Μια πρόσκληση των μαθητών της Πέμπτης Τάξης του 1988, του 5ου Δημ. Σχολείου Σπάρτης (στην οδό Λυκούργου τότε ) χτύπησε το κουδούνι της μνήμης και οι αναμνήσεις ξύπνησαν κι έτρεξαν 28 χρόνια πίσω, τότε που οι δάσκαλοι έκαναν λειτούργημα και οι μαθητές παρακολουθούσαν το μάθημα σαν σε θεία λειτουργία!
Ναι! Γιατί οι δάσκαλοι έδιναν και την ψυχή τους κι από τους μαθητές έβγαζαν την ψυχή για να τους μάθουν γράμματα και να γίνουν, πάνω απ’ όλα, σωστοί και καλοί άνθρωποι! Και πότε με το καλό και κάποτε και με τη βέργα ( δε λέγαμε ότι και ο άγιος φοβέρα θέλει ), ήταν όμως μια σχέση στοργής και αγάπης, που οι ελάχιστες ακρότητες, ευτυχώς, δεν άφησαν «ψυχολογικά τραύματα» στις ευαίσθητες ψυχές των μικρών, όπως θέλουν να λένε κάποιοι σύγχρονοι «παιδαγωγοί» που επέλεξαν το άλλο άκρο, αγνοώντας τη «χρυσή τομή», με αποτέλεσμα, να καταπιέζεται ο δάσκαλος και να μη μπορεί να κάνει σωστά τη δουλειά του…
Αυτή η εποχή τα είχε όλα! Και πίστη και ελπίδα και ιδανικά και νόμους και κανονισμούς και θεσμούς και φτώχεια και τη δική της ηθική! Και τι δεν είχε!
Ο σεβασμός καθόριζε τη σχέση του μαθητή προς το δάσκαλο και το χρέος και το καθήκον του δασκάλου ήταν πάντοτε πάνω από δικαιώματα και απαιτήσεις!
Απόδειξη, η σημερινή πρόσκληση – αναγνώριση των μαθητών προς τους δασκάλους τους με το δείπνο!
Ένα δείπνο γνωριμίας, με τους δασκάλους συνταξιούχους, με τα σημάδια του χρόνου στο πρόσωπο και στα μαλλιά τους και τους μαθητές και τις μαθήτριες, άντρες και γυναίκες πλέον, αγνώριστοι, σαν τα παιδιά ο χρόνος «τα τραβάει από τα μαλλιά» και όχι από το αυτί που τους το τραβούσαμε τότε, όχι για να μεγαλώσουν, αλλά για να ακούνε καλύτερα.
Γονείς τα πιο πολλά σήμερα, ένιωσαν την ανάγκη ύστερα από τόσα χρόνια
να δουν τους δασκάλους τους, να μιλήσουν μαζί τους, να τους εκφράσουν με τον τρόπο τους την ευγνωμοσύνη τους, να τους πουν ένα μεγάλο ευχαριστώ μέσα από την καρδιά τους!
Ένας μαθητής – γονιός μάλιστα, είχε μαζί του και το γιο του για να του γνωρίσει το δάσκαλο, που του έμαθε «γράμματα και του Θεού τα πράματα!… »
Και από την Αθήνα ακόμη ήρθαν για να είναι παρόντες σ’ αυτή τη συνάντηση και να χαρούν αυτή τη βραδιά! Μια βραδιά που τα είχε όλα. Αγκαλιές, φιλιά, συγκίνηση, διασκέδαση! Οι μεν δάσκαλοι ένιωθαν πλούσιοι από την ηθική αμοιβή που εισέπρατταν και καμάρωναν που οι κόποι τους έπιασαν τόπο, βλέποντας τους μαθητές τους, ώριμους άντρες και τις μαθήτριες ευπαρουσίαστες κυρίες, οι δε μαθητές (λόγω και έργω) έδειχναν την αγάπη τους και τη χαρά τους και όχι μόνο!
Από σεβασμό, οι οικοδεσπότες – μαθητές, είχαν τοποθετήσει τα τραπέζια σε σχήμα Π, με τους δασκάλους στην κεφαλή που έμοιαζε με έδρα. Γρήγορα όμως οι δάσκαλοι άφησαν τις θέσεις τους και βρέθηκαν ανάμεσα στους μαθητές τους ως ίσοι προς ίσους, σαν φίλοι που είχαν χρόνια να συναντηθούν και να τα πουν…
Και τα είπαν έτσι απλά, φιλικά κι εγκάρδια, αστειευόμενοι και διασκεδάζοντας!
Όλοι τους ζεστοί και χαρούμενοι, παράδειγμα προς μίμηση! Μια γενιά μαθητών, που δίνει ελπίδα στην απελπισία που είμαστε, που δείχνει πίστη μες την αμφιβολία που βρισκόμαστε, που έχει κρίση στο κεφάλι μέσα στην οικονομική και κοινωνική κρίση που έχουμε βρεθεί κι έχουμε χάσει το μυαλό μας…
Αυτή η γενιά, όσο κι αν βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο, φαίνεται ότι έχει θεμέλια γερά, πατάει στα πόδια της σταθερά, κάνει όνειρα και υπόσχεται πράγματα πολλά! Ένα μόνο χρειάζεται, να την πάρει κάποιος από το χέρι και να την οδηγήσει! Κι αν δε βρεθεί αυτός ο κάποιος, τουλάχιστο να μη βγει στο δρόμο της αυτός που θα την καταστρέψει…
Ενθύμιο της βραδιάς, ένα βιβλίο του, που χάρισε στους μαθητές ένας από τους δασκάλους και που το υπέγραψαν με αφιέρωση και οι άλλοι δύο δάσκαλοι, λέγοντας: Παιδιά μας, τότε σας δίναμε τα βιβλία για να τα διαβάζετε και να σας βαθμολογούμε. Απόψε σας δίνω το βιβλίο μου για να το διαβάσετε και να με αξιολογήσετε!
Τέλος, οι μνήμες αγκαλιάστηκαν με τις αναμνήσεις και με το φιλί του αποχωρισμού, υποσχέθηκα αυτή η συνάντηση να περάσει μέσα από την ποίηση:
Αυτή τη βραδιά του χρόνου το ρολόι
στου νου μας το καμπαναριό
πήγε τις ώρες πίσω με κομβόι
οι δείχτες γύρισαν στο παρελθόν
έκανε της νοσταλγίας το χατίρι
κι έπεσε για ύπνο το παρόν.
Της μνήμης χτύπησε το ξυπνητήρι
ξύπνησαν θύμισες παλιές
άνοιξε στα παλιά ’να παραθύρι
και η ζωή χωρίς αποσκευές
με ξεναγό τις αναμνήσεις
απ’ το σκόρο της λήθης διάτρητες πολλές
κι από το χρόνο αρκετές ξεθωριασμένες
έτρεξε με χαρά και ενθουσιασμό
με εισιτήριο την πρόσκληση στο χέρι
είκοσι οχτώ βαγόνια-χρόνια στο συρμό
έχουν ζαλίσει το μυαλό της
με σκέψεις που δεν έχουνε ειρμό!
Αποσπερού της μνήμης το κανάλι
ντοκιμαντέρ προβάλλει εκπαιδευτικό
στου 5ου Σχολείου την οθόνη
διδακτικό και συγκινητικό
με πρωταγωνιστές τους μαθητές
και ήρωες στην μάχη τους δασκάλους!
Σκοπός στο ¨καθώς πρέπει¨ η στοργή
με το δάχτυλο συνέχεια στη σκανδάλη
το σύνθημά της η αγωγή
(αδιάφορο τι έκαναν οι άλλοι )
και παρασύνθημα η διαγωγή!
Σαν ψάρια όλοι στο τηγάνι
δάσκαλοι μαζί και μαθητές
σαν χριστιανοί μες τη νηστεία
στην πρωινή την προσευχή
μπροστά σε μία δυναστεία
με πρότυπα και ιδανικά
(το «άριστα» χαρμόσυνο χαμπέρι)
της εποχής αυτής τα υλικά
ήταν τ’ αλάτι και πιπέρι!
Η συγκίνηση δακρύζει από χαρά
στη μνήμη μας όλα ένα κράμα
δεν είναι μύθος τούτη τη φορά
ούτε και όνειρο, μα τάμα
που έκανε ο σεβασμός
από ευχαρίστηση στο χρέος!
Στη σύνταξη παροπλισμένοι
οι οικονομίες μας κατάθεση ψυχής
μ’ αισθήματα πλημμυρισμένοι
να ’ναι καλά οι μαθητές
και στη ζωή ευτυχισμένοι
να ’χουνε κι άλλους μιμητές!
Απ’ το δικό του ο καθένας μετερίζι
τα νιάτα δώσαμε στα νιάτα αμοιβή
και ψυχοπλάστες με τα χείλη
με την ψυχή και την καρδιά
σαν το λυχνάρι με το λάδι και φυτίλι
φωτίζαμε σαν φάροι τα παιδιά!
Πολύτιμος λίθος στη ζωή μας
ο γυρισμός της σύναξης στο χτες
γιομίσαμε μ’ αγάπη τις ψυχές μας
φρεσκάραμε μνήμες μας παλιές
γνωρίσαμε άγνωστες πτυχές μας
ζήσαμε τα νιάτα δυο φορές!
Τώρα που ξανασμίξαμε παιδιά μας
ας έχουμε υγεία στη ζωή
ποτέ ο νους σας μη στεγνώσει
με τη δική μας την ευχή
την εμπειρία και τη γνώση
και τα δικά σας «θέλω» και «μπορώ»
στου ξυραφιού που περπατούν την κόψη
στον αγώνα της ζωής τον ιερό
καθένα σας, να δώσει, να προκόψει!
Βασίλης Βλαχάκος
