγινε στα κτήματα ή στην αγορά, αλλά σε συγκεκριμένο προσευχητικό τόπο, όπου έγινε το πρώτο Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας από τον ίδιο τον Κύριό μας.
Έτσι μας δίδαξε η Εκκλησία δυό χιλιάδες χρόνια από τότε. Γιατί θέλουμε σήμερα ν’αλλάξουμε μία καταξιωμένη παράδοση;
Στο διάστημα αυτών των αιώνων έχουμε βαπτίσεις σε ποταμούς και θάλασσες, αλλά αυτά τα γεγονότα τα υπαγόρευσε μια ανάγκη. Η Εκκλησία, κατ’ οικονομίαν, τα εδέχθη, αλλά αποτελούν μια εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα.
Ποιά ανάγκη υπαγορεύει σήμερα να γίνει το βάπτισμα στη θάλασσα; Τουλάχιστον εκείνοι που το ζητούν ουδέποτε διατύπωσαν έναν λόγο σοβαρό, πνευματικό, πρακτικό, για να το αξιολογήσουμε
Ο λόγος που υπαγορεύει την παράκληση μερικών, που γίνεται ενοχλητική απαίτηση, είναι ένας και μόνος. Να κάνουν αυτοί κάτι που δεν κάνουν οι άλλοι. Να δείξουν ότι αυτοί δε μοιάζουν με τους πολλούς. Ότι δε δέχονται τις δεσμεύσεις του παρελθόντος. Ότι αυτοί έχουν ένα σύγχρονο, προοδευτικό πνεύμα, που ικανοποιεί τους ιδίους και γι’αυτό θέλουν να το επιβάλουν και στους άλλους.
Βέβαια προστίθενται κοντά σ’αυτές τις αιτίες και η πρόφαση, ότι το κοσμικό Κέντρο που θα γίνει η δεξίωση είναι στην παραλία και προπάντων οι φωτογράφοι δε θα δυσκολεύονται ν’απαθανατίσουν τις διάφορες σκηνές του Μυστηρίου.
Αλλά, παιδιά μου, εκεί φθάσαμε, να προσπαθούμε ν’ αλλάξουμε την ορθόδοξη παράδοσή μας με λόγους και αιτίες που ικανοποιούν τον εγωισμό μας και γελοιοποιούν την ιερότητα του Μυστηρίου και το αποιεροποιούν σε τελευταία ανάλυση;
β. Τα τελευταία χρόνια κερδίζει έδαφος και μία άλλη αξιοκατάκριτη απαίτηση μερικών ελαχίστων, μέχρι αυτή τη στιγμή, αλλά οι στατιστικές δείχνουν ότι θα έχουμε αύξηση συν τω χρόνω.
Θέλουν την ημέρα που θα κάνουν τον γάμο τους, την ίδια ημέρα να βαπτίσουν και το παιδί που απέκτησαν, γιατί εν τω μεταξύ είχαν συνάψει γάμο πολιτικό.
Παλαιότερα εθεωρείτο μεγάλη εντροπή πριν από τον θρησκευτικό γάμο να αποκτήσουν παιδί. Έλεγαν μάλιστα ειρωνικά και εμπαικτικά «άντε και στο γάμο σου βαπτίσια».
Και ο εχθρός της ψυχής μας, ο οποίος ποτέ δε θέλει το καλό, υπαγορεύει χίλιες δικαιολογίες, ώστε να παρακινήσει τους ανθρώπους να διαπράξουν το μεγάλο λάθος, να κάνουν γάμο πολιτικό, για να επακολουθήσουν αναρίθμητες άλλες παραβάσεις του ηθικού και ευαγγελικού νόμου.
Άλλοτε, όταν αμάρτανε ο άνθρωπος, είχε τύψεις στη συνείδησή του, πονούσε ψυχικά, ολόκληρος ο ψυχοσωματικός του κόσμος δεν είχε ηρεμία «ουκ έστιν ειρήνη εν τοις οστέοις μου από προσώπου των αμαρτιών μου» έγραφε ο εμπνευσμένος προφήτης Δαβίδ.
Σήμερα αμαρτάνει ο άνθρωπος και δε νοιάζεται για τη θεραπεία της ψυχής του. Δεν καταβάλλει καμία μέριμνα για την κάθαρσή του. Καί όχι μόνο αυτό.
Αμαρτάνει εν γνώσει του και δημοσίως, χωρίς να εντρέπεται, χωρίς ν’αναστατώνεται, χωρίς να χάνει τον ύπνο του, έτσι τουλάχιστον διαδίδει στο περιβάλλον του.
Κάνει, όμως, και κάτι ακόμη χειρότερο, απαιτεί να του πούν οι άλλοι και μπράβο, να τον επαινέσουν και να τον χειροκροτήσουν. Αυτός που έκανε πολιτικό γάμο, εάν είναι ορθόδοξος χριστιανός, έκανε ένα μεγάλο λάθος και οφείλει να το διορθώσει. Οφείλει να επισκεφθεί τον πνευματικό του και ν’ ακούσει τη διακριτική συμβουλή του, να κάνει αυτό που διδάσκει η Εκκλησία για το δικό του καλό. Να τελέσει τον θρησκευτικό γάμο χωρίς αναβολή και καθυστέρηση. Καί αν απέκτησε παιδί από τον πολιτικό γάμο, οφείλει να το βαπτίσει έγκαιρα, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες του.
Η δικαιολογία, ότι είναι πολυέξοδα τα Μυστήρια και γι’αυτό θα γίνουν ο γάμος και το βάπτισμα μαζί είναι «προφάσεις εν αμαρτίαις».
Η Εκκλησία ποτέ δε συμφώνησε με πολυέξοδες κοσμικές εμφανίσεις και εκδηλώσεις. Ποτέ δεν πρέπει να κολακεύει τις φιλοδοξίες των ανθρώπων. Πάντα πρέπει να προβάλλει την ορθόδοξη πνευματικότητα και να συμβάλλει στο πλησίασμα του ανθρώπου με την πηγή της χάριτος, που είναι ο Χριστός.
Όπου δεν πρόσεξε αυτό το θέμα άθελά της έγινε συνένοχος με τους παραβάτες του νόμου του Θεού και ζημίωσε τους χριστιανούς της. Γι’αυτό άλλωστε γράφεται και αυτή η Επιστολή, για να προλάβουμε ο,τι είναι δυνατό να περισώσουμε.
Χριστιανοί μου αγαπητοί,
Κάνω μια θερμή έκκληση σε όλους σας.
Να σεβαστείτε τη δισχιλιόχρονη παράδοση της Εκκλησίας μας. Να σεβαστείτε τους γονείς και συγγενείς σας, που υιοθετούν καταστάσεις εξ ανάγκης και με πόνο ψυχικό. Δεν πρέπει να σας καθυστερήσω περισσότερο, για να σας πω πόσα δάκρυα έχυσαν γονείς εξαιτίας τέτοιων καταστάσεων και πόσο ντροπιασμένοι ένοιωσαν, διότι στη δική τους οικογένεια συνέβη κάτι τέτοιο ξαφνικά και αντίθετο με τις αρχές τους.
Σας ικετεύω, όσοι κάματε πολιτικό γάμο να τακτοποιηθείτε με τον πνευματικό σας και να διορθώσετε το λάθος.
Όσοι αποκτήσατε παιδί εκ του πολιτικού γάμου να το βαπτίσετε χωρίς αναβολή και όχι την ημέρα του θρησκευτικού γάμου σας. Το ένα λάθος δε διορθώνει το άλλο.
Ζω με την ελπίδα, ότι θ’ ακούσετε τη γεμάτη αγωνία φωνή του πνευματικού σας πατέρα και θα εφαρμόσετε τη συμβουλή του.
Η προσευχή μου θα είναι ολόθερμη, ώστε να καρποφορήσει ο λόγος μου.
Ευχέτης προς τον Κύριο
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ο ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΠΑΡΤΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ