Ο Αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη Νίκος Τόσκας παραχώρησε συνέντευξη στους δημοσιογράφους Νίκο Σβέρκο και Τζούλη Τσίγκα κατά τη διάρκεια εκπομπής στο ραδιοφωνικό σταθμό «Στο Κόκκινο».
Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης:
Δημοσιογράφος: Γεια σας κύριε Τόσκα.
Αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη: Καλημέρα κύριε Σβέρκο, καλημέρα στους ακροατές σας.
Δημοσιογράφος: Λοιπόν, ας ξεκινήσουμε από την γενική αποτίμηση. Ο πρωθυπουργός είπε χθες αποφύγαμε τα χειρότερα. Συμφωνείτε με αυτήν την εκτίμηση;
Αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη: Ήταν μια τιτάνια μάχη όλων των δυνάμεων που ενεπλάκησαν στην αντιμετώπιση της πυρκαγιάς, μια πάρα πολύ δύσκολη πυρκαγιά. Οι ίδιοι οι πυροσβέστες, αυτοί είναι ειδικοί, λένε ότι ήταν από τις δυσκολότερες που έχουν συναντήσει και όχι μόνο γιατί είναι πευκόφυτος ο χώρος εκεί, αλλά γιατί η φωτιά γύριζε 360 μοίρες: Μια πήγαινε νότια, μια πήγαινε ανατολικά προς την παραλία του Καλάμου, μια πήγαινε δυτικά, σε όλες τις κατευθύνσεις γύριζε. Δημιουργούνται τοπικές συνθήκες σε κάθε χώρο πυρκαγιάς όπως ξέρουν οι ειδικοί και στο πευκόφυτο έδαφος που δεν υπήρχαν τα μέτρα προστασίας που έπρεπε να υπάρχουν και στα σπίτια στο χώρο γενικότερα.
Έδωσαν τιτάνια μάχη οι άνθρωποι και ευτυχώς απετράπη η φωτιά ώστε να προσεγγίσει την Πάρνηθα. Πολύ δύσκολη περίπτωση και αξίζει ένα μπράβο σε αυτούς τους ανθρώπους, που όπως τούς είδα στο έδαφος και τούς χτύπησα την πλάτη και τούς είπα δυο λόγια. Μαυρισμένοι και ταλαιπωρημένοι, από όλη αυτήν την προσπάθεια. Πολλοί δεν θέλουν να φύγουν από αυτόν τον χώρο αν δεν σβήσει και το τελευταίο καντηλάκι και ο τελευταίος κορμός που καπνίζει. Και συνεχίζεται και χθες και σήμερα αυτή η δουλειά, η δουλειά που γίνεται με τα πόδια. Μεγάλη προσπάθεια για να μην καπνίζει κανένας κορμός και μας δημιουργήσει πρόβλημα στη συνέχεια. Τους έζησα αυτούς τους ανθρώπους στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής τέσσερις μέρες και είδα πόσο φιλότιμη προσπάθεια κατέβαλαν και πόσο επικίνδυνη και δύσκολη δουλειά κάνουν.
Δημοσιογράφος: Αυτή η προσπάθεια, η πραγματικά υπεράνθρωπη προσπάθεια των ανθρώπων των Σωμάτων Ασφαλείας και βεβαίως της Πυροσβεστικής, με τον πρώτο λόγο, αυτή λοιπόν η υπεράνθρωπη προσπάθεια επισκιάστηκε στην επικαιρότητα και από τα μέσα ενημέρωσης αλλά και από την κριτική της αντιπολίτευσης και κυρίως έγινε πολύς λόγος για έλλειψη συντονισμού. Ήταν, θα έλεγα, η βασική ατάκα που ακουγόταν για τέσσερις μέρες, ότι υπάρχει έλλειψη συντονισμού και γι’ αυτό δεν μπορεί να κατασβεστεί η φωτιά. Η δικιά σας οπτική σε αυτό ποια είναι;
Αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη: Η κριτική, η άδικη κριτική… Οπωσδήποτε σε κάθε φωτιά, σε κάθε μεγάλο τέτοιο πρόβλημα υπάρχουν και λάθη, έτσι; Αλλά η άδικη κριτική ξεκινά από κάτι άλλο. Ξεκινά από το ότι λένε ότι καθυστέρησαν να επέμβουν τα μέσα. Έχω μπροστά μου τα στοιχεία από το ημερολόγιο της Πυροσβεστικής, που είναι ακριβή όπως καταλαβαίνετε: 16:16΄ αναφέρθηκε στο τηλεφωνικό κέντρο της Πυροσβεστικής η φωτιά. Το πρώτο όχημα ήταν 16:35΄ και το δεύτερο όχημα την ίδια στιγμή 16:35΄. Δύο οχήματα επενέβησαν άμεσα στο σημείο. 16:39΄ έχουμε την απογείωση του πρώτου ελικοπτέρου και είκοσι λεπτά αργότερα την απογείωση του δεύτερου ελικοπτέρου Erickson, ό,τι καλύτερο έχουμε από τα μέσα πυρόσβεσης.
Επομένως, όπως καταλαβαίνετε, όταν επεμβαίνουν σε τόσο μικρό χρόνο τα μέσα νομίζω ότι παγκόσμια δεν μπορεί να βρεθεί κάποιος που θα πει ότι επεμβαίνουν πυροσβεστικές δυνάμεις σε μικρότερο χρόνο. Εάν με ρωτήσετε βέβαια τι μπορεί να υπάρχει σε ακόμα μικρότερο χρόνο των 20λεπτών θα σας πω, ναι μπορεί να υπάρχουν, είναι τα μέσα των δήμων. Και εκεί βέβαια χρειάζεται να γίνει μεγάλη προσπάθεια και από τους δήμους και την αυτοδιοίκηση ώστε να έχουν μέσα που να επεμβαίνουν σε χρόνο μικρότερο των 20 λεπτών.
Δημοσιογράφος: Έγινε επίσης αρκετός λόγος γύρω από μια πρώτη εκτίμηση η οποία έγινε από τις αρμόδιες υπηρεσίες και από την πλευρά των υπηρεσιών του Υπουργείου και από την Πολιτική Προστασία γύρω από ένα πιθανό σχέδιο εμπρησμών. Ειπώθηκε αυτή η ατάκα και αμέσως υπήρξε αρκετή αντίδραση και στο δημόσιο λόγο, κατηγορώντας τη Κυβέρνηση για συνομωσιολογία.
Αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη: Καμία συνομωσιολογία δεν υπάρχει και είναι μακριά από εμάς τα όποια συνομωσιολογωγικά σενάρια. Όμως υπάρχουν πάρα πολλές προσπάθειες από εμπρηστές, έχουν συλληφθεί κάποιοι, έχουν προσαχθεί στην δικαιοσύνη που είναι ύποπτοι για προσπάθειες εμπρησμού. Έχουμε τις περιπτώσεις της Ζακύνθου όπου αν μπορεί κάποιος να πει ότι 24 φωτιές την ίδια μέρα είναι τυχαίες, αν μπορεί κάποιος να πει ακόμα και στην Αττική ότι στη διάρκεια του Ιουλίου και του Αυγούστου είχαμε 21 προσπάθειες εμπρησμού, δεν λέω συντονισμένες, δεν λέω κάτω από ένα ενιαίο σχέδιο, αλλά προσπάθειες εμπρησμού για διάφορούς λόγους ίσως.
Όλες αυτές οι προσπάθειες που έγιναν, όλες αυτές οι ενέργειες που έγιναν φυσικά μας προβληματίζουν. Είναι κανένας που θα πει ότι δεν προβληματίζεται από όλες αυτές τις προσπάθειες και δεν αγωνιά και δεν προσπαθεί να εξιχνιάσει αυτές τις περιπτώσεις; Αυτό κάνουν αντίστοιχα. Έχω δώσει εντολή οι υπηρεσίες οι ανακριτικές της Πυροσβεστικής αλλά και της Αστυνομίας να επικεντρωθούν στην εξιχνίαση αυτών των περιπτώσεων οι οποίες μπορεί να είναι από τον απλό οικοδοπεδοφάγο ή τον απλό πυρομανή ή μέχρι δεν ξέρω τι άλλο έχουν σκεφτεί στο μυαλό τους για να εκμεταλλευτούν τα δάση και οτιδήποτε άλλο.
Μας προβληματίζουν λοιπόν οι περιπτώσεις αυτές, μας προβληματίζει η περίπτωση της Ζακύνθου με τις 24 πυρκαγιές την ίδια μέρα και επίσης ψάχνουμε και βρέθηκαν και στοιχεία: Ο μηχανισμός της Σάμου, οι άλλοι μηχανισμοί που βρέθηκαν, κάποιοι είχαν μαζί τους από αυτούς που συνελήφθησαν και προσήχθησαν πράγματα περίεργα πάνω τους όπως ο άλλος με 60 κεριά και καμιά 20αριά περίπου αναπτήρες μαζί του στην Πάρνηθα, τώρα δεν πάει να ανάψει τα καντήλια κάποιος έτσι. Αυτό όμως θα το κρίνει η Δικαιοσύνη.
Δημοσιογράφος: Να πάμε σε ένα ζήτημα το οποίο έχει να κάνει με την επικοινωνιακή αντιπαράθεση. Εσείς βρισκόσασταν βεβαίως επί τετραήμερο στο κέντρο επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής, εκεί στο συντονιστικό κέντρο, αλλά είχαμε χθες θα λέγαμε μια… Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης να έρθει εκεί, έχουμε μάθει ότι ήρθαν κάποιοι συνεργάτες του τελικά στο συντονιστικό κέντρο αλλά ο ίδιος δεν εμφανίστηκε ποτέ… Τι συνέβη ακριβώς;
Αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη: Θα μπορούσατε να ρωτήσετε τον ίδιο τον κύριο Μητσοτάκη. Εμείς δεν είχαμε καμία επίσημη ενημέρωση ότι θα έρθει ο κύριος Μητσοτάκης, έτσι και αλλιώς όλες αυτές τις ημέρες εγώ ήμουν στο κέντρο επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής. Εκείνο το πρωί βρέθηκε και εκεί και ο κύριος Τζανακόπουλος, όπως είχε έρθει και την προηγούμενη ημέρα προκειμένου να συνεργαστούμε σε υπουργικό επίπεδο. Και ήρθαν εκείνη την ώρα κάποιοι άνθρωποι της ασφάλειας του κυρίου Μητσοτάκη, και κάποιοι άνθρωποι του γραφείου τύπου του κυρίου Μητσοτάκη και είπαν ότι θα έρθει ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας.
Εμείς σεβόμενοι τους θεσμούς και σεβόμενοι την αντιπολίτευση, ήμασταν έτοιμοι να τον ενημερώσουμε. Την ίδια στιγμή ο Αρχηγός της Πυροσβεστικής βρισκόταν με τον πρωθυπουργό στην καμένη περιοχή, στη δασική περιοχή του Καλάμου, και θα τον ενημερώναμε εμείς με άλλα στελέχη της πυροσβεστικής. Επέλεξε τελικά ο κύριος Μητσοτάκης να μην έρθει. Δεν είχε ενημερώσει από την προηγουμένη τον αρχηγό της πυροσβεστικής όπως είπε.
Και στο κάτω-κάτω της γραφής αν έπρεπε κάποιος να ενημερωθεί ήμουν εγώ και όχι ο Αρχηγός της Πυροσβεστικής, αλλά δεν είχε ενημερωθεί ούτε ο Αρχηγός της Πυροσβεστικής. Καλό είναι λοιπόν και να υπάρχει σεβασμός στους θεσμούς από την αντιπολίτευση όπως υπάρχει από την κυβέρνηση προς την αντιπολίτευση. Και σας είπα με ποιον τρόπο και όχι να διαρρέονται πράγματα για λόγους επικοινωνιακούς εκ των οποίων πολλά είναι αναληθή.
Δημοσιογράφος: Μάλιστα. Τώρα από εκεί και πέρα πάμε λίγο να εστιάσουμε και στα ζητήματα της απόλυτης αρμοδιότητάς σας και έχει να κάνει με την πυροσβεστική. Υπάρχει πάρα πολύ μεγάλη συζήτηση. Δυστυχώς μόνο το τελευταίο διάστημα, μόνο εννοώ τις τελευταίες ημέρες, διότι πάντα θυμόμαστε εδώ στην Ελλάδα, τα μέσα ενημέρωσης θυμόμαστε να βλέπουμε ορισμένες περιπτώσεις μόνο όταν υπάρχουν τέτοιες καταστάσεις, αλλά υπάρχουν πάρα πολλές καταγγελίες και πολλές, έτσι θα λέγαμε, διαμαρτυρίες γύρω από την κατάσταση της πυροσβεστικής από τον αριθμό των πυροσβεστών, από τα πτητικά μέσα τα οποία έχουν στη διάθεσή τους, από τα επίγεια μέσα τα οποία έχουν διάθεσή τους και αρκετοί μιλούν για ελλείψεις για σημαντικές ελλείψεις. Πιστεύετε ότι πρέπει να υπάρξει και ότι μπορεί να υπάρξει ενίσχυση της Πυροσβεστικής και σε επίπεδο πρόληψης και σε επίπεδο επιχειρησιακό.
Αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη: Κοιτάξτε. Καταρχάς να διαχωρίσουμε την υπερβολή από την αναγκαιότητα και τον ρεαλισμό. Η υπερβολή είναι τα 50 ελικόπτερα που βγήκε κάποιος Δήμαρχος και είπε, και ρεαλισμός είναι να έχουμε αυτά που μπορούμε σύμφωνα με τα οικονομικά μας δεδομένα. Τα έχουμε; Η απάντηση είναι όχι. Θα έπρεπε να έχουν αντικατασταθεί από τα χρόνια των παχειών αγελάδων, τα παλιά αεροσκάφη που χρονολογούνται από το 1973. Τα καινούργια, τα λεγόμενα καινούργια του 2000, 2001 έτσι; Και θα έπρεπε διαδοχικά να γίνουν ενέργειες. Δεν ξυπνάει κάποιος ένα πρωί ή έστω στα δύο χρόνια μιας κυβέρνησης και μάλιστα εποχή λιτότητας και ξεκινάει να αντικαταστήσει τα αεροπλάνα.
Καταρχήν δεν υπάρχει γραμμή παραγωγής πυροσβεστικών αεροπλάνων ενεργή αυτή τη στιγμή στον κόσμο. Όλοι κοιτούν με κάποιες «πατέντες» διαδοχικά να ανανεώσουν κάποια πράγματα και να ενεργοποιήσουν κάποια πράγματα. Εμείς αυτό που έχουμε κάνει από πέρσι σε σχέση με φέτος, έχουμε ενεργοποιήσει τα στρατιωτικά ελικόπτερα τα Chinook. Πρόπερσι δεν υπήρχε Chinook να πετάει. Πέρυσι υπήρχε ένας μικρός αριθμός από ελικόπτερα. Φέτος υπάρχουν έξι ελικόπτερα Chinook.
Πρόπερσι, πριν από δύο χρόνια τα αεροσκάφη PZL ήταν απαξιωμένα, ασυντήρητα και χρησιμοποιούνταν σε μικρή έκταση. Συντηρήθηκαν επί δικής μας διακυβέρνησης και ένας μεγάλος αριθμός χρησιμοποιούνται στην αρχική επίθεση στη φωτιά. Γι’ αυτό βλέπουμε έναν πολύ μεγάλο αριθμό πυρκαγιών εφέτος, αλλά η έκταση, η οποία έχει καεί σε σχέση με τις πυρκαγιές είναι σχετικά μικρή, γιατί υπάρχει άμεση, γρήγορη επέμβαση. Γρήγορη επέμβαση από πλευράς των μικρών αεροπλάνων και των πυροσβεστικών δυνάμεων.
Τι πρέπει να γίνει στη συνέχεια, γιατί δε σημαίνει ότι επειδή έχουμε κληρονομήσει τα προβλήματα, πρέπει να τα αφήσουμε έτσι. Σας είπα κάποιες ενέργειες που έγιναν και εξετάζουμε στο επόμενο διάστημα, το επόμενο καλοκαίρι. Από τώρα σχεδιάζουμε να δημιουργήσουμε ένα στόλο με περισσότερα στρατιωτικά αεροσκάφη και με τη χρησιμοποίηση άλλων «πατεντών» κατά κάποιο τρόπο, όπως κάνουν και στην Αμερική, ακόμη και σε πλούσιες χώρες, για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, οι οποίες δεν πρόκειται να σταματήσουν.
Τελευταίες μελέτες, που βγήκαν στη δημοσιότητα αυτές τις μέρες για την Ευρώπη, δείχνουν ότι οι κλιματολογικές αλλαγές θα είναι σημαντικές και θα χρειαστούν περισσότερα μέσα και θα χρειαστεί άλλη αντιμετώπιση. Προσπαθούμε λοιπόν και σχεδιάζουμε από τώρα.
Δημοσιογράφος: Ακριβώς. Και στήριξη και των ίδιων των πυροσβεστών και των ανθρώπων, οι οποίοι ενεργούν εκείνη την ώρα στο πιο δύσκολο…
Αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη: Ακριβώς, είμαστε σε συνεχή επαφή με τον Πρωθυπουργό και παίρναμε κατευθύνσεις και δίναμε πληροφόρηση. Τα κυβερνητικά στελέχη συνεργάζονταν μεταξύ τους. Εγώ όπως ξέρετε ήμουν στο Κέντρο Επιχειρήσεων της Πυροσβεστικής συνεχώς, με ελάχιστο ύπνο αλλά δεν έχει σημασία αυτό, και συνεργαζόμουν με πολλά κυβερνητικά στελέχη, με όσους εμπλέκονταν τέλος πάντων και οι πυροσβεστικές δυνάμεις έδιναν τη μάχη τους. Και αξίζει ένα μπράβο σε αυτούς τους ανθρώπους, που μαυρισμένοι είναι ακόμα στα χωράφια και πολλοί από αυτούς, όπως σας είπα, δεν θέλουν να φύγουν αν δεν σταματήσει να καπνίζει και ο τελευταίος κορμός.
Δημοσιογράφος: Ευχαριστούμε πολύ κύριε Υπουργέ. Να είστε καλά.
Αναπληρωτής Υπουργός Προστασίας του Πολίτη: Να είστε καλά, εγώ ευχαριστώ.