Οι αιρετοί έρχονται και παρέρχονται . Τα έργα τους μένουν , διαμορφώνουν το μέλλον της πόλης (καλό ή κακό) κι επηρεάζουν τη ζωή των πολιτών (θετικά ή αρνητικά) .
Οι πολίτες έχουν θεσμικά κατοχυρωμένο δικαίωμα και υποχρέωση να τοποθετούνται δημοσίως και να εκφράζουν ελεύθερα γνώμη και άποψη για ό,τι αφορά τη ζωή και την πόλη τους . Το «δεν δικαιούσθε δια να ομιλείτε» αφορά άλλες , αλήστου μνήμης, εποχές και , πάντως , οι χαρακτηρισμοί και οι λοιδορίες δείχνουν έλλειψη ψυχραιμίας και αβεβαιότητα .
Το μεγάλο θέμα που έχει ανοίξει , εκ των πραγμάτων , για το κέντρο της πόλης , είναι:
-Ανάπλαση με Πεζοδρόμηση ή Ανάπλαση χωρίς Πεζοδρόμηση ;
-Να διατηρηθούν οι νησίδες με τους φοίνικες ή να ξηλωθούν ;
Ο σπαρτιατικός λαός στις δημοτικές εκλογές του 2014 εξέφρασε τη ξεκάθαρη βούλησή του για πεζοδρόμηση του κέντρου (Παλαιολόγου και Λυκούργου) υπερψηφίζοντας το συνδυασμό που είχε εντάξει το έργο στο προεκλογικό του πρόγραμμα . Σε εκτέλεση της λαϊκής εντολής η τότε δημοτική αρχή προχώρησε το 2016 στη «Μελέτη Βλαστού» , η οποία , αφού παρουσιάστηκε στο δημοτικό συμβούλιο , τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση αλλά στη συνέχεια αποσύρθηκε (!!!) και μπήκε στα συρτάρια από την ίδια δημοτική αρχή , ή οποία ανέθεσε άλλη μελέτη που ΔΕΝ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕ πεζοδρόμηση του κέντρου αλλά απλή ανάπλαση .
Επομένως , αυτό που εγκρίθηκε προχθές από το δημοτικό συμβούλιο ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ εκείνο που επέλεξε και θέλει ο σπαρτιατικός λαός , εκείνο που πραγματικά έχει ανάγκη το κέντρο της πόλης , δηλαδή «ΠΕΖΟΔΡΟΜΗΣΗ με ανάπλαση στην Παλαιολόγου και στη Λυκούργου» όπως προέβλεπε η αρχική μελέτη .
Η «ανάπλαση» χωρίς πεζοδρόμηση που επέλεξε το δημοτικό συμβούλιο διατηρεί την κυκλοφορία αυτοκινήτων , συγκλίνοντας τα δύο ρεύματα της Παλαιολόγου στο κέντρο της , δημιουργώντας ένα δρόμο «σωλήνα» διπλής κυκλοφορίας και ξηλώνοντας τα παρτέρια με τους φοίνικες .
Δηλαδή :
Α) ΔΕΝ πεζοδρομείται το κέντρο .
Β) ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΤΑΙ το «σήμα κατατεθέν» της Σπάρτης και κυρίαρχο αισθητικό χαρακτηριστικό της , οι νησίδες με τους φοίνικες , αυτό που εμπνεύσθηκε και δημιούργησε ο αείμνηστος δήμαρχος Σπάρτης Γκορτσολόγος Ηλίας , αυτό που δέθηκε με την ιστορία , την παράδοση και την αναγνωρισιμότητα της πόλης , αυτό που αγάπησαν και για το οποίο καμάρωναν οι Σπαρτιάτες , αυτό που αποτελούσε την πιο ζωηρή και ανεξίτηλη εντύπωση των επισκεπτών της πόλης , αυτό που έδενε με το μικροκλίμα , το περιβάλλον και τη ζωή της Σπάρτης .
Γ) Η Παλαιολόγου στην «ανάπλαση» που εγκρίθηκε παραμένει δρόμος , αλλά δεν θα είναι η μεγάλη , άνετη κι ευθεία λεωφόρος του Βαυαρικού Σχεδίου . Θα έχει γίνει μια λεωφόρος «ζιγκ-ζαγκ» , η οποία στα άκρα της θα ξεκινά με τις σημερινές δύο λωρίδες κυκλοφορίας και στο κέντρο της , εκεί που θα ξηλωθούν τα παρτέρια με τους φοίνικες , θα συγκλίνουν οι δυο δρόμοι σε έναν , σε μια «σωλήνα» διπλής κυκλοφορίας .
Από δω και πέρα προκύπτουν και άλλα παράπλευρα ερωτήματα και απορίες , μαζί και τοποθετήσεις :
-Η κυκλοφορία των αυτοκινήτων στο κέντρο θα εκτονωθεί ή θα διογκωθεί συμπιεζόμενη στον νέο δρόμο «σωλήνα» , λαμβανομένης υπόψιν και της υποχρεωτικής διακοπής της κυκλοφορίας στον κυκλικό κόμβο της διασταύρωσης Παλαιολόγου – Λυκούργου ;
«Η αυξημένη χρήση ΙΧ οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι παρέχεται η δυνατότητα στα ΙΧ να εισέλθουν σχετικά εύκολα στο κέντρο της πόλης ή απλά να διέλθουν από αυτό με σκοπό άλλους προορισμούς . Τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες που προωθούν τη πεζή μετακίνηση και αποθαρρύνουν τη χρήση ιδιωτικών οχημάτων προκειμένου να βελτιωθούν οι οδικές συνθήκες , κυρίως για τους ευάλωτους χρήστες της οδού.»
ΓΚΡΕΜΗ ΑΘΗΝΑ –ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ- Ερευνητική Εργασία , 2013 -http://ikee.lib.auth.gr
-Μπορεί να θεωρηθούν «Πάρκα» τα ένθεν κι ένθεν της νέας Παλαιολόγου- «σωλήνας» μεγαλύτερα πεζοδρόμια , όταν ανάμεσά τους θα υπάρχει δρόμος με κυκλοφοριακό φόρτο ; Το πρόβλημα του κέντρου της Σπάρτης δεν είναι τα πεζοδρόμια , τα οποία είναι τα μεγαλύτερα που υπάρχουν στην Ελλάδα . Το πρόβλημα του κέντρου της Σπάρτης είναι η κυκλοφορία και η δυναστεία των αυτοκινήτων σε βάρος των ανθρώπων κι αυτό δε λύνεται χωρίς πεζοδρόμηση .
Μόνο με την πεζοδρόμηση μπορεί να εξασφαλισθούν στρατηγικοί στόχοι όπως : Η ασφάλεια των πεζών , η εύκολη και άνετη μετακίνηση των πολιτών , η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων , η αισθητική βελτίωση της πόλης και η οικονομική ανάπτυξη κι ευημερία της περιοχής .
–Τα πλατάνια που θα φυτευτούν στα πεζοδρόμια , αντικαθιστώντας τους φοίνικες των νησίδων , ως δέντρα υδροχαρή , με τι νερό θα ποτίζονται ; Με το νερό του
δικτύου ύδρευσης σε μια πόλη που αντιμετωπίζει ήδη τα καλοκαίρια πρόβλημα νερού κι ανεβάζει τα τιμολόγια ;
Όταν τα πλατάνια θα «σηκώνουν» με τις ρίζες τους τα πεζοδρόμια , τα υπόγεια δίκτυα της ΔΕΗ , του ΟΤΕ και της ΔΕΥΑΣ , τι θα κάνουμε ; Θα τα ξεριζώνουμε , θα ξηλώνουμε και θα «μπαλώνουμε» τα πεζοδρόμια και θα κάνουμε νέες μελέτες ;
Όταν τα πλατάνια θα ρίξουν μπόι και θα απλώσουν «μπράτσα» προς κάθε κατεύθυνση , τι θα κάνουμε ; Πώς θα νιώθουν όσοι έχουν σπίτια και μαγαζιά στην Παλαιολόγου , όταν θα δουν να ορθώνονται μπροστά και κοντά τους τα πλατάνια ; Πώς θα συμβιώσουν τα πλατάνια με το εναέριο δίκτυο της ΔΕΗ ;
Όταν το φθινόπωρο ή το χειμώνα τα πλατάνια θα ρίχνουν τα ξερά φύλλα και τα «κουμπιά» τους (κι όλοι ξέρουν ότι τα πλατάνια ρίχνουν πολλά φύλλα και «κουμπιά» και σε μακρύ χρονικό διάστημα) και θα φυσάει αέρας και θα γεμίζει η Σπάρτη από το Στάδιο ως το γεφύρι της Μαγουλίτσας (κι όχι μόνο) με φύλλα , «κουμπιά» και κλαδιά , ποιοι και με ποιον τρόπο θα τα σκουπίζουν και θα τα μαζεύουν καθημερινά , ιδιαίτερα σε μια πόλη που έχει δυσκολίες στον τομέα καθαριότητας;
-Το επιχείρημα ότι οι φοίνικες γέρασαν και τους τρώει το σκαθάρι δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι για την καταστροφή τους στο όνομα της ανάπλασης , αφού υπάρχουν τρόποι να αντικατασταθούν με άλλα ανθεκτικά είδη , όπως έγινε πρόσφατα στην Πάτρα και σε άλλες πόλεις . Άλλωστε , όπως δημοσιεύθηκε και είναι αληθές , ΚΑΙ τα πλατάνια έχουν πρόβλημα ασθένειας που τα καταστρέφει .
-Η επίκληση του παραδείγματος της Τρίπολης , της Λάρισας και άλλων πόλεων είναι προς την αντίθετη πλευρά , αφού οι πόλεις αυτές έχουν κάνει εκτεταμένες πεζοδρομήσεις των κέντρων τους (με σεβασμό –πάντα- στην παραδοσιακή τους ταυτότητα) κι όχι αναπλάσεις με κυκλοφορία αυτοκινήτων μέσα σ’ αυτές .
-Η επίκληση , επίσης , της Δράμας και των Τρικάλων , σχετικά με τα νερά που σχεδιάζονται να «τρέξουν» στο κέντρο της Σπάρτης δεν έχει καμιά αντιστοιχία : Τα νερά της Δράμας είναι πηγαία και άφθονα (πηγές Α. Βαρβάρας) ενώ τα νερά των Τρικάλων είναι αυτά του ποταμού Ληθαίου που διασχίζει την πόλη και τον οποίο ο δήμος Τρικάλων έχει μετατρέψει σε στολίδι της πόλης και παράδειγμα προς μίμηση για όλη την Ελλάδα .
Σε αντίθεση με τη Δράμα και τα Τρίκαλα , τα νερά που θα «τρέξουν» στο κέντρο της Σπάρτης θα είναι νερά του δικτύου ύδρευσης , σε καιρούς που το νερό στερεύει ολοένα και περισσότερο στον πλανήτη μας , σε μια πόλη που έχει πρόβλημα νερού το καλοκαίρι , που σχεδιάζει αύξηση των τιμολογίων του νερού και που δεν μπορεί να διαχειριστεί ικανοποιητικά ούτε τα λιγοστά στοιχεία νερού που έχει σήμερα .
Άλλωστε , μερικές εκατοντάδες μέτρα από το κέντρο , η Μαγουλίτσα , το ιστορικό ποτάμι της Σπάρτης , με όλα τα γνωστά προβλήματά του , περιμένει μάταια να γίνει Ληθαίος .
Εν κατακλείδι : ΟΛΕΣ οι παράμετροι δείχνουν ότι η πεζοδρόμηση του κέντρου με διατήρηση των νησίδων και των φοινίκων είναι μονόδρομος . Είναι η μοναδική ριζική και ρηξικέλευθη λύση , η
οποία ανοίγει δρόμους για το μέλλον της Σπάρτης σε αρμονία – όμως – με την παράδοση και την ιστορία της πόλης και με σεβασμό στη βούληση των πολιτών , η οποία –αν αμφισβητείται – μπορεί να μετρηθεί με ένα τοπικό δημοψήφισμα , πριν γίνει η όποια παρέμβαση που θα δημιουργήσει τετελεσμένα.
Βαγγέλης Μητράκος