Χαρακτηριστικό γνώρισμα του κεφαλαιοκρατικού συστήματος είναι η συγκέντρωση και η συγκεντροποίηση του κεφαλαίου, με αποκλειστικό σκοπό τη μεγέθυνσή του.
Κι επειδή το Εμπόριο αποτελεί σημαντικό κλάδο της οικονομίας, διευρύνεται συνεχώς κατά τα τελευταία χρόνια η οικονομική κυριαρχία των εμπορικών αλυσίδων και των πολυκαταστημάτων
Στα πλαίσια αυτά εντάσσεται και η δημιουργία των Κέντρων Εμπορίου (MALL), τα οποία προσφέρουν στους πάντες τα πάντα, σε καθεστώς άνισου και πολλές φορές αθέμιτου ανταγωνισμού με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τις οποίες (με σύμμαχο τις εφαρμοζόμενες κυβερνητικές πολιτικές) εξουθενώνουν και συντρίβουν, με διαρκή και μόνιμο στόχο τη συνεχή διεύρυνση της οικονομικής κυριαρχίας των εμπορικών αλυσίδων και των πολυκαταστημάτων, δηλαδή του κεφαλαίου.
Προκειμένου το καπιταλιστικό σύστημα να προλάβει ή να καταστείλει τις αντιδράσεις των μικρομεσαίων και των αυτοαπασχολούμενων, για να τους αποπροσανατολίσει και να μη βλέπουν τις πολιτικές αιτίες για την κρίση στον κλάδο τους, τους ρίχνει κατά διαστήματα ψίχουλα που περισσεύουν από το φαγοπότι των μεγάλων του κλάδου. Ένα απ’ αυτά τα δολώματα είναι και τα «περίφημα» και πολυδιαφημισμένα «Ανοιχτά Κέντρα Εμπορίου» (OPEN MALL) , μια δράση που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από εθνικούς πόρους.
Το κυρίαρχο και θεμελιακό ερώτημα είναι: Η αιτία της βαθιάς κρίσης της μικρομεσαίας επιχείρησης και των αυτοαπασχολούμενων είναι το ότι δεν έχουν ομοιόμορφα βαμμένες προσόψεις και τέντες, ταμπέλες ενιαίας κατασκευής, τα πεζοδρόμια δεν είναι στρωμένα με κυβόλιθους , δεν υπάρχουν «έξυπνα» παγκάκια και «έξυπνοι» κάδοι κλπ , κλπ, ή η αιτία της κρίσης είναι η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων που στηρίζουν το μεγάλο κεφάλαιο και τις μεγάλες επιχειρήσεις σε συνθήκες νέας κρίσης και οξυμμένου διεθνούς ανταγωνισμού, ενώ τις μικρότερες τις αντιμετωπίζουν ως διαρθρωτικό πρόβλημα και μόνο από τη σκοπιά της κοινωνικής συνοχής;
Μέσα στα «Ωσαννά» και στα «Ευλογημένος ο ερχόμενος» που αναπέμπονται για τα Open Mall υπάρχουν ανά την Ελλάδα εμπορικοί σύλλογοι και αυτοδιοικητικοί παράγοντες που έχουν πολιτική άποψη:
Ο Εμπορικός Σύλλογος Ιωαννίνων, π.χ., έλαβε αρνητική απόφαση για συμμετοχή στο πρόγραμμα για τα ανοιχτά κέντρα εμπορίου (open mall) , σε συνεργασία με το Δήμο, αντιτιθέμενος επί της αρχής σε έννοιες όπως ανταγωνιστικότητα, προσέλκυση νέων επενδύσεων κτλ. και θεωρώντας πως το ανοιχτό κέντρου εμπορίου θα λειτουργήσει ως «πολιορκητικός κριός» για προωθητικές ενέργειες και νεοφιλελεύθερες πρακτικές στην αγορά της πόλης. Η πρόεδρος του Συλλόγου Αθηνά Σπύρου, δήλωσε μεταξύ άλλων (2018):
«Δε μπορούμε να πούμε στους συναδέλφους μας να μη συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, οφείλουμε όμως να τους ενημερώσουμε και κατά δεύτερον να τους πούμε ότι δεν είναι για τους ίδιους, αυτά τα προγράμματα. Μας χρησιμοποιούν εμάς τους αυτοαπασχολούμενους και μικρούς εμπόρους, ώστε να μην αντιδράσουμε στις μεγάλες επιχειρήσεις που απαιτούν τα πάντα κόντρα στις ανάγκες τους. Θέλουν να τους βάλουν στο λούκι».
Ο Αλέκος Καζάζης, αντιπρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Ιωαννίνων, από την πλευρά του, τόνισε:
«Εμείς αυτό που λέμε είναι ότι δε θέλουμε να διαμορφωθούν διαδικασίες αθέμιτου ανταγωνισμού των μεγάλων ενάντια στα συμφέροντα των μικρών». Εξήγησε πως τα ενοίκια στις περιοχές ενδιαφέροντος του openmall θα ανέβουν, όσοι δεν ανταποκριθούν στα υψηλά ενοίκια θα οδηγηθούν στο κλείσιμο.
Στο Ηράκλειο της Κρήτης η δημοτική παράταξη Λαϊκή Συσπείρωση κατέθεσε την παρακάτω θέση κατά την συζήτηση του θέματος του Ανοιχτού Κέντρου Εμπορίου (31-10-2018):
«Στο ζήτημα του «ανοικτού εμπορικού κέντρου» (open mall) η «Λαϊκή Συσπείρωση» αποκάλυψε την κοροϊδία που στήνεται στις πλάτες των αυτοαπασχολούμενων εμπόρων αλλά και των εμποροϋπαλλήλων. Πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα που (όπως όλα τα παρόμοια) οδηγεί στην πλήρη απελευθέρωση ωραρίων, στην εξάλειψη των όποιων δικαιωμάτων έχουν απομείνει στους εργαζόμενους, στην εξόντωση των αυτοαπασχολούμενων για να ωφεληθούν τελικά μόνο οι πολυεθνικές και τα μεγαθήρια του λιανικού εμπορίου.
Με το τυράκι των 1.500-2.000€ που το πρόγραμμα θα δώσει σε όποιον ενταχθεί σε αυτό, για να αλλάξει την πρόσοψη και να καλύψει το κόστος εκδηλώσεων που θα γίνονται στην περιοχή τους, καλλιεργούν τις αυταπάτες πως θα ορθοποδήσουν, την ώρα που κεντρικό κράτος και τοπική διοίκηση, τους λεηλατούν το εισόδημα με βαριά φορολογία, τέλη, κατασχέσεις λογαριασμών, μπλοκάρισμα ΑΦΜ λόγω χρεών και πλήθος άλλων μέτρων.
(…) Ποιος αυτοαπασχολούμενος ή υπάλληλος του θα αντέξει να είναι όλη μέρα στο μαγαζί του αλλά και να διανυκτερεύει ενίοτε; (βλέπε ωράρια λάστιχο, κατάργηση Κυριακής αργίας, λευκές νύχτες, μαύρες Παρασκευές, τις εκδηλώσεις που προβλέπονται κτλ).
Ποιος δεν έχει καταλάβει ακόμη ότι δεν είναι οι προσόψεις των καταστημάτων, τα ωράρια και η Κυριακή αργία η αιτία που δεν ψωνίζει ο λαός μας αλλά η τραγική οικονομική κατάσταση στην οποία τον έχει φέρει η φιλομονοπωλιακή, αντεργατική πολιτική όλων των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων;
Στο ποια συμφέροντα εξυπηρετεί η δημοτική αρχή αλλά και οι πλειοψηφίες του εμπορικού συλλόγου και του επιμελητηρίου που συμφώνησαν σε αυτό το φιάσκο, ας το απαντήσει ο καθένας.»
Οι εργαζόμενοι, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, που είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, με σκέψη πολιτική και παραβλέποντας τα χρυσόχαρτα με τα οποία τυλίγει κάθε φορά το κεφάλαιο τα «δώρα» του, οφείλουν να ριζοσπαστικοποιηθούν και να κατανοήσουν πως μέσα στο πλαίσιο του καπιταλισμού δεν θα λύσουν ποτέ τα πολλά και μεγάλα προβλήματά τους.
Σπάρτη 13-10-2021
Βαγγέλης Μητράκος