Η 22α Μαρτίου έχει καθιερωθεί από τον Ο.Η.Ε. ως Παγκόσμια Ημέρα του Νερού για να υπενθυμίζει τα σοβαρότατα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας σε σχέση με την επάρκεια και τη διαχείριση των υδατικών πόρων.
Η Eνωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Υδρευσης-Αποχέτευσης (Ε.Δ.Ε.Υ.Α.) που εκπροσωπεί 118 Δ.Ε.Υ.Α., θεωρεί την ημέρα αυτή ως εξαιρετική ευκαιρία για να ενημερώσει την κοινωνία για ένα σοβαρότατο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι Δ.Ε.Υ.Α. από την ίδρυσή τους, στις αρχές της δεκαετίας του ‘ 80, μέχρι σήμερα.
Οι Δ.Ε.Υ.Α. από το θεσμικό τους πλαίσιο, τον ν. 1069/80 ανέλαβαν αρχικά τρεις βασικές υποχρεώσεις: Να εξασφαλίσουν πόσιμο νερό επαρκούς ποσότητας και άριστης ποιότητας στους καταναλωτές των πόλεών τους (πλην Αθήνας και Θεσσαλονίκης), να καθαρίσουν το χρησιμοποιημένο νερό προκειμένου να τό απορρίψουν σε κάποιον αποδέκτη και να διευθετήσουν την απορροή των όμβριων υδάτων με στόχο την αντιπλημμυρική προστασία του αστικού ιστού. Με αλλεπάλληλες τροποποιήσεις του ιδρυτικού τους νόμου δόθηκε η δυνατότητα στις Δ.Ε.Υ.Α. να επεκτείνουν το αντικείμενό τους στην άρδευση και την τηλεθέρμανση, ενώ νησιωτικές Δ.Ε.Υ.Α. λειτουργούν περίπου 70 εγκαταστάσεις αφαλάτωσης που είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρες.
Με βάση τα παραπάνω κι ενώ οι Δ.Ε.Υ.Α. της χώρας μας είναι δημοτικές επιχειρήσεις κοινωφελούς χαρακτήρα που επί 35 χρόνια έχουν την ευθύνη της παροχής πόσιμου νερού, υπηρεσιών αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων, άρδευσης, αφαλάτωσης και τηλεθέρμανσης στο μισό περίπου πληθυσμό της χώρας μας, αντιμετωπίζονται από τη Δ.Ε.Η. ως κοινοί καταναλωτές.
Αποτέλεσμα είναι οι Δ.Ε.Υ.Α. να αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα ενεργειακού κόστους, αφού είναι επιχειρήσεις με υψηλή κατανάλωση ενέργειας διότι τόσο η παραγωγή πόσιμου νερού (άντληση, διύλιση, αφαλάτωση) όσο και η επεξεργασία λυμάτων και η τηλεθέρμανση είναι ιδιαιτέρως ενεργοβόρες δραστηριότητες.
Από την ίδρυσή της (1989) μέχρι σήμερα η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. διεκδίκησε από τη Πολιτεία και τη Δ.Ε.Η. την αλλαγή του τιμολογίου των Δ.Ε.Υ.Α. χωρίς να επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Συνέπεια της άδικης αυτής τιμολόγησης είναι οι Δ.Ε.Υ.Α. να έχουν συσσωρεύσει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη Δ.Ε.Η. και εγκαταστάσεις ζωτικής σημασίας για το κοινωνικό σύνολο, τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον όπως οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων να απειλούνται με τη διακοπή της λειτουργίας τους. Χαρακτηριστικό της άδικης τιμολόγησης των Δ.Ε.Υ.Α από τη Δ.Ε.Η. είναι ότι ακόμα και οι αρδευτικές γεωτρήσεις που οι Δ.Ε.Υ.Α. παρέλαβαν μετά την εφαρμογή του «Καλλικράτη» από τους Δήμους δεν τιμολογούνται με τιμολόγιο αγροτικής χρήσης όπως θα έπρεπε.
Η επίμονη άρνηση της Δ.Ε.Η. να χορηγήσει στις Δ.Ε.Υ.Α. τιμολόγιο που προσιδιάζει στον κοινωφελή χαρακτήρα τους και τον χαρακτήρα των εγκαταστάσεών τους βασίζεται σε τυπικούς και μόνο λόγους. Συγκεκριμένα επικαλείται ότι για να αλλάξει η τιμολόγηση των Δ.Ε.Υ.Α. θα πρέπει να αλλάξει η ισχύουσα νομοθεσία. Ωστόσο, η Δ.Ε.Η. δεν λαμβάνει υπ’ όψη της ότι αν μειώσει το τιμολόγιο των Δ.Ε.Υ.Α. θα αυξήσει τα έσοδά της, αφού οι επιχειρήσεις θα ανταποκρίνονται με μεγαλύτερη ευχέρεια στις υποχρεώσεις τους.
Πριν από λίγους μήνες η Δ.Ε.Η. έδειξε διάθεση θεσμικής συνεργασίας με την Ε.Δ.Ε.Υ.Α. και δρομολογήθηκε διαδικασία με στόχο να υπάρξει μείωση των τιμολογίων των εγκαταστάσεων των Δ.Ε.Υ.Α. που είναι συνδεδεμένες με την μέση τάση (ΥΚΩ) και οι αρδευτικές γεωτρήσεις που παρέλαβαν οι Δ.Ε.Υ.Α. να τιμολογούνται με το αγροτικό τιμολόγιο. Παρότι η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. συγκέντρωσε ταχύτατα όλα τα απαιτούμενα από τη Δ.Ε.Η. στοιχεία, η συνεργασία δεν απέφερε κανένα απολύτως αποτέλεσμα και οι Δ.Ε.Υ.Α. συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τις απειλές της Δ.Ε.Η. για διακοπή του ρεύματος στις εγκαταστάσεις τους.
Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. επισημαίνει ότι το ενεργειακό κόστος που καταβάλλουν οι Δ.Ε.Υ.Α. είναι υψηλότατο και για να τό διαχειρισθούν θα αναγκασθούν να αυξήσουν τα τιμολόγια νερού. Επειδή, ωστόσο, διανύουμε περίοδο οικονομικής κρίσης και οι καταναλωτές είναι αμφίβολο αν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν, θα κινδυνεύσει η βιωσιμότητα των Δ.Ε.Υ.Α. με ανυπολόγιστες συνέπειες στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
Για να αποφευχθεί ο παραπάνω κίνδυνος, Ε.Δ.Ε.Υ.Α. ζητά από την Πολιτεία και ειδικά από το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης να αναλάβει πρωτοβουλία και να συμβάλλει με κάθε τρόπο στην αλλαγή του θεσμικού πλαισίου ώστε το τιμολόγιο με το οποίο η ΔΕΗ χρεώνει τις Δ.Ε.Υ.Α. να είναι ανάλογο με τον κοινωφελή χαρακτήρα και έργο τους.
Τέλος, η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. απευθύνει στους αρμόδιους φορείς της Πολιτείας κρίσιμα ερωτήματα ζητώντας άμεση απάντηση:
Συμβάλλουν ή όχι οι Δ.Ε.Υ.Α. στην προστασία του περιβάλλοντος και την αειφόρο ανάπτυξη και αν ναι πώς η συμβολή τους αυτή θα ενισχυθεί όταν επιβαρύνονται υπέρμετρα και άδικα; Ο ν. 3199/2003 για τη διαχείριση των υδατικών πόρων της χώρας μας αναγνώρισε τον ρόλο των Δ.Ε.Υ.Α. ως διαχειριστών των υδατικών πόρων. Στην πράξη, ωστόσο, η αναγνώριση αυτή αναιρείται και υπονομεύεται, αφού καλούνται να προστατεύσουν και να διαχειρισθούν ορθολογικά τους υδατικούς πόρους με όρους άδικους και δυσμενέστατους.
Οι Δ.Ε.Υ.Α. στα πλαίσια του κοινωφελούς χαρακτήρα τους θέσπισαν στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης κοινωνικά τιμολόγια για ευπαθείς ομάδες καταναλωτών. Πώς, όμως, θα μπορέσουν να διατηρήσουν μία τιμολογιακή πολιτική προσαρμοσμένη στις ανάγκες της κοινωνίας όταν η Πολιτεία αρνείται να στηρίξει το έργο τους με δίκαιες ρυθμίσεις;
Είναι καιρός η Πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της.