Για άλλη μια φορά στο Περιφερειακό Συμβούλιο ενημερωθήκαμε μερικώς έως καθόλου για την εξέλιξη του διαγωνισμού για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Είναι κατάντια του θεσμού να φθάνουμε στο σημείο να αναζητούμε όλοι (πλην ομάδας Τατούλη)
στοιχεία αυτού του σημαντικού έργου, που φθάνει στην οριστικοποίηση του αναδόχου, από πηγές Ευρωπαϊκής Ένωσης και κάποιοι από την προσωρινή ανάδοχο εταιρεία ΤΕΡΝΑ. Υπογραμμίζουμε ότι, ενώ «τρέχουν» κι άλλοι τέτοιοι διαγωνισμοί σ’ άλλες περιοχές της χώρας, τέτοια σοβαρά προβλήματα πληροφόρησης και αδιαφάνειας δεν υπάρχουν αλλού.
Σημειώνουμε τα παρακάτω ζητήματα που έχουν προκύψει και απασχολούν την κοινωνία:
1. Ποσότητα απορριμμάτων: Δεσμεύεται η Περιφέρεια ότι για τα επόμενα 28 χρόνια! θα τροφοδοτεί τον ανάδοχο με ελάχιστη ποσότητα 150.000 tn και μέγιστο 200.000 tn το χρόνο. Αυτό σημαίνει για την 1η διαχειριστική ενότητα του Περιφερειακού Σχεδιασμού 78.000 tn ή 105.000 tn αντίστοιχα και ανά νομό Κορινθία 37.000 / 50.000 tn, Αργολίδα 25.000 / 34.000 tn και Αρκαδία (μεγάλο τμήμα) 16.000 / 21.000 tn. Για την 2η διαχ. ενότητα 49.000 tn και 65.000 tn όπου σ’ αυτήν υπάγεται ο ν. Μεσσηνίας και το νότιο τμήμα του ν. Αρκαδίας. Για την 3η διαχ. ενότητα του νομού Λακωνίας ισχύουν οι ποσότητες 23.000 tn και 30.000 tn αντίστοιχα. Παρά την απάντηση του κ. Τατούλη φαίνεται ότι οι Δήμοι δεν συμμετείχαν στον προσδιορισμό αυτών των ποσοτήτων και υπάρχει θέμα όταν σε κάθε Δήμο υπάρχουν άλλα δεδομένα και άλλα χαρακτηριστικά. Επομένως προκύπτει το πρόβλημα αν ένας δήμος παράγει λιγότερα ή περισσότερα απορρίμματα από την ποσότητα, που κάποιοι την προσδιόρισαν και μάλιστα για τα επόμενα 28 χρόνια, τι επίπτωση θα έχει; Το δεύτερο ζήτημα είναι ότι σ’ αυτές τις ποσότητες έχουν αφαιρεθεί τα απορρίμματα που κάποιος δήμος επεξεργάζεται από μόνος του (διαλογή στην πηγή, ανακύκλωση κ.λπ.) και πώς αυτό αντανακλάται στη συνολική διαχείριση (οικονομική και λειτουργική) στην Περιφέρειά μας; Είναι κοντολογίς αυτό κίνητρο ή αντικίνητρο στις δεσμεύσεις του δήμου απέναντι στην περιφερειακή διαχείριση των απορριμμάτων; Το θέμα δεν είναι μόνο να φτάσει η ανακύκλωση συνολικά στο 67,5% που επικαλέστηκε ο Περιφερειάρχης, αλλά ποιος και με τι τρόπο θα το «καρπωθεί» αυτό.
2. Καθορισμός κόστους διαχείρισης των απορριμμάτων. Η τιμή πληρωμής στον ανάδοχο που ανακοινώθηκε, 61 €/tn, δεν ξεκαθαρίστηκε πώς επηρεάζεται από τα παρακάτω: α) τον τρόπο και τα προβλήματα χρηματοδότησης του έργου, β) τις ποσότητες που θα μπαίνουν στη μονάδα επεξεργασίας, γ) το αναμενόμενο όφελος του αναδόχου λόγω αξιοποίησης των ανακυκλώσιμων υλικών, του κομπόστ, της παραγόμενης ενέργειας, των προς καύση προϊόντων, δ) τα όποια «λάθη» και καθυστερήσεις του κυρίου του έργου που είναι η Περιφέρεια, ε) από τις τεχνολογικές αλλαγές και τις μεθόδους που συνεχώς βελτιώνονται μέσα στο χρόνο (πόσο μάλλον στα 28 χρόνια!), στ) από τα νέα ανταγωνιστικά δεδομένα που μπορούν να προκύψουν στην ελεύθερη αγορά, ζ) αν από τον 1ο μειοδότη πάμε στον 2ο ή στον 3ο;
Ακόμα δεν έχει ξεκαθαριστεί πώς θα αντιμετωπιστεί το κόστος μεταφοράς των απορριμμάτων έως τους σταθμούς μεταφόρτωσης από τις οποίες υποχρεούται να τα παίρνει ο ανάδοχος.
Φαίνεται ότι ο τρόπος διαγωνισμού, αυτός που επιλέχθηκε του ανταγωνιστικού διαλόγου – ΣΔΙΤ, αφήνει φοβερά περιθώρια διαμόρφωσης της τελικής τιμής προφανώς υπέρ της αναδόχου εταιρείας.
3. Εξεύρεση χώρων εγκαταστάσεων. Είναι πρωτόγνωρο στα έργα του Δημοσίου να δίνεις οικονομική προσφορά σε διαγωνισμό χωρίς να έχεις προσδιορίσει τους χώρους των απαιτούμενων εγκαταστάσεων και ιδιαίτερα όταν αυτοί χρειάζονται έγκριση περιβαλλοντικών όρων! Επ’ αυτού σημειώνουμε τα εξής εντυπωσιακά σημεία της διακήρυξης:
– Όταν σε περίπου 30 μέρες, από την προσωρινή ανάδειξή του, ο ανάδοχος θα προσδιορίσει τους χώρους που θα χρησιμοποιήσει, αυτοί πρέπει να γίνουν αποδεκτοί από την αρμόδια Υπηρεσία Περιβάλλοντος εξαντλώντας ακόμα και τις εναλλακτικές λύσεις (αν υπάρχουν;).
– Δίνεται το δικαίωμα στον προσωρινό ανάδοχο, αν τεκμηριώσει ότι απορρίφθηκε η λύση του (μη περιβαλλοντικά αποδεκτή) όχι με ευθύνη του, να αποχωρήσει από τον διαγωνισμό χωρίς καμία επιβάρυνση!!! και φυσικά να πάμε στον 2ο ή 3ο διαγωνιζόμενο!!!
Τα παραπάνω προσβάλλουν την κοινή λογική. Εννοείται ότι το σοβαρότερο διαχρονικά πρόβλημα στη χώρα μας, η εξεύρεση χώρων για μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, υποτιμάται, υποβαθμίζεται και αντιμετωπίζεται μόνο με οικονομικά κριτήρια εις βάρος των περιβαλλοντικών και κοινωνικών δεδομένων. Φυσικά δείχνει άγνοια και επικινδυνότητα η αναφορά του κ. Τατούλη περί δυνατότητας για 1η φορά στη χώρα μας ιδιωτικής χωροθέτησης (εκφράζει τα οράματά του κόντρα στο Σύνταγμα της χώρας).
4. Ενδιάμεση φάση διαχείρισης απορριμμάτων. Αν και φαίνεται ότι από σήμερα έως την έναρξη του έργου (υπολογίζεται το 2015) είναι ευθύνη της Περιφέρειας – και ενδιάμεσα και του αναδόχου – η διαχείριση των απορριμμάτων γι’ αυτό δεν συζητά κανείς. Όλοι (Περιφέρεια και Δήμοι) αντιμετωπίζουν τη διαχείριση «πυροσβεστικά» με μεγάλες περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις. Άλλοι Δήμοι βολεύονται και άλλοι στριμώχνονται. Οι χρόνοι εξέλιξης του διαγωνισμού αφήνει έκθετους τους Δήμους για μεγάλο χρονικό διάστημα, υποδεικνύοντας λύσεις αντικοινωνικές και αντιπεριβαλλοντικές όπως αύξηση δημοτικών τελών, δεματοποιητές και εναπόθεση οπουδήποτε.
Με αυτές τις πρώτες σκέψεις θέλουμε να υπογραμμίσουμε ότι η διαχείριση των απορριμμάτων στη χώρα μας που ήταν καθαρά θέμα των τοπικών κοινωνιών και των Δήμων και μπορούσαν (σύμφωνα με τις προτάσεις μας) να το διαχειριστούν οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά δίνεται δώρο στις μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες για να αυξήσουν τα κέρδη τους. Έχουν μεγάλη ευθύνη αυτοί που μας κυβέρνησαν μέχρι τώρα και αυτοί που διαχειρίζονται σήμερα το θέμα στα Υπουργεία και στην Περιφέρεια. Είμαστε ριζικά αντίθετοι σε κάθε προσπάθεια οικονομικής και περιβαλλοντικής επιβάρυνσης της κοινωνίας και θα κάνουμε ό,τι μπορούμε προς κάθε κατεύθυνση.
Το ελάχιστο που μπορεί να γίνει σήμερα είναι «όλα στο φως» και άμεση συνεργασία των Υπουργείων και της Περιφέρειας με τους Δήμους και τις τοπικές κοινωνίες.
Διαφορετικά και αυτό το έργο θα καταλήξει άλλο ένα βαρύ χαράτσι στους δημότες, στα πλαίσια των μνημονιακών πολιτικών.
29/8/2013
Για την
«Αγωνιστική Συνεργασία Πελοποννήσου»
Ο Περιφερειακός Σύμβουλος
ΝΙΚΟΣ ΠΑΤΣΑΡΙΝΟΣ