Ο θηλασμός είναι ο φυσιολογικός τρόπος παροχής των θρεπτικών συστατικών που χρειάζονται τα βρέφη για την υγιή σωματική και ψυχοκινητική τους ανάπτυξη. Συνιστάται για τους πρώτους έξι μήνες της ζωής ως αποκλειστική διατροφή και ως συμπληρωματική διατροφή μαζί με άλλες κατάλληλες τροφές μέχρι τα δύο πρώτα χρόνια αλλά και πέραν αυτών.
Όλο και περισσότερο η επιστήμη ανακαλύπτει τα οφέλη του μητρικού θηλασμού για την επιβίωσή και την υγεία των παιδιών με θετικές συνέπειες ακόμη και στην ενήλικη ζωή του. Αν κάθε παιδί είχε θηλάσει μέσα στην πρώτη ώρα από τη γέννησή του, έπινε μόνο μητρικό γάλα για την πρώτους έξι μήνες της ζωής του, και συνέχιζε να θηλάζει μέχρι την ηλικία των δύο ετών, περίπου 800.000 ζωές παιδιών θα σώζονταν κάθε έτος. Είναι η ΙΔΑΝΙΚΗ τροφή του βρέφους (προσαρμοσμένη στις ακριβείς ανάγκες του συγκεκριμένου βρέφους). Ενισχύει τον ψυχο-συναισθηματικό δεσμό μητέρας μωρού. Προστατεύει από λοιμώξεις, αλλεργίες, παχυσαρκία, διαβήτη, καρκίνο (μητέρας – παιδιού). Επίσης, βοηθά στην καλύτερη ψυχοσυναισθηματική και σωματική του ανάπτυξη και στην εξυπνάδα του όπως και την μητέρα να ανακάμψει πιο εύκολα μετά τον τοκετό και να χάσει ευκολότερα το βάρος της εγκυμοσύνης. Είναι εύκολο και οικονομικό (και σε εθνικό επίπεδο) παρότι στα αρχικά στάδια χρειάζεται εξάσκηση, προσπάθεια και υπομονή.
Παρόλο ότι σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο το 36% των βρεφών κάτω των έξι μηνών θηλάζουν αποκλειστικά, σχεδόν όλες οι μητέρες μπορούν να θηλάσουν υπό την προϋπόθεση ότι έχουν επαρκή ενημέρωση και στήριξη από την οικογένειάς τους, το σύστημα υγείας και την κοινωνία γενικότερα. Ενώ ο θηλασμός είναι μια φυσική πράξη, πολύχρονη εμπειρία δείχνει ξεκάθαρα ότι μπορεί να προστατευθεί, προαχθεί και υποστηριχθεί μόνο με συνδυασμένες και συντονισμένες δράσεις.
Σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο έχουν αναληφθεί δράσεις προστασίας, προώθησης και υποστήριξης του μητρικού θηλασμού που περιλαμβάνονται σε ανάλογες συμβάσεις (Σύμβαση (εργασιακής) Προστασίας της Μητρότητας, Διεθνής Κώδικας Εμπορίας Υποκατάστατων Μητρικού Γάλακτος, Δέκα Βήματα για επιτυχή μητρικό θηλασμό). Πολλές από αυτές αποτελούν και νόμους του δικού μας κράτους που αξίζει να θυμηθούμε ώστε αρμοδίως ο καθένας να πράξει:
NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 4316 άρθρ. 3 / 24-12-2014
Προαγωγή μητρικού θηλασμού
1. Για τη διευκόλυνση των θηλαζουσών μητέρων:
α) Δημιουργείται χώρος θηλασμού σε δημόσιες υπηρεσίες που εξυπηρετούν κοινό, σε φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, σε αερολιμένες, σε λιμένες, σε σταθμούς υπεραστικών λεωφορείων, σε σταθμούς μέσων σταθερής τροχιάς, σε μουσεία, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε χώρους άθλησης, σε εμπορικά κέντρα, καθώς και σε άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους.
β) Οι εργαζόμενες θηλάζουσες μητέρες στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μπορούν να αντλούν με έκθλιψη και να αποθηκεύουν το μητρικό γάλα κατά τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας τους και εντός του χώρου που ορίζεται από το φορέα εργασίας τους και ο οποίος ονομάζεται χώρος θηλασμού στην Εργασία. Αρμόδια υπηρεσία για την εφαρμογή των ανωτέρω είναι η Διεύθυνση Δημόσιας Υγιεινής του Υπουργείου Υγείας.
2. Στα δημόσια Νοσοκομεία, στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα που λειτουργούν με τη μορφή Ν.Π.Ι.Δ. και σε ιδιωτικές Κλινικές προωθείται η ανάπτυξη της Πρωτοβουλίας «Φιλικά προς τα Βρέφη Νοσοκομεία» (Φ.Β.Ν.) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, προκειμένου να ενισχυθεί η προαγωγή του μητρικού θηλασμού. Αρμόδιες υπηρεσίες για την εφαρμογή των ανωτέρω είναι η Διεύθυνση Δημόσιας Υγιεινής και η Διεύθυνση Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας του Υπουργείου Υγείας. Υπενθυμίζουμε ότι «Φιλικά προς τα Βρέφη Νοσοκομεία» (Φ.Β.Ν.) θεωρούνται αυτά που τηρούν την κάτωθι διαδικασία:
1. Ύπαρξη γραπτής πολιτικής για το θηλασμό και τακτική ενημέρωση του προσωπικού υγείας
2. Εκπαίδευση όλου του προσωπικού υγείας στις απαραίτητες δεξιότητες για την εφαρμογή αυτής της πολιτικής
3. Πληροφόρηση όλων των εγκύων για τα οφέλη και το χειρισμό του θηλασμού
4. Παροχή βοήθειας προς τις μητέρες για άμεση δερματική επαφή με το βρέφος αμέσως μετά τον τοκετό και έναρξη του θηλασμού μέσα στην πρώτη ώρα από τη γέννηση
5. Επίδειξη στις μητέρες για το πώς να θηλάζουν αλλά και πώς μπορεί να διατηρηθεί η διατροφή των βρεφών με μητρικό γάλα ακόμα και αν το βρέφος θα έπρεπε να αποχωρισθεί τη μητέρα του για ιατρικούς λόγους
6. Να μη δίνεται στα νεογέννητα καμιά άλλη τροφή ή υγρό παρά μόνο μητρικό γάλα, εκτός κι αν επιβάλλεται να γίνει διαφορετικά για ιατρικούς λόγους
7. Διευκόλυνση της πρακτικής «rooming in», δηλαδή να επιτρέπεται να παραμένει η μητέρα μαζί με το μωρό της 24 ώρες την ημέρα
8. Ενθάρρυνση του θηλασμού όταν το μωρό το αποζητά και χωρίς ωράριο.
9. Όχι πιπίλες ή άλλα αντικείμενα για το στόμα όταν το μωρό θηλάζει
10. Ενδυνάμωση και δημιουργία ομάδων υποστήριξης του θηλασμού στις οποίες θα απευθύνονται οι μητέρες όταν φεύγουν από το νοσοκομείο ή την κλινική
3. Στα δημόσια Νοσοκομεία, στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα που λειτουργούν με τη μορφή Ν.Π.Ι.Δ. και στις ιδιωτικές Κλινικές που διαθέτουν μονάδα νεογνών, δημιουργείται Τράπεζα Γάλακτος.
4. Στο πλαίσιο ανάπτυξης του Πρωτοβάθμιου Εθνικού Δικτύου Υγείας οργανώνονται προγράμματα και δράσεις προαγωγής του μητρικού θηλασμού, ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των γυναικών και φορέων με στόχο τη διασφάλιση της συνέχειας των υπηρεσιών και παρεμβάσεων και μετά την έξοδο από το μαιευτήριο.
5. Συνίσταται στο Υπουργείο Υγείας «Μητρώο Επιμορφωτών για την Προαγωγή του Μητρικού Θηλασμού» και καθορίζονται οι όροι για τη συμμετοχή αυτών σε προγράμματα και δράσεις που προάγουν το μητρικό θηλασμό.
Στη προσπάθεια ενημέρωσης, υποστήριξης και προώθησης του Μητρικού Θηλασμού το παράρτημα Λακωνίας της Ελληνικής Εταιρείας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας έχει προγραμματίσει τις εξής δράσεις:
• Ενημέρωση των πολιτών και ιδίως των εγκύων για τα οφέλη του μητρικού θηλασμού. Επίσης ενημέρωση σχετικά με το νομικό πλαίσιο προαγωγής του Μητρικού Θηλασμού ώστε οι αρμόδιοι φορείς να πράξουν ανάλογα.
• Συνεργασία με τη Μαιευτική Κλινική του Γ.Ν.Νοσοκομείου Σπάρτης και το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό της αφενός με προμήθεια ενημερωτικού υλικού προς τις εγκύους και τις λεχώνες και αφετέρου με το συντονισμό των δράσεων ώστε και ο θηλασμός να ενισχυθεί και η Μαιευτική Κλινική να καταστεί “φιλική προς το βρέφος” νοσηλευτική μονάδα.
• Δημιουργία ειδικής ενημερωτικής ιστοσελίδας (https://sites.google.com/site/socpedlak/home/our-mission/mth) και ειδικού forum ενημέρωσης και υποστήριξης του μητρικού θηλασμού (https://www.facebook.com/SocPedLak.Thilasmos/)
Κάθε βρέφος και παιδί έχει δικαίωμα στην καλή διατροφή, σύμφωνα με τη «Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού» κάτι που και η χώρα μας το έχει νομοθετήσει και οφείλει να το εφαρμόσει.
Λεπτομερής ενημέρωση των εγκύων και μητέρων για τον μητρικό θηλασμό: https://sites.google.com/site/socpedlak/home/our-mission/mth
Forum ενημέρωσης και υποστήριξης του μητρικού θηλασμού (https://www.facebook.com/SocPedLak.Thilasmos/)
Τηλεφωνική γραμμή στήριξης Μητρικού Θηλασμού: 10525
Παράρτημα Λακωνίας της Ελληνικής Εταιρείας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας
e-mail: socpedlak@gmail.com