Η Τεγέα υπήρξε μια σημαντική αρχαία πόλη της Αρκαδίας .
Η Σπάρτη υπήρξε η κορυφαία πόλη της Αρχαίας Ελλάδας με την παγκόσμια αναγνώριση .
Στην Τεγέα χτίστηκε το 1908 ένα μικρό πέτρινο αρχαιολογικό μουσείο με εκθέματα προερχόμενα , κατά κύριο λόγο , από το χώρο της Αλέας Αθηνάς .
Στη Σπάρτη χτίστηκε το 1874-76 το αρχαιολογικό μουσείο Σπάρτης , έργο του αρχιτέκτονα Γ. Κατσαρού , το οποίο φέρεται ως “το πρώτο Ελληνικό Μουσείο που χτίστηκε σε επαρχιακή πόλη” και φιλοξενεί αντιπροσωπευτικά αρχαιολογικά ευρήματα από διάφορες περιόδους της ιστορίας της αρχαίας Σπάρτης .
Το Μουσείο της Τεγέας αναβαθμίστηκε κτιριακά και εκθεσιακά τα τελευταία χρόνια με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και στις 9 Απριλίου 2016 η Κριτική Επιτροπή του European Museum Forum στο San Sebastián / Donostia της Ισπανίας, βράβευσε το Αρχαιολογικό Μουσείο της Τεγέας στην Αρκαδια «με την ύψιστη αναγνώριση για εξέχοντα επιτεύγματα».
Στο κείμενο της βράβευσης αναφέρεται :
«Οι κριτές εντυπωσιάστηκαν από το Μουσείο , το οποίο προβάλλει ως κεντρική ιδέα τη γένεση και εξέλιξη της Πόλεως (πόλις – κράτος) , εξερευνώντας τη σημασία της Τεγέας και του εξέχοντος Αρχαιολογικού χώρου του ιερού της Αλέας Αθηνάς . Το Μουσείο, στην καρδιά της αρχαίας Αρκαδίας , μυεί τον επισκέπτη στο επίκεντρο της μουσειολογικής του προσέγγισης , ενσωματώνοντας καινοτόμες τεχνολογίες υψηλής αισθητικής . Εισάγει με αυτόν τον τρόπο μια συνεκτική ερμηνευτική στρατηγική . Η δε αφήγηση χαρακτηρίζεται απο τη σαφήνεια της δομής της».
Στον αντίποδα , το Μουσείο της Σπάρτης παραμένει κτιριακά κι εκθεσιακά υποβαθμισμένο (είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση τον οδηγό του Χρύσανθου Αθ. Χρήστου με τίτλο «ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ» που εκδόθηκε το 1960 μπορεί κανείς άνετα ΚΑΙ σήμερα να αυτό-ξεναγηθεί στο Μουσείο της Σπάρτης !!!) χωρίς ελκυστικότητα και ειδικό ενδιαφέρον , σκορπίζοντας ΜΟΝΟ απογοήτευση στους Έλληνες αλλά και στους ξένους επισκέπτες που προσέρχονται με δέος και προσμονή από τα πέρατα του κόσμου για να δουν και να θαυμάσουν από κοντά τη δόξα της Αρχαίας Σπάρτης . Είναι χαρακτηριστικές κριτικές επισκεπτών του Μουσείου Σπάρτης που έχουν δημοσιευθεί σε ιστοσελίδα τουρισμού και αποτελούν «ντροπή» για τη Σπάρτη και τη Λακωνία και κόλαφο για τους υπεύθυνους και αρμόδιους που αδιαφορούν αλλά και για εμάς όλους , τους Σπαρτιάτες και Λάκωνες , που ανεχόμαστε αδιαμαρτύρητα αυτήν την κατάσταση και δεν διεκδικούμε τα αυτονόητα :
1. «Το πρώτο που σου κάνει εντύπωση είναι το κτίριο και οι κήποι που το περιβάλλουν. Προτείνεται μια στάση για λίγη ξεκούραση και ηρεμία. Μπαίνοντας μέσα στο μουσείο όμως η μυρωδιά του παλιού ποτίζει τα πάντα. Από το εκδοτήριο έως τα ξύλινα εκθετήρια άλλων εποχών, χωρίς φωτιστικά. Τα εκθέματα του μουσείου λιγοστά και η απουσία της προτομής του Λεωνίδα το έκανε ακόμα πιο φτωχό» . (Η επίσκεψη έγινε τον Μάρτιο 2016)
2. «Το μουσείο βρίσκεται μέσα σε έναν εξαιρετικό κήπο! Τα εκθέματα του μέτρια . Δυστυχώς το καλύτερο έκθεμα του , η προτομή του Βασιλιά Λεωνίδα , έλειπε !!! Την είχαν δανείσει στο μουσείο της Ν.Υ.» . (Η επίσκεψη έγινε τον Ιούλιο 2015)
3. «Εχει αρκετά εκθέματα και πολύ ενδιαφέροντα , αλλά είναι φανερά τα σημάδια της εγκατάλειψης . Ντροπή μας , να παρουσιάζουμε τέτοια εικόνα στους επισκέπτες μας , που έρχονται να γνωρίσουν την ιστορία της Ελλάδος» . (Η επίσκεψη έγινε τον Ιούλιο 2015)
4. «Επίσκεψη στη Σπάρτη Κυριακή και μουσείο ΚΛΕΙΣΤΟ !!! Μαλιστα φτάνοντας και βλέποντας κάποιον Ελληνο- αμερικανό τουρίστα στην είσοδο , όταν ρώτησα αν είναι ανοιχτά , μας στόλισε ως λαό καταλλήλως “εις την αγγλο-ελληνικήν γλώσσαν” και δυστυχώς είχε δίκιο» . (Η επίσκεψη έγινε τον Αύγουστο 2014)
5. «Μιλάμε για τη Σπάρτη του Λεωνίδα και των Σπαρτιατών γνωστή ανά την υφήλιο . Απογοήτευση για τους ξένους αλλά και τους Έλληνες τουρίστες ο χώρος που εκτίθενται τα ελάχιστα εκθέματα σε σχέση με τον πλούτο των ευρημάτων που φυλάσσεται σε υπόγεια ! Φτιάξτε ένα μουσείο αντάξιο της φήμης και της ιστορικότητας της περιοχής» ! (Η επίσκεψη έγινε τον Αύγουστο 2013)
Η Αρκαδία και η Τρίπολη έχοντας στα χέρια τους ένα μικρό μουσείο (αυτό της Τεγέας), με πολύ αξιόλογη αλλά περιορισμένη γκάμα εκθεμάτων , κατάφεραν χάρη στο σωστό και ρεαλιστικό προγραμματισμό που έκαναν και τη σοβαρή επιστημονική δουλειά που έγινε , μέσα σε λίγα χρόνια , να δημιουργήσουν ένα μουσείο που δίκαια κέρδισε μιαν υψηλή και παγκοσμίου βεληνεκούς διάκριση . Ήδη το Μουσείο της Τεγέας Αρκαδίας έχει κάνει φτερά και πετά στις 5 ηπείρους διαφημίζοντας την Αρκαδία και την Τρίπολη, καθιστώντας τες κορυφαίο ελληνικό τουριστικό προορισμό αρχαιολογικού ενδιαφέροντος τη στιγμή που το μουσείο της Σπάρτης παραμένει βουλιαγμένο στα έλη της ασημαντότητας , αφήνοντας τη Σπάρτη και τη Λακωνία πνιγμένες στη σκόνη των ουραγών . Κι αυτό γιατί σε αντίθετη πορεία με τις πόλεις και τους νομούς που προχωρούν μπροστά με ανοιχτό μυαλό και καινοτόμες δράσεις , η Σπάρτη και η Λακωνία κρεμάστηκαν στα βρόχια της ιδεοληψίας ενός νέου , μεγάλου και σύγχρονου αρχαιολογικού μουσείου , το οποίο «προχωρά» μόνο στον αστερισμό των «θα» , αφήνοντας τη στέρεη πραγματικότητα και τη σίγουρη προοπτική του παλιού αρχαιολογικού μουσείου πλήρως ανεκμετάλλευτη .
Ας ξεκινήσουμε , λοιπόν , μια νέα πορεία έστω και τώρα . Άλλες πόλεις και άλλοι νομοί μας δείχνουν το δρόμο . Δεν έχουμε παρά να τον ακολουθήσουμε . Διαφορετικά , το «πλην Λακεδαιμονίων» θα συνεχίσει να κατατρέχει σαν Ερινύα μια πόλη κι ένα νομό που σίγουρα άξιζαν και τους έπρεπε κάτι καλύτερο !
14-4-2016
Βαγγέλης Μητράκος