«Γέλα, αγκάλιασε κάποιον και βγες να σε δει λίγο ο ήλιος». Είναι ίσως η πιο συχνή συμβουλή τις μέρες που είσαι κακοδιάθετος/η αλλά και η κατάληξη κάθε συζήτησης που αφορά τις ορμόνες.
Και παρότι στα social media μπορείς να βρεις εκατοντάδες λίστες απλών βημάτων μιας ισορροπημένης ρουτίνας, πρόσφατα προστέθηκε ακόμη ένας όρος για την αντιμετώπιση του καθημερινού άγχους. Αυτός του «hormone hacking» (χακάρισμα ορμονών).
Πρόκειται για τη δυνατότητα που έχουμε να αλλάξουμε δραστικά το πώς νιώθουμε αλλά και το πώς αντιδρούμε στα διάφορα σενάρια της ζωής μας. Τι ισχύει, όμως, στην πραγματικότητα για αυτό που αποκαλούμε «ορμόνες ευτυχίας»; Μπορούμε να επηρεάσουμε τη διάθεσή μας και αν ναι, σε τι βαθμό;
Η γιατρός Margarita Kitova-John αλλά και η θεραπεύτρια και συγγραφέας Marisa Peer, εξηγούν στο βρετανικό Zoella ποιες είναι αυτές οι ορμόνες και πώς μπορούμε να βοηθήσουμε στην παραγωγή τους.
Πώς λειτουργούν οι ορμόνες;
«Είναι ουσιαστικά χημικοί αγγελιαφόροι στο σώμα» αναφέρει η Dr. Margarita για τις ορμόνες, εξηγώντας ότι μπορούν να επηρεάσουν με διάφορους τρόπους, όχι μόνο τα όργανά μας, αλλά και τη διάθεση, τον μεταβολισμό μας, ακόμη και τις σεξουαλικές λειτουργίες. «Ακόμη και μια μικρή ποσότητα ορμονών μπορεί να προκαλέσει μεγάλη αντίδραση στα κύτταρα όλου του σώματος» συμπληρώνει, αναφέροντας ως παράδειγμα τη σημασία της ινσουλίνης στην πεπτική διαδικασία, και όχι μόνο.
Μπορώ να τις επηρεάσω;
Το να ελέγξει κανείς πλήρως τις ορμόνες του δεν είναι εφικτό. Ωστόσο, όπως σημειώνει η ίδια, συγκεκριμένες επιλογές που έχουν να κάνουν με τον τρόπο ζωής μπορούν να τις επηρεάσουν σημαντικά.
Έτσι, μια διατροφή υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες και χαμηλότερης σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες είναι ευεργετική για την μείωση της ινσουλίνης. Παράλληλα, όταν η κορτιζόλη και η αδρεναλίνη βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα λόγω στρες, τότε ο διαλογισμός, οι βαθιές αναπνοές αλλά και το γέλιο μπορούν να λειτουργήσουν κατευναστικά. Πρόκειται για συμπτώματα που συναντώνται συχνά, λόγω και της έντονα πιεστικής καθημερινότητας που βιώνουν οι σύγχρονες κοινωνίες.
Αυτό που θα πρέπει να θυμάται κανείς, είναι ότι οι διάφορες ορμόνες αλληλοεπιδρούν, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η μεμονωμένη ρύθμιση κάποιας.
Υπάρχουν «ορμόνες ευτυχίας»;
Συνηθίζεται μια ομάδα ορμονών να αναφέρονται ως «ορμόνες ευτυχίας», λόγω των ευχάριστων συναισθημάτων με τα οποία συνδέονται. Κάποιες από αυτές, σύμφωνα με την συγγραφέα Marisa Peer, είναι οι εξής:
Ντοπαμίνη: Σχετίζεται με το αίσθημα του κινήτρου κι επηρεάζει –μεταξύ άλλων– το πώς ανταποκρινόμαστε στο στρες και τον πόνο.
Ωκυτοκίνη: Χαρακτηρίζεται και ως ορμόνη της ηρεμίας, της αγάπης. Η συγκεκριμένη ορμόνη εκκρίνεται κάθε φορά που έχουμε κάποια σωματική επαφή, ενισχύει το αίσθημα εμπιστοσύνης, βοηθάει στην καταπολέμηση του στρες ενώ συνδέεται με τον τοκετό και τον θηλασμό.
Σεροτονίνη: Πέραν της γνωστής συμβολής της στην ποιότητα του ύπνου, η σεροτονίνη επηρεάζει τη διάθεση, την πέψη αλλά και την ικανότητα εκπαίδευσης. Όταν βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα, είναι πιο έντονα τα αισθήματα της κόπωσης αλλά και της θλίψης.
Ενδορφίνες: Βοηθούν στην τόνωση της ευτυχίας και την αντιμετώπιση του στρες. Η μείωση της παραγωγής τους συνδέεται και με την κατάθλιψη.
Σύμφωνα με την θεραπεύτρια, όπως και σε καθετί άλλο, θα πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία για να προσεγγιστεί ένας πιο υγιής τρόπος ζωής.
Όσα μπορείς να κάνεις στην καθημερινότητά σου
Με οδηγό τα όσα αναφέρθηκαν, μπορείς να ενσωματώσεις κάποιες δραστηριότητες στην καθημερινότητά σου, που θα σε βοηθήσουν να δημιουργήσεις νέες συνήθειες στη ζωή σου.
Μια από αυτές είναι η άθληση και ειδικότερα η αερόβια άσκηση στον καθαρό αέρα. Η σωστή πρόσληψη τροφής (όπως ξηρούς καρπούς, λευκό κρέας, φρέσκα φρούτα και λαχανικά) αλλά το σταθερό πρόγραμμα ύπνου αποτελούν ακόμη δύο σημαντικούς παράγοντες σταθεροποίησης της καθημερινότητάς σου. Το σεξ και το γέλιο θα ενισχύσουν την ωκυτοκίνη σου και θα μειώσουν τις ορμόνες του στρες. Ωκυτοκίνη εκκρίνεται και όταν ασχολείσαι με το κατοικίδιό σου ή το χαϊδεύεις, ενώ ένα μασάζ θα σου προσέφερε χαλάρωση και ανακούφιση λόγω ωκυτοκίνης κι ενδορφινών.
Αυτό, βεβαίως, που αποτελεί αρχή κάθε πρακτικής και συνήθειας είναι η συμβουλή του προσωπικού σου γιατρού.
SKAI